بازار بدهی چیست؟

اوراق قرضه امریکا چیست و چطورمی شود آن را ترید کرد؟

احتمالا بیشتر شما که این مقاله را می خوانید، با واژه بازارهای مالی آشنا هستید. بازارهای مالی به طور وسیعی اشاره به هر نوع بازاری که در آن دادوستد دارایی های مالی صورت می گیرد، دارد. برخی از این بازارها شامل: بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس که بزرگترین بازار مالی جهان با بیش از 7 میلیارد دلار گردش مالی روزانه است، بازار ارزهای دیجیتال، بازار پول و بازار مشتقات است، می باشد.

بازارهای مالی برای اقتصادهای سرمایه داری، به شدت حیاتی و مهم هستند. این بازارها به دو صورت فیزیکی و غیر فیزیکی، فعالیت می کنند. زمانی که این مارکت ها دچار اختلال می شوند، نتایجی چون رکود مالی و بیکاری را رقم می زنند.

در این مقاله ما قصد داریم تا شما را با یکی دیگر از این بازارهای مالی مهم یعنی بازار اوراق قرضه ایالات متحده امریکا و عملکرد آن، آشنا کنیم. موضوعاتی که قصد داریم با شما در میان بگذاریم، به شرح زیر است:

بازار اوراق قرضه امریکا چیست، آیا بازار اوراق قرضه برای سرمایه گذاری مناسب است، آیا امکان از دست رفتن سرمایه در بازار اوراق قرضه وجود دارد، انواع اوراق قرضه، محاسن و معایب اوراق قرضه، اوراق قرضه بهتر است یا سهام، بیمه اوراق قرضه چیست، رابطه اوراق قرضه و نرخ بهره، بازده اوراق قرضه چیست و نتیجه گیری.

بازار اوراق قرضه امریکا چیست؟

بازار اوراق قرضه که نامهای دیگر آن بازار درآمدهای ثابت، بازار اعتبار، بازار بدهی یا قرض می باشد، بازاری است که سرمایه گذاران در آن دارایی های بدهی که توسط دولت ها و یا موسسات منتشر می شود را، معامله می کنند. به صورت عمومی، دولت ها با انتشار اوراق قرضه سرمایه هایشان را افزایش می دهند تا بتوانند به پروژه های در دست اقدامشان، بپردازند. موسسات هم به همین منظور دست به چاپ اوراق قرضه می زنند تا بتوانند کسب و کارهای خود را توسعه دهند و یا پروژه های موجودشان را حفظ کنند.

اوراق قرضه یا در مارکت های اولیه صادر می شوند و یا بازارهای ثانویه. در مارکت اولیه این اوراق برای اولین بار منتشر می شوند و اصطلاحا به آنها انتشار جدید گفته می شود. در مارکت اولیه، تمام مبادلات مستقیما و بدون واسطه بین صادرکننده اوراق و خریدار اوراق صورت می گیرد. ضمنا همانطور که اشاره شد، این اوراق قبلا هیچ کجای دیگر، منتشر نشده است.

ولی در مارکت ثانویه اینطور نیست. در این بازار، دارایی هایی که قبلا در مارکت اولیه خرید و فروش شده، در تاریخ های دیرتری معامله می شوند. سرمایه گذاران در مارکت ثانویه، می توانند این اوراق را از بروکرها که نقش واسطه را بین خریدار و فروشنده بازی می کنند، تهیه کنند. این اوراق در غالب های صندوق بازنشستگی، صندوق سرمایه گذاری مشترک و سیاستهای بیمه عمر، ارائه می شوند.

آیا بازار اوراق قرضه برای سرمایه گذاری مناسب است؟

درست مثل هر سرمایه گذاری دیگری باید بازگشت مورد انتظار سود را نسبت به ریسک آن، در نظر گرفت. به طبع هرچه توان ریسک کردن شما به عنوان یک سرمایه گذار در معامله ای بیشتر باشد، به همان نسبت درصد سود و زیانتان نیز، بالاتر یا پایین تر می شود.

اصطلاحا هرچقدر پول بدهید، قادر خواهید بود آش بیشتری ببرید. البته باید در نظر داشته باشید که اوراق قرضه به درد نخوری هم وجود دارند که سود بیشتری به شما پرداخت می کنند ولی ریسک بسیار بالاتری دارند. در مقابل اوراقی که وزارت خزانه داری امریکا صادر می کند، بازده کمتر ولی ریسکی نزدیک به صفر، دارد.

در کل باید گفت که سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه، یکی از امن ترین سرمایه گذاری ها ولی با بازده کمتری می باشد. این نوع سرمایه گذاری مناسب کسانی است که افراد محافظه کار تری هستند و فقط در جاهایی که ریسک نزدیک به صفری دارد، سرمایه گذاری می کنند.

آیا امکان از دست رفتن سرمایه در بازار اوراق قرضه وجود دارد؟

طبق آخرین تحقیقات انجام شده در همین ماه ژانویه 2022، افراد معمولا دو گروه هستند. گروه اول افرادی هستند که دنبال سرمایه گذاری در مارکت های با ریسک بسیار بسیار پایین و نزدیک به صفری هستند و گروه دوم افرادی هستند که تمایل دارند ریسک بیشتری بکنند.

در این تحقیق انجام شده مشخص شد که یکی از بازارهایی که امکان از دست رفتن سرمایه در آن بسیار بسیار پایین است، همین بازار اوراق قرضه است. در حقیقت اوراق قرضه انواع مختلفی دارند و بسته به اینکه دولتی هستند یا خیر، ریسک آنها بهتر مشخص می شود. در ادامه مقاله انواع اوراق قرضه را برای شما شرح می دهیم تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید.

اوراقی که خود دولت ها مثلا وزارت خزانه داری ایالات متحده منتشر می کند، یکی از کم ریسک ترین و در عین حال مطمئن ترین سرمایه گذاری ها در بازار اوراق قرضه می باشد.

انواع اوراق قرضه

اوراق قرضه بسته به اینکه توسط دولت یا موسسات صادر شود، انواع متفاوتی دارد. در ادامه ما برخی از مهمترین انواع اوراق قرضه را برای شما توضیح می دهیم.

1- اوراق قرضه موسسات corporation

در این نوع مارکت، شرکتها برای پروژه های موجود مالی، گسترش خطوط تولید، یا افتتاح امکانات جدید تولید، اوراق چاپ می کنند. اوراق قرضه موسسه ای، معمولا در زمره دارایی های اوراق بلند مدت با سررسید حداقل یک ساله قرار می گیرند.

2- اوراق قرضه دولتی

اوراق قرضه دولتی یا ملی، خریداران را وسوسه می کند تا همان ارزش اسمی یا Face Value را که روی سند اوراق نوشته شده و سررسید مشخصی دارد، بپردازند. این ویزگی ها، اوراق قرضه دولتی را برای سرمایه گذاران محافظه کار، جذاب تر می کند. زیرا بدهی های دولتی، توسط دولتی که از شهروندانش مالیات می گیرد یا برای هزینه هایش پول چاپ می کند، حمایت می شود. در کل این نوع اوراق قرضه، کم ریسک ترین اوراق هستند.

این اوراق در امریکا، Treasuries یا خزانه داری نام دارد و امروزه به هر طریق، فعال ترین و دارای بیشترین نقدینگی می باشند. اوراق قرضه خزانه داری کوتاه مدت یا همان T-Bill، اوراق قرضه کوتاه مدت خزانه داری دولت امریکا است که توسط وزارت خزانه داری با سررسید یک ساله یا کمتر، منتشر می شود.

اوراق قرضه میان مدت یا T-note، یکی دیگر از انواع اوراق قرضه قابل فروش دولت امریکا است که نرخ بهره ثابتی دارد و سررسید آن بین یک تا ده سال است.

سومین نوع آن، اوراق قرضه بلند مدت یا همان T-bond است که یکی دیگر از انواع اوراق قرضه دولت فدرال ایالات متحده با سررسید بالای بیست ساله می باشد.

3- اوراق قرضه شهرداری ها

Municipal bonds یا کوتاه تر شده آن “muni bonds” اوراق قرضه شهرداری ها است که معمولا توسط ایالات، شهرها، مناطق خاص، مناطق عمومی، مدارس، فرودگاهها یا بنادر عمومی و یا دیگر مناطق تحت سیطره دولت که به دنبال جمع آوری پول برای پروژه های متنوع هستند، منتشر می شود.

این اوراق در سطح فدرال ها، شامل مالیات نمی شوند و همچنین می توانند در ایالت ها یا سطوح مالیاتی عمومی، معاف از مالیات بشوند. این اوراق مناسب سرمایه گذاران آگاه به مالیات است و همین فاکتورها، آنها را برای سرمایه گاری جذاب تر می کنند.

این اوراق دو نوع هستند: 1- اوراق تعهد بخش عمومی (general obligation bond or GO) 2- اوراق درآمدی (revenue bond).

4- اوراق قرضه حمایت شده توسط وام های مسکن MBS

این نوع اوراق توسط وام های مسکن جمع آوری شده از املاک مسکن منتشر می شود که به وسیله وثیقه های خاص، گرو گرفته شده است. کسانی که این نوع اوراق را خریداری می کنند، در حقیقت به خریداران مسکنی که از طریق قرض دهندگانشان خرید کرده اند، وام پرداخت می کند. به طور عمومی، سود اینها ماهانه، سه ماهه و شش ماهه می باشد.

5- اوراق قرضه مارکت های نوظهور

این نوع اوراق توسط دولت ها و کمپانی های واقع در اقتصاد مارکت های نوظهور، چاپ می شود. این نوع اوراق فرصت های سرمایه گذاری پر سودتر وعالی تری ارائه می دهند. ولی به همان نسبت دارای ریسک بالاتری نسبت به اوراق قرضه داخلی و گسترش یافته تر، هستند.

محاسن و معایب بازار اوراق قرضه

اگر شما امروز نزد شرکتهای مشاوره مالی در امور سرمایه گذای در بازارهای مالی بروید، اکثر آنها سبدی متنوع را به شما پیشنهاد می دهند که حتما قسمتی از آن، به بازار اوراق قرضه تخصیص داده می شود. خوشبختانه بازار اوراق قرضه بازار متنوعی است و دارای نقدینگی بالاتر و نوسانات کمتری نسبت به سهام ها است. ولی به همان نسبت در طول زمان، بازگشت سود کمتری دارد و شامل مسائل اعتباری و انقضای قبل از تاریخ سررسید و ریسک های نرخهای بهره می شود. در کل سرمایه گذاری افراطی روی اوراق قرضه برای افق های دراز مدت، غیرمنطقی به نظر می رسد.

محاسن سرمایه گذاری در مارکت اوراق قرضه

اولین ویژگی بازار اوراق قرضه این است که نسبت به سهام ها دارای ریسک و نوسان کمتری است. دومین ویژگی آن، تنوع بسیار زیاد آن در نوع و فرد یا مکان صادرکننده است. سومین حسن اوراق قرضه این است که اگر از دولت ها یا موسسات معتبر مالی خریداری شود، فعال ترین و دارای بالاترین نقدینگی می باشد. آخرین ویژگی اوراق قرضه این است که دارندگان اوراق قرضه در زمان های ورشکستگی، نسبت به سهام داران وضعیت بهتری دارند.

معایب سرمایه گذاری در مارکت اوراق قرضه

اولین عیبی که بر بازار اوراق قرضه وارد است، بازده کمتر سود آنها است. اگر یادتان باشد گفتیم که چون اوراق قرضه ریسک کمتری دارند، به همان اندازه بازده سود یا بازگشت پول آنها، کمتر می باشد. دومین عیب آنها این است که خرید مستقیم این اوراق تقریبا برای سرمایه گذارن معمولی، امکان پذیر نیست. آخرین ایرادی که بر بازار اوراق قرضه وارد است این است که این اوراق در مقابل ریسک های اعتباری و خطرات نرخهای بهره، آسیب پذیرند.

اوراق قرضه بهتر است یا سهام؟

اوراق قرضه در چند مسئله مهم با سهام ها متفاوت هستند. اوراق قرضه نشان دهنده بودجه های قرضی است (بودجه هایی که به وسیله قرض دادن ایجاد می شوند)، در صورتیکه سهام ها خودشان مولد و پدید آورنده بودجه ها هستند.

اوراق قرضه یک صورتی از اعتبار است که در آن قرض گیرنده (صادر کننده اوراق) باید اصل پول بعلاوه سود آن را در سررسید مشخصی، به صاحب اوراق پرداخت کند. ولی سهام ها به صاحبانشان قول هیچ بازگشت اصل سرمایه یا سودی نمی دهند. اوراق قرضه، به خاطر حمایت های قانونی و ضمانت هایی که نسبت به اعتباردهندگان آنها تعریف شده، از سهام ها کم ریسک تر هستند.

سهام ها به طور ذاتی از اوراق پرریسک تر هستند و پتانسیل های بالاتری برای سود یا زیان دارند. ولی نکته مشترک هردو این مارکت ها؛ چه اوراق و چه سهام ها، این است که بازارهایی فعال با نقدینگی بالایی هستند.

قیمت اوراق قرضه نسبت به تغییرات نرخهای بهره، به شدت حساس است و قیمتهای آنها نسبت به نرخهای بهره، به طور معکوس حرکت می کند. از طرفی دیگر قیمت سهام ها، نسبت به تغییرات آینده ای سودبخش و رشدی بالقوه، حساس هستند.

بیمه اوراق قرضه چیست؟

فارغ از اینکه سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه یک سرمایه گذاری امن محسوب می شود و مناسب افراد محافظه کار است، ولی شما این امکان را دارید تا اوراق قرضه خودتان را بیمه کنید. بیمه اوراق قرضه، یک نوع بیمه است که خریدار اوراق قرضه هزینه آن را پرداخت می کند. این بیمه، تضمین سود شما در سررسید و پرداخت اصل سرمایه شما را در زمانهای بحران و عدم پرداخت، ضمانت می کند.

