کال مارجین (call margin)
برای همه کسانی که در بورس فعالیت دارند و یا میخواهند به جمع معاملهگران در بازار سرمایه بپیوندند، کسب آگاهی و شناخت کافی از مفاهیم مربوطه و رایج در آن، نیازی لازم و ضروری محسوب میشود. کال مارجین یکی از این اصطلاحات مورد استفاده در بازارهای مالی و سرمایهگذاری است که در این مقاله سعی بر آن داریم تا به بررسی مفهوم آن و چگونگی آن، بپردازیم و موضوعاتی که میخواهیم در آن ادامه موردبحث قرار دهیم عبارتاند از:
- مفهوم کال مارجین چیست؟
- کال مارجین در سطح مارجین (Margin Level) بورس
- کال مارجین در آتی سکه
- کال مارجین در معاملات آتی زعفران
- کال مارجین در فارکس
- نکاتی در مورد جلوگیری از کال مارجین
کال مارجین (call margin) چیست؟
معامله در هر بازاری نیاز به میزانی از سرمایه دارد. گاهی اوقات برای معاملات در بازار سرمایه، میزان اعتبار مالی برای معاملهگران و درخواستکنندگان از سوی کارگزاران مالی به مشتریان خود اختصاص داده میشود تا با استفاده از آن به سرمایهگذاری بپردازند. این اعتبار در طی قراردادی دوطرفه تأمین میشود و به حساب سرمایهگذار واریز میگردد. میزان اعتباری که هر فرد سرمایهگذار برای انجام معامله در بازارهای مالی اخذ میکند، دارای سطح حداقلی برای تضمین است که در آن کال مارجین زمانی به وقوع میپیوندد که اعتبار به کمتر از سطح حداقلی برسد.
مفهوم کال مارجین سطح مارجین (Margin Level) بهاصطلاح به زمانی گفته میشود که ضمانت وجه اولیه، در حساب کارگزاری مسدود شود. این مبلغ به طور معمول چیزی در حدود بیست درصد اعتبار تخصیصدادهشده میباشد.
در کال مارجین، مواقعی که سرمایهگذار، از معامله خود، سودی کسب کند از طریق کارگزاری قابل برداشت است و در مواقعی که در معامله زیان کند، تا هنگامیکه به سطح اولیه وجه تضمینی برسد، از حساب سرمایهگذار، کم میشود.
زمانی که میزان کسری سرمایه به حداقل برسد یعنی چیزی در حدود هفتاد درصد وجه تضمینی، کال مارجین فعال و اخطار کمبود بودجه به سرمایهگذار داده میشود تا اقدام به شارژ مجدد حساب خود کند. در غیر این صورت وضعیت حساب برای سرمایهگذار به حالت تعلیق و مسدود میگردد و نمیتواند اقدام به معامله کند.
کال مارجین در بورس
کال مارجین در اغلب بازارهای مالی و سرمایهگذاری اتفاق میافتد. در بازار بورس، شما بهعنوان معاملهگر و سرمایهگذار میتوانید از کارگزاری خود، میزانی اعتبار برای معامله تأمین کنید و با آن سهام موردنظر خود را خریداری نمایید. طبق قرارداد، مقداری از این اعتبار مالی، در حساب کارگزاری بهعنوان ضمانت، بلوکه میشود. کال مارجین در بورس زمانی اتفاق میافتد که سهام اوراق بهادار خریداری شده به میزانی از ضرر برسد که حداقل مبلغ لازم در اعتبار شما، کاهش پیدا کند و نیاز به شارژ وجه تضمینی خود در کارگزاری داشته باشید. اگر این میزان در کال مارجین تأمین نشود، به شکل قانونی، حساب کاربری شما برای معامله مسدود میشود.
کال مارجین در آتی سکه
بهموازات بازار بورس، بازارهای سرمایهگذاری دیگری هستند که در آن معاملات روزانه صورت میگیرد. بازار آتی سکه یکی از این دست بازارها به حساب میآید که در آن میتواند کال مارجین اتفاق بیفتد.
در بازار آتی سکه، باتوجهبه میزان تعهد میان معاملهگران و بازار قراردادهای آتی، همواره باید به میزان مشخصی اعتبار در حساب، موجود باشد. درصورتیکه این اعتبار از حداقل میزان موجودی کمتر شود، سرمایهگذار در بازار آتی، کال مارجین میشود و باید نسبت به واریز وجه تضمینی مجدد تا سطح حداقلی اعتبار، اقدام نماید.
در بازار معاملات آتی، هر سرمایهگذار میبایست احتمالات موجود در کال مارجین شدن را بررسی کند تا از کال مارجین شدن حساب خود جلوگیری کرده باشد. این اقدامات نیاز به کسب مهارتهای لازم در معاملهگری دارد. اطلاع از کال مارجین در معاملات آتی سکه، میتواند میزان ریسک را به طرز قابلتوجهی کاهش دهد و از ضررهای احتمالی جلوگیری نماید.
کال مارجین در معاملات آتی زعفران
زعفران، همیشه بهعنوان کالای لوکس در ایران تولید میشده و امروزه در معاملات بورس کالا و نیز قرارداد آتی زعفران قابل معامله میباشد. سرمایهگذاری در بازار آتی زعفران بر مبنای تقاضای صادرات، صدور گواهی و میزان افزایش و کاهش کشف قیمتی انجام میگیرد.
در بازار آتی، تسویهحساب در موعد زمانی کوتاهمدت صورت میگیرد. نوسانات قیمتی در بورس کالا و نیز قراردادهای آتی میتواند در نحوه معاملات زعفران تأثیرگذار باشد به صورتی که سرمایهگذاران ممکن است به میزانی از ضرر و یا کمبود سرمایه اولیه برسند تا کال مارجین شوند.
خرید قرارداد آتی زعفران در بورس کالا، با تسویهحساب روزانه همراه است. بهعنوانمثال فرض کنید میزان مبلغ تضمینی برای قرارداد آتی زعفران معادل یک میلیون تومان باشد. سرمایهگذار بهحساب آتی خود به همین میزان اعتبار واریز میکند. سپس در جلسه معاملاتی وضعیت خرید یا فروش را اخذ میکند. تا زمانی که معاملات قرارداد آتی زعفران به میزان حداقل برای وجه تضمینی نرسد، وضعیت او عادی یا نرمال است. معمولاً میزان هفتاد درصد اعتبار را برای وجه تضمین در نظر گرفته میشود؛ بنابراین زمانی که موجودی اعتبار در حساب سرمایهگذار به میزان 700.000=0.7* 1.000.000 برسد، وضعیت کال مارجین اتفاق میافتد و باید نسبت به شارژ مجدد به بالاتر از حد کال مارجین اقدام کند. در غیر این صورت، حساب شخص برای معامله مسدود میگردد.
در بازار قرارداد آتی، سرمایهگذاران میتوانند از طریق سامانه معاملاتی آنلاین وضعیت حساب خود را چک کنند تا بتوانند قبل از کال مارجین اقدامات لازم را انجام دهند. همچنین کارگزاران به مشتریان خود وضعیت کال مارجین را طی تماس اطلاع میدهند. در وضعیت کال مارجین عموماً مهلتی برای واریز وجه موردنیاز داده میشود تا معاملهگران در مهلت مشخص شده خود را از کال مارجین خارج نمایند.
کال مارجین در فارکس
فارکس یکی از مهمترین بازارهای بینالمللی است که روزانه حجم زیادی از معاملات را در خود به انجام میرساند. در معاملات فارکس هر کاربر میتواند اعتبار خاصی برای معامله، داشته باشد. کال مارجین یکی از اصطلاحات مهم در معاملات فارکس به شمار میرود.
در معاملات فارکس همواره باید سطح مارجین خود را چک کنید. اگر زیان پوزیشن معاملهگر در فارکس بهقدری افزایش پیدا کند که درجه مارجین به میزان مشخص شده کاهش یابد، کارگزار به شما اخطار کال مارجین میدهد. چراکه هر زمانی که اعتبار شما به پایینتر از سطح تضمین یا درجه مارجین برسد، بلافاصله کال مارجین خواهید شد. کال مارجین هشداری است که به ما اطلاع میدهد که حساب موجودی ما برای حداقل تضمین برای معامله، در سطح پایینی است و نیاز به شارژ موجودی مجدد یا بستن پوزیشنها داریم. در غیر این صورت تمام حساب ما برای معامله بلوکه خواهد شد.
نکاتی در مورد جلوگیری از کال مارجین
بارها دیده شده که معاملهگرانی که تازه وارد بازارهای سرمایه شدهاند، از کال مارجین بیاطلاع بودهاند و پس از بلوکه شدن حسابشان به آن پی بردهاند. جلوگیری از کال مارجین شدن، یکی از اصول مهم در معاملهگری میباشد که ذکر این نکات میتواند تا حدودی راهگشا باشد:
- تعیین میزان حد ضرر در سهام یا دارایی خریداری شده به شکلی که وقتی سهام افت کرد و به حد تعیین شده رسید، برای جلوگیری از ضررهای احتمالی بعدی، آن سهام یا دارایی را بفروشید.
- حجم معاملات را به بازههای مختلف تقسیم کنید و به عبارتی خریدهای پلهای انجام دهید و به یکباره تمام دارایی را در وضعیت خرید قرار ندهید تا در صورت افت سهام، موجودی کافی در حساب داشته باشید.
- مدیریت ریسک و بررسی سطح مارجین (Margin Level) تمامی احتمالات موجود، میتواند از کال مارجین شدن جلوگیری نماید.
- اطلاع کافی از میزان سطح مارجین و میزان حداقل سطح تضمینی قبل از معامله
- پافشاری زیاد بر یک معامله ناموفق میتواند در مدت زمانی به کال مارجین برسد. پس دوری کردن از آن نقش مهمی در جلوگیری از کال مارجین دارد.
جمعبند ی
همانطور که در این مقاله به آن اشاره شد، کال مارجین وضعیتی است که معمولاً در بازارهای مالی داخلی و بینالمللی اتفاق میافتد. هر فرد سرمایهگذار در هر بازاری که فعالیت میکند باید از وقوع کال مارجین در حساب خود جلوگیری نماید. از همین رو ما در این مطلب به بررسی مفهوم کال مارجین در انواع بازارهای مالی و سرمایهگذاری پرداختیم و نکاتی را در مورد آن بیان کردیم.
کسب دانش کافی و آگاهیهای لازم برای ورود به هر بازاری برای سرمایهگذاری، نیاز مهم و اساسی به شمار میرود و در این راستا کارگزاری اقتصاد بیدار با بهرهبردن از مشاورین و متخصصین حوزه سرمایهگذاری بستری را برای مشتریان و علاقهمندان به سرمایهگذاری فراهم کرده تا از خدمات مربوط، استفاده بهینه و لازم را ببرند. به همین منظور برای اطلاعات بیشتر کافی سطح مارجین (Margin Level) است با سایت یا دفاتر کارگزاری در ارتباط باشید.
موجودی شناور چیست؟
در این مقاله میخواهیم بدانیم موجودی شناور و کال مارجین در فارکس به چه معنا است. موجودی یا Equity در واقع میزان موجودی کنونی داخل حساب شما است. اگر بخواهید موجودی حسابتان را محاسبه کنید باید سود و زیان حاصل از معاملاتتان را هم حساب کنید. فرمول محاسبه موجودی حساب به صورت زیر است:
موجودی = بالانس + لوریج + (سود شناور – زیان شناور)
تفاوت بالانس و موجودی شناور چیست؟
بالانس یا Balance پول نقدی است که در حساب خود دارید. اما سطح مارجین (Margin Level) تفاوت آن با موجودی این است که سرمایه داخل معاملات باز شما شامل آن نمیشود. بنابراین برای محاسبه آن فقط لازم است که موجودی حسابتان و سرمایهای که از معاملات بسته شده خود در اختیار دارید را حساب کنید. به بالانس، موجودی حساب و پول نقد هم گفته میشود. البته اگر معامله باز نداشته باشید مقدار بالانس و موجودی شما برابر خواهند بود.
