نمونه‌ی نمودار


در این مقاله آکادمی اینفوگرام با انواع نمودار آشنا شدید. استفاده از این نمودارها در گزارش، اینفوگرافیک یا پرزنت بسیار حرفه‌ای است. در تمام ابزارها مانند پاورپوینت و پرزی می‌توانید از نمودارها و عکس آنها استفاده کنید.

انواع نمودار و کاربرد آن‌ها : ۲۱ نمودار کاربردی

به دنبال تولید محتوای دیداری هستند و نمی‌دانید چگونه این کار را انجام بدهید؟ ساده‌ترین کار، استفاده از یک یا چند نمودار است. نمودارها یکی از مهم‌ترین ابزارها در تصویر سازی محتوا و داده محسوب می‌شوند. هرچند هر نموداری را نمی‌توان برای تصویری سازی هر داده‌ای به کار برد و خوب است که نمودارتان را با توجه به نوع موضوع و داده‌ای که در اختیار دارید انتخاب کنید. در ادامه با انواع کاربرد نمودار بیشتر آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب

دوره دیداری سازی داده ها

نمودار چیست؟

نمودارها تصاویری هستند که می‌توانند اطلاعات موجود را به سرعت در معرض دید قرار دهند. با دیدن یک نمودار در یک نگاه می‌توان به بسیاری از ویژگی‌های مجموعه‌ای از اطلاعات پی برد. نمودار یا منحنی اطلاعات عددی و آماری را به‌صورت منظم نشان می‌دهد و ارتباط دو یا چند عامل را ترسیم می‌کند.

چه زمانی باید از نمودار استفاده کنیم؟

استفاده از نمودار می‌تواند بررسی اطلاعات و داده‌های مرتبط بهم را ساده‌تر کند. در صورتی که نمودارها یکسان و یک شکل باشند، سبب خستگی و ملالت خاطر می‌شوند، به همین دلیل سعی می‌شود آن‌ها را متنوع تهیه کنند و از هاشورها و رنگ‌ها بهره بگیرند تا جلوه بصری بهتری داشته باشند.

چند نکته مهم

  • نمودارها را نباید جایگزین توصیف‌های متن کرد، بلکه باید آن‌ها را برای تأکید بر روابط مهم و خاص با نوشته‌های متن همراه ساخت.
  • نمودارها باید به قدر کافی ساده باشند تا مفهوم را به‌گونه‌ای روشن به بیننده انتقال دهند و بدون استفاده از توصیف‌هایی که در متن آمده است، قابل‌فهم باشند.
  • استفاده از رنگ در نشان دادن نمودارها ضروری است ولی نباید بیش از حد از رنگ استفاده کنید. اگر تعداد نمودارهای شما زیاد است سعی کنید از یک طیف رنگی خاص استفاده کنید.

انواع نمودار

به طور کلی هر نموداری را می‌توان در یکی از سه دسته خطی، ستونی و دایره‌ای جا داد. انواع دیگر نمودار نیز وجود دارند ولی هر یک از آن‌ها کمابیش در یکی از این سه دسته قرار می‌گیرند. در ادامه انواع نمودارها را براساس موضوعی که برای آن مناسب هستند بررسی خواهیم کرد.

بازاریابی

نمودار خطی یک ابزار بصری‌سازی قدرتمند است که روند تغییرات را به خوبی نمایش می‌دهد. برای داده‌های پیوسته مناسب است و زمانی بیشترین کاربرد را خواهد داشت که تغییرات یک کمیت در گذر زمان را نشان بدهد. خطوط این نمودار در واقع تعداد زیادی نقطه بهم پیوسته هستند که هر نقطه مقدار کمیت مربوط به محور عمودی را در زمان مشخصی نشان می‌دهد.

کاربرد نمودار خطی

این نمودار یکی از پرکاربردترین‌ها در بازاریابی است که چرا که به کمک آن می‌توانید به خوبی روندهای مختلف (مانند میزان تغییرات ترافیک سایت طی چند ماه، میزان تغییرات تعداد فالوورها و …) را به خوبی نمایش بدهید.

