اهرم مالی به معنی استفاده از ابزارهای مالی یا بدهی برای افزایش سود سرمایه گذاری است.
اهرم در اختیارمعامله
در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم اهرم و شیوه صحیح محاسبه آن ، که یکی از مفاهیم بازار اختیارمعامله میباشد آشنا کنیم.
اهرم چیست؟
فرض کنین میخواید یک توپ سنگی چند تنی رو حرکت بدین
اگه بخواید این توپو یک متر بندازین بالا فک میکنین که به نیروی چند تا آدم قوی هیکل برای جابه جا کردن اون نیاز دارین؟؟؟
برای این کار فقط کافیه یه میله بلند داشته باشین و یه نفر که خیلی زور آنچنانی هم نداره ،در واقع این اهرمه که باعث میشه قدرت یه ادم کم زور با چند ده مرد قدرتمند برابری کنه
عملا ، اهرم ، این قدرتو به ما میده که از یک عنصر با سودآوری کمتر ،عنصری با توانایی ایجاد سود بیشتر بسازیم.
اگه یک مرد کم زور با یک اهرم میتونه کار چند مرد قوی هیکل را انجام بده ، پس همون چند مرد قدرتمند با کمک اهرم چیکار میتونن انجام بدن؟
احتمالاً نه تنها به راحتی میتونن سنگ رو حرکت بدن بلکه اونرو قدری هم به هوا پرتاب کرده و چند متری آن طرفتر پرت خواهند کرد!!
اهرم ها این اجازه رو به ما میدن که قدرت یه چیزیو چند برابر کنیم
در واقع اهرم کاری میکنه که شما بتونید با یک مقدار پول کمتر تو روند معاملات به پول بیشتری برسید.
حالا بذارید این موضوعو تو بازار اختیار با یه مثال با هم بررسی کنیم…
فرض کنید شما ۱۰ میلیون تومان پول دارید و قصد سرمایهگذاری آنرا دارید. قیمت سهم ایران خودرو در حال حاضر 400 تومان است، شما با ۱۰ میلیون تومان پولتان تعداد 25 هزار سهم
خودرو میخرید، با این هدف که در قیمت بالاتری آنها را بفروشید.
اگر چند وقت بعد قیمت سهم 500 تومان شود و شما اقدام به فروش کنید، بدون درنظر گرفتن کارمزد و مالیات روی هر سهم ۱۰۰ تومان و جمعاً ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود میکنید
حالا فرض کنید به جای خرید سهم خودرو، وقتی که خودرو ۴۰۰ تومان است قرارداد اختیار خرید آنرا با قیمت اعمال ۴۰۰ تومان (قرارداد بیتفاوت) به قیمت ۴۰ تومان میخرید.
در اینجا تنها با صرف ۱ میلیون تومان از کل ۱۰ میلیون تومانتان میتوانید اختیارِ خریدن ۲۵ هزار سهم خودرو (معادل ۲۵ قرارداد) را بدست بیاورید.
در صورتی که مدتی بعد، قیمت خودرو به ۵۰۰ تومان برسد، با توجه به روند سهم احتمالاً میتوانید قرارداد را کمی بیشتر از ارزش ذاتی آن بفروشید، فرضاً ۱۱۰ تومان
(اگر سهم روند قدرتمند صعودی داشته باشد حتی ممکن است تا ۱۳۰ تومان هم بفروشید).
در اینجا بابت فروش ۲۵ هزار حق اختیار خرید، به قیمت ۱۱۰ تومان، ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بدست میآورید که اگر هزینه اولیه (۱ میلیون تومان) را کم کنید، در نهایت ۱ میلیون
و ۷۵۰ هزار تومان سود کردهاید (هر سهم ۷۰ تومان).
در سناریوی خرید سهام با قرار دادن ۱۰ میلیون تومان (کل نیرویتان) بابت هر سهم ۱۰۰ تومان سود کردید
و در سناریوی خرید اختیار خرید با قراردادن ۱ میلیون تومان، بابت هر سهم ۷۰ تومان سود کردید. شما از یک مرد لاغر + یک اهرم استفاده کردید و تقریباً همان نتیجهای را گرفتید
که با چند مرد قدرتمند بدون اهرم گرفته بودید.
حالا در صورتی که تمام نیروی موجودتان را پشت اهرم میگذاشتید چطور؟
در این صورت توپ نه تنها حرکت میکرد بلکه چند متری هم به هوا پرتاب میشد. با ۱۰ میلیون سرمایهگذاری، میتوانستید حق اختیار خرید ۲۵۰ هزار سهم را بدست آورید و فرضاً
اگر در نهایت قرارداد را ۱۱۰ تومان میفروختید و بابت هر حق اختیار ۷۰ تومان سود میکردید، ضربدر ۲۵۰ هزار، جمعاً ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود خالص بدست میآوردید
(در حالت خرید سهام تنها ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود میکردید).
نکته بسیار مهمی که در ارتباط با اهرم وجود داره این هست که همانطور که سود آپشن به نسبت سهام حالت اهرمی دارد، زیان آن هم همینطور است.
حالا که متوجه شدیم اهرم در قراردادهای اختیار معامله چی هست و چه کاربردی داره ، در ادامه بریم سراغ نحوه صحیح محاسبه اهرم
اهرم هر قرارداد را چگونه محاسبه کنیم؟
چطور یه اهرمی را محاسبه کنیم که دقیقتر نشون بده اگر سهم قیمتش تغییر کرد، قیمت قرارداد محتملاً چطور تغییر میکنه و سود ما چقدر میشه.
توضیح محاسبه اهرم را با یک مثال توضیح خواهیم داد :
فرض کنید ما میخواهیم بدونیم اگر ۴ میلیون بزاریم تو بازار اختیارمعامله و فردا مثلاً سهم ۱۰ تومن تغییر کرد. قیمت قرارداد ما چقدر تغییر میکنه و ۴ میلیون ما چقدر میشه؟
و چقدر واقعاً سود میکنیم؟
اینکه فردا بیاییم بگیم خب اهرم دیروز ۱۰ بود امروز شده ۹ چه فایدهای داره؟
ما میخواهیم از قبل تخمین درستی ازش داشته باشیم.
خب برای این کار چه میشه کرد؟
ما یه چیزی داریم به نام ضریب دلتا، یه ضریب یونانیه، که میاد حساسیت قیمت آپشن رو به تغییرات قیمت سهم پایه میسنجه. دلتا برای هر قرارداد یه عددی بین ۰ و ۱ هست.
مثلاً اگر دلتای یه قرارداد ۰.۷ باشه وقتی که قیمت سهم پایه ۱۰ تومن تغییر کنه و از ۴۰۰ بشه ۴۵۰ تومن، قیمت اون قراردادش باید ۷۰ درصد این تغییر، تغییر بکنه. یعنی ۳۵ تومن
تغییر کنه و از ۲۰ تومن بشه ۵۵ تومن. دقت کنید یک به یک تغییر نمیکنه، یعنی چون اون از ۴۰۰ شده ۴۵۰ تومن این از ۲۰ نمیشه ۷۰ تومن.
بلکه مطابق دلتاش تغییر میکنه و میشه ۵۵ تومن ، ما اگر دلتا رو در اهرم لحاظ کنیم، تا حدی اهرممون بهتر محاسبه میشه و قدرت پیشبینی بهمون میده.
چطور اهرم را محاسبه کنیم؟ مطابق فرمول زیر:
مثلاً دلتا در قراردادهایی که خیلی در سود هستن ، معمولاً مقدار یک یا خیلی نزدیک به یک دارد، یعنی چی؟
یعنی هر تغییری در قیمت سهم پایه باعث همان مقدار تغییر در قیمت قرارداد میشه. اگر قیمت سهم ۱۰ تومن زیاد بشه، توی این قراردادها قیمت قرارداد هم عیناً ۱۰ تومن زیاد میشه.
پس تا وقتی که این دلتای یک برقراره، میتونیم بگیم واقعاً اهرم فعلی برای فردا هم برقراره و محقق میشه.
به محض اینکه دلتا تغییر کنه تاثیرش رو در اهرم میزاره و دیگه اون اهرم اولیه واستون برقرار نیست، . مثلاً فرضاً اگر دلتای یه قرارداد ۰.۶۵ باشه و براش اهرم ۱۰ محاسبه کردید
وقتی ضربدر مقدار دلتا میشه، اهرم واقعی بدست میاد که ۶.۵ هست.
یعنی انتظار دارید با تغییر قیمت سهم پایه، سود آپشن به نسبت سود سهم ۶.۵ برابر باشه و اگر دلتا را دقیق درآورده باشید واقعاً چنین چیزی رخ میده.
مثلاً اگر قیمت سهم بشه ۴۱۰ تومن و ۱۰ هزارتا ازش داشته باشید سودتون روی سهم جمعاً میشه ۱۰۰ هزار تومن.
همزمان قیمت آپشن مطابق دلتاش ۶۵ درصدِ تغییر قیمت سهم پایه تغیر میکنه، مثلا اگر ۲۰ تومن بوده میشه ۲۶ تومن و ۵ ریال. با همون ۴ میلیون تومن چندتا آپشن داشتید؟
۱۰۰ هزارتا. مجموع سودتون چقدر میشه؟ ۶۵۰ هزار تومن.
چند برابر سود کردید؟ ۶.۵ برابر!
پس از طریق لحاظ کردن دلتا میتونید واقعاً اهرم را به یه چیز نسبتاً کاربردی تبدیل کنید که سود احتمالی رو برای شما مشخص میکنه….
امیدوارم این مقاله واستون مفید بوده باشه سعی شد خیلی ساده تمامی نکات توضیح داده بشه
اگر دوست داری راجع به بازار دوطرفه و جذاب اختیارمعامله بیشتر بدونی
پیشنهاد میکنم دوره رایگان هفت پینگ سرمایه گذاری همین الان مشاهده کنی.
آموزش بورس؛ اهرم مالی چیست؟
آخرين خبر / قصد داريم شما را با مفاهيم اوليه در بورس در قالب يک مجموعه 15 قسمتي آشنا کنيم. اين مطالب صرفا جهت آشنايي اوليه با مفاهيم پايه در بورس است و چنانچه قصد ورود به بازار سرمايه را داريد پيشنهاد مي کنيم به کلاس هاي آموزشي مربوطه مراجعه فرماييد. همچنين جهت توضيح بيشتر و آموزش کاربردي اين مفاهيم در مواردي که نياز است لينک هاي مرتبط با موضوع براي شما در متن درج خواهد شد. در اين قسمت به بررسي مفهوم ضريب بتا و اهميت اهرم مالي در بورس مي پردازيم.
ضريب بتا ضريبي است که وابستگي بين يک سهم و بازار را نشان مي دهد. تعريف دقيق ضريب بتا عبارتست از ريسک سيستماتيک يک سرمايهگذاري يا مجموعهاي از داراييهاي مالي، نسبت به ريسک پرتفوي بازار. در واقع ضريب بتا يک ضريب همبستگي است، که نشانگر نوسان قيمتي سهم، در مقايسه با بازار کلي فعال در آن، ميباشد. با محاسبه ضريب بتا ميتوان به اين پرسش پاسخ داد که آيا تغييرات بازار بر روي سهام شرکت مورد نظر تاثير ميگذارد يا خير؟ و اگر بلي، ميزان و شدت اين تاثير چگونه است؟ ضريب بتا نسبت به مقدار ۱ سنجيده ميشود، بدين معنا که ضريب بتاي يک، بزرگتر از يک و کوچکتر از يک، به ترتيب نشاندهنده هم شدت بودن، شديدتر بودن و ملايمتر بودن نرخ بازده شرکت مورد نظر، با بازده شاخص کل ميباشند. ضريب بتاي صفر نيز نشاندهنده بيتفاوتي و استقلال تغييرات بازده شرکت مورد نظر، نسبت به بازده شاخص کل ميباشد. سهم هاي با بتاي بالا ريسکي ترند اما پتانسيل بالاتري براي بازدهي دارند و سهم هاي با بتاي پايين ريسک کمتر و بالطبع بازدهي کمتري هم خواهند داشت. در فرمول بتا، بازدهي هر سهم و بازدهي بازار با هم سنجيده مي شود. براي بازدهي سهم از نوسان روزانه قيمت و براي بازدهي بازار از درصد تغيير روزانه شاخص کل استفاده مي شود. اهرم مالي (Leverage) اهرم در علم مديريت مالي به معناي روشي براي تکثير کردن سود يا زيان است. به عبارت دقيقتر اهرم به معني قرض کردن پول به منظور چندبرابر کردن درآمد حاصل از دادوستد است. مثلاً فرض کنيد ۱۰ سکه داريد و با آن معاملهاي ميکنيد که يک سکه سود خالص براي شما به ارمغان ميآورد. سپس به يک کارگزار رجوع کرده و ۹۰ سکه از او قرض ميگيريد. اينبار معامله مشابهي انجام ميدهيد اما اينبار ۱۰۰ سکه وارد معامله ميکنيد و از اين طريق ۱۱۰ سکه بهدست ميآوريد. سپس ۹۰ سکهاي که قرض کرده بوديد را به کارگزار پس ميدهيد، ۱۰ سکه اوليهتان را هم به جيب بازگردانده و ۱۰ سکه سود خالص در دست خواهيد داشت. با اين روش براي خود يک اهرم مالي ايجاد کردهايد. روشهاي معمول کسب اهرم، قرض گرفتن پول، خريدن دارايي ثابت و استفاده از ابزار مشتقه است. يک شرکت تجاري به اشکال مختلف (مثلاً در قالب فروش سهام)، براي موجودي اش اهرم ميسازد. شرکتهايي که نسبت بدهي ها در آنها نسبت به دارايي ها عدد بزرگتري است، نسبت بدهي بزرگتري دارند و اصطلاحاً اهرمي تر هستند. از ديدگاه سرمايه گذاران هر چه يک شرکت اهرمي تر باشد، پرريسک تر محسوب مي شود. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد
نسبت اهرمی چیست
نسبت اهرمی میزان منابع دریافتی از بدهیهای شرکت را نشان میدهد. از نسبت اهرمی برای ارزیابی میزان بدهیهای شرکت در کوتاهمدت یا بلندمدت استفاده میشود.
با 5 گروه نسبتهای مالی آشنا شوید
نسبتهای مالی ارتباط ریاضی بین صورتهای مالی را نشان میدهد. نسبتهای مالی را میتوان به 5 گروه تقسیم کرد:
- نسبت فعالیت، از این نسبت برای سنجش داراییهای شرکت استفاده میشود. نسبت فعالیت در واقع کارایی شرکت در استفاده از منابع و راندمان عملیات را ارزیابی میکند.
- نسبت اهرمی، میزان تأمین نیازهای مالی شرکت از طریق بدهی را نشان میدهد. نسبت اهرمی نشان میدهد که شرکت تا چقدر از منابع و بدهیهای کوتاهمدت و بلندمدت تأمین مالی کرده است.
- نسبت نقدینگی، اندازهگیری قدرت و توان شرکت برای واریز بدهیهای کوتاهمدت است.
- نسبت سودآوری برای تجزیه تحلیل میزان موفقیت شرکت در کسب درآمد و شیوه تأمین آن از محل درآمد فروش و سرمایهگذاری استفاده میشود.
- نسبت ارزش بازار، ابزاری برای تحلیل عملکرد گذشته و پیشبینی آینده شرکت است که برای سهامداران اهمیت زیادی دارد.
اهرم چیست
وقتی شرکتی در ساختار مالی خود از بدهی استفاده کند، به این کار اهرم مالی گفته میشود. بدهیهای شرکت در واقع نوعی اهرم است که با استفاده از آن میتوان سود و زیان شرکت را تحتتأثیر قرارداد. در واقع میزان بدهیهای شرکت است که سودآور بودن یا زیانده بودن شرکتی را تعیین میکند. هرچه میزان بدهی شرکت نسبت به حقوق صاحبان سهام بیشتر باشد، درجه اهرم مالی شرکت نیز بیشتر میشود.
نسبت اهرمی چیست؟
نسبت اهرمی، نشاندهنده توانایی شرکت برای انجام تعهدات است. نسبت اهرمی ریز منابع مالی شرکت برای تسویه بدهی و حقوق صاحبان سهام و توان شرکت برای انجام تعهدات کوتاهمدت و بلندمدت را بررسی میکند، خوب است بدانید به نسبتهای اهرمی، نسبت سرمایهگذاری هم گفته میشود. از نسبت اهرمی میتوان برای شناخت موارد زیر استفاده کرد:
1- نسبتهای اهرمی ساختار بدهیهای شرکت را نشان میدهد، بدهیهایی که از طریق وام و اعتبار به دست آمدهاند.
2- نسبت اهرمی وجوهی است که شرکت به وسیله وام گرفتن تأمین کرده است.
به عبارت بهتر نسبتهای اهرمی به دو بخش بدهی و حقوق صاحبان سهام تقسیم میشود.
اهمیت نسبت اهرمی
اهمیت نسبت اهرمی را میتوان در تحلیلهای شرکت و چگونگی تأمینکنندگان و اعتباردهندگان بررسی کرد. وقتی شرکتی سرمایهگذاری مناسبی برای تأمین هزینههای خود داشته باشد، سود بیشتری به دست میآورد. همین سرمایهگذاری است که باعث افزایش علاقه سرمایهداران به شرکت شده و نیاز شرکت به تأمین منابع مالی خارجی کاهش میدهد.
نسبت اهرمی، میزان دارایی و هزینههای شرکت یا رکود اقتصادی شرکت را برآورد میکند. به طور مثال با استفاده از نسبت اهرمی میتوان موارد زیر را مشخص کرد:
- چگونه شرکت هزینههای کمتری برای کسب سرمایه بپردازد.
- در زمان رکود اقتصادی، زیان کمتری را تحمل کند.
- در زمان رشد اقتصادی نیز سود بیشتری به دست بیاورد.
با 3 گروهی که نسبت اهرمی برایشان اهمیت دارد
نسبتهای اهرمی با بررسی چگونگی تأمین بدهی شرکت، توان پاسخگویی به پرداخت بدهیها را بررسی میکند. نسبت اهرمی برای چند گروه اهمیت زیادی دارد:
- نسبت اهرمی برای سرمایهگذاران اهمیت زیادی دارد، چون میزان ثروتی که سهامداران برای شرکت تأمین کردند را مشخص میکند.
- نسبت اهرمی برای سهامداران اهمیت زیادی دارد، بهخاطر آنکه میزان درآمد شرکت را برای پرداخت بدهی و مخارج مالی مانند هزینههای سود و مخارج شرکت را تأمین میکند، ازنظر سهامداران حائز اهمیت است.
- اعتباردهندگان، اعتباردهندگان جزو گروهی هستند که نسبتهای اهرمی برایشان حائز اهمیت است، این افراد علاقه زیادی دارند که منابع مالی خود را در اختیار شرکتها قرار دهند و بهجای آن به طور مداوم سود یا بهره را دریافت کنند.
انواع نسبتهای اهرمی
نسبتهای اهرمی نشاندهنده آن است که شرکت چگونه میتواند، بدهیهای خود را تأمین کند و تا چه اندازه توان پاسخگویی برای پرداخت بدهیهای خود را دارد. انواع نسبتهای اهرمی:
- نسبت بدهی
- نسبت مالکانه
- نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه
- نسبت کل بدهی به حقوق صاحبان سهام
- نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
1) نسبت بدهی چیست؟
نسبت بدهی از تقسیم کل بدهی بر کل داراییهای شرکت به دست میآید. نسبت بدهی نشاندهنده میزان وجوهی است که از بدهیهای شرکت تأمین شدهاند.
نسبت بدهی برای اعتباردهندگان اهمیت زیادی دارد. در نظر آنها هرچه نسبت بدهی، پایینتر باشد بهتر است؛ چون بالا بودن نسبت بدهی ریسک مالی بالایی برای شرکت به دنبال دارد.
چگونگی محاسبه نسبت بدهی در نسبت اهرمی
فرمول محاسبه نسبت بدهی به این شرح است:
کل بدهیها را باید بر تمام داراییها تقسیم کنید تا نسبت بدهی به دست بیاید، این نسبت نشان میدهد که دارای شرکت از کدام منبع تضمین شده است.
تجزیه و تحلیل نسبت بدهی در نسبت اهرمی
با افزایش درصد نسبت بدهی، ریسک مالی شرکت بالا میرود و این نشاندهنده آن است که شرکت توانایی پرداخت بدهیها را ندارد.
اگر نرخ بازده دارایی شرکتی از نرخ بدهی آن بالاتر باشد، همزمان با بالارفتن نسبت بدهی میزان سودآوری شرکت افزایش پیدا میکند.
2) نسبت مالکانه چیست؟
نسبت مالکانه را میتوان از تقسیم کل داراییها بر ارزش ویژه به دست آورد.
تجزیه و تحلیل نسبت مالکانه در نسبت اهرمی
از نسبت مالکانه برای نشاندادن سهم سهامداران در سرمایه شرکت استفاده میشود. از نسبت مالکانه بهصورت درصدی استفاده میشود. هرچه این درصد در شرکت بالاتر باشد، نشاندهنده پایبندی شرکت به پرداخت تعهدات خود است. از سوی دیگر نشان میدهد که از نسبت اهرمی کمتری در شرکت استفاده شده است.
پایین بودن نسبت مالکانه نشان میدهد که بخش عمدهای از داراییهای شرکت از منابع خارجی مثل وام و غیر تأمین شده که ریسک مالی زیادی برای شرکت به دنبال دارد.
3) نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه
نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه، بدهی بلند مدت با سررسید بیشتر را بررسی میکند، برای محاسبه نسبت بدهی بلند مدت به ارزش ویژه باید مجموع بدهیهای بلندمدت شرکت را بر ارزش ویژه تقسیم کنید. اصولاً نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه بهصورت درصد بیان می شود. در نهایت عدد بهدستآمده را باید در ۱۰۰ ضرب کنید تا میزان دقیق آن را به دست بیاورید.
4) نسبت کل بدهی به حقوق صاحبان سهام در نسبت اهرمی
این نسبت برای ارزیابی ادعای اعتباردهندگان در مورد سرمایه شرکت استفاده میشود. در واقع نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهی میزانی برای سنجش و صاحبان سهام نسبت به کل اعتباراتی است که شرکت از منابع خارجی تأمین کرده است.
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام از تقسیم کل بدهی به حقوق صاحبان سهام به دست میآید. هر چه نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بیشتر باشد، نشاندهنده آن است که شرکت از بدهیها در ساختار سرمایه استفاده بیشتری میکند. اگر شرکت بخواهد در آینده دوباره قرض بگیرد وام دهندگان دیگر به او قرض نمیدهند یا با نرخ بالا به او قرض میدهند.
چگونگی محاسبه حقوق صاحبان سهام به کل بدهی شرکت
فرمول محاسبه نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهیها به این شرح است:
باید کل بدهی را بر حقوق صاحبان سهام تقسیم کنید.
5) نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه در نسبت اهرمی
نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه در واقع نشاندهنده رابطه میان بدهیهای شرکت باارزش ویژه است. برای محاسبه نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه میتوانید بدهی جاری را بر ارزش ویژه تقسیم کنید.
تجزیهوتحلیل نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
بدهیهای کوتاهمدت شرکت چون از محل داراییهای جاری تأمین میشوند، میتوانند نقدینگی را تحتتأثیر قرار دهند. از طرف دیگر چون سرمایه در گردش شرکت با تفاضل بدهیهای جاری از داراییهای جاری به دست میآید، بنابراین درصورتیکه شرکتی بدهی کوتاهمدت زیادی داشته باشد سرمایه در گردش کمتری دارد.
باید بدانید بدهی کوتاهمدت نسبت به سایر بدهیها نرخ بهره بیشتری را دارند، و اگر شرکتی نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه را بیشتر باشد، این موضوع نشان میدهد که بدهیهای جاری شرکت بیشتر است و قدرت اهرمی در این بخش از بدهیها کمتر میشود.
اگر نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه شرکت بالا باشد، الزام مدیریت به بازنگری در ساختار سرمایه را میطلبد.
با نسبت صاحبان سهام به کل داراییهای ثابت در نسبت اهرمی آشنا شوید
این نسبت نشاندهنده نقشه سهامداران برای تأمین ثروت شرکت و خرید اموال و سرمایههای ثابت است. هر چه این نسبت بالاتر باشد، نشاندهنده آن است که سهم سهامداران در تأمین سرمایه مالی شرکت چقدر است و این شرکت تا چه اندازه میتواند در شرایط مالی و اقتصادی سخت، تابآوری بیشتری داشته باشد؛ چون ساختار سرمایه محکمی دارد.
فرمول محاسبه نسبت حقوق صاحبان سهان به کل داراییها
برای بهدستآوردن نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها باید سرمایههای ثابت را برای صاحبان سهام تقسیم کنید.
بررسی نسبت تسهیلات به سرمایه در نسبت اهرمی
تسهیلات به سرمایه را میتوان از تقسیم میزان تسهیلات شرکت بر حقوق صاحبان سهام به دست آورد. نسبت تسهیلات به سرمایه همانطور که از نامش پیداست، تسهیلات شرکت را نشان میدهد و وابستگی شرکت به وامهای دریافتی از بانک و سایر منابع مالی را مشخص میکند.
تجزیهوتحلیل نسبت تسهیلات به سرمایه
در شرکتهایی که در ساختار سرمایه آنها وابستگی زیاد به بدهی دیده میشود، ریسک بالایی وجود دارد. نسبت تسهیلات به سرمایه نشان میدهد که این شرکت چه بخش از سرمایه خود را از تسهیلات بانکی تحصیل نموده است. شرکتهایی که بخش عمدهای از سرمایه آنها از طریق وامها تحصیل شده باشد، در صورتی که دوباره قصد دریافت وام را داشته باشند بانک و سایر منابع مالی با بررسی نسبت تسهیلات به سرمایه از دادن وام به آنها خودداری میکنند و یا در صورت دادن وام بهره بالایی طلب میکنند.
نسبت پوشش بهره در نسبت اهرمی
منظور از نسبت به پوشش بهره سنجش فعالیت واقعی شرکت و نسبت فعالیت آن به سایر هزینههای مالی مثل نرخ بهره وام است. برای محاسبه نسبت پوشش بهره باید سود عملیاتی را بر هزینه های مالی تقسیم کنید.
تجزیه تحلیل نسبت پوشش بهره
درصورتیکه هزینههای مالی شرکتی از سود عملیاتی آن بیشتر باشد، نشان میدهد که شرکت برای مشکلات و بدهیهای خود در حال دستوپا زدن است. در واقع این شرکت زیانده است. اگر هم شرکت به طور مستقیم زیانده نباشد، درآمدهای عمده شرکت ناشی از سود نیست و از فعالیتهای است که در نقاط دیگری انجام داده است. اینگونه درآمد برای شرکت قابلاتکا نبوده و تضمینی برای دوام شرکت نیست.
شرکتی که توان پوششدهی هزینههای مالی خود را از طریق فعالیتهای عملیاتی نداشته باشد، توان پرداخت وام را هم نخواهد داشت و واحدهای مالی تأمینکننده مثل بانکها با احتیاط بیشتری به آنها وام میدهند.
نسبت دفعات پرداخت بهره در نسبت اهرمی
برای محاسبه دفعات پرداخت بهره، باید هزینه بهره را با سود قبل از مالیات جمع کرده و آن را بر هزینه بهره تقسیم کنید. از این نسبت برای ارزیابی توان واحد تجاری و چگونگی پرداخت هزینه بهره سالانه استفاده میشود.
نسبت تسهیلات به سرمایه چیست؟
نسبت تسهیلات به سرمایه نشاندهنده آن است که از تسهیلات مالی به چه نسبتی در ساختار سرمایه شرکت استفاده شده است. وقتی شرکت رشد سریعتری را تجربه کرده باشد، ریسک مالی بیشتری را نیز به دنبال دارد. به طور مثال اگر در شرکتی نسبت تسهیلات به سرمایه ۴۰ درصد باشد یعنی از هر ۱۰۰ تومان سرمایه شرکت ۴۰ تومان آن مبلغی است که از بانک قرض کرده است.
فرمول محاسبه نسبت تسهیلات به سرمایه
فرمول محاسبه نسبت تسهیلات به سرمایه مساوی با مجموعه تسهیلات مالی تقسیم بر حقوق صاحبان سهام بهاضافه مجموعه تسهیلات مالی است.
سؤالات متداول
منظور از اعتباردهندگان چه کسانی هستند؟
اعتباردهندگان اصولاً بانکها و تأمینکنندگان منابع مالی هستند.
بالا بودن نسبتهای اهرمی نشاندهنده چیست؟
در صورتی که نسبت اهرمی شرکتی بالا باشد، ریسک و هزینه مالی زیادی به آن شرکت وارد میشود.
با استفاده از نسبت اهرمی چه اطلاعاتی میتوان به دست آورد؟
نسبت اهرمی، ریسک سرمایهگذاران و ارتباط آن در بلندمدت را نشان میدهد. با استفاده از این نسبت میتوان بازپرداخت بدهیهای کوتاهمدت و بلندمدت شرکت در سررسید را بررسی کرد.
نسبت بدهی چه نقشی در شرکت اهرم مالی(Leverage) چیست؟ دارد؟
با استفاده از نسبت بدهی میتوان همه اشخاص غیر از صاحبان سهام را در تأمین منابع مشخص کرد.
نسبت پوشش بهره چیست؟
نسبت پوشش بهره از نظر بانکها اهمیت زیادی دارد و نشاندهنده توانایی شرکت در بازپرداخت دیون بانکی است. اگر نسبت پوشش بهره بالاتر از 1 باشد به این معناست که توانایی پرداخت وام بانکی اهرم مالی(Leverage) چیست؟ را دارد.
چرا باید نسبتهای نقدینگی شرکتها را محاسبه کرد؟
هدف اصلی از محاسبه نسبتهای نقدینگی شرکت، ارزیابی توانایی مالی آن برای طرح تحقق تعهدات مالی و بازپرداخت بدهیهای کوتاهمدت است.
اهرم مالی چیست و در بورس چه کاربردی دارد؟
اهرم مالی به معنی استفاده از ابزارهای مالی یا بدهی برای افزایش سود سرمایه گذاری است.
به گزارش اینتیتر به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.
اهرم مالی یا Leverage به معنی استفاده از ابزارهای مالی یا بدهی برای افزایش سود سرمایه گذاری است. یک شرکت یا سرمایه گذار میتواند به غیر از داراییها و سرمایهاش، بدون اینکه سرمایه گذار جدیدی اضافه شود به طور مثال از طریق قرض گرفتن (ایجاد بدهی) سرمایه و فعالیتهای اهرم مالی(Leverage) چیست؟ مالی خود را افزایش دهد.
اهرم مالی سالیان زیادی است که در بخشهای مختلف بازارهای مالی مورد استفاده قرار میگیرد. در بازار ملک و مسکن افراد برای خرید خانه، زمین و سایر موارد از وام یا قرض استفاده میکنند. هرچه میزان وام و قرض دریافتی بیشتر باشد، فرد میتواند سرمایه بیشتر را خریداری نماید در مقابل ریسک بیشتری را برای بازپرداخت وام و قرض متحمل خواهد شد. در سایر بازارهای مالی نیز افراد برای استفاده از فرصتهای سرمایه گذاری و کسب سود از وام و اعتبار استفاده میکنند. دریافت اعتبار برای خرید سهام و اوراق بهادار نیز نوعی دیگر از استفاده از اهرم مالی است.
شرکتها نیز برای اجرای طرحهای جدید و تأمین منابع مالی از وام و اعتبار استفاده میکنند و اهرم مالی خود را افزایش میدهند. هرچه اهرم مالی به کار برده شده در یک شرکت بیشتر باشد به سرمایه کمتری نیاز دارد. استفاده از اهرم مالی سبب میشود سود یا ضرر بر روی پایه کمتری باشد، اما نسبت بالاتری بسازد. برای مثال شرکتی را در نظر بگیرید که ۱۰ میلیارد تومان سرمایه دارد. در صورتی که این شرکت برای انجام فعالیتهای خود بتواند وام و اعتباری برابر ۳۰ میلیارد تومان دریافت کند، اکنون ۴۰ میلیارد تومان برای سرمایه گذاری در عملیاتهای خود خواهد داشت.
استفاده از اهرم مالی در شرکتهای بورسی
همانطور که اشاره شد شرکتها برای تأمین منابع مالی جدید میتوانند به جای افزایش تعداد سرمایه گذاران، از اهرم مالی استفاده کنند. یکی از مزیتهای استفاده از اهرم مالی نسبت به انتشار سهام جدید و دعوت سرمایه گذاران، در این است که سودهای افزایش یافته از محل سرمایهگذاریهای جدید، بین تعداد زیادی از سهامداران توزیع نمیشوند. البته باید در نظر بگیریم که اگر برنامههای توسعهای شرکت طبق پیشبینیها و سودی که مدنظر بوده محقق نشود، ممکن است بدهی بسیار زیادی از محل اهرم مالی برای شرکت ایجاد شود که شرکت را ناگزیر سازد تا از محل سود سهامداران این بدهیها را تسویه کند.
استفاده از اهرم مالی در حالی که سبب میشود افراد یا شرکتها بازدهیهای بالاتری را کسب کنند، سبب بالا رفتن ریسک سرمایهگذاری آنها نیز میشود. هر چه استفاده از اهرم مالی بیشتر باشد، افراد ریسک بیشتری را نیز باید بپذیرند؛ لذا زمانی که از اهرم برای سرمایه گذاری استفاده میشود و سرمایه گذاری مطابق با پیشبینیها پیش نرود، زیان احتمالی بسیار بزرگتر از زمانی میشود که از اهرم استفاده نشده است.
اهرم سود و زیان بالقوه را بسیار بیشتر میکند؛ بنابراین توجه به اهرم مالی شرکتها برای بررسی تحلیلی آنها بسیار مهم است؛ زیرا اهرم مالی نشان میدهد که چه میزان از رشد شرکت به وسیله طرحهای توسعهای و فعالیتهای شرکتی بوده است یا توسط منابع مالی قرض گرفته، ایجاد شده است. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام میتواند این موضوع را به خوبی نشان دهد.
بالا بودن این نسبت به معنی بالا بودن بدهی شرکت و استفاده بیش از حد از اهرم مالی است. در مقابل کم بودن نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام به معنی استفاده بهینه شرکت از سرمایه سهامداران و منابع موجود است. این نسبت برای هر شرکت میتواند متفاوت باشد، اما باید آن را با توجه به سایر شرایط شرکت در نظر گرفت تا به میزانی متناسب باشد که احتمال ضرر را کاهش دهد.
بسیاری از تحلیل گران از درجه اهرم مالی (Degree of Financial) برای بررسیهای تحلیل شرکتها استفاده میکنند. DFL به حساسیت سود هر سهم (EPS) نسبت به نوسانات درآمد عملیاتی نیز گفته میشود. بدین معنی که هرچقدر اهرم مالی بالاتر باشد، نوسان سود سهم نیز بیشتر است.
استفاده از اهرم مالی در قراردادهای مشتقه
بازار مشتقه شامل بازارهای مختلفی از جمله قراردادهای اختیار معامله و آتی است همچنین می توان از اهرم مالی در بازارهای مشتقه نیز میتوان استفاده کرد.
به عنوان مثال در بازار آتی سرمایه گذاران از اهرم مالی برخوردارند. در این بازار، قراردادهای هر دارایی در شروع، اهرم ۱۰ دارند؛ اما با توجه به شرایط بازار و تغییر وجوه تضمین این میزان تغییر خواهد کرد.
برای مثال اگر کسی بخواهد از بازار قراردادهای آتی ۱ کیلو زعفران بخرد، با توجه به اینکه اندازه قرارداد آتی زعفران ۱۰۰ اهرم مالی(Leverage) چیست؟ گرم است، باید ۱۰ قرارداد آتی بخرد. برای اخذ ۱۰ قرارداد آتی زعفران این فرد باید به میزان ۱۰ برابر وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی، وجه نقد به حساب عملیاتی واریز کند. با فرض اینکه وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران ۲۰۰ هزار تومان باشد؛ این فرد باید ۲ میلیون تومان پرداخت نماید.
وجه لازم = تعداد قرارداد * وجه تضمین اولیه
۲،۰۰۰،۰۰۰ = ۱۰ * ۲۰۰،۰۰۰
در مقابل اگر فرض کنیم که قیمت یک گواهی سپرده زعفران پوشال در بازار بورس که برابر با ۱ گرم زعفران است، برابر با ۱۰،۰۰۰ تومان باشد، این فرد برای خرید ۱ کیلو زعفران باید ۱،۰۰۰ واحد گواهی خریداری میکرد و به وجه نقدی معادل ۱۰ میلیون تومان نیاز داشت.
وجه لازم = قیمت گواهی سپرده * مقدار گواهی سپرده
۱۰،۰۰۰،۰۰۰= ۱۰،۰۰۰ * ۱،۰۰۰
استفاده از اهرم مالی برای انجام معاملات اعتباری
همواره بخشی از معاملات صورت گرفته در بازار سرمایه با استفاده از اهرم مالی یا همان اهرم بدهی انجام شده است. این بخش از معاملات توسط خریدارانی صورت میپذیرد که با تثبیت رونق بازار، به دنبال استفاده از فرصت رشد سریع قیمتها هستند. افرادی که همچنان معتقد به بازدهی بالای بازار سرمایه هستند و میخواهند با گرفتن منابع مالی از کارگزاریها (گرفتن اعتبار) کسب سود بیشتری کنند.
با توجه به ناپایدار بودن این منابع و ریسک بالایی که این قسمت از بازار به خریداران تحمیل میکند، معاملات انجام شده با ضررهای بسیار زیادی پایان مییابند. بهعنوان مثال استفاده از اهرم مالی در سال ۹۲ باعث شد تا بسیاری از سهامداران حقیقی و حقوقی بیش از میزان سرمایه خود، سود کسب کنند و به تبع آن، شاخص کل بورس نیز بیش از حد معمول بالا رفت. در ادامه سال ۹۳ وضعیتی مشابه اما در مسیر نزولی مشاهده شد.
در این سال سهامدارانی که از این اهرمهای مالی در زمان نامناسب و نزول بازار استفاده کردند، زیانهای سنگینی را متحمل شدند؛ به عبارت دیگر در زمانهایی که بازار سرمایه با هیجان و رشد زیادی همراه است، همراهی یک اهرم مالی همانند خرید اعتباری بر میزان هیجانات افزوده و نگرانی بابت اضافه جهش (overshoot) در بازار به وجود میآید.
لذا این تجارب تلخ باعث شکلگیری تصور اشتباه درباره مناسب نبودن بازار سرمایه برای سرمایه گذاری میشود. در این راستا سازمان بورس بهعنوان نهاد ناظر در سالهای اخیر تلاش فوقالعادهای در جهت قانونمند کردن اعطای اعتبارات در شبکه کارگزاریها به ویژه رعایت نسبتهای کفایت سرمایه و اخذ وثایق کافی از مشتریان کرده است اما هنوز هم ضرورت مدیریت حجم منابع اعتباری در کل شبکه کارگزاری احساس میشود.
اهرم ها در بازارهای مالی | Leverage in Financial Markets
امروز می خوام با شما در مورد اهرم ها یا همون لوریج صحبت کنم. قابلیتی که این امکان رو به شما میده که بتونید با چند برابر پول خودتون، توی بازار های مالی ترید کنید. لوریج یا اهرم ها این قابلیتو به شما میده که بتونید با چند برابر پول خودتون توی بازارهای مالی خرید و فروش انجام بدید. اما این اهرم یا لوریج همونطور که می تونه به شما سود برسونه، همون اندازه هم می تونه برای شما خطرناک باشه، و ضرر های بزرگتری رو هم به شما بزنه. معمولا توصیم به دوستان اینه که، افرادی که یه کارنامه موفق 6 ماهه یا یک ساله توی بازار spot که شبیه بازار سهام معمولیه، یا همون بازاری که یه چیزیو می خری و با قیمت بالا تر می فروشی، کسب سود کنیم. اگر کارنامه موفق 6 ماهه یا یک ساله ندارید، ترجیحا سراغ بازار های دو طرفه و یا استفاده از اهرم ها نرید.
اما اگر بخوام راجع به اهرم ها در قالب یک مثال براتون توضیح بدم، که بتونید با مفهوم اون کامل آشنا بشید، دقت کنید اگر شما 100 دلار داشته باشید، و بیاید با یک اهرم 5 برابری، با یک اهرم 5x اصطلاحا وارد بازار بشید، شما می تونید با 500 دلار توی بازار های مالی ترید کنین. در نظر بگیرید این قابلیتو اون اکسچنج (صرافی) میاد در اختیار شما قرار میده، که شما با چند برابر پول خودتون وارد بازار بشید. فرض کنید یک دارایی و با 500 دلار می خرید، در صورتی که پول اصلی شما فقط 100 دلاره. حالا اگر این وسط اتفاقی بیفته، سودی کسب بشه شما برابر با 500 دلاری که، خریداری کردید سود کسب می کنید، و اگر ضرر برای شما اتفاق بیفته، در واقع ضررتون برابر با 500 دلار محاسطبه می شه. در نظر بگیرید اگر شما 20 درصد سود کنید، 20 درصد از 500 دلار سود کردید، یعنی 100 دلار سود کردید، و در واقع نسبت به اصل پولتون دو برابر سود کردید. یعنی 5 ضرب در 20 درصد میشه و شما انگار روی پول اصلی خودتون 100 درصد سود کردید. اما به همین ترتیب، اگر روی 500 دلار، 20 درصد ضرر بدید، اصطلاحا شما لیکویید می شید و اصل سرمایتون هم از بین میره، اینجا چه اتفاقی می افته؟
اون 100 دلار شما، در واقع به عنوان ضامن شماست، که صرافی اون پول رو به شما قرض میده. پس آستانه تحمل اون صرافی برای ضرر شما اندازه اصل پول خودتونه. وقتی شما 100 دلار پول دارید و با 500 دلار وارد بازار شدید، اگر ضرر شما تو معامله ای که دارید، بیشتر از 100 دلار بشه، صرافی به صورت اتوماتیک معامله شما رو میبنده و 100 دلار شما رو به عنوان ضرر بر میداره و در واقع پول خودشو بر میداره، اینجا شما کل پولتونو از دست دادید، و اصطلاحا لیکویید شدید. پس نکته مهمی که باید مد نظرتون قرار بدید اینه که، اهرم ها همونطور که می تونن بهتون سود برسونن، همونطور می تونن خطرناک باشن، سود های چند برابری می دن، ضرر های چند برابری هم می تونن برای شما داشته باشن. پس اگر میخواین از اهرم ها استفاده کنید حتما دقت کنید که، از استراتژی های مناسبی استفاده کنید، و بارها وبارها وبارها از استراتژی هاتون بک تست بگیریدف و خیالتون راحت باشه که کارتون درسته و استراتژیتون درست باشه ، و حتما به اردر ها و استاپ لاس هاتون پایبند باشید، و در نظر داشته باشید اگر از اهرم های بزرگ استفاده می کنین، می تونه خیلی خطرناک باشه. شما اگر از اهرم x100 استفاده کنین، شاید بتونین سود زیادی کسب کنین اما یک درصد نوسان قیمت باعث میشه کل پولتونو از دست بدید، پس قبل از این که بخواین از اهرم ها استفاده کنین، حتما کاربا اون ها رو درست و حسابی یاد بگیرید. راجع به استراتژی هاشون مطالعات زیادی داشته باشید و با خیال راحت ازشون استفاده کنید.
دیدگاه شما