کال مارجین یعنی چه؟
هنگامی که بخواهید با بروکر معاملهای انجام دهید باید مقدار پولی را بهعنوان وثیقه به او بدهید تا آن را برای یک معامله یا پوزیشن نگهداری کند. مقدار وثیقه متغیر است و اگر بروکرتان لوریج کمی به شما بدهد مارجین بیشتری در معامله درگیر میشود. این اتفاق باعث میشود بیشتر کال مارجین شوید. کال مارجین در فارکس اعلانی است که به شما هشدار میدهد که برای آزاد کردن مارجین باید پول بیشتری را در حساب معاملاتی خود وارد کنید. به عبارت دیگر، کال مارجین به معاملهگر هشدار میدهد که سطح Stop Out نزدیک است.
مفهوم لات در فارکس چیست و سود آن چگونه محاسبه می شود؟
از سری مقالات مشابه این مطلب
معاملهگران تمام تلاش خود را میکنند تا از کال مارجین شدن در فارکس جلوگیری کنند. اینکه بتوانید موجودی شناور خود و اینکه آیا کال مارجین میشوید یا خیر را بهطور دقیق محاسبه کنید میتواند بر موفق بودن معامله تاثیر بگذارد. کال مارجین در فارکس زمانی اتفاق میافتد که معاملهگر به بودجه بیشتری برای معامله احتیاج داشته باشد اما موجودی بالانس او زیر سطح قابل قبول باشد. در اینصورت باید از حاشیه امن بیرون آمده و روی موجودی داخل حسابش ریسک کند.
چرا باید از کال مارجین شدن و از دست دادن موجودی شناور حسابمان جلوگیری کنیم؟
برای دانستن این موضوع باید اول بدانید که لوریج چیست. لوریج در واقع وجوه قرض گرفته شده برای افزایش موقعیت معاملاتی فرد بوده و فراتر از آنچه که تنها از موجودی نقدی در دسترس است خواهد بود. لوریج معمولا و به درستی بهعنوان یک شمشیر دو لبه شناخته میشود. منظور از این جمله این است که هرچه معاملهگر از لوریج بزرگتری نسبت به مبلغ سپرده شده استفاده کند حاشیه سود کمتری برای یک معاملهگر برای جذب هرگونه ضرر خواهد داشت.
این شمشیر تنها در صورتی عمیقتر میشود که لوریج در یک معامله، بیش از حد علیه معاملهگر پیش رود. در این صورت ضرر پیش آمده میتواند به سرعت حساب معاملهگر را خالی کند. هنگامی که درصد مارجین قابل استفاده به صفر برسد معاملهگر یک کال مارجین دریافت میکند.
این هشدار حفاظتی تا حد ممکن میتواند تلفات احتمالی را کاهش دهد. برای اینکه اثر لوریج بر حساب معاملهگر را دقیقتر متوجه شوید مثال زیر را در نظر بگیرید. در این مثال، لوریج تنها تفاوت این معاملات است:
کال مارجین چیست و نحوه محاسبه کال مارجین (Margin Call)
کال مارجین یا Margin Call این امکان را میدهد که برای آزاد کردن مارجین بیشتر باید پول بیشتری را در حساب معاملاتی خود واریز کنید یا موقعیتهای ضرر را ببندید.
در واقع Margin Call به عنوان درصدی ثابت توسط کارگزار شما تعیین میشود و در مشخصات حساب معاملات شما قابل مشاهده است.
هنگامی که بازار برخلاف موقعیتهای باز شما حرکت میکند، سطح مارجین شما کاهش مییابد. هنگامی که حاشیه به میزان درصد مارجین کاهش یافت، باید انتظار داشته باشید که یک هشدار مارجین دریافت کنید.
به عبارت دیگر، کال مارجین به معاملهگران هشدار میدهد که سطح بستن معامله نزدیک است.
به عنوان مثال، اگر معاملهگری با مارجین روی 40% دارای 5000 دلار به عنوان موجودی باشد اما 3800 دلار ضرر داشته باشد و 1000 دلار مارجین را مصرف کرده باشد، سطح مارجین او این خواهد بود:
($10,000 – $8,800) / 1000 * 100 = 120%
اگر درصد مارجین او 80% دیگر کاهش مییافت، معالمه او به 40% میرسید و کال مارجین را دریافت میکرد.
با ما در این مقاله همراه باشید تا در خصوص این ویژگی در بازار معاملات، اطلاعات بیشتری کسب کنیم و آن را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
چرا به هشدار کال مارجین نیاز است؟
هنگامی که در معاملات از اهرم خاصی استفاده میکنید، با سرمایهای بیشتر از سرمایه اولیه خود معامله میکنید.
درواقع مارجین مقدار پولی است که شما در حساب معاملاتی خود برای باز نگه داشتن موقعیتهای خود و پوشش هرگونه ضرر نیاز دارید.
برای درک مارجین در بازار معاملات فارکس، دانستن مفاهیم مرتبط مارجین و اهرم ضروری است.
مارجین و اهرم دو روی یک سکه هستند. مارجین حداقل مقدار پولی است که برای انجام معامله اهرمی لازم است، در حالی که اهرم به معاملهگران امکان میدهد بدون نیاز به تامین مالی کل معامله، در معرض دید بازارها قرار بگیرند.
نکته مهم این است که به یاد داشته باشید معامله با اهرم مستلزم ریسک است و پتانسیل ایجاد سودهای بزرگ و همچنین زیانهای بزرگ را دارد.
منظور از اهرم در معاملات چیست؟
بسیاری از افراد به دلیل میزان اهرمی که کارگزاران ارائه می دهند، جذب معاملات فارکس می شوند. اهرم به معاملهگران اجازه میدهد تا در بازارهای مالی در موقعیتی بیشتر از آنچه که باید برای آن پرداخت کنند، قرار بگیرند.
معاملهگران در همه سطوح باید درک کاملی از اهرم فارکس و نحوه استفاده مسئولانه از آن داشته باشند.
اهرم در فارکس ابزار مالی مفیدی است که به معاملهگران اجازه میدهد تا فراتر از سرمایه گذاری اولیه (سپرده) سطح معاملات خود را افزایش دهند.
این به این معنی است که معاملهگر میتواند در سناریوی اهرم ده به یک، موقعیتی را با ارز 10000 دلاری وارد کند و تنها به 1000 دلار آن نیاز داشته باشد.
با این حال، دانستن این نکته نیز ضروری است که سود و زیان با استفاده از اهرم افزایش مییابد.
در سناریوهای نامطلوب بازار، معاملهگری که از اهرم استفاده میکند حتی ممکن است بیشتر از سپردهاش پول از دست بدهد و ضرر کند.
اهرم ده به یک به این معنی است که معاملهگران میتوانند در معرض ارزش یا اندازه معاملهای قرار بگیرند که ده برابر بیشتر از سپرده مورد نیاز آنها است.
چنین امری را میتوان به روشی مشابه با سپردهگذاری 10٪ در نظر گرفت. شما به کل معامله دسترسی پیدا می کنید در حالی که فقط 10٪ از ارزش آن را تامین میکنید.
استفاده از مارجین به چه صورت است؟
هنگامی که موجودی حساب مارجین کمتر از حداقل مارجین لازم باشد، کارگزار یک کال مارجین به سرمایهگذار مربوطه ارسال میکند.
این فراخوان مارجین درواقع درخواست کارگزار است که از مشتری میخواهد حساب خود را با تزریق پول نقد بیشتر یا فروش بخشی از اوراق بهادار برای رساندن حساب به حداقل مورد نیاز، شارژ کند.
به سرمایهگذار مهلت کوتاهی داده میشود تا اقدامات لازم را برای برآوردن الزامات مارجین انجام دهد.
اگر سرمایهگذار به فراخوان مارجین پاسخ ندهد، کارگزار میتواند بخشی از اوراق بهادار را برای بازگرداندن حساب به سطح مارجین مورد نیاز واگذار کند.
تنظیمکنندههای مالی مانند سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) از کارگزاران میخواهند تا الزامات مارجین را برای حسابهای معاملاتی سرمایهگذاران تعیین کنند.
اگر حساب سرمایهگذار کمتر از حداقل موجودی مورد نیاز باشد، کارگزاری ممکن است همیشه کال مارجین را برای مشتری صادر نکند و از او بخواهد حساب را شارژ کند.
در عوض ممکن است بدون اطلاع مشتری بخشی از اوراق بهادار مشتری را بفروشند تا حساب مارجین را به سطح مورد نیاز نگهداری بازگردانند.
میزان کال مارجین چگونه محاسبه میشود؟
مارجین در بازارهای معاملاتی توسط معامله زیر محاسبه میشود:
قیمت خرید اولیه (initial purchase price): قیمت خرید اوراق بهادار است.
حاشیه اولیه (initial margin): حداقل مبلغی است که به عنوان درصد بیان میشود و سرمایهگذار باید برای اوراق بهادار بپردازد.
حاشیه نگهداری ( maintenance margin ): مقدار حقوق صاحبان سهام است که به صورت درصدی بیان میشود و باید در حساب مارجین نگهداری شود.
آیا معامله کردن سهام با استفاده از مارجین دارای ریسک است؟
بدون شک معامله سهام با استفاده از ویژگی مارجین بیشتر از خرید سهام بدون مارجین از ریسک برخوردار است.
چنین امری به این دلیل است که معاملات سهام با مارجین شبیه به استفاده از ویژگی اهرم در معامله است و معاملات اهرمی ریسک بیشتری نسبت به معاملات بدون اهرم دارند.
بزرگترین ریسک در معاملات مارجین این است که سرمایهگذاران میتوانند بیش از آنچه سرمایهگذاری کردهاند، ضرر کنند.
چگونه میتوان کال مارجین را برآورده کرد؟
زمانی که در حساب معاملهگر کمبود مارجین وجود داشته باشد، کال مارجین توسط کارگزار صادر میشود.
برای اصلاح کمبود مارجین، معاملهگر باید پول نقد یا اوراق بهادار قابل حاشیه را در حساب مارجین واریز کند یا برخی اوراق را در حساب مارجین نقد کند تا بخشی از مقدار مارجین را پرداخت کند.
آیا معاملهگر میتواند هشدار کال مارجین را به تاخیر بیاندازد؟
کال مارجین باید فورا و بدون تاخیر انجام شود. اگرچه برخی از کارگزاران ممکن است دو تا پنج روز به شما فرصت دهند تا کال مارجین را برآورده کنید.
اما در استاندارد دقیق قرارداد حساب مارجین به طور کلی بیان میشود که برای برآورده کردن مارجین باقیمانده، کارگزار حق دارد یک یا همه اوراق بهادار یا سایر داراییهای سرمایهگذار را نقد کند.
کارگزار میتواند به صلاحدید خود و بدون اطلاع قبلی معاملهگر چنین امری را انجام دهد. برای جلوگیری از چنین اتفاق اجباری، بهترین کار این است که فراخوان مارجین داشته باشید و کمبود مارجین را به سرعت اصلاح کنید.
چگونه میتوان ریسکهای مرتبط با معامله با استفاده از مارجین را مدیریت کرد؟
اقدامات لازم برای مدیریت ریسکهای مرتبط با معاملات با مارجین عبارت است از:
- استفاده از حد ضرر برای محدود کردن ضرر
- حفظ مقدار اهرم در سطوح قابل مدیریت
- قرض گرفتن برای کاهش احتمال فراخوان مارجین.
سخن آخر
مارجین در واقع نوعی از تضمین است که معاملهگر باید نزد کارگزار خود سپردهگذاری کند تا بخشی از ریسکی را که معامله گر برای کارگزار ایجاد میکند را پوشش دهد.
مارجین معمولاً کسری از موقعیت معاملاتی است و به صورت درصد بیان میشود. نکته مهم این است که مارجین خود را به عنوان سپرده در تمام معاملات باز خود در نظر بگیرید.
با استفاده از مارجین مورد نیاز، کارگزار فارکس شما حداکثر اهرمی را که میتوانید در حساب معاملاتی خود استفاده کنید، تعیین میکند. بنابراین، گاهی اوقات به معامله با اهرم «معامله با مارجین» نیز گفته میشود.
دیدگاه شما