ستونی

نمودارهای ستونی ساده‌ترین نوع نمودار و از بهترین راه‌ها برای مقایسه چند کمیت هستند. یک محور (معمولاً ستون افقی) به دسته‌بندی‌هایی که قرار است مقایسه شوند اختصاص دارند و یک محور کمیت مقایسه‌شده بین دسته‌های نمونه‌ی نمودار مختلف را به نمایش می‌گذارد.

محور افقی نام داده‌ها و محور عمودی نشان‌دهنده فراوانی داده‌ها است، درحالی‌که پهنای ستون‌ها همه به یک اندازه باقی می‌مانند. به عنوان مثال در بحث بازاریابی می‌توانید کاربران را براساس جنسیت، رده سنی و تحصیلات با این نمودار دسته‌بندی کنید.

کاربرد نمودار ستونی
  • کاربرد نمودار ستونی در مقایسه تعداد محدودی اطلاعات است که بین شش تا هشت دسته اطلاعات دارند. در صورت لزوم می‌توانید تعداد بیشتری اطلاعات را نیز با استفاده از آن نشان بدهید ولی در چنین حالتی باید ستون‌ها را رنگ‌آمیزی کنید یا مطابق طرح‌های متفاوتی آن‌ها را ترسیم کنید تا خواندن آن ساده‌تر شود.
نمودار تصویری و کاربردهای آن

نمودارهای تصویری حالت واقعی و جذابی دارند. چراکه در این نوع نمودارها از شکل‌های سیاه و سفید یا رنگی مختلفی برای نمایش داده‌ها استفاده می‌شود. این نمودارها به دلیل شکل بصری جذابی که دارند به راحتی قابل فهم هستند و در کاربردهای مختلفی در نشان دادن قیمت‌ها، جمعیت و … دارند.

کاربرد نمودار پشته ای

میله‌ای

نمودار میله‌ای شبیه نمودار ستونی است با این تفاوت که ۹۰ درجه چرخیده است. مزیت استفاده از آن به جای نمودار ستونی، خواندن راحت‌تر نام دسته بندی‌های آن است. پس بهتر است در مواردی که نام آیتم‌ها طولانی باشند از نمودار میله‌ای استفاده شود.

کاربرد نمودار دایره ای

راداری (عنکبوتی)

زمانی که بخواهید دو یا چند متغیر را از نظر کیفی مقایسه کنید این نمودار برای شما کاربرد خواهد داشت. نمودار راداری از تعدادی قطاع تشکیل شده است که هر قطاع یک دسته‌بندی کیفی متفاوت را نشان می‌دهد. از مرکز مکودار نیز پره‌هایی خارج شده است که مقدار آن‌ها با مقدار متغیری که نشان می‌دهند متناسب است. رأس هر یک از این پره‌ها در نهایت بهم وصل می‌شود و شکلی شبیه به یک ستاره را به وجود می‌آورد. نتیجه، نموداری است که می‌تواند روند و مقایسه را همزمان نشان دهد.

کاربرد نمودار فلوچارت

نمودارهای گانت در واقع یکی از انواع نمودارهای ستونی هستند که برای رسم پروژه‌ّها و برنامه‌ریزی به کار می‌روند. این نمودار از میله‌های افقی تشکیل شده که جدا از هم هستند و هر میله با رنگ متفاوتش بخشی از فرایند انجام پروژه را نمایش می‌دهد.

  • در سایت آسانا می‌توانید نمونه‌ای از کاربرد نمودار گانت را ببینید.

کاربرد نمودار کنترلی

آبشاری

شبیه به یک نمودار گانت منتها به صورت عمودی رسم می‌شود. کاربردش در تحلیل کیفی داده‌هاست و نشان می‌دهد که شرایط چگونه بر مقدار اولیه متغیرها اثر می‌گذارند.

کاربرد نمودار پراکندگی

توابع

توابع نقش بسیار پررنگی در علم و تکنولوژی دارند. بسیاری از نمودارهایی که در این زمینه رسم می‌شوند در واقع جزو دسته‌بندی خاصی نیستند بلکه هریک تابعی خاص را نشان می‌دهند. یکی از مثال‌های معروف این دسته که در آمار بسیار استفاده می‌شود، نمودار گاوسی است که توزیع نرمال جمعیت را نشان می‌دهد.

