بررسی تأثیر نرخ برابری ارز بر ارزش افزوده ی بخش های کشاورزی، صنعت، خدمات وصادرات غیرنفتی(مطالعه ی موردی ایران)
نرخ برابری ارز یکی از مهمترین متغیرهای اقتصادکلان است، که از جنبه های گوناگون بخش های اصلی اقتصادی و صادرات غیرنفتی را تعریف نرخ برابری ارز تحت تأثیر قرار می دهد. از لحاظ نظری بررسی تأثیر نرخ برابری ارز بر بخش های اصلی اقتصادی و صادرات غیرنفتی می تواند وجود بیماری هلندی در ایران را بررسی نماید. این مطالعه تأثیر درآمدهای نفتی از طریق مکانیزم نرخ برابری واقعی ارز بر ارزش افزوده بخش های کشاورزی، صنعت، خدمات و صادرات غیرنفتی را مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق از داده های سری زمانی اقتصاد ایران طی دوره ۱۳۸۹- ۱۳۴۴ و برای بدست آوردن ضرایب بلندمدت از مدل خود توضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) و همچنین ضرایب کوتاه مدت و سرعت تعدیل خطا از مدل ECM استفاده شده است و نتایج نشان می دهد که افزایش نرخ برابری واقعی ارز بر هر سه بخش (کشاورزی، صنعت، خدمات ) تأثیر منفی و بر صادرات غیرنفتی تأثیر مثبت دارد.
توضیحات
فصل اول:کلیات تحقیق
تعریف مساله و بیان اصلی تحقیق
ضرورت انجام تحقیق
روش گردآوری آمار و اطلاعات
محدودیت های تحقیق
فصل دوم:پیشینه تحقیق
تعریف مفاهیم و متغیرها
استراتژی توسعه صادرات
توسعه صادرات ،جنبه های نظری و عملی
استراتژی جایگزینی واردات
آثار رشد در ادبیات رشد اقتصادی و تأثیر سیاست های ارزی
بی ثباتی درآمدهای صادراتی
نظریه ی هکشراوهلین
فصل سوم:روش شناسی تحقیق
الگوهای سری زمانی و پایایی
آزمون ریشه واحد کلاسیک(بدون در نظر گرفتن شکست ساختاری)
آزمون ریشه واحد دیکیفولر تعمیم یافته()
آزمون ریشه واحد فیلیپس و پرون()
آزمون ریشه واحد KPSS
آزمون های ریشه واحد با لحاظ شکست ساختاری
آزمون ریشه واحد زیووت و اندروز()
آزمون ریشه واحد لامزداین و پاپل()
آزمون های تشخیص
فصل چهارم:تخمین مدل و تجزیه تحلیل نتایج
تصریح مدل اقتصادسنجی
مدل اقتصادسنجی صادرات غیرنفتی
مدل اقتصاد سنجی ارزش افزوده ی بخش کشاورزی
مدل اقتصادسنجی ارزش افزوده ی بخش صنعت
مدل اقتصادسنجی ارزش افزوده ی بخش خدمات
نتایج آزمون پایایی متغیرها
نتایج حاصل از آزمون کرانه ها
نتایج حاصل ازبرآورد مدل ARDLبرای مدل بخش کشاورزی
آزمون های تشخیص مدل بخش کشاورزی
گزارش نتیجه آزمون ثبات پارامترها(Cusum Test)
گزارش نتیجه آزمون ناهمسانی واریانس(Heteroskedastisity Test ARCH)
گزارش نتیجه آزمون همبستگی سریالی جملات خطا(Corologram Squard Test)
نتایج حاصل از مدل ARDLبرای مدل بخش صنعت
آزمون های تشخیص مدل بخش صنعت
گزارش نتیجه آزمون ثبات پارامترها(Cusum Test)
گزارش نتیجه آزمون ناهمسانی واریانس(Heteroskedastisity Test ARCH)
گزارش نتیجه آزمون همبستگی سریالی جملات خطا(Corologram Squard Test)
نتایج حاصل از آزمون ARDL برای مدل بخش خدمات
آزمون های تشخیص مدل بخش خدمات
گزارش نتیجه آزمون ثبات پارامترها(Cusum Test)
گزارش نتیجه آزمون ناهمسانی واریانس(Heteroskedastisity Test ARCH)
گزارش نتیجه آزمون همبستگی سریالی جملات خطا(Corologram Squard Test)
نتایج حاصل از آزمون ARDL برای مدل صادرات غیرنفتی
آزمون های تشخیص مدل بخش صادرات غیرنفتی
گزارش نتیجه آزمون ثبات پارامترها(Cusum Test)
گزارش نتیجه آزمون ناهمسانی واریانس(Heteroskedastisity Test ARCH)
گزارش نتیجه آزمون همبستگی سریالی جملات خطا(Corologram Squard Test)
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات
جمع بندی و نتیجه گیری
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.
اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “بررسی تأثیر نرخ برابری ارز بر ارزش افزوده ی بخش های کشاورزی، صنعت، خدمات وصادرات غیرنفتی(مطالعه ی موردی ایران)” لغو پاسخ
انواع جفت ارزها در فارکس
در بازار فارکس همواره ارزها به صورت جفت ارز معامله می شوند مثل EUR/USD که در آن ارز اول (سمت چپ) را ارز پایه و ارز دوم (سمت راست) را ارز متقابل می نماند و معامله خرید یک جفت ارز، همواره به معنی خرید ارز پایه و فروش ارز متقابل بوده و معامله فروش یک جفت ارز نیز همواره به معنی فروش ارز پایه و خرید ارز متقابل است.
باید بدانیم که جفت ارزها در بازار فارکس یک نرخ برابری دارند که این نرخ معمولا” تا ۵ رقم بعد از اعشار نیز معنی دار است و معنی آن این است که مثلا” در معامله خرید EUR/USD برای خرید هر یورو باید چه میزان دلار بدهیم و در معامله فروش EUR/USD برای فروش هر یورو باید چه میزان دلار بگیریم.
· نام اختصاری ارزها
نام گذاری اختصاری کلیه ارزهای دنیا توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO) با کد استاندارد به شماره ISO 4217 انجام گرفته است که برخی از مهمترین آنها در جدول زیر آمده است:
· جفت ارزهای اصلی
جفت ارزهای اصلی بازار فارکس (Major Pairs) جفت ارزهائی هستند که نزدیک به ۸۵ درصد حجم روزانه معاملات فارکس را به خود اختصاص داده و یک طرف آن به دلیل نقش دلار آمریکا به عنوان ارز پشتوانه سایر ارزهای دنیا، همواره دلار آمریکا می باشد که شامل موارد زیر هستند:
· جفت ارزهای کراس
جفت ارزهای کراس (Cross) جفت ارزهائی هستند که هیچ کدام از طرفین آن دلار آمریکا نباشد، که معروف ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
· جفت ارزهای عجیب
جفت ارزهای عجیب (Exotic) جفت ارزهائی هستند که یک طرف آن به عنوان ارز پایه، همواره یکی از ارزهای اصلی بوده و طرف دیگر آن ارز یکی از اقتصادهای در حال توسعه مثل ترکیه، برزیل، آفریقای جنوبی، مکزیک و … قرارداشته باشند که معروف ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
· نحوه معامله جفت ارزها در بازار فارکس
هر جفت ارز یک واحد مستقل متشکل از “ارز پایه” (ارز سمت چپ) و “ارز متقابل ” (ارز سمت راست) می باشد که می توان آن را خرید یا فروخت و نرخ برابری آن، نشان می دهد چه مقدار از ارز متقابل برای خرید یک واحد از ارز پایه مورد نیاز است. بنابراین، در جفت ارز EUR/USD، ارز EUR را ارز پایه و USD را ارز متقابل می نامند.
حال اگر پیش بینی کرده باشید که قیمت یورو در برابر قیمت دلار آمریکا افزایش پیدا خواهد کرد، در آن صورت می توانید وارد پوزیشن خرید جفت ارز EUR/USD شوید ( توجه داشته باشید که خرید یک جفت ارز، به معنای خرید ارز پایه در اینجا( EUR) و فروش ارز متقابل )در اینجا (USD است) بنابراین قاعدتاً شما جفت ارز EUR/USD را در قیمتی پایین تر می خرید و سپس آن را در قیمتی بالاتر می فروشید و در نتیجه سود کسب می نمائید و چنانچه انتظار دارید که قیمت یورو در برابر دلار آمریکا کاهش پیدا کند در آن صورت می توانید این جفت ارز را بفروشید
(یورو را می فروشید و همزمان دلار آمریکا را می خرید) و از تفاوت ایجاد شده، سود کسب می نمائید.
البته همواره این خطر وجود دارد که اگر انتظار داشته باشید قیمت یورو در برابر دلار آمریکا تعریف نرخ برابری ارز تعریف نرخ برابری ارز افزایش پیدا کند و به همین دلیل اقدام به خرید یورو در برابر دلار آمریکا کنید اما بر خلاف انتظار شما قیمت یورو در برابر دلار آمریکا افزایش پیدا نکند، در آن صورت زیان می کنید. بنابراین در کنار کسب سود باید خطرات آن را نیز در نظر داشته باشید.
موکدا” تکرار می شود، معامله ای که در بازار مبادلات ارزی صورت می گیرد همزمان شامل خرید یک ارز و فروش ارز دیگر و یا برعکس می شود، به این دلیل که ارزش یک ارز مرتبط با ارز دیگر است و توسط مقایسۀ آن دو با هم تعیین می گردد.
مبنای محاسبه نرخ ارز کالاهای وارداتی
طبق گزارشات آمده بر اساس جلسه علنی نمایندگی مجلس در 6 اسفند ماه 1399 محاسبه حقوقی ورودی کالاها و همچنین نرخ ارز محاسبه ارزش گمرکی ورودی همه کالاهای وارداتی در سال 1400 بر مبنای نرخ اعلام شده بانک مرکزی مطابق با ماده 14 قانون امور گمرکی می باشد.
بر همین اساس نحوه تامین ارز واردات نیز جدا از این قاعده نبوده و با توجه به محاسبه ارزش گمرکی به دست می آید.
در طول سال محاسبه حقوق ورودی چهار درصد طبق بند ماده یک قانون امور گمرکی به دو درصد ارزش گمرکی کاهش می یابد.
مجلس با اشاره به پاراگراف اول جز چهار بند ب تبصره یک، حقوق ورودی کالاها را اصلاح کرده و به دولت اجازه داد تا کالاهای اساسی و تجهیزات پزشکی و دارو را به عنوان ارز ترجیحی اختصاص دهد.
همچنین طبق این مصوبه در سال 1399 دولت نرخ 4200 را برای تمام کالاهای ورودی با حقوق گمرکی آن محاسبه کرد.
رئیس کمیسیون تلفیق درباره نرخ حقوق و ارز کالاهای ضروری و غیر ضروری وارداتی چنین اظهار داشت که باید نرخ ارز واردات کالاهای اساسی و دارو از غیر ضروری تفکیک شود. به طوریکه دولت باید واردات کالاهای اساسی و دارو با نرخ 4200 و کالاهای ضروری را با نرخ ETS یا همان بازار محاسبه نماید.
با توجه به اینکه امکان دو نرخی بودن ارز در حقوق گمرکی برای دولت در حال حاضر امکان پذیر نیست، بنابراین در سال 1400 مبنای حقوق گمرکی و وارداتی با نرخ بازار یا ETS می باشد. یکی از دلایل این تصمیم حمایت از تولید داخلی می باشد.
اظهار نظر مجلس در خصوص تامین ارز مورد نیاز کالاهای وارداتی بر اساس نرخ ETS
نظر مجلس مینی بر محاسبه حقوق گمرکی بر اساس نرخ بازار یا همان ETS این چنین است که بر اساس بند الحاقی یک تبصره 7 لایحه بودجه این موضوع دارای ابهام می باشد و مجلس نظری مبنی بر اینکه حقوق ورودی کالاهای اساسی و دارو بر اساس سامانه ETS محاسبه شود ندارد. بنابراین برای رفع ابهام، باید این بند به کمیسیون ارجاع گردیده تا اصلاح و شفاف شود. بنابراین نمی توان نظر قطعی را در این مورد اظهار داشت.
رئیس مجلس در تکمیل سخنان خود چنین اضافه کرد که بودجه سازی و ساختار آن در حوزه گمرک باید کاملا شفاف شود، تا هر فردی نتواند طبق سلیقه خود قانون را تفسیر کند و در این زمینه دست دولت باید باز باشد که بر اساس خواسته خود نرخ ها را تعیین کند.
او افزود کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم نباید تحت عنوان افزایش درآمد گران شود، زیرا که مجلس با این موضوع مخالف است. این موضوع در مورد کالاهایی همچون دارو و مواد اولیه تولید دارو که در شرایط بحرانی کرونا بسیار حائز اهمیت می باشد نیز می شود.
به طور کلی بر اساس اظهار و مطابق ماده 14 قانون گمرکی و بر اساس برابری نرخ ارز اعلام شده بانک مرکزی ( نرخ سامانه مبادله الکترونیکی ETS می باشد، که در طول سال در محاسبه حقوق ورودی، چهار درصد حقوق گمرکی، مذکور در بند ( د) ماده یک قانون امور گمرکی به دو درصد ارزش گمرکی تقلیل می یابد.
نکات مهم تبصره
با اجرای این سیاست نهادهای تولیدی و کالاهای واسطه ای که بخش مهمی از واردات کشور را تشکیل می دهند با افزایش قیمت کالاهای وارداتی به ویژه حالت واسطه ای و سرمایه ای مورد نیاز رو به رو خواهند بود، و تولید کنندگان در سرمایه در گردش دچار معضل می شوند.
بر اساس پیش بینی ها و برآوردهای موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، اگر فرض بر این باشد که نرخ تسعیر ارز حدود 25000 تومان افزایش یابد، و نرخ های تعرفه ای نسبت به سال جاری نیز فرض بر کالاهای اساسی همچون سال 1399 ارز را به نرخ 4200 دریافت کنند. آنگاه کالاهای وارداتی به واسطه اجرای این مصوبه برای کل کالاهای وارداتی 21. 04 درصد، برای وارداتی 6. 24 درصد و برای کالاهای واسطه ای سرمایه ای وارداتی 18. 69 درصد بر طبق پیش بینی ها می باشد.
متعاقب اجرای این مصوبه برای قیمت های داخلی کشور نیز افزایش قیمت را به دنبال خواهد داشت. به طوریکه برای تولید کننده قیمت شاخص حداقل 2. 5 درصد و حداکثر 12. 2 درصد و برای مصرف کننده شاخص قیمت حداقل 4. 4 درصد و حداکثر 13. 1 که افزایش تورم می باشد، پیش بینی شده است.
مالیات بر ارزش افزوده نیز که بر اساس مبنای ارزش گمرکی اخذ می گردد، با افزایش نرخ کالاها افزایش می یابد. با اینکه تلفیق حقوق گمرکی از چهار به دو درصد کاهش یافته است، اما موجب کنترل آثار تورمی حدود پنج برابر شدن نرخ ارز نمی شود.
با این وجود اتاق بازرگانی با افزایش نرخ ارز محاسبه ارزش گمرکی کالاهای نهایی به غیر از کالاهای اساسی موافق می باشد.
اولویت یا پیشنهادهای اتاق بازرگانی ایران برای اصلاح تبصره
این پیشنهادات به شرح زیر هستند:
اولویت اول: پیشنهاد حذفی برای بند الحاقی یک از تبصره 7
اولویت دوم: متن زیر به آن های بند الحاقی 1 اضافه شود:
دولت مکلف است با اجرای این قانون تعرفه حقوق ورودی کالاهای اساسی، ماشین آلات و مورد نیاز و مواد اولیه کارخانجات را به گونه ای قرار دهد که نرخ موثر تعرفه قبل و بعد از اجرای این مصوبه تغییر نکند. برای سایر کالاها حقوق ورودی نیز طوری تغییر کند که متوسط ماخذ تعرفه موثر بر حقوق ورودی دریافتی حداقل به نصف کاهش یابد.
دولت همچنین مکلف می باشد با در نظر گرفتن نوسانات نرخ ارز در فواصل زمانی سه ماهه بازنگری کلی در مورد نرخ موثر تعرفه قبل و بعد از اجرای این حکم انجام دهد.
گمرک جمهوری اسلامی ایران بر اساس این مصوبه که به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می باشد، از ابتدای سال 1400 موظف است، محاسبه درخواست متقاضی را مبنی بر پرداخت وجوه حقوق و عوارض گمرکی مربوط به واردات مواد اولیه بخش تولید به صورت اعتباری انجام دهد.
مفهوم PIP Value | پیپ ولیو | پیپ pip چیست| پیپت PIPET
مفهوم PIP Value | پیپ ولیو | پیپ pip چیست| پیپت PIPET
در بازار فارکس بدلیل وجود ارز های مختلف با نرخ های متفاوت به طور قراردادی برای اندازه گیری میزان تغییر قیمت در یک جفت ارز از پیپ استفاده میکنند. در واقع یک پیپ برابر است با کوچکترین میزان تغییر در یک جفت ارز.
به عنوان مثال در جفت ارز EUR/USD یک پیپ PIP برابر است با 0.0001 که یعنی اگر نرخ برابری از 1.2300 دلار به 1.2308 دلار تغییر کند، نرخ برابری ارز 8 پیپ افزایش داشته است .
در جفت تعریف نرخ برابری ارز ارز هایی که نرخ های برابری تا 4 رقم اعشار محاسبه میشوند 1 پیپ معادل 0.0001 خواهد بود.
اما در جفت ارزهایی که ارز مظنه آن ین ژاپن است 1 پیپ معادل 0.01 میباشد.
در کامودیتی ها Commodity مانند طلا و نقره که بر حسب دلار قیمت گذاری میشوند 1 پیپ برابر با 0.1 دلار یا 10 سنت است.
در واقع در فارکس به این دلیل از پیپ برای اندازه گیری میزان تغییرات قیمت استفاده میشود چون تنوع در ارز ها و ارزش آنها بسیار زیاد است و پیپ به عنوان یک واحد یکسان در ارزش گذاری آنها استفاده میشود.
ارزش 1 پیپ به ارز مظنه (دومین ارز در جفت ارز) نیز گفته میشود.
جهت ثبت نام در بروکر امارکتس کلیک کنید و 20% بونوس هدیه از این بروکر دارای اعتبار دریافت نمایید.
پیپ ولیو چگونه محاسبه میشود؟ | PIP Value چیست؟
همانطور که گفته شد بدلیل تنوع در ارز ها و ارزش آنها ، یک پیپ نیز ارزش های متفاوتی دارد . برای ارزش گذاری پیپ در هر جفت ارز از فرمول زیر استفاده میکنیم.
ارزش 1 پیپ = (پیپ به اعشار * حجم معامله)
به عنوان مثال در جفت ارز EUR/USD یک پیپ برابر است با 0.0001 بنابراین :
| حجم معامله | محاسبه | پیپ ولیو PIP Value |
| 1 لات = 100.000 EUR | 0.0001 * 100.000 | 10 USD |
| 0.1 لات = 10.000 EUR | 0.0001 * 10.000 | 1 USD |
| 0.01 لات = 1000 EUR | 0.0001 * 1000 | 0.1 USD |
| 0.001 لات = 100 EUR | 0.0001 * 100 | 0.01 USD |
در جفت ارز هایی که ارز مظنه دلار آمریکا است مانند EUR/USD، GBP/USD ، AUD/USD و NZD/USD طبق فرمول بالا ارزش هر پیپ مستقیما به صورت دلار بدست می آید.
اما در جفت ارزهایی که ارز مظنه آنها ارز هایی به جز دلار آمریکا است به عنوان مثال USD/JPY ،
USD/CAD و USD/CHF برای بدست آوردن ارزش هر پیپ به دلار باید پیپ ولیو Pip Value اولیه را بر نرخ برابری جفت ارز تقسیم کنیم.
به عنوان مثال در جفت ارز USD/JPY به صورت زیر عمل میکنیم.
(توجه داشته باشید که 1 Pip در جفت ارز USD/JPY ، 0.01 میباشد)
| حجم معامله | محاسبه | پیپ ولیو PIP Value |
| 1 لات = 100.000 USD | 0.01 * 100.000 | 1000 JPY |
| 0.1 لات = 10.000 USD | 0.01 * 10.000 | 100 JPY |
| 0.01 لات = 1000 USD | 0.01 * 1000 | 10 JPY |
| 0.001 لات = 100 USD | 0.01 *100 | 1 JPY |
با بدست آوردن ارزش هر پیپ به صورت ین ژاپن کافی است اعداد حاصل را بر نرخ برابری USD/JPY تقسیم کنیم. البته نرخ برابری در طول زمان تغییر میکند اما در اینجا فرض میکنیم برابر با 110.00 ین است.
با یک تناسب گیری ساده ارزش هر Pip در جفت ارز USD/JPY به صورت دلار بدست می آید.
به عنوان مثال برای معامله با حجم 1 لات :
| 110.00 JPY | 1 USD |
| 1000 JPY | تعریف نرخ برابری ارزUSD ؟ |
با حل تناسب بالا به عدد 9.09 دلار میرسیم به این معنی که با هر پیپ نوسان در جفت ارز USD/JPY حساب شما 9.09 دلار آمریکا جابجا میشود.
این روش برای سایر حجم ها و جفت ارز های دیگر که ارز پایه دلار آمریکا باشد مثل USD/CAD و USD/CHF نیز صدق میکند.
اما ارزش هر Pip در جفت ارز هایی که دلار آمریکا نه ارز پایه است و نه ارز مظنه مانند EUR/GBP چگونه به صورت دلار USD بدست می آید؟
برای این کار ابتدا با استفاده از فرمول یاد شده ارزش هر Pip را بدست می آوریم.
(توجه داشته باشید که Pip 1 در جفت ارز EUR/GBP ، 4 رقم چهارم اعشار 0.0001 است)
| حجم معامله | محاسبه | پیپ ولیو PIP Value |
| 1 لات = 100.000 EUR | 0.0001 * 100.000 | 10 GBP |
| 0.1 لات = 10.000 EUR | 0.0001 * 10.000 | 1 GBP |
| 0.01 لات = 1000 EUR | 0.0001 * 1000 | 0.1 GBP |
| 0.001 لات = 100 EUR | 0.0001 * 100 | 0.01 GBP |
حالا که ارزش هر Pip به صورت پوند انگلستان GBP بدست آمده ، کافیست این مقادیر را تبدیل به دلار آمریکا USD کنیم.
برای این کار نرخ برابری GBP/USD را بلافاصله میابیم.
در اینجا فرض میکنیم نرخ برابری 1.3200 دلار است و تناسب زیر را رسم میکنیم.
Pip Value به صورت دلار برای معامله با حجم 1 لات در EUR/GBP :
| USD 1.3200 | 1 GBP |
| USD ؟ | 10 GBP |
به سادگی جواب 13.2 USD بدست میاید.
یعنی ارزش هر پیپ نوسان در جفت ارز تعریف نرخ برابری ارز EUR/GBP برابر با 13.2 دلار آمریکاست.
پیپت Pipette چیست؟ | Pipette Value چگونه محاسبه میشود؟
برخی کارگزاری ها جفت ارزهای با 4 و 2 رقم اعشار که استاندارد هستند را به صورت 5 و 3 رقم اعشار نمایش میدهند. مثلا در EUR/USD به جای نمایش نرخ برابری 1.3540 با پنج رقم اعشار به صورت 1.35406 نمایش میدهند که اگر این نرخ به 1.35407 تغییر کند در واقع 1 Pipette افزایش یافته است.
یا در جفت ارز USD/JPY بجای نمایش نرخ برابری بصورت 105.25 ین ، به صورت 105.253 نمایش داده میشود.
معمولا کارگزاری هایی که امکان باز کردن معامله با حجم کمتر از 0.01 لات را در اختیار کاربران خود قرار میدهند از پیپت استفاده میکنند.
برای ارزش گذاری Pipette همانند Pip عمل میکنیم .
به عنوان مثال در مثال اول EUR/USD ، در معامله با حجم 1 لات کافیست 0.00001 را در USD 000,100 ضرب کنیم که حاصل برابر است با 1 USD .
یعنی با هر Pipette نوسان در معامله با حجم 1 لات ، در جفت ارز EUR/USD ، حساب شما 1 دلار آمریکا جابجا میشود.
برای بدست آوردن Pipette Value در سایر جفت ارز ها نیز به همین ترتیب عمل میکنیم.
منظور از نرخ ارز چیست؟
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، در یک تعریف کلی به واحد های پولی که به جز کشور اصلی و در کشور های دیگر داد و ستد می شود ارز گفته می شود.
ارز نوعی پول پذیرفته شده توسط حکومت است که به صورت اسکناس و یا سکه معامله می شود و توسط دولت توزیع شده و در نظام اقتصادی کشور در حال گردش است.
ارز که به واسطه مبادله کالا و یا خدمات در سطح بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد ، به عنوان زیر بنا و پایه کسب و کار ها شناخته می شود.
تفاوتی که میان مبادلات مالی در داخل و خارج از کشور وجود دارد این است که در معاملات داخل کشور نیازبه پرداخت و دریافت مبلغ بر اساس پول رایج ملی کشور است اما در سطح بین المللی و خارجی این مبلغ به صورت پول های رایج و معتبر خارجی صورت می گیرد.
به طور مثال در ایران انواع مبادلات در داخل کشور با استفاده از پول ملی یعنی ریال انجام می شود و به همین صورت در آمریکا با دلار و در اروپا با یورو.
اما اگر یک فرد ایرانی بخواهد از اروپا چیزی خریداری کند باید در ازای آن یورو پرداخت کند.
بنابراین باید با استفاده از یک شیوه درست و مناسب نرخ ارز یا به عبارتی مبلغ مورد نیاز برای تبدیل دو واحد پول به یکدیگر مشخصص گردد.
نرخ ارز به چه معناست؟
نرخ ارز رقم و عددی است که ارزش پول یک کشور را نسبت به کشور های خارجی در یک زمان معین نشان می دهد.
در بیان نرخ ارز معمولا دو روش وجود دارد که در ادامه آنها را توضیح می دهیم.
در روش اول پول ملی کشور به عنوان پول پایه و پول واریز به عنوان پول متغیر معرفی و محاسبه می گردد.
این روش تعیین نرخ ارز معمولا در کشور های انگلیس و استرالیا مورد استفاده قرار می گیرد.
اما در روش دوم پول ملی کشور به عنوان پول متغیر و پول واریز به عنوان پول پایه در نظر گرفته می شود.
به دلیل اینکه دلار تسلط زیادی بر بازار های اقتصادی بین المللی دارد ، به غیر از کشور های انگلیس و استرالیا ، دلار به عنوان واحد پول پایه در سایر کشور ها در نظر گرفته می شود.
برابری قدرت خرید
اگر قیمت یکسانی را به مجموعه کالاها و خدمات و سبد مصرفی یک جامعه نسبت بدهیم به قاعده برابری قدرت خرید می رسیم.
با فرض برابری قدرت خرید همه کالا ها و همه خدمات از کشور های خارجی ، رابطه نرخ ارز به صورت زیر نوشته می شود :
قیمت سبد کالاهای خارجی/ قیمت سبد کالاهای داخلی = نرخ ارز.
عبارت بالا به این معنی است که تغییرات نرخ ارز عبارت است از تفاضل تغییرات تورم داخلی و خارجی.
با توجه به عبارت گفته شده می توان اینگونه استنباط کرد که اگر درصد تغییرات تورم داخل و خارج از کشور یکسان باشد ، نرخ ارز بدون تغییر باقی می ماند.
اما اگر درصد تغییرات تورم در داخل کشور بیشتر از خارج باشد نرخ ارز افزایش پیدا می کند و در صورتی درصدر تغییرات تورم خارجی بیشتر از تورم داخلی باشد نرخ ارز کاهش پیدا می کند.
انواع نرخ ارز
نرخ ارز حقیقی عبارت است از نسبت قیمت های خارجی به قیمت های داخلی بر حسب یک پول واحد.
نرخ ارز موثر اسمی
نرخ ارز اسمی بیانگر ارزش پول یک کشور بر حسب یک میانگین وزنی از پول سایر کشور ها است که در این اندازه گیری وزن ها تعریف نرخ برابری ارز سهم هر کشور در تجارت بین المللی را نشان می دهند.
به همین علت به نرخ ارز موثر اسمی ، نرخ ارز با وزن تجاری هم گفته می شود.
نرخ ارز موثر حقیقی
نرخ ارز موثر حقیقی از تقسیم یک میانگین وزنی از سبد کالایی کشور های طرف تجاری بر حسب پول ملی نسبت به قیمت آن در کشور به دست می آید.
عوامل موثر بر تعیین نرخ ارز
در مدل اولیه ای که برای تعیین نرخ ارز بیان کردیم تنها برابری قدرت خرید دخیل بود و تنها نوسانات نرخ ارز موثر اسمی ناشی از تغییر قیمت کالا ها بود.
اما بدیهی است که عوامل زیادی در تعیین نرخ ارز نقش دارند که در ادامه برخی از آنها را بیان کرده ایم
• تراز پرداخت ها
می توان گفت که هر گونه تغییر و تحول در تراز پرداخت های یک کشور تاثیر مستقیمی بر روی نرخ ارز آن دارد.
اشخاصی که ارز کشوری که تراز پرداخت هایش رو به کاهش است را می فروشند و ارز معتبر دیگری خریداری می کنند باعث می شوند عرضه این ارز در بازار زیاد شود و نرخ آن ارز نسبت به سایر ارز ها کاهش پیدا کند.
• قرض داشتن به کشور های خارجی
مشخص است که اگر هر اندازه کشوری به کشور های خارجی بیشتر مقروض باشد ، نیاز آن به ارز خارجی برای پرداخت اصل و سود بدهی ها بیشتر می شود.
بنابراین فشار وارد شده بر ذخایر ارزی آن کشور بر روی نرخ ارز های آن کشور هم تاثیر گذار بوده آنها را تضعیف می کند.
اگر فرض کتیم که نرخ تورم در دوکشور برابر باشد باید به شاخص های خرده فروشی و عمده فروشی کشور ها نیز توجه شود تا وضعیت هر کشور و نرخ ارز ها نسبت به یکدیگر تعیین شود.
• سیاست های اقتصادی
سیاست های اقتصادی یکی از مهم ترین عواملی است که به طور مستقیم بر روی مشخص نمودن نرخ ارز تاثیرگذار است.
این سیاست ها عبارت است از : رشد عاقلانه عرضه پول ، سیاست های درست مالی ، رفتار های دیپلماسی بین المللی ، سرمایه گذاری در مقایسه با نقدینگی و .
تعیین نرخ ارز
در کشور های مختلف معمولا دو رش برای تعیین نرخ ارز وجود دارد
در کشور هایی که ورود و خروج ارز در آنها آزاد می باشد و بانک مرکزی دخالتی در بازار ارز ندارد ، در حقیقت یک نظام ارزی آزاد وجود دارد و نظام ارزی آن کشور ، نظام آزاد ارز نامیده می شود.
اما در کشور هایی ورود و خروج ارز در آنها آزاد نیست و به واسطه دولت و بانک مرکزی کنترل می شود ، نظام ارزی ، نظام کنترل ارز نامیده می شود.
در نظام آزاد ارز نرخ ارز به صورت شناور است و نواسانات عرضه و تقاضا نرخ ارز را تعیین می کند.
اما در نظام کنترل ارز ، دولت نرخ ارز را بر اساس فاکتور های مختلفی تعیین کرده و ابلاغ می کند.
دیدگاه شما