منتشرکنندگان اوراق قرضه این نوع بیمه را خریداری می کنند تا رتبه اعتباری خود را افزایش دهند تا میزان سودی را که باید پرداخت کنند کاهش دهند و اوراق قرضه را برای سرمایه گذاران بالقوه، جذاب تر کنند.

رابطه اوراق قرضه و نرخ بهره

اگر معامله گر بازار فارکس باشید، به اهمیت نرخهای بهره در اقتصاد کلان کاملا واقف هستید. در حقیقت نرخ بهره مبلغی است که قرض دهنده از قرض گیرنده، کسر می کند. از نقطه نظر فاندامنتال، یکی از اخبار بسیار مهم با شدت تاثیر بالا، اخبار مربوط به نرخ بهره است.

سرمایه گذاران بازار اوراق قرضه هم مثل خیلی از معامله گران دیگر، سعی دارند تا نهایت سود را از سرمایه گذاری شان، ببرند. برای رسیدن به این مهم، آنها باید مدام چشمشان به نوسانات هزینه های قرض گرفتنشان باشد.

به عنوان مثال در بازار فارکس، افزایش یا کاهش نرخهای بهره باعث قوی تر یا ضعیف تر شدن ارز کشور مورد نظر می شود. حال باید دید این افزایش یا کاهش نرخ بهره، چه تاثیری در مارکت اوراق قرضه دارد.

اوراق قرضه و نرخهای بهره یک ارتباط معکوس با هم دارند. یعنی با بالا رفتن نرخ بهره، اوراق قرضه کاهش پیدا می کند و بالعکس. این مسئله یک توجیه منطقی هم دارد. زمانیکه هزینه قرض گرفتن بالا می رود یا اصطلاحا به صرفه نیستند (منظور نرخهای بهره افزایش می یابند)، اوراق قرضه معمولا کاهش پیدا می کنند.

بازده اوراق قرضه چیست؟

بازده اوراق قرضه یا همان Bond Yields، مبلغی است که سرمایه گذار روی اوراق قرضه اش، دریافت می کند. بازده اوراق قرضه می تواند تعاریف مختلفی داشته باشد ولی یکی از ساده ترین این تعاریف، یکسان سازی بازده اوراق قرضه با نرخ کوپن آن است.

بازده فعلی اوراق قرضه، در حقیقت عملکرد قیمت اوراق و کوپن آن یا پرداخت سود آن می باشد که درصورت متفاوت بودن قیمت اوراق با ارزش اسمی آن، از بازده کوپن آن صحیح تر و دقیق تر می باشد.

رابطه بازده اوراق قرضه و قیمت آن

نکته قابل توجه ارتباط وارونه قیمت اوراق قرضه و بازده آن است. بازده اوراق قرضه و قیمت آن، با هم ارتباطی معکوس دارند. وقتیکه قیمت اوراق قرضه افزایش می یابد، بازده آن کاهش پیدا می کند.

برای مثال، فرض کنید یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه‌ای را خریداری می‌کند که سررسید آن در پنج سال با نرخ کوپن سالانه 10 درصد و ارزش اسمی 1000 دلار است. هر سال، این اوراق قرضه 10٪ یا 100 دلار به عنوان بهره به این سرمایه گذار، پرداخت می کند. ارزش اسمی 1000 دلار تقسیم بر 10% نرخ کوپن می شود.

نتیجه گیری

اگر شما تمایل به سرمایه گذاری در بازارهای مالی دارید، و دنبال یک سرمایه گذاری مطمئن هستید و نمی دانید که کدام بازار امن تر است، قطعا بازار اوراق قرضه مناسب شما است. همانطور که متوجه شدید، بازار اوراق قرضه نقدینگی بالا، ریسک پایینتر و به همان نسبت بازده کمتری را به شما می دهد.

شاید زمانیکه با تنوع اوراق قرضه مواجه شوید، باز هم این سوال برایتان پیش بیاید که، کدام نوع از انواع اوراق قرضه مناسب و مطئن تر است. در این صورت می توانید سراغ اوراق منتشر شده دولتی مثل اوراقی که توسط وزارت خزانه داری امریکا منتشر می شود، بروید.

انواع بازارهای مالی

بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعه‌ای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان ساده‌تر به بازاری که در آن دارایی‌های مالی مانند سهام، سپرده‌های سرمایه‌گذاری، طرح‌های بازنشستگی، انواع بیمه ‌نامه‌ها و اوراق بهادار معامله می‌شود، بازار مالی گفته می‌شود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا می‌کند.

در واقع این بازارها شرایطی را فراهم می‌کنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسان‌بورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.

کاربرد بازارهای مالی

بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظام‌های اقتصادی فراهم می‌کنند که مهمترین آنها عبارتند از:

• تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایه‌گذاران
• کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
• تقویت نقدشوندگی در نظام‌های مالی
• ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
• هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
• بهبود شفافیت در فعالیت‌های اقتصادی
• کمک به اعمال سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت

انواع بازارهای مالی

بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دسته‌ی مختلف طبقه‌بندی می‌شوند:

بازارهای مالی بر اساس حق مالی

بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند:

بازار بدهی (Debt Market)

به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله می‌شود، بازار بدهی می‌گویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکت‌ها، دولت‌ها، بانک‌ها، شهرداری‌ها و سایر سازمان‌ها باشد.

بازار سهام (Stock Market)

به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانون‌مند مانند بورس؛ توزیع و مبادله می‌شود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته می‌شود. این بازار یکی از حساس‌ترین حوزه‌های اقتصاد است، زیرا به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایه‌گذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.

بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته‌ی بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند:

بازار پول (Money Market)

به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله می‌شوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین می‌شود، بازار پول می‌گویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول می‌باشد.

بازار سرمایه (Capital Market)

به بازاری که خرید و فروش دارایی‌های مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام می‌شود، بازار سرمایه می‌گویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود:

• بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق می‌افتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله می‌شوند، بازار اولیه می‌گویند.

• بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌کند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.

بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی

بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی به چهار دسته‌ی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم می‌شوند:

بازارهای رسمی

بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمان‌یافته است که قوانین و شرایط سختگیرانه‌ای را برای پذیرش شرکت‌ها اعمال می‌کند؛ در واقع شرکت‌ها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار می‌گیرند و سپس در این بازار پذیرفته می‌شوند.

بازار خارج از بورس

به بازاری که اوراق بهادار شرکت‌های پذیرفته نشده در بورس در آن معامله می‌شود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانه‌زنی می‌گویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسان‌تری را برای پذیرش شرکت‌ها در نظر گرفته است.

بازار سوم

معمولاً سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.

بازار چهارم

شرکت‌ها و سازمان‌هایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکت‌ها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله می‌شوند.

بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری

بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دسته‌ی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم می‌شوند:

بازار آتی (Future Market)

به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله می‌شود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.

بازار نقدی (Spot Market)

به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شده‌است، بازار نقدی می‌گویند. بازار نقدی در نقطه‌ی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطه‌ای از زمان انجام می‌شود، به آن بازار نقطه‌ای نیز می‌گویند.

آیا رقابت بازار سهام و بازار بدهی واقعی است؟

با افزایش زیان سهامداران در سال‌جاری و نبود چشم‌‌‌انداز روشن، اخبار مربوط به فروش اوراق دولتی به اعتراض فعالان بورسی منجر شد و در هر سایت و کانالی که در خصوص بورس و سهام می‌‌‌نوشت، موجی از خبرهای منفی در خصوص ریزش بورس به واسطه رونق گرفتن اوراق‌‌‌فروشی دولت مشاهده می‌‌‌شد.

• دو بازار با بازیگران متفاوت
• مانع قانونی برای صندوق‌ها
• ترکیب دارایی صندوق‌‌‌ها در سه ماه اخیر

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای‌اقتصاد، بانک مرکزی که صبح روز شنبه با ارسال اطلاعیه‌‌‌ای بر روی تارنمای خود خبر از فروش مجدد اوراق بدهی دولتی در ۱۸ آبان‌‌‌ماه پس از وقفه ۴۸ روزه داده بود، از تصمیم خود بازگشت و پس از حذف خبر از روی سایت اعلام کرد مرحله نوزدهم حراج اوراق مالی اسلامی دولتی ملغی و تاریخ جدید اطلاع‌‌‌رسانی خواهد شد.

بسیاری لغو فروش اوراق دولتی را در حمایت از بازار سهام دانستند. خبری که بورس‌‌‌بازان را خوشحال کرد و بسیاری از سایت‌‌‌های خبری آن را با تیتر «خبر خوش برای بورس» بر روی خروجی خود بردند. اما دلیل ترس بورس‌‌‌بازان از رونق گرفتن بازار بدهی و فروش اوراق دولتی چیست؟ چه رابطه‌‌‌ای میان این دو بازار وجود دارد؟ آیا می‌توان بازار بدهی را رقیبی برای بازار سهام دانست؟ دلیل واکنش شدید سهامداران به اخبار مربوط به فروش اوراق دولتی چیست؟ سوالاتی که شاید پاسخ دادن به بخشی از آنها بتواند بخش عمده نگرانی‌‌‌ بورس‌‌‌بازان را مرتفع کند.

با افزایش زیان سهامداران در سال‌جاری و نبود چشم‌‌‌انداز روشن، اخبار مربوط به فروش اوراق دولتی به اعتراض فعالان بورسی منجر شد و در هر سایت و کانالی که در خصوص بورس و سهام می‌‌‌نوشت، موجی از خبرهای منفی در خصوص ریزش بورس به واسطه رونق گرفتن اوراق‌‌‌فروشی دولت مشاهده می‌‌‌شد. این مهم تا جایی پیش رفت که با وجود عدم‌فروش اوراق دولتی از انتهای شهریورماه تاکنون، باز هم بازار بدهی بود که متهم اصلی ریزش‌‌‌های ادامه‌‌‌دار در بازار سهام قلمداد می‌‌‌شد.

3 آبان سرپرست معاونت توسعه کسب و کار فرابورس ایران تصمیم به شفاف‌‌‌سازی گرفت و عنوان کرد: «از انتهای شهریورماه تاکنون دولت حتی یک ریال نیز اوراق مالی اسلامی در بازار سرمایه نفروخته است و افزایش ارزش معاملات در برخی روزها مربوط به اجرای عملیات بازار باز بوده است.» بله، در یک ماه و نیمی که از انتهای شهریورماه آغاز و تاکنون ادامه دارد، هیچ اوراق دولتی در بازار به فروش نرسیده اما ریزش قیمت‌ها در بازار سهام نیز متوقف نشده است؛ موضوعی که مهر تائیدی بر موضوع عدم‌تهدید بازار سهام توسط بازار بدهی زد. اما دلیل بیش‌‌‌واکنشی بورس‌‌‌بازان به اخباری از این دست چیست؟

واقعیت این است که نگاهی به معامله‌‌‌گران این روزهای تالار شیشه‌‌‌ای نشان می‌دهد بخش عمده آنها را افرادی تشکیل می‌دهند که شاید از کمترین تخصص و تجربه در معامله برخوردار بوده و چشم و گوش خود را در اختیار کانال‌‌‌ و صفحه‌‌‌های بورسی فعال در شبکه‌‌‌های اجتماعی گذاشته‌‌‌اند. گردانندگان این کانال‌‌‌ها و البته معترضان به فروش اوراق دولتی بر این اعتقادند که با افزایش حجم فروش این اوراق، سرمایه‌‌‌هایی که می‌توانست وارد بازار سهام شود، به دنبال ریسک پایین بازار بدهی و کسب سودی ثابت، وارد این بازار می‌‌‌شوند و از این رو موقعیت رشد را از بورس سلب می‌کنند.

استدلالی که در دوره‌‌‌ای (عموما روزهایی که بورس با ریزش‌‌‌های سنگینی مواجه بود) طرفداران زیادی داشت اما به مرور شاهد کاهش آنها بودیم. مخالفان این ادعا با ارائه ادله‌‌‌ای بر نبود رقابت منفی میان دو بازار سهام و بدهی تاکید می‌کنند و معتقدند دلیل نگرانی سهامداران در خصوص فروش اوراق بدهی تنها بیش‌‌‌واکنشی آنها به دلیل ناآگاهی از قوانین و مقررات و فرآیند معاملات دو بازار است. در ادامه به مرور این ادله می‌‌‌پردازیم.

دو بازار با بازیگران متفاوت

بازار سهام و بازار بدهی را می‌توان دو همسایه محسوب کرد که بازیگران متفاوتی را در اختیار دارند. درجه پذیرش ریسک مهم‌ترین خصیصه فعالان این دو بازار است. در تعاریف مالی به دو واژه «ریسک گریزی - Risk aversion» و «ریسک‌پذیری - takingRisk» برخورد می‌‌‌کنیم. سرمایه‌گذار، هر اندازه که ریسک بیشتری بپذیرد، انتظار دارد بازده بیشتری را به عنوان پاداش ریسکی که متحمل شده است، دریافت کند.

یک سرمایه‌گذار ریسک‌‌‌گریز همان‌طور که از نامش پیداست، از ریسک‌گریزان بوده و به دنبال یک سرمایه‌گذاری مطمئن است حتی اگر در مقایسه با دیگر گزینه‌‌‌ها از بازدهی کمتری برخوردار باشد. برخلاف او، سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر بین گزینه‌‌‌های موجود سرمایه‌گذاری، بازاری را برمی‌‌‌گزیند که بیشترین سود را داشته باشد حتی اگر ریسک دریافت این سود نیز زیاد باشد. البته گروهی افراد بی‌‌‌‌تفاوت به ریسک نیز وجود دارند که به دلایل مختلف، هیچ عکس‌‌‌‌‌‌العملی نسبت به فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری و ریسک‌های مترتب بر آن از خود نشان نمی‌‌‌‌‌‌دهند. پس از این تعاریف برمی‌‌‌گردیم به دو بازار مورد بحث یعنی بازار بدهی و بازار سهام. بازار بدهی بستری برای معاملات اوراق قرضه است. اشخاص مختلف حقیقی و حقوقی با خرید اوراق صادرشده از سوی نهادهای مختلف خصوصی و دولتی، در این بازار به سرمایه‌گذاری می‌‌‌پردازند. این نوع از سرمایه‌گذاری از ریسک ناچیز و تقریبا صفر برخوردار بوده و همزمان سود حداقلی نیز از آن سرمایه‌گذار خود می‌کند.

در مقابل در بازار سهام، امتیاز انواع مختلفی از شرکت‌ها و بنگاه‌‌‌های اقتصادی مورد دادوستد قرار می‌گیرد که از خصوصیات متفاوتی برخوردار بوده و بر اساس پتانسیل‌‌‌های موجود سود یا زیان متفاوتی نیز از آن سرمایه‌گذاران خود می‌کند. از این رو بازار سهام به عنوان بازار پرریسک شناخته می‌شود. به این ترتیب افرادی که دست به خرید سهام می‌‌‌زنند، پذیرای ریسک بالاتر در سرمایه‌گذاری خود به امید سود بالاتر هستند. از این‌‌‌رو، آنها تمایل چندانی به اوراق بدهی نشان نمی‌‌‌دهند و برعکس فعالان بازار بدهی به راحتی حاضر به سرمایه‌گذاری در بازار سهام نمی‌‌‌شوند.

بازیگران بازار بدهی یا خود به صورت مستقیم اقدام به خرید اوراق بدهی می‌کنند یا این اوراق را از طریق سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت دریافت می‌کنند. از این رو می‌توان از صندوق‌های بادرآمد ثابت به عنوان اصلی‌‌‌ترین مشتری بازار بدهی نام برد که سعی می‌کنند ریسک سرمایه‌گذاری را برای مشتریان خود به حداقل برسانند. این نهادهای مالی همان‌طور که از نامشان پیداست مجبور به ارائه سودی ثابت به سرمایه‌گذاران بوده و از این رو از ریسک اضافی دوری می‌کنند. از این رو به نظر می‌رسد حتی در صورت عدم‌فروش اوراق دولتی باز هم این انتظار که سرمایه صندوق‌ها روانه بازار سهام شود، انتظاری نابه‌‌‌جاست.

مانع قانونی برای صندوق‌ها

همان‌طور که اشاره شد صندوق‌های با درآمد ثابت، بزرگ‌ترین و فعال‌‌‌ترین مشتری بازار بدهی هستند. یکی از استدلال‌هایی که مخالفان انتشار اوراق دولتی در دوره اصلاحی بورس عنوان می‌کنند، روانه شدن سرمایه صندوق‌های با درآمد ثابت به سمت بازار بدهی است. سرمایه‌‌‌هایی که اگر وارد بازار سهام شود، می‌تواند روند آن را دستخوش تغییرات جدی کند.

اما آیا در صورتی که میزان پذیرش ریسک صندوق‌ها را در نظر نگیریم، در نبود اوراق دولتی، سرمایه این نهادهای مالی وارد بازار سهام می‌شود؟ پاسخ به این سوال را می‌توان در قوانین و دستورالعمل‌های فعالیت صندوق‌های با درآمد ثابت جست‌وجو کرد. ذکر این نکته لازم است که بر اساس قوانین سقف خرید سهام برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشخص و معین شده است. از این رو صندوق‌های بادرآمد ثابت نمی‌توانند بیش از سقفی که قانون به آنها اجازه داده، سهام خریداری کنند. پس این انتظار که در صورت عدم‌فروش اوراق دولتی، این سرمایه‌‌‌ها روانه بازار سهام می‌‌‌شد، انتظاری بی‌‌‌مورد است. بر اساس آخرین دستورالعمل ابلاغی به صندوق‌های با درآمد ثابت، این نهادهای مالی حداکثر می‌توانند 25‌درصد از سرمایه خود را راهی بازار سهام کنند.

ترکیب دارایی صندوق‌‌‌ها در سه ماه اخیر

نگاهی به عملکرد صندوق‌‌‌های بادرآمد ثابت در 3ماه گذشته نشان می‌‌‌دهد که 52‌درصد از ترکیب دارایی این صندوق‌‌‌ها در اوراق مشارکت و 36‌درصد آن یا به صورت وجه نقد یا در سپرده‌‌‌های بانکی سرمایه‌گذاری شده و تنها 12‌درصد آن وارد بازار سهام شده است. امری که البته با افزایش این بازه زمانی نیز مشاهده می‌‌‌شود. به عنوان مثال می‌توان به سال 96 اشاره کرد. سالی که بورس با رشد حدود 25‌درصدی شاخص کل همراه شد و در ازای سرمایه‌گذاری بیش از 90‌درصدی صندوق‌‌‌ها در اوراق مشارکت و سپرده‌‌‌های بانکی، سهم سرمایه‌گذاری در بازار سهام حدود 7‌درصد بود. این رابطه در سال 98 نیز برقرار بود. جایی که نگاهی به ترکیب دارایی صندوق‌‌‌های بادرآمد ثابت حکایت از سهم حدود 87‌درصدی سپرده‌‌‌های بانکی و اوراق مشارکت در مقابل سهم کمتر از 8‌درصدی سهام داشت.

تامین مالی مبتنی بر بدهی چیست؟

گاهی شرکت‌ها تمایل دارند به جای به کارگیری منابع مالکان یا شرکای جدید، از طریق استقراض، نیازهای مالی خود را تامین کنند. در این صورت بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند به جای استفاده از واسطه‌های مالی نظیر بانک، با انتشار اوراق بدهی یا سایر ابزارها، مستقیما از بازارهای مالی، منابع مورد نیاز خود را تامین کنند. در این مطلب جزئیات روش تامین مالی مبتنی بر بدهی را بررسی می‌کنیم.

منظور از تامین مالی مبتنی بر بدهی چیست؟

مزایای تامین مالی مبتنی بر بدهی

معایب تامین مالی مبتنی بر بدهی

سهم تامین مالی از بازار سرمایه

منظور از تامین مالی مبتنی بر بدهی چیست؟

تامین مالی مبتنی بر بدهی زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت، منابع مالی مورد نیاز خود را برای تامین مخارج طرح‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه در گردش، با فروش ابزارهای بدهی به افراد و یا سرمایه‌گذاران نهادی جذب کند. در این روش، افراد یا موسسات نیز به‌ عنوان اعتباردهندگان شناخته می‌شوند.

تامین مالی مبتنی بر بدهی در بازار سرمایه دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

مزایای تامین مالی مبتنی بر بدهی

صاحب طرح مجبور نیست قسمتی از تملک طرح و متعاقبا سود آتی آن را از دست بدهد. در واقع، در این شیوه تامين مالی، تامين‌کننده سرمایه، کنترلی بر نحوه اجرای طرح نخواهد داشت و تنها خواسته وی از صاحب طرح، بازپرداخت به موقع سود و اصل وام اخذ شده است.

استفاده از سرمایه قرض گرفته‌شده برای تامين دارایی‌های طرح، اجازه می‌دهد سود طرح در شرکت باقی ماند یا به صاحبان آن اعطاء بازار بدهی چیست؟ شود.

نرخ سود وام اخذشده قبل از محاسبه مالیات پرداخت می‌شود و به عنوان سپر مالیاتی عمل خواهد کرد، لذا میزان مالیات کمتر خواهد شد.

صکوک (اوراق قرضه اسلامی) نقدینگی بانی را افزایش می‌دهد. از طرف دیگر دارایی‌هایی که نقدینگی پایینی دارند یا غیر نقد هستند از ترازنامه خارج شده و وجوه نقد جایگزین آن می‌شود. همچنین با این که قسمتی از دارایی‌ها از شرکت بانی جدا می‌شود اما با این حال باز هم بانی می‌تواند از دارایی‌ها استفاده کند. (امکان تبدیل دارایی‏‌ها به دارایی‌ها)

از آن جا که صکوک با پشتوانه دارایی یا منفعت آن منتشر می‌شود لذا دارای ریسک کمتر است و هزینه تامین مالی را نیز کاهش می‌دهد.

امکان تامین مالی با حجم بسیار بالا

امکان تامین مالی بلند‌مدت

پرداخت اصل بدهی در سررسید

معافیت مالیاتی سود اوراق برای خریداران

مشارکت سرمایه گذاران خرد در تامین مالی شرکت‌ها

مدیریت نقدینگی برای بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری

ابزار مدیریت حجم نقدینگی برای بانک مرکزی

تنوع ابزارهای تامین مالی متناسب با نیاز بنگاه‌ها

نظارت دقیق سازمان بورس بر انتشار اوراق بهادار

معایب تامین مالی مبتنی بر بدهی

شرکت صاحب طرح باید از نقدینگی کافی برای بازپرداخت وام در سررسیدهای مقرر برخوردار باشد.

در اغلب مواقع، بازپرداخت وام از سود طرح تامين می‌شود. لذا اگر مبلغ وام طرح زیاد باشد، با وجود سودآور بودن طرح، هیچ‌گونه جریان نقدی مثبت جهت نشان دادن سود آن وجود نخواهد داشت.

متقاعد کردن وام‌دهندگان جهت اعطای وام، مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد است.

وام اخذشده ممکن است دارای نرخ بهره بالا باشد، که در نرخ بازگشت سرمایه طرح تاثیر خواهد گذاشت.

برای تضمین بازپرداخت بدهی اخذ شده به رهن گذاردن وثیقه‌های مکفی الزامی است.

سهم تامین مالی از بازار سرمایه

در ایالات متحده امریکا سهم انتشار اوراق بدهی از تامین مالی از طریق سیستم بانکی بیشتر است. به طوری که سهم تامین مالی از بازار سرمایه نسبت به بازار پول در آمریکا طی سال‏های اخیر به بیش از ۷۰ درصد رسیده است.

در ایران سهم تامین مالی از طریق انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه نسبت به سیستم بانکی بسیار اندک است و این نسبت در سال ۱۳۹۸ به ۲۱ درصد رسیده است. از این ۲۱ درصد بیش از ۹۰ درصد تامین مالی از بازار سرمایه متعلق به دولت است و شرکت‌ها سهم اندکی از این تامین مالی دارند و همچنان بخش اعظمی از تامین مالی خود را از بازار پول تامین می‏‌کنند.

در سال ۱۳۹۷ تامین مالی از طریق بازار سرمایه سهم حدود ۱۴ درصدی از مجموع تسهیلات پرداختی بانک‌ها و تامین مالی بازار سرمایه در این سال داشته که این رقم در سال ۱۳۹۸ به ۲۱ درصد، افزایش یافته است. در مقایسه با سال ۱۳۹۷، تامین مالی از طریق بازار سرمایه در سال ۱۳۹۸ با رشد ۱۱۱ درصدی بازار بدهی چیست؟ همراه بوده که عامل مسلط در رشد مزبور، افزایش جذب و تجهیز منابع در حوزه سرمایه‌ای، با سهم مشارکت ۷۱.۴ واحد درصدی است.

از حدود ۱۰۱ هزارمیلیاردتومان کل اوراق منتشر شده طی سال ۱۳۹۸، تنها ۷.۱ هزار میلیارد تومان اوراق شرکتی بوده است. که در مقایسه با سال ۱۳۹۷ تامین مالی اوراق شرکتی با کاهش ۳.۵ هزارمیلیارد تومانی معادل با ۳۳ درصد افت، همراه بوده است.

بر اساس آمار ماهانه آخرین بازار بدهی چیست؟ وضعیت شاخص‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی تهران انتشار اوراق طی ۱۰ ماه نخست سال ۱۳۹۹، با رشد دو برابری همراه شده و به ۱۶۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. از این مقدار ۲۴ هزار میلیارد تومان (معادل ۱۵ درصد) سهم شرکت‌ها از تامین مالی از بازار سرمایه و ۸۵ درصد سهم دولت بوده است.

سخن آخر

تامین مالی مبتنی بر بدهی و مزایا و معایب آن را بررسی کردیم. همان گونه که قبلا اشاره شد تامین مالی شرکت‌ها از دو طریق بانک و بازار سرمایه انجام شود اما برخی از بنگاه‌ها با روش‌های تامین مالی از طریق بازار سرمایه آشنایی بسیار کمی دارند بنابراین لازم است فرهنگ‌سازی مناسبی در این زمینه انجام شود. همچنین به دلیل این که تامین مالی از طریق بازار پول بسیار روان‌تر انجام می‌شود، بنگاه‌های اقتصادی ترجیح می‌دهند منابع مورد نیاز خود را از این طریق تامین کنند. در صورتی که روش‌های آسان‌تر و کوتاه‌تری توسط بازار سرمایه برای بنگاه‌های اقتصادی ارائه شود، شرکت‌های بیشتری برای تامین مالی از این بازار استقبال خواهند کرد. در حال ‌حاضر تامین مالی از طریق بازار سرمایه در مدت زمان زیادی انجام می‌شود و باید با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، این زمان کوتاه‌تر شود.

اخبار بورس و اقتصادی، آموزش و تحلیل سهام - نبض‌بورس

شرکت های بزرگ برای تامین سرمایه مورد نیاز خود نیاز به تامین مالی از طریق جذب سرمایه دارند از طرفی بانک ها توانایی پرداخت وام های کلان را ندارند از اینرو یکی از روش های تامین مالی شرکت ها برای جذب سرمایه انتشار اوراق بدهی می باشد.

اوراق بدهی از یک سو تامین کننده بودجه لازم برای پیاده‌سازی طرح‌های شرکت‌ها و نهادها است و از سوی دیگر روشی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و ایمن کردن پرتفوی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه است. از آنجا که اوراق بدهی نظیر انواع اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و … دارای سود ثابت است، می تواند ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

مشخصات اوراق بدهی

• تاریخ سررسید: پایان‌ دوره اوراق بدهی همان تاریخ سررسید است. در این تاریخ دارندگان اوراق، ارزش اسمی آن‌ها را دریافت می‌کنند.
• ارزش اسمی: ارزش اسمی برابر است با اصل مبلغ اوراق. در تاریخ سررسید این مبلغ توسط ناشر به خریدار بازپرداخت می‌شود.
• نرخ سود اسمی: نرخ بهره‌ای است که به صورت دوره‌ای و تا پیش از سررسید، به دارنده اوراق پرداخت می‌شود.
• قیمت فروش: اگر دارنده اوراق تمایلی به نگهداری آن‌ها تا پایان سررسید نداشته باشد، می‌تواند آن‌ها را طی جلسات معاملاتی در بازار بورس و به قیمت روز بازار به فروش برساند.
• نرخ سود تا سررسید: اگر اوراق بدهی در همان روز انتشار خریداری شوند، نرخ سود اسمی خواهند داشت. اما اگر فردی پس از گذشت زمان و در جلسات معاملاتی بورس، این اوراق را به قیمت روز بازار خریداری کرده باشد و تا زمان سررسید نزد خود نگاه دارد، آن‌گاه نرخ سود تا سررسید محاسبه خواهد شد.

انواع اوراق بدهی کدامند؟

این اوراق توسط ناشر که می‌تواند یک شخصیت نهادی، شرکتی، حقوقی و یا دولتی باشد، انتشار پیدا می‌کند. بر همین اساس هم این اوراق به سه دسته دولتی، شرکتی و شهرداری‌ها تقسیم می‌شود. البته‌ در بازار سرمایه ایران این دسته‌بندی کمی متفاوت است.

اوراق قرضه

اوراق قرضه را معمولا بر اساس مواردی نظیر نرخ بهره، سررسید، ماهیت وام‌گیرنده، میزان انتشار، نوع وثیقه، شدت قابلیت تبدیل و تسعیر(نوسانات)، نوع وابستگی وام‌گیرنده یا بدهی، هدف انتشار و نوع پولی که اوراق با آن انتشار می‌‌‌یابد، دسته بندی می کنند. اوراق قرضه بر اساس نرخ بهره به دو دسته تقسیم می شود.

1. اوراق قرضه با نرخ بهره‌ ثابت: این اوراق شامل اوراق قرضه رهنی، اوراق قرضه تضمین شده، اوراق قرضه قابل تبدیل، اوراق قرضه درآمدی و … می باشد.
2. اوراق قرضه با نرخ بهره شناور: در این نوع اوراق، نرخ بهره در هر دوره که معمولا سه ماه است، تغییر می یابد.

معمولا سرمایه گذاری در اوراق قرضه یک شرکت داری ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام همان شرکت دارد.

اوراق صکوک

این اوراق شامل اوراق اجاره، اوراق مرابحه و اوراق مضاربه می باشد.

اوراق اجاره مهمترین اوراق صکوک می باشد که دارنده اين اوراق به ‌صورت مشترك، مالکيت بخشی از دارایی را برعهده دارد که منافع حاصل از آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف ‌کننده یا بانی واگذار مي‌گردد. مدت قرارداد اجاره نیز مشخص می باشد.

اوراق مرابحه، بیعی است که فروشنده قیمت تمام‌شده­ کالا اعم از قیمت خرید، هزینه‌های حمل‌ونقل، نگهداری و سایر هزینه‌های مربوطه را به اطلاع مشتری می­رساند و در مرحله بعد تقاضای مبلغ یا درصدی اضافی به‌عنوان سود می‌کند.

اوراق مضاربه، شخصی مالی را به دیگری بدهد و در ازای آن تقاضای سود کند. این قرداد در قالب تجارت شکل می گیرد.

اوراق مشارکت

این اوراق به دو صورت ساده و مرکب وجود دارد.

اوراق مشارکت ساده، پس از انتشار تغییر نمی کند و در پایان قرداد طرفین می توانند اصل سرمایه و سود خود را دریافت کنند.

اوراق مشارکت مرکب که خود شامل دو قسمت می باشد.

اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام که در پایان قرداد با سهام شرکت های بورسی تعویض می شود.

اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام، این اوراق می تواند در زمان پایان قرداد یا زمان افزایش سرمایه به سهام شرکت مبدل گردد.

گواهی سپرده

گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری عام: سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذار عام سپرده‌ای است که نزد بانک با سررسید مشخص افتتاح شده و بانک در ازای آن اقدام به صدور گواهی به همین نام می‌نماید. این گواهی بانام یا بی‌نام است و شرایط عمده قرارداد سپرده‌گذاری در آن ذکر می‌گردد.

گواهی سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص: سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص به سپرده‌هایی اطلاق می‌گردد که بانک برای تجهیز منابع و تأمین مالی طرح‌های جدید تولیدی، ساختمانی، خدماتی و نیز توسعه و تکمیل طرح‌های سودآور موجود با سررسید مشخص افتتاح می‌نماید و این اوراق را در ازاء افتتاح سپرده مدت‌دار ویژه سرمایه‌گذاری خاص صادر می‌نماید.

عوامل موثر در خرید اوراق بدهی

1. نرخ سود سالیانه: مبنای خریدوفروش اوراق بدهی سود معادل سالیانه (YTM) در زمان خرید است.
2. اصل تنزیل: اصل تنزیل بر مبنای منطق ارزش زمانی پول استوار هست. چون ارزش پول به مرور زمان کاهش می یابد.
3. ریسک نکول: ریسک نکول اوراق به معنای آن است که منتشرکننده اوراق نتواند در زمان سررسید، اصل پول و سود شما را بازگرداند. در این قسمت مهمترین نکته حائز اهمیت ناشر اوراق می باشد به ظور مثال اگر شرکتی ناشر اوراق باشد امکان ورشکستگی آن وجود دارد اما اگر ناشر دولت باشد در هر شرایطی بدهی خود را پرداخت می کند پس ریسک نکول اوراقی که دولت منتشر می کند صفر می باشد.
4. ریسک نقدشوندگی: این ریسک توانایی مالکان اوراق را برای فروش اوراق خود بررسی می کند اگر تقاضا برای خرید و فروش اوراق بالا باشد این ریسک کتهش می باشد.

دولت چقدر اوراق در بورس فروخت؟

در شانزدهمین مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی سال ۱۴۰۱، سه بانک و موسسه اعتباری غیربانکی ۶۸۰ میلیارد تومان سفارش خرید اوراق ثبت کردند که همه این سفارشات توسط وزارت اقتصاد پذیرفته شد.

چه کسی بیشترین اوراق را خرید و فروخت؟

آمار مربوط به تاریخ ۱۲مردادماه، بانک مرکزی با سهمی بیش از ۴۹ درصدی بزرگ‌ترین خریدار اوراق مالی اسلامی و با سهمی بیش از ۴۶ درصدی نیز بزرگ‌ترین فروشنده این اوراق بوده است.

شرایط تعجب‌آور برای دریافت یک وام دولتی!

با توجه به افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن به هر برگه ۱۴۰ هزار تومان، متقاضیان دریافت وام ۴۸۰ میلیون تومانی مسکن باید ۱۳۴ میلیون تومان برای دریافت این وام هزینه کنند.

سهم بورس از فروش اوراق در ۳ ماه گذشته

از ابتدای امسال تا کنون در مجموع ۱۳۱۱۴ میلیارد تومان از طریق انتشار اوراق نقدی، حدود ۴۱ درصد از طریق بازار پول و ۵۹ درصد از طریق بازار سرمایه تامین مالی شده است.

وبصادر در اردیبهشت چقدر سپرده جذب کرد؟

مانده سپرده‌گذاری‌های بانک صادرات ایران در دوره مورد بررسی با ثبت ۶۱ هزار و ۶۳۸ میلیارد ریال رشد، در پایان ماه به مبلغ ۱۴۸ هزار و ۶۰۵ میلیارد ریال رسیده است.

سهم بالای بورس در تامین کسری بودجه دولت

مرحله سوم بازار اولیه حراج اوراق بدهی دولتی برگزار شده و روند فروش ادامه پیدا کرد. نرخ سود بالای اوراق در این بازار باز هم موجب شد تا بورسی ها خرید بیشتری داشته باشند.

روند بازار سهام تا پایان سال ۱۴۰۱

یک کارشناس بازار سرمایه گفت:‌ به نظر می‌رسد قیمت سهام شرکت‌ها همچنان جا برای رشد دارد و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده، بازار سهام می‌تواند تا پایان سال جاری با رشد حدود ۳۰ درصدی مواجه شود.

آخرین سیگنال ها برای بورس فردا | خبری برای سهامداران فولادی

بورس فردا یکشنبه ۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ در حالی کار خود را آغاز خواهد کرد که این ده خبر می‌تواند بر روی روند آن تاثیرگذار باشد؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از معاملات فردا این ده خبر را بخوانید.

امروز طلادارها چقدر سود کردند؟

چقدر اوراق در بورس فروخته شد؟

در هفته‌ای که گذشت پس از اخذ سفارش‌های خرید اوراق در سامانه‌های بازار بین‌بانکی کارگزاری بانک مرکزی و مظنه‌یابی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، در مجموع مبلغ ۶.۶۴۴ میلیارد تومان اوراق به صورت نقدی به فروش رسید.

عرضه اولیه های جدید بورسی در راه است؟

در جلسه‌ای که دیروز بین شرکت فرابورس ایران و جمعی از کارشناسان بازار سرمایه و فعالان فضای مجازی برگزار شد، مهم‌ترین مسائل بازار، از جمله قیمت‌گذاری دستوری، بازار اوراق بدهی ، عرضه‌های اولیه، نحوه نظارت بازار، مورد بررسی قرار گرفتند.

خاندوزی درباره بورس چه گفت؟ | جزئیات بسته ۱۰ بندی چه بود؟

احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد در برنامه نگاه یک برای ارائه توضیحاتی پیرامون کلیات بودجه سال آتی و متغیر‌های موثر بر بورس در لایحه بودجه ۱۴۰۱ حضور یافت و خاطرنشان کرد: در صورت تصویب بسته حمایتی از بورس، اجرای آن تا پایان سال ۱۴۰۱ ادامه خواهد داشت.

مجلس از بورس و سهامداران خرد حمایت می کند

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس و دولت از بورس حمایت می کنند، گفت: به منظور بهبود شرایط و حمایت از سهامداران خرد حمایت های بسیاری صورت گرفته است.

ارقام تاثیرگذار بورسی لایحه ۱۴۰۱ و مقایسه آن با بودجه ۱۴۰۰

ابراهیم رییسی روز گذشته با حضور در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه ۱۴۰۱ را تقدیم مجلس کرد.عواملی در لایحه بودجه سال آتی، حکایت از نگاه مثبت دولت به بازار سرمایه دارد.در مطلب زیر بررسی می‌شود که ارقام بورسی نسبت به سال گذشته چه تغییراتی داشته است.

هدف دولت از انتشار اوراق بدهی چیست

هفته پرنوسان اوراق بدهی در بازار سهام

در هفته اخیر سهم اوراق از ارزش معاملات بازار و میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق کاهش یافته است که به معنای کاهش رونق معاملات و کاهش نقدشوندگی اوراق است.

توصیه اکید به وزیر اقتصاد، حل مسئله قیمت گذاری خودرو تا آخر این هفته | اوراق بهترین راه تامین کسری بودجه | سناریوی اوراق هراسی کلید خورده است | فروش اوراق به نفع بازار سرمایه

علی سعدوندی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار نبض بورس گفت: این خروج پول حقیقی به این معناست که ما فرآیند معکوس خصوصی سازی را آغاز کردیم و در نهایت این حقوقی های بازار هستند که برنده خواهند بود چون بسیاری از سهام هایی که در روزهای گذشته به فروش رسیدند برعکس سال گذشته بسیار ارزان بود. در واقع یک باز توزیع ثروت در کشور در حال انجام است.

عوامل تاثیر گذار بر بورس تا پایان ۱۴۰۰

سیگنال های عشقی به بورس | رئیس سازمان بورس در اولین مصاحبه تلویزیونی چه گفت؟

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر لزوم ایجاد ثبات در بازار سرمایه و بازگشت اعتماد سهامداران به بازار سرمایه گفت: یکی از راه‌های ایجاد ثبات در بازار، بازدهی و سودآوری بلند مدت شرکت‌ها است.

تبعات فروش نامناسب اوراق بدهی بر اقتصاد

فارغ از اینکه فروش نامناسب اوراق بدهی موجب عقب ماندن از قانون بودجه می‌شود، فضای کلان اقتصاد کشور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد که یکی از این تبعات رجوع به منابع بانک مرکزی است؛ به‌ عبارتی وقتی تامین مالی دولت از طریق بازار بدهی منتفی شود، راحت‌ترین و محتمل‌ترین گزینه برای جبران آن، استفاده از منابع بانک مرکزی (چه در قالب استقراض و چه در قالب تنخواه‌گردان) است.