کاربرد نمودار پارتو

پیکتوگرام

در پیکتوگرام از آیکون‌ها و المان‌های گرافیکی برای نشان دادن داده استفاده می‌شود. از آن‌جا که تصاویر و گرافیک پتانسیل بیشتری برای نمایش داده‌های خام دارند، خیلی اوقات از آن‌ها برای نمایش داده‌های مربوط به پزشکی استفاده می‌شود.

کاربرد نمودار کانتور

هیستوگرام

هیستوگرام نوع خاصی از نمودار ستونی است که داده‌های عددی براساس تعداد دفعات تکرار آن نمایش می‌دهد. این نمایش داده براساس گذر زمان رسم می‌شود ولی خود پارامتر زمان معمولاً به صورت بارز در نمودار جایی ندارد.

کاربرد نمودار تایملاین

مساحتی

نمودارهای مساحتی معمولاً برای نشان دادن تغییرات چند کمیت در گذر زمان استفاده می‌شوند. در این نمودارها مساحتی که زیر هر خط اشغال‌ شده است اهمیت دارد. نمودارهای پیش رو، روند تغییرات تقاضای دو کالای خاص را نشان می‌دهند. شکل اول برای کالای اول و شکل دوم برای هر دو کالا رسم شده است، توجه داشته باشید که شکل اول به راحتی روند صعودی درخواست کالای موردبررسی را نشان می‌دهد. حال اگر برای دو کالا، به‌صورت هم‌زمان نمودار سطح را رسم کنیم (مانند شکل دوم) به راحتی با یک نگاه به نمودار متوجه می‌شویم که درخواست برای کالای اول کلاً بیش از درخواست برای کالای دوم بوده است، این نتیجه‌گیری از مقایسه سطوح این دو نمودار به دست می‌آید که مزیت نمودار سطح است.

کاربرد نمودار حبابی

دونات یا حلقوی

شبیه نمودار دایره‌ای است با این تفاوت که می‌توان بیش از یک سری داده به وسیله آن نمایش داد. مزیت آن این است که چند سری مختلف داده با هم مقایسه می‌شوند.

گونه‌ای دیگر از نمودارهای دوناتی بیش از یک لایه دارند و می‌توان از آن‌ها برای نشان دادن سلسله مراتب، گذر زمان و … استفاده کرد.

کاربرد نمودار ون

کدام نمودار برای من مناسب است؟

در این مطلب سعی کردیم انواع نمودارهای کاربردی را با ذکر حوزه کاربرد آن‌ها معرفی کنیم. با این حال این دسته‌بندی‌ها به معنی این نیست که نموداری از یک گروه را نمی‌توان برای سایر گروه‌ها به کار برد. نوع نموداری که استفاده می‌کنید در درجه اول بستگی به نوع داده‌های مورد انتخاب شما دارد. دنیای نمودارها بسیار متنوع و بزرگ است و می‌توانید با دست و دلبازی هرچه تمام‌تر از آن بهره ببرید.

در این مقاله آکادمی اینفوگرام با انواع نمودار آشنا شدید. استفاده از این نمودارها در گزارش، اینفوگرافیک یا پرزنت بسیار حرفه‌ای است. در تمام ابزارها مانند پاورپوینت و پرزی می‌توانید از نمودارها و عکس آنها استفاده کنید.

سوالات متداول

برای نمایش تغییرات از چه نموداری استفاده میکنیم؟

نمودار خطی یکی از ابزارهای قدرتمند برای تصویرسازی است. با استفاده از نمودار خطی می‌توان به خوبی روند تغییرات را به نمایش گذاشت. این نمودار برای نمیاش برای داده‌های پیوسته هم مناسب است و بیشترین کاربرد آن برای زمانی است که بخواهیم تغییرات یک کمیت را در گذر زمان نشان دهیم.

برای مقایسه داده ها از چه نموداری استفاده می شود؟

اگر بخواهیم چند سری داده مختلف را با یکدیگر مقایسه کنیم می‌توانیم از نمودار دونایت یا حلقوی استفاده کنیم. علاوه بر آن برای مقایسه متغیرها از نظر کیفی، نمودار عنکبوتی را به کار می‌گیریم. از نمودار ستونی هم برای مقایسه تعداد محدودی از اطلاعات استفاده می‌کنیم.

نمودار حبابی برای نمایش چند متغیر به کار میرود؟

از نمودار حبابی برای نمایش سه پارامتر در دو بعد استفاده می‌شود. دو پارامتر در این نمودار با محور مختصات نمایش داده می‌شوند و پارامتر سوم را با تغییر مساحت دایره‌های رسم شده مشخص می‌شوند.

نمودار میله ای چه کاربردی دارد؟

کاربرد نمودار ستونی دقیقا مثل نمودار میله‌ای است. با این تفاوت که نمودار میله‌ای ۹۰ درجه چرخش داشته است. از این نمودار برای مقایسه تعداد محدودی اطلاعات است که بین شش تا هشت دسته تقسیم شده‌اند استفاده می‌شود.

مقدار متغیر سوم در نمودار حبابی متناسب با چیست؟

در نمودار حبابی پارامتر سوم با تغییر مساحت دایره‌های رسم شده مشخص می‌شود.

چه تفاوتی بین نمودار هیستوگرام و نمودار ستونی وجود دارد؟

نمودار هیستوگرام درواقع نوع خاصی از نمودار ستونی است. در این نمودار داده‌های عددی براساس تعداد دفعاتی که تکرار می‌شوند، نمایش داده می‌شود. نمایش این داده‌ها با گذر زمان رسم می‌شود ولی خود پارامتر زمان معمولاً به صورت مستقل در نمودار وجود ندارد.

نمودار های میله ای و ستونی — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)

نمودار میله ای یا ستونی (Bar Graph)، یک نمایش گرافیکی از داده‌ها با استفاده از میله‌ها یا ستون‌ها با ارتفاع‌های متفاوت است.

فیلم آموزشی نمودار‌های میله‌ای و ستونی

فرض کنید یک نظر سنجی در مورد سبک فیلم مورد علاقه‌ افراد، انجام داده‌اید تا بدانید که کدام سبک فیلم طرفدار بیشتری دارد:

جدول سبک فیلم‌های مورد علاقه
کمدی اکشن رمانتیک درام علمی-تخیلی
4 5 6 1 4

این جدول را می‌توانیم روی یک نمودار میله‌ای به شکل زیر نمایش دهیم:

این روشی بسیار خوب برای نمایش اندازه‌های نسبی است، چون می‌توانیم با نگاهی مختصر دریابیم که کدام سبک فیلم‌ها طرفدار بیشتر و کدام ها طرفدار کمتری دارند. همچنین از نمودارهای میله‌ای می‌توانیم برای نمایش اندازه نسبی بسیاری از چیزها، مانند مدل ماشینی که مردم استفاده می‌کنند، یا تعداد مشتریان یک مغازه در روزهای مختلف و یا موارد بی‌شمار‌ دیگر استفاده کنیم.

مثال: بهترین میوه

نتیجه یک نظرسنجی از 145 نفر با سوال «کدام میوه از نظر شما بهترین است؟» به صورت زیر بوده است:

میوه: سیب پرتقال موز کیوی بلوبری انگور
نفر: 35 30 10 25 40 5

نمودار میله‌ای داده‌های فوق به صورت زیر است:

این گروه از مردم فکر می کنند که بلوبری بهترین میوه است. نمودار های میله‌ای می‌توانند مانند تصویر زیر به صورت افقی نیز باشند:

مثال: نمرات دانش‌آموزان

در یک امتحان، این تعداد از دانش آموزان، نمرات زیر را کسب کرده‌اند:

نمونه‌ی نمودار
نمره: A B C D
تعداد دانش‌آموز: 4 12 10 2

و نمودار میله‌ای نیز چنین است:

هیستوگرام‌ها در مقابل نمودارهای میله‌ای

نمودار های میله‌ای در مواردی مناسب هستند که داده‌ها دسته‌بندی شده باشند، مانند کمدی، درام و غیره. اما اگر داده‌های پیوسته‌ای مانند قد یک شخص دارید بهتر است از هیستوگرام استفاده کنید. همچنین به طور معمول بین ستون‌ها در نمودار‌های میله‌ای فواصل مناسبی قرار می‌گیرند تا شبیه هیستوگرام نباشند و باعث اشتباه نشوند.

اگر این نوشته نمونه‌ی نمودار برای شما مفید بوده است، پیشنهاد می‌کنیم از آموزش‌های زیر نیز استفاده کنید:

اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

مطالب مرتبط

2 نظر در “ نمودار های میله ای و ستونی — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش رایگان) ”

سلام ی سوال از نمودار میله ای دارم
نمودار میله ای تعداد تصادفات رانندگی ۵۰۰ خودرو در چها منطقه یک شهر در مدت یک ماه است زاویه مربوط به منطقه ۳ در نمودار دایره ای کدام است
منطقه اول ۱۰۰
منطقه دوم ۱۵۰
منطقه سوم ۳۰
منطقه چهارم ۲۲۰

نظر شما چیست؟

برچسب‌ها

با فرادرس

آموزش‌های ویدئویی فرادرس

همراه شوید

سازمان علمی و آموزشی «فرادرس» (Faradars) از قدیمی‌ترین وب‌سایت‌های یادگیری آنلاین است که توانسته طی بیش از ده سال فعالیت خود بالغ بر ۱۲۰۰۰ ساعت آموزش ویدیویی در قالب فراتر از ۲۰۰۰ عنوان علمی، مهارتی و کاربردی را منتشر کند و به بزرگترین پلتفرم آموزشی ایران مبدل شود. فرادرس با پایبندی به شعار «دانش در دسترس همه، همیشه و همه جا» با همکاری بیش نمونه‌ی نمودار از ۱۸۰۰ مدرس برجسته در زمینه‌های علمی گوناگون از جمله آمار و داده‌کاوی، هوش مصنوعی، برنامه‌نویسی، طراحی و گرافیک کامپیوتری، آموزش‌های دانشگاهی و تخصصی، آموزش نرم‌افزارهای گوناگون، دروس رسمی دبیرستان و پیش دانشگاهی، آموزش‌های دانش‌آموزی و نوجوانان، آموزش زبان‌های خارجی، مهندسی برق، الکترونیک و رباتیک، مهندسی کنترل، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی معماری و مهندسی عمران توانسته بستری را فراهم کند تا افراد با شرایط مختلف زمانی، مکانی و جسمانی بتوانند با بهره‌گیری از آموزش‌های با کیفیت، به روز و مهارت‌محور همواره به یادگیری بپردازند. شما هم با پیوستن به جمع بزرگ و بالغ بر ۶۰۰ هزار نفری دانشجویان و دانش‌آموزان فرادرس و با بهره‌گیری از آموزش‌های آن، می‌توانید تجربه‌ای متفاوت از علم و مهارت‌آموزی داشته باشید. مشاهده بیشتر

هر گونه بهره‌گیری از مطالب مجله فرادرس به معنی پذیرش شرایط استفاده از آن بوده و کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب، تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است.
© فرادرس ۱۴۰۱

رسم نمودار برای داده ها — معرفی و کاربردها (+ دانلود فیلم آموزش گام به گام)

«نمایش داده‌ها» (نمونه‌ی نمودار Data Visualization) روشی است که به کمک آن می‌توان به شکل سریع و موثر اطلاعات و داده‌ها را برای تصمیم‌گیری مدیران ارائه کرد. روش‌های رسم نمودار یا نمایش داده بیشتر به صورت ترسیم آن‌ها یا تشکیل جداول اطلاعاتی است. در این نوشتار به بررسی خصوصیات و شیوه نمایش داده‌ها توسط نمودارهای مختلف می‌پردازیم. با توجه به اهمیت نوع داده‌ها و نمایش تصویری آن‌ها ابتدا انواع داده‌ها را معرفی خواهیم کرد.

فیلم آموزشی رسم نمودار برای داده‌ها

رسم نمودار یا نمایش داده برای متغیرهای کمی و کیفی

بطور کلی، داده‌ها را با توجه به نوع مقدارهای ثبتی یا جمع‌آوری شده، طبقه‌بندی می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین طبقه‌بندی‌ها برای داده‌ها، «کیفی» (Qualitative) یا «کمی» (Quantitative) بودن آن‌ها است.

quantitative-qualitative

داده‌های کمی

اگر برای ثبت داده‌ها، از ابزار اندازه‌گیری یا شمارش استفاده شود، می‌گوییم آن داده‌ها کمی هستند. داده‌های کمی به راحتی توسط اعداد قابل ثبت‌اند. برای مثال اگر موضوع مورد بررسی شما اطلاعات مربوط به وزن افراد باشد، با استفاده از ابزار ترازو می‌توانید اطلاعات را ثبت و به شکل عددی نمایش دهید. همچنین تعداد افراد یک خانوار از طریق شمارش قابل محاسبه و ثبت است. مثال‌های دیگر برای داده‌های کمی می‌تواند داده‌های مربوط به دما، میزان مصرف سوخت، درصد رضایت شغلی و فشار خون باشد.

از آنجایی که ماهیت این نوع داده‌ها عددی است، قابلیت انجام محاسبات ریاضی روی آن‌ها وجود دارد. به همین علت از این گونه داده‌ها بیشتر برای محاسبه شاخص‌‌های آماری نظیر میانگین و انحراف معیار استفاده می‌شود.

داده‌های کیفی

برعکس داده‌های کمی که ماهیتی عددی داشتند، داده‌های کیفی نمایانگر کیفیت هستند و به راحتی نمی‌توان آن‌ها را به صورت عدد نمایش داد. اغلب در تعیین مقدار برای داده‌های کیفی اختلاف نظر یا اعمال سلیقه وجود دارد.

برای مثال داده‌هایی که برای نشان دادن میزان زبری یا نرمی یک پارچه تولید می‌شود به میزان حس یا سلیقه فرد ثبت کننده داده‌ها بستگی دارد. همچنین گروه خونی، رنگ پوست یا مدرک تحصیلی مثال‌هایی از داده‌های کیفی هستند.

البته کدگذاری یا رتبه‌بندی از روش‌‌هایی هستند که امکان می‌دهند، داده‌های کیفی به صورت عددی نمایش داده شوند. ولی باید توجه داشت که مقدار عددی برای این نوع داده‌ها، قابلیت انجام محاسبات ریاضی را نمی‌دهد و مثلا نمی‌توان مقدار داده‌های کیفی که توسط اعداد کدگذاری شده‌اند را با یکدیگر جمع یا تقسیم کرد.

برای مثال می‌توان مدرک تحصیلی را طبق جدول زیر با اعداد ۱ تا 7 کدگذاری کرد.

نام مدرک تحصیلی زیر دیپلم دیپلم کاردانی کارشناسی کارشناسی ارشد دکتری پسا دکتری
کد مدرک تحصیلی ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷

این کد‌ها به منظور تفکیک مدرک‌های تحصیلی ایجاد شده‌اند و نمی‌توان انتظار داشت که سطح علمی دو نفر با مدرک تحصیلی دیپلم (۲+۲) برابر با کارشناسی (۴) باشد.

از داده‌های کیفی به منظور طبقه‌بندی یا مرتب‌سازی جامعه آماری استفاده می‌شود. برای مثال می‌توان افرادی که دارای گروه خونی AB‌ هستند را در یک گروه قرار داد یا میانگین فشار خون برای این نمونه‌ی نمودار افراد را با اشخاصی که دارای گروه خونی B‌ هستند مقایسه کرد. البته اگر اعضای جامعه براساس گروه‌های خونی طبقه‌بندی شوند، می‌توان رابطه‌ی بین میزان فشار خون و نوع گروه خونی را پیدا کرد.

The Quality of a Code

تذکر: گاهی می‌توان برای راحتی مقایسه بین داده‌های کمی، آن‌ها را به صورت کیفی طبقه‌بندی کرد. برای مثال می‌توان سن را که داده کمی است براساس حدود سنی مشخص، به گروه‌های سنی نوزاد، نوپا، کودک، نوجوان، جوان،‌ میانسال، سالمند و کهنسال طبقه‌بندی کرد.

حدود سنی 0-1 2-3 5-10 11-15 16-30 31-55 56-75 76 به بالا
گروه سنی نوزاد نوپا کودک نوجوان جوان میانسال سالمند کهنسال

نمودارهای مرتبط با داده‌های کیفی

اگر منظور از رسم نمودار مقایسه بین گروه‌های جامعه آماری باشد، رسم نمودارهای مربوط به داده‌های کیفی بسیار مفید خواهد بود. معمولا در این گونه‌ نمودارها، تعداد یا درصد هر کدام از گروه‌ها، نمایش داده می‌شود. از انواع این گونه نمودارها می‌توان به نمودار ستونی، میله‌ای، دایره‌ای، بافت‌نگار و نمودار «پارتو» (Pareto) اشاره کرد.

نمودار ستونی و میله‌ای

در این گونه نمودارها معمولا دو محور عمود بر هم وجود دارد. در «نمودار ستونی» (Column Chart) محور افقی نشان‌دهنده مقدارهای متغیرهای کیفی است و محور عمودی یک کمیت (مثلا تعداد، درصد و یا میانگین) مربوط به هر یک از این گروه‌ها را نشان می‌دهد. خطوط تفکیکی روی نمودار، مقدار حدودی برای ارتفاع هر ستون را مشخص می‌کنند.

البته اگر این دو محور جابجا شوند،‌ همان کاربرد وجود خواهد داشت، هرچند معمولا به آن «نمودار میله‌ای» (Bar Chart) گفته می‌شود.

column chart

bar chart

در این دو نمودار دیده می‌شود که اطلاعات ترسیم شده یکسان است ولی با توجه به این که گروه‌های خونی ترتیبی ندارند روی محور مربوط به گروه‌ها ممکن است مکانشان تغییر کند. هر چند که گروه خونی A در یک نمودار گروه اول است ولی در نمودار دیگر گروه خونی AB در ابتدای محور دیده می‌شود، زیرا در نمودار ستونی و میله‌ای ترتیب گروه‌ها مهم نیست.

این نوع نمودار به راحتی می‌تواند بیشترین یا کمترین مقدار برای هر گروه را نشان دهد و مقایسه‌ای مناسب بین گروه‌ها را به تصویر کشد. البته قرار گرفتن گروه‌ها در محور افقی ترتیب خاصی ندارد و می‌توان برای آن ترتیبی دلخواه در نظر گرفت. ضمناً اگر داده‌های کیفی از نوع ترتیبی باشند باید این ترتیب در محور افقی برای نمایش گروه‌ها رعایت شود.

از نمودار ستونی می‌توان برای مقایسه یک شاخص کمی برای گروه‌هایی کمک گرفت که توسط داده‌های کیفی ایجاد می‌شوند. برای مثال می‌توان میانگین درآمد را بین گروه‌های تحصیلی مختلف توسط یک نمودار ستونی تحلیل و بررسی کرد. در این حالت محور عمودی دیگر تعداد یا درصد را نشان نمی‌دهد، بلکه متوسط میزان درآمد روی آن قرار گرفته و مشخص می‌شود بیشترین و یا کمترین میانگین درآمد مربوط به کدام مدرک تحصیلی است.

Comparing income

نکته: در این نمودار محور افقی براساس داده‌های کیفی ترتیبی شکل گرفته است، پس ترتیب قرارگیری مدرک تحصیلی باید رعایت شود.

برای نمایش بیش از یک داده کیفی نیز از نمودار ستونی می‌توان کمک گرفت. به این ترتیب بین دو گروه از داده‌های کیفی، مقایسه برحسب تعداد، درصد و یا شاخصی از مقدار کمی، انجام می‌شود. برای مثال می‌توان میزان درآمد در نمودار قبلی را به تفکیک زن و مرد مانند شکل زیر نمایش داد. شایان ذکر است که جنسیت و مدرک تحصیلی هر دو داده کیفی هستند و میانگین درآمد داده کمی محسوب می‌شود.

Comparing two level income

اگر از فرم سه‌بعدی این نمودار استفاده شود، ممکن است ستون‌های مربوط به بعضی از گروه‌ها دیده نشوند. با چرخش یا تغییر زاویه نمایش نمودار می‌توان نمای بهتری از آن ارائه کرد. در زیر، نمودار ستونی به شکل سه بعدی دیده می‌شود.

نمودار خطی Line Plot

نمودارها، نشان‌دهنده روابط عددى و نسبى داده­ ها هستند که خواننده را قادر به درک معناى خاص يک توده از اطلاعات پيچيده در زمان کم مى‌کنند. یک نمونه ­ی پرکاربرد از این نمودارها، نمودار خطی Line Plot است که یک نمودار منحصر به فرد است و معمولاً در آمار به منظور تجزیه و تحلیل استفاده می­شود. به طور معمول هنگام تحلیل داده‌های دو بُعدی از نمودار خطی Line Plot برای نمایش رابطه بین دو متغیر استفاده می‌کنیم. این نمودار دارای دو محور افقی و عمودی بوده که به وسیله ­ی­ آن ارتباط بین مقادیر این دو محور مشخص شده و به صورت یک خط شکسته یا منحنی نشان داده می‌شود.

نمودار خطی Line Plot تغییر را در یک مقدار با توجه به مقدار دیگر نشان می­دهد. این مقادیر معمولاً در یک صفحه XY (صفحه مختصات) دو بعدی ترسیم می­شود. نمودار، داده ­های کمی بین دو متغیر در حال تغییر را با یک خط یا منحنی نشان می­دهد که به مجموعه ­ای از نقاط داده ­های پی­ در­پی می­پیوندد. نمودارهای خطی این دو متغیر را در یک محور عمودی و یک محور افقی مقایسه می­کنند.

نمودار خطی Line Plot

تفسیر نمودار خطی

تفسیر نمودار خطی : نمودار خطی، نموداری است که از خطوط برای اتصال نقاط مجزای داده استفاده می‌کند. در این نمودار از این خطوط برای نشان دادن تغییر در طول زمان استفاده می­شود. این یک نمودار است که نمونه‌ی نمودار یک خط را نشان می­دهد که این خط به موجب اتصال چند نقطه ­ی داده که رابطه بین نقاط را نشان می­دهد ایجاد می­شود. این نقاط نشان‌دهنده مقادیر در یک بازه زمانی مشخص هستند.

نمودارهای خطی از نقاط داده که بصورت مستقیم به هم متصل شده‌اند تشکیل می‌شود تا به ایجاد یک تصویر از اطلاعات کمک کند. این نمودار که در بسیاری از حوزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌تواند در به تصویر کشیدن تغییرات در طول یک بازه زمانی مفید واقع شود.

نمودارهای خطی از دو محور تشکیل شده‌ است که محور xها (افقی) و محور yها (عمودی) است. هر محور نوع متفاوتی از داده را نشان می‌دهد. محور xها محوری مستقل است که متغییر مستقل را نشان می­دهد. محور yها نشان­دهنده­ی متغییر وابسته است. محورها به طور معمول در نقطه صفر تلاقی می‌کنند (که مبدا نامیده می‌شود).

رسم نمودار خطی

رسم نمودار خطی : هر محور باید با توجه به داده ­های اندازه گیری شده در طول محور برچسب گذاری شود و به ترتیب مناسب تقسیم شود (به عنوان مثال، روز 1، روز 2 و غیره). به عنوان مثال، اگر اندازه­ گیری تغییرات قیمت سهام در دو هفته گذشته، محور x نمایانگر زمان اندازه ­گیری شده (روزهای معاملاتی در آن دوره) و محور y نمایانگر قