کاربرد اوراق سلف

زمان گزارش:1401/06/26_22:46:37

از اوراق سلف چه می ‌دانید؟

ممکن است برایتان سوال شده باشد که قرارداد سلف چیست؟ بورس کالای جمهوری اسلامی ایران، نهادی رسمی و نهادمند است که نقش بسزایی را در بازار سرمایه کشورمان بازی می‌کند. بورس کالای ایران، زمینه‌ای برای طراحی ابزارهای معاملاتی جدید بر طبق نیازهای اقتصادی کشور است. رویکرد ویژه در طراحی این نوع ابزارها، رهبری صحیح منابع به قسمت‌های تولیدی اقتصاد، رشد و توسعه بازارهای داخلی، تجهیز نمودن بازار کالاها و توسعه ساختارهای سنتی در بازار است. به همین جهت ابزارهای گوناگونی تاکنون در بازار بورس و کالا معرفی گشته‌اند. به جهت پاسخگویی به نیازهای تامین مالی در صنعت، بورس کالای ایران عمل به طراحی اوراق سلف و انواع آن کرده است که در ادامه به توضیح و تعریف اوراق سلف و این که قرارداد سلف چیست می‌پردازیم.

اوراق سلف کاربرد اوراق سلف چیست

اوراق سلف چیست؟ سلف در لغت به معنی پیش ‌پرداخت، اطاعت نمودن و قبول کردن است. اوراق سلف شکلی از اوراق صکوک است که نسبت به باقی اوراق مشارکت دارای امنیت زیادتری است. تولیدکننده یا مالک دارایی با استفاده نمودن از این نوع اوراق صکوک این توانایی را دارد نقدینگی مورد نیازش را تامین کند و خریدار با پیش خرید نمودن محصولات، در آن بخش سرمایه‌گذاری بکند.

قرارداد سلف چیست؟

قرارداد سلف، در اصل قراردادی است که به کمک آن اشخاص، محصولات واحدهای تولیدی خود را به نرخ مشخصی، پیش خرید نقدی می‌کنند. به بیان دیگر مالکان کالا، دارایی خودشان را به طور نقدی پیش فروش کرده و زمانی معین در آینده آن را تحویل می‌دهند. قرارداد سلف برخلاف قرارداد نسیه است؛ در قرارداد نسیه، فروشنده در اصل کالا را تحویل می‌دهد و تسویه کالا هم در آینده صورت می‌پذیرد.

به همین خاطر قرارداد سلف، قراردادی هست که در آن عرضه‌کننده قسمتی از دارایی پایه خود قرارداد را در ازای بهای نقد و برابر با قرارداد سلف به فروش می‌رساند تا در موعد تحویل به‌دست خریدار تسلیم نماید. همین طور گواهی سلف، سندی است دربردارنده مجموعه دارایی‌های خریدارانش از قرارداد سلف هست.

انواع اوراق سلف

یکی از وسیع‌ترین محدودیت‌هایی است که قرارداد سلف دارا است و آن اینکه بازار ثانویه ندارد. به همین خاطر بسیاری از افراد نمی‌توانند از این نوع قرارداد بهره ببرند. این عامل سبب وجود نقدینگی اندک در این بازار گشته و اوراق کاربرد اوراق سلف نسبت به تغییرات نرخ دارایی واکنشی از خود نشان نمی‌دهند.

قرارداد سلف موازی استاندارد

برای رفع کردن ایراد مشکل قرارداد سلف و مرتفع نمودن محدودیت‌هایش، اوراق قرارداد سلف موازی استاندارد ایجاد گشته که بر طبق آن، خریدار می‌تواند برابر با دارایی پایه خریداری گشته را به فرد دیگری کاربرد اوراق سلف در بازار، پیش از موعد سررسید واگذار کند. به همین خاطر اوراق سلف استاندارد، گونه‌ای ابزار تامین مالی هست که بر اصل قرارداد سلف موازی استاندارد انتشار داده می‌شود.

ناشر اوراق سلف موازی استاندارد، فارغ از نرخ دارایی پایه، یک میزان سود حداقلی را برای سرمایه‌گذاران در قالب اختیار فروش در موعد سررسید ضمانت می‌کند. از سوی دیگر، با افزایش پیدا کردن نرخ دارایی پایه، سود مازادی هم به سرمایه‌گذارش تعلق می‌گیرد. برای پوشش‌دهی ریسک حاصل از نوسانات نرخ دارایی پایه نیز در قرارداد سلف موازی به عنوان نمونه قرارداد سلف استاندارد می‌شود از ابزار حق خرید و فروش تبعی کمک گرفت که به شکل زیر تعریف می‌شوند:

اختیار خرید تبعی: نمونه قرارداد سلف از نوع اختیار معامله‌ای که به همراه معامله اوراق سلف موازی استاندارد، از طرف خریدار به سمت عرضه‌کننده انتقال داده می‌شود و بر طبق آن، اختیار خریداری تعداد معینی از دارایی پایه را در موعد سررسید و به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به عرضه‌کننده انتقال می‌دهد.

اختیار فروش تبعی: اختیار معامله‌ای هست که به همراه معاملات اوراق سلف موازی استاندارد از سمت عرضه‌کننده به سمت خریدار انتقال داده می‌شود و بر طبق آن خریدار اوراق، تعداد معینی از دارایی پایه خود را در موعد سررسید به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به طرف عرضه‌کننده می‌دهد.

نمونه قرارداد سلف

دارایی‌هایی که توانایی انتخاب جهت رای عقد قرارداد سلف موازی استاندارد را دارا هستند ویژگی‌های زیر را بایستی داشته باشند:

امکان تحویل فیزیکی دارایی پایه وجود داشته باشد

دارایی پایه استاندارد باشد

مرجع قیمتی قابل اتکا وجود داشته باشد

محدودیت قانونی برای نقل و انتقال کالا وجود نداشته باشد

بازار نقدی قوی برای دارایی پایه وجود داشته باشد

محدودیت‌های قیمتی برای دارایی پایه وجود نداشته باشد. (یعنی مشمول قیمت‌گذاری‌های دولتی نگردد)

کاربرد قراردادهای سلف موازی

تولیدکنندگانی که زمان تولید، دچار نوعی کمبود نقدینگی باشند، از روش پیش فروش قسمتی از تولیداتشان می‌توانند سرمایه مورد نیازشان را تامین نمایند.

مزایای اوراق سلف موازی استاندارد

قراردادهای سلف استاندارد نظیر سایر اوراق مشارکت و اوراق صکوک، مزایایی نیز دارد که در بازار بورس و اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرند. این مزایا به صورت ذیل است:

تامین مالی برای تولیدکنندگان محصولات و کالاها

افزایش میزان نقدشوندگی بازار

کاهش نمودن هزینه‌های معاملاتی

تضمین نمودن نقدشوندگی اوراق به خاطر وجود بازارگردان

کشف نرخ روزانه یا حتی لحظه‌ای برای انواع کالاها در چارچوب و مقرارت مکانیسم بازار

دارای عمر به نسبت کوتاه‌مدت یک تا ۲ سال

دارای حداقل سود ضمانت شده که این سود برطبق رشد نرخ دارایی پایه تا سقف مشخص می‌تواند رشد بنماید

توانایی خرید و فروش کردن قراردادهای سلف موازی در بازار ثانویه

کارمزد برای معاملات اوراق سلف موازی استاندارد

معاملات اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس کالای ایران دارای سقف کارمزدی ۰۰۰۷۲۵/۰ به ازای هر قرارداد یا به عبارت دیگر خرید یا فروش است.

اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا

تفاوت قرارداد آتی و سلف

می‌توانید فهرست اوراق سلف موازی استاندارد را در قسمت بورس کالا در وب سایت رسمی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به راحتی و با چند کلیک ساده مشاهده کرد. برای خرید نمودن اوراق سلف موازی استاندارد، اشخاص بایستی به کارگزاری‌های معتبر بازار بورس و اوراق بهادار کشور مراجعه نمایند و جهت دریافت کد بورسی خودشان در این کارگزاری‌ها اقدام کنند. بعد از دریافت نمودن کد بورسی، اشخاص باییستی درخواست خرید خودشان را به کارگزاری که در آن ثبت نام نموده‌اند اعلام کنند.

قرارداد آتی چیست و تفاوت قرارداد آتی و سلف در کجاست؟

قرارداد آتی یا به عبارت دیگر future Contract نوعی قرارداد است که فروشنده متعهد می‌گردد بر طبق آن، در سررسید مشخص، مقدار معینی از کالای مشخص شده را به نرخ مشخصی بفروشد و در برابر این اقدام خریدار متعهد می‌گردد که کالا را با مشخصات مشخص شده، خریداری بنماید.

تفاوت قرارداد آتی و سلف در این قسمت است که می‌گویند قرارداد آتی، نوعی قراردادی دو طرفه هست. به این معنی که سرمایه‌گذاران در این نوع از بازار می‌توانند اضافه بر افزایش نمودن قیمت، از کاهش قیمت‌ها هم سودی کسب بکنند.

تفاوت قرارداد آتی و سلف را هم می‌توان به این صورت گفت که در قراردادهای آتی اغلب، برای جلوگیری کردن از عدم انجام تعهد، طرفین می‌بایستی مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین پیش شرط قرارداد، بابت ضمانت و جلوگیری کردن از تخلفاتی که ممکن است پیش بیاید، نزد اتاق پایاپای می‌گذارند و در برابر یکدیگر متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمتی که قرارداد ممکن است در آتی با آن روبه رو شود، وجه تضمین را تعدیل نمایند.

قرارداد سلف

همان طور که پیش‌تر در باره این که قرارداد سلف چیست گفتیم، در اصل اوراق سلف استاندارد یکی از انواع ابزارهای تامین مالی مناسب برای تولیدکنندگان کالاها در کشور است و سرمایه‌گذاران با خریداری کردن این نوع از اوراق سلف موازی استاندارد به طور مستقیم در ارتقای سطح تولید ملی کشور و رسیدن به خودکفایی و رشد و توسعه اقتصادی متناسب با شرایط بومی مشارکت می‌کنند. این روش سرمایه‌گذاری، با هدایت نمودن و رعبری سرمایه‌های درگردش و سر در گم به حوزه‌هایی که به نقدینگی برای تولید و گرداندن چرخ اقتصادی کشور نیاز دارند، گردش مالی و فراهم آوردن سرمایه مورد نیاز برای تولید را افزایش می‌دهند. سرمایه‌گذاران هم از این قبیل معاملات می‌توانند سود کسب کنند.

قرارداد یا معاملات سلف

در معاملات بانکی، معامله سلف یک نوع پیش خرید نقدی برای محصولات تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی محسوب می شود که با قیمت معین و در زمان مشخص، نیاز مالی بنگاه را تامین می کند. این نیاز ممکن است به علت کمبود سرمایه در جریان تولید کالا یه وجود آمده باشد که تولید کننده از طریق پیش فروش قسمتی از کالای تولیدی خود، این نیاز مالی را مرتفع می نماید.

در این نوع از معاملات، یک کالا به صورت نقدی خریداری شده اما تحویل آن در آینده صورت می گیرد. قرارداد های سلف، یک روش برای انجام این گونه معاملات می باشند.

قرارداد یا معاملات سلف:

قرارداد سلف (Futures)، به قراردادی گفته می شود که در آن دو طرف معامله، تعهد می کنند که در یک تاریخ کاملا توافقی و با یک قیمت مشخص و توافقی، یک کالا مشخص را مبادله کنند در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل نمایند. این نوع معاملات در گروه قرارداد های آتی قرار دارند اما با هم تفاوت هایی نیز دارند.

در بسیاری از کشور ها، معاملات سلف خارج از بازار بورس انجام می شوند . فاقد استاندارد هایی می باشند که در قرارداد های آتی به کاربرد اوراق سلف آنها اشاره شده است. بنابراین طرفین معامله می توانند قرارداد سلف را به دلخواه خود و با توجه به نیاز های خودشان، تنظیم نمایند.

شرایط متقاضی برای معامله سلف:

متقاضی معامله سلف یا بانک باید دارای شرایط زیر باشد:

• خود آن شخص باید تولید کننده کالای مورد معامله سلف باشد.
• وسایل و امکانات تولید کالای مورد معامله سلف را در اختیار داشته باشد.
• ارائه کلیه مدارک لازم برای انجام عملیات موضوع معامله سلف ضروری است.
• پیش فروش کننده (تولید کننده) کالا، واحد تولیدی می بایستی در یکی از بخش های صنعت، معدن و کشاورزی باشد.

سلف در عملیات بانکی:

پیش خرید محصولات تولیدی مانند صنعتی، کشاورزی و معدنی به صورت نقدی را می گویند که قیمت آن مشخص می باشد که در زمان کمبود وجه، به منظور تامین مالی صورت می گیرد.

ویژگی های یک معامله سلف:

• قیمت سلف به صورت نقد و کامل به متقاضی پرداخت می شود.
• قیمت سلف نباید از قیمت نقد کالا در زمان تنظیم قرارداد بیشتر باشد.
• در قرارداد سلف بانکی به فروشنده وکالت داده می شود تا در زمان معین، کالا را فروخته و با بانک تسویه نقدی نماید.
• حداکثر یا حداقل سود مورد انتظار بانک برای این گونه معاملات به منظور تعیین قیمت فروش، توسط شورای پول و اعتبار معین می گردد.
• درقرارداد های سلف، خریدار نمی تواند جنسی را که خریده، قبل از تمام شدن مدت مشخص شده سلف بفروشد و پس از اتمام مدت، حتی اگر آن را تحویل نگرفته باشد فروختن آن جایز می باشد.

شرایط معامله سلف:

1. ویژگی هایی را که روی قیمت جنس تاثیر می گذارد، معین کنند.
2. پیش از جدا شدن خریدار و فروشنده، خریدار تمام قیمت را به فروشنده پرداخت نماید.
3. مدت زمان را کاملا معین کنند.
4. زمانی را که برای تحویل جنس معین می کنند زمانی باشد که بتوان به راحتی جنس را تهیه نمود.
5. مکان تحویل جنس مشخص باشد.
6. وزن یا پیمانه اندازه گیری جنس مشخص گردد.

نکته: اگر پول طلا و نقره یا خود طلا و نقره را به عنوان معامله سلف بفروشد، به پول طلا و نقره یا به طلا و نقره، معامله باطل است ولی اگر جنسی را سلف بفروشد و در برابر آن جنس دیگری یا پول پس بگیرد، معامله صحیح می باشد.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق قرضه را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

شرایط معامله سلف

مراحل تنظیم قرارداد سلف توسط وکیل:

پس از گرفتن وقت حضوری از وکیل مشخص شده، جزئیات قرارداد و توافق های مربوط به آن برای وکیل شرح داده می شود و در صورت لزوم طرفین وکالت نامه وکیل را امضا می کنند. در این مرحله لازم است که وکیل مراحل قانونی و توضیحات لازم را برای تنظیم قرارداد را طی نماید.

مدارک لازم برای قرارداد سلف توسط وکیل:

• وجود مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی طرفین قرارداد
• ارائه سند و یا مدرک یا قولنامه و توافق های بین دو طرفقرارداد سلف
• ارائه اطلاعات مربوط به قیمت عمده فروشی نقدی کالای مورد معامله سلف
• کپی اسناد مالکیت وثائق و تضمین های آن
• آخرین صورت جلسه ارزیابی وثائق و تضمین های آن
• بیمه نامه وثائق و تضمین ها
• مصوبه های انجام معاملات سلف
• قرارداد منعقد شده برای انجام معاملات سلف
• ارائه مدارک و اطلاعات لازم در مورد واحد تولیدی متقاضی

تفاوت اوراق سلف با دیگر اوراق:

1. دراوراق سلف، بر خلاف اوراق مشارکت و سهام، خریدار در مالکیت و مدیریت بنگاه شریک نمی گردد.
2. امکان تعیین دامنه سود این اوراق وجود دارد و از این نظر برای افراد ریسک گریز مناسب تر می باشد.
3. بر خلاف اوراق اجاره که درآمد ثابتی دارند، اوراق سلف میزان کف و حداکثر سود را برای خریدار در نظر می گیرند که طبیعتا لازم است سود بیشتری از اوراق اجاره داشته باشند، اما ریسک آن نیز بیشتر می باشد.

قرارداد سلف نفتی:

قرارداد ‌های سلف نفتی روشی برای پیش فروش نفت می باشند که شرکت های نفت از این روش برای تامین مالی استفاده می کنند و به عنوان یک روش جذب سرمایه گذاری محسوب می شود.

سلف موازی مستقل:

خریدار اوراق سلف نفتی، می تواند آنها را واگذار کند که در این صورت هر انتقال یک سلف موازی مستقل محسوب می شود. به همراه اوراق سلف نفتی یک حواله نیز به خریدار تحویل داده می شود که نشان دهنده تعهد شرکت ملی نفت در برابر فروش نفت به فرد می باشد.

با توجه به در نظر گرفتن کف سود در این اوراق، دارنده اوراق می تواند در صورت متضرر شدن نفت را در زمان سررسید به شرکت ملی نفت بفروشد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله ابلاغ اوراق مالیاتی را به شما پیشنهاد می کنیم.

کاربرد انواع صکوک در تامین مالی طرح‌ها

با توجه به محدوديتهاي شرعي اسلام در خصوص بهره ثابت، در کشورهای اسلامي، استفاده از ابزارهای مالی متعارف در غرب مانند اوراق قرضه، محدود شده است. بر این اساس دولت‌ها و شرکت‌های اسلامی بدنبال تأمین مالی و مدیریت بدهی خود از طريق ابزاري منطبق با شرع اسلام بودند و ابتدا "صكوك" را طراحي نمودند.

صکوک ابزار نوینی است که در کشورهای اسلامی به جای اوراق قرضه به کار گرفته می‌شود. در حالت کلی می‌توان صکوک را اوراق بهادار مبتنی بر دارایی، با درآمد ثابت یا متغیر، قابل معامله در بازار ثانویه و مبتنی بر اصول شریعت دانست.

مقاله حاضر به تشريح انواع صكوك و كاربرد هريك از آنها در تامين مالي بخشي از سرمايه گذاريهاي توليدي، كشاورزي و . و نيز ديگر كاربردهاي صكوكو در بازار سرمايه مي پردازد.

انواع ابزارهای نوین مالی اسلامي(صکوک) شامل چیست؟

صکوک یا همان اوراق بهادار اسلامی را می‌توان از ابعاد مختلفی دسته بندی کرد. یکی از ابعاد را می‌توان سود آوری اوراق دانست. از این بعد صکوک مشتمل بر 2 نوع کلی انتفاعي و غيرانتفاعي تقسيم مي شود. تقسيم بندي صكوك و زير مجموعه هاي آن در نمودار زير آمده است و در ادامه تشريح مي شود.

ابزارهای مالی غیر انتفاعی:

• اوراق قرض الحسنه:بر اساس قرارداد قرض بدون بهره کاربرد اوراق سلف منتشر می‌شود، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آن‌ها از دارندگان اوراق استقراض می‌کند و به همان مقدار بدهکار است و باید در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنها پرداخت نماید.

• اوراق وقفی:اوراق بهادار با نام که به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌شود و به افرادی که قصد مشارکت در طرح‌های عام المنفعه را دارند، واگذار می گردد.

ابزارهای مالی انتفاعی:

: هدف آن بیعی است که فروشنده بهای تمام شده¬ کالا را به اطلاع مشتری می‌¬رساند و پس از آن مبلغ یا درصد اضافه‌تری را به عنوان سود تقاضا می‌کند. این اوراق بازدهی ثابت دارند و قابل فروش در بازار ثانویه هستند. انواع اوراق مرابحه شامل: اوراق مرابحه تأمین مالی، اوراق مرابحه تأمین نقدینگی و اوراق مرابحه تشکیل سرمایه شرکت‌های تجاری است.

ساختار انتشار اوراق صکوک مرابحه به شرح ذیل می باشد:

• اوراق اجاره:یکی از رایج ترین انواع صکوک، صکوک اجاره است. موارد کاربرد صکوک اجاره در تامین مالی پروژه های توسعه ای و خرید دارایی های فیزیکی نظیر ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات می باشد. در این نوع اوراق، سرمایه گذار می‌تواند در مقاطع زمانی معین، سود حاصل از سرمایه‌گذاری خود را دریافت کند. اوراق اجاره بر اساس عقد اجاره منتشر می شود بصورت با نام و قابل نقل و انتقال که بیانگر مالکیت واحدهای سرمایه گذاری با ارزش برابر از دارایی های با دوام فیزیکی است. اوراق اجاره مبتنی بر سود معین و ثابت است بدین صورت که اجاره بها را می توان در ابتدای هر دوره، انتهای دوره و یا سررسیدهای ماهانه، فصلی و سالانه پرداخت کرد. این اوراق را می توان در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عوامل بازار تعیین می شود معامله نمود. انواع اوراق اجاره شامل اوراق اجاره تامین دارایی، اوراق اجاره تامین نقدینگی و اوراق اجاره جهت تشکیل شرکتهای لیزینگ است.

ساختار انتشار اوراق صکوک اجاره به شرح ذیل می باشد:

• اوراق استصناع:اسناد و گواهی‌های دارای ارزش یکسان که برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت کالایی استفاده می‌شود که تحت تملک دارنده صکوک است.

ساختار انتشار اوراق صکوک استصناع به شرح ذیل می باشد:

اوراق سلف: از اقسام بیع بوده و عکس نسیه است که جهت تامین مالی تولید یا ارائه کالای معین منتشر می شود. در این نوع اوراق، کالای مورد نظر توسط سرمایه گذار پیش خرید می شود.

• اوراق منفعت: اسناد مالی بهادار که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی با دوام است.
• اوراق جعاله: اوراق مالکیت مشاع خدمتی است که بر اساس قرارداد جعاله، انجام و تحویل آن تعهد شده است. بعد از پایان خدمت (موضوع جعاله) صاحبان اوراق، مالک مشاع نتیجه خدمت خواهند بود. نتیجه خدمت ممکن است امتیاز مالی یا دارایی فیزیکی باشد.
• اوراق مشارکت: سندی است که گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی است و تا سررسید اوراق هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.
• اوراق مضاربه:در این نوع اوراق ناشر با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و بعنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد و بانی هم در فعالیت اقتصادی سودآور بکار می‌گیرد. در پایان هر دوره مالی سود حاصله بر اساس نسبتهایی که روی اوراق درج گردیده است، میان ناشر و صاحبان اوراق تقسیم می‌شود.

ساختار انتشار اوراق صکوک مضاربه به شرح ذیل می باشد:

اوراق مزارعه: بر اساس قرارداد مزارعه طراحی شده است بدین صورت که ناشر با واگذاری این اوراق، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و با آن اراضی قابل زراعت خریداری می‌کند. سپس این اراضی را طی قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می‌کند تا روی این اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی، محصول را با هم کاربرد اوراق سلف تقسیم کنند.

اوراق مساقات: ناشر با واگذاری این نوع از اوراق بهادار، وجوه متقاضیان را جمع‌آوری کرده و با آن باغات قابل بهره برداری را خریداری کرده و سپس با وکالت از طرف دارندگان اوراق طی قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آن‌ها رسیدگی کنند و در پایان، محصول بدست آمده را با هم تقسیم کنند. در این نوع صکوک، دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان است.

اوراق مشتقه: قراردادهای بین دو یا چند نفر که پرداختهای آن بر اساس موقعیت سنجی تعیین می‌شود. اوراق مشتقه‌ ابزاری جهت کاهش یا انتقال ریسک بشمار می آیند. قراردادهای ذیل برخی از رایج ترین اوراق مشتقه هستند:

قرارداد سلف: قراردادی که در آن عرضه‌کننده بخشی از دارایی پایه را به ازای بهای نقد و مطابق کاربرد اوراق سلف قرارداد سلف به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را در یک قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند که به این قرارداد نیز به اختصار سلف می‌گویند.

قراردادهای آینده (آتی): به واسطه این نوع قرارداد، فروشنده تعهد می‌کند در زمان مشخصی (سررسید)، مقدار معینی از یک کالای مشخص را به قیمتی که در لحظه حال تعیین می‌کنند، به خریدار بفروشد. خریدار نیز طبق این قرارداد تعهد می‌کند کالای مذکور را با همان مشخصات (مقدار و زمان)، خریداری کند.

قراردادهای معاوضه: قرارداد معاوضه یا سوآپ که طی آن توافقی بین دو شرکت برای معاوضه جریان نقدی در آینده (با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی) صورت می‌گیرد. این قرارداد تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی را که باید پرداخت شود مشخص می‌کند.

قراردادهای اختیار معامله: اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. در واقع در این قرارداد دو طرف توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند که در این معامله خریدار اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می‌آورد. از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد، آماده فروش دارایی مذکور می باشد.

کاربرد اوراق سلف

زمان گزارش:1401/06/26_22:46:37

ماهيت اوراق منافع آتي و حکم فقهي آن، فرق معامله سفهي و معامله سفيه و حکم فقهي آن، اوراق منافع ناشي از ثانيه هاي تبليغاتي/فقه بورس

احکام اختيار خريد و اختيار فروش در سلف نفتي، بازار ثانوي سلف سکه و احکام آن، اوراق سلف ارزي و احکام آن/فقه بورس

مزاياي اسناد خزانه اسلامي بر اسناد خزانه مرسوم در دنيا، آشنايي با مفاهيم شاخص بندي بدهي ها با شاخص قيمتها، سياست انقباضي و انبساطي، سياست اقتصاد باز/فقه بورس

ماهيت اوراق مساقات و انواع آن، شباهتها و تفاوتهاي عقد مزارعه و مساقات، اسناد خزانه اسلامي بر مبناي مشروعيت بيع دين/فقه بورس

پاسخ به سوالات در باب اوراق مرابحه، سخني در باب وجه التزام، مواردي که نمي تواند موضوع اوراق مرابحه شود/فقه بورس

ماهيت اوراق هاي مرابحه رهني و سهام و حکم شرعي آن ، ماهيت اوراق مرابحه به منظور تأمين مالي دولت و حکم شرعي آن/فقه بورس

محل تدريس: تهران موضوع عام: بورس موضوع خاص: تفاوت اجاره به شرط تمليک با بيع العينه، چگونگي طراحي اوراق اجاره عملياتي با نرخ شناور

کاربرد اوراق مشارکت همراه با اختيار خريد و فروش، اوراق اجاره مرابحه استصناع با قابليت تبديل به سهام شرکتها، گواهي سرمايه گذاري خودرو و کاربردهاي آن /فقه بورس

ساز و کار پرداخت سود قطعي اوراق مشارکت، نظر فقه شيعه و اهل سنت در باب نحوه مشارکت، عدم مشروعيت انتشار اوراق مشارکت توسط بانک مرکزي /فقه بورس

اوراق مشارکت مصون از تورم، نظر فقهاي بزرگوار در مورد ضمان شريک، راهکار کميته فقهي براي مصونيت اوراق مشارکت از تورم /فقه بورس

اوراق گواهي ظرفيت (حق انشعاب) در قالب گواهي ظرفيت آتي و گواهي ظرفيت سر رسيد شده، متقاضيان گواهي ظرفيت، نظر کميته فقهي بورس در مورد گواهي ظرفيت /فقه بورس

ادامه بحث پذيره نويسي اوراق به صرف در قالب اوراق رهني، اوراق وقف و ارکان آن، فرق بين اوراق وقف و وقف سهام /فقه بورس

ادامه بحث پذيره نويسي اوراق به کسر در قالب اوراق منفعت، اوراق رهني، اوراق استصناع و اوراق سلف موازي، بحثي پيرامون امکان جمع چند عقد در يک معامله با توجه به نظر فقهاي بزرگوار، پذيره نويسي اوراق مشارکت به صرف/فقه بورس

طراحي پذيره نويسي اوراق براي تأمين مالي به قيمت بازار ، بررسي ادله مبناي اصل آزادي قيمت در بازار، پذيره نويسي اوراق به کسر/فقه بورس

رکن ضامن در اوراق منفعت، انتشار اوراق منفعت مبتني بر سهام، بحثي پيرامون اصل 44 قانون اساسي و تأثير آن بر انتشار اوراق منفعت/فقه بورس

ابزارهای بدهی

صکوک اجاره در حقیقت اوراق بهاداری است که دارنده آن به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف کننده یا بانی واگذار شده است.

شرایط متقاضیان

متقاضیان استفاده از این اوراق می‌توانند شرکت سهامی، تعاونی، صندوق سرمایه‌گذاری یا جزو نهادهای عمومی غیر دولتی باشند.

دارایی پشتیبان

زمین؛ ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات، وسایل حمل و نقل

اوراق رهنی

معرفی اوراق رهنی

با استفاده از اوراق رهنی، شرکت‌ها دریافتنی‌های خود را به اوراق بهادار تبدیل می‌کنند و به نوعی اصلاح ساختار در ترازنامه شرکت‌ها و صورت‌های مالی‌شان صورت می‌گیرد و از این طریق می‌توانند یک طلب را تبدیل به ثروت و نقدینگی کنند.

کاربرد

مطالبه‌های ناشی از وام‌های تجاری، وام‌های رهنی مسکن، وام‌های رهنی بازرگانی، حساب‌های دریافتی، مطالبه‌های مربوط به اجاره‌های بلند مدت.

شرایط متقاضیان

نهادهای مالی علی‌الخصوص بانک‌ها و همچنین بنگاه‌های تولیدی و بازرگانی از متقاضیان اصلی این اوراق هستند.

دارایی پشتیبان

زمین؛ ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات، وسایل حمل و نقل

اوراق سفارش ساخت

معرفی اوراق استصناع (سفارش ساخت)

این دسته از اوراق به‌منظور تأمین مالی کالایی که هنوز موجود نیست و ساخته نشده است منتشر می‎شود. لذا پس از انتشار این اوراق، سازنده اقدام به ساخت کالای مورد نظر می‌ کند.

کاربرد

ساخت و سفارش ساخت دارایی‌های سرمایه‌ای

شرایط متقاضیان

مناسب شرکت سهامی، تعاونی و نهادهای عمومی غیر دولت.

دارایی پشتیبان

هر نوع دارایی سرمایه‌ای که امکان ساخت و تحویل آن در دوره زمانی مورد نظر متقاضی انتشار اوراق، وجود داشته باشد.

اوراق مرابحه

معرفی اوراق مرابحه

مرابحه قراردادی است که فروشنده، قیمت تمام‌شده‌کالا اعم از قیمت خرید و هزینه‌های حمل‌ونقل و سایر هزینه‌های مربوطه را به اطلاع خریدار رسانده سپس تقاضای مبلغی اضافه به‌عنوان سود می‌کند.

کاربرد

شرکت‌ها می‌توانند به‌منظور تأمین سرمایه در گردش موردنیاز و خرید دارایی از آن استفاده کنند.

شرایط متقاضیان

دارایی در زمان انتشار اوراق،دارایی باید کاربرد اوراق سلف موجود بوده یا شرایط تحویل آن در دوره‌های زمانی مورد نظر متقاضی وجود داشته باشد. همچنین به‌کارگیری آن در فعالیت شرکت، منجر به ایجاد جریانات نقدی شده یا از خروج وجوه نقد جلوگیری نماید.

دارایی پشتیبان

دارایی‌های که می‌توانند پشتوانه این اوراق قرار بگیرند عبارتند از زمین، ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات و وسایل حمل و نقل.

اوراق منفعت

معرفی اوراق منفعت

اوراق منفعت سند مالی بهاداری است که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی بادوام است که در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی منتقل شده است.

کاربرد

تأمین مالی بنگاه اقتصادی از طریق پیش‌فروش منافع آتی کسب و کار.

شرایط متقاضیان

تولیدکنندگان و بنگاه‌های ارائه دهنده خدمات.

دارایی پشتیبان

دارایی‌های که می‌توانند پشتوانه این اوراق قرار بگیرند عبارتند از زمین، ساختمان و تأسیسات، ماشین‌آلات و تجهیزات و وسایل حمل و نقل.

اوراق خرید دین

در تأمین کاربرد اوراق سلف کاربرد اوراق سلف مالی از طریق اوراق خرید دین مشابه تسهیلات خرید دین در سیستم بانکی اقدام می‌شود و مطالبات متقاضی تأمین مالی مبنای انتشار اوراق قرار می‌گیرد. به این ترتیب که ارزش مطالبات مدت‌دار متقاضی تأمین مالی از طریق انتشار اوراق، تأمین شده و در اختیار وی قرار می‌گیرد. تفاوت اوراق خرید دین با خرید دین در سیستم بانکی، عرضه اوراق در بازار سرمایه است. اوراق خرید دین به منظور خرید مطالبات ریالی مدت‌دار اشخاص حقوقی از اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از عقود مبادله‌ای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به استثنای سلف) منتشر می‌شود. با انتشار اوراق مذکور، بنگاه‌های اقتصادی (بعنوان بانی) می‌توانند مطالبات و اسناد مدت دار خود را به کسر فروخته و مشکل نقدینگی خود را مرتفع سازند. این اوراق برای شرکت‌هایی مناسب است که دارای مطالبات با سررسید بیش از یکسال هستند، عواید مستمر حاصل از مطالبات براساس قرارداد (به استثنای مطالبات ناشی از عقد سلف) مربوط پیش‌بینی و محقق می گردد بعلاوه اینکه وثایق مطالبات مذکور، از نوع وثایق رهنی نیست.

اوراق سلف موازی استاندارد

اوراق سلف موازی استاندارد یکی از ابزارهای تأمین مالی است که می‌تواند به‌عنوان راهکاری برای تأمین مالی شرکت‌‌ها مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به وجود بازار ثانويه فعال (بورس کالا/ بورس انرژی) براي این‌گونه اوراق می‌توان از طریق انتشار اين اوراق بهادار سرمايه‌های کلان مورد نیاز برای تکمیل پروژه‌ها و يا تأمين مالي بنگاه‌های تولیدی را جذب نمود. در قرارداد سلف، مقدار معینی از دارایی پایه بر اساس مشخصات قرارداد به پیش‎فروش می‌رسد. وجه قرارداد مذکور باید در هنگام معامله و طبق زمان‌بندی تعیین‌شده در مشخصات قرارداد پرداخت و دارایی پایه در سررسید تحویل شود. ذکر این نکته ضروری است که در قراردادها سلف موازی استاندارد این امکان وجود دارد که در تاریخ سررسید اوراق، بجای تحویل دارایی پایه، تسویه نقدی انجام شود. در این حالت، اصل بدهی و سود اوراق در انتهای دوره به‌صورت یکجا به دارندگان اوراق بازپرداخت می‌شود. با توجه به سادگی فرآیند انتشار این نوع از اوراق نسبت به سایر اوراق کاربرد اوراق سلف بهادار اسلامی، تأمین مالی در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود.

اوراق مشارکت

اوراق مشارکت سندی است گویای مالکیت دارنده آن، نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکت‏های تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، هر نوع تغییر قیمت دارائی متوجه صاحب اوراق مشارکت است. طبق تعریف قانون انتشار اوراق مشارکت در ایران اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام يا بي‌نامى است كه به قيمت اسمى مشخص براى مدت معين منتشر مي‏ شود و به سرمايه‏ گذارانى كه قصد مشاركت در اجراى طرح‏هاى موضوع انتشار اوراق را دارند واگذار مي‌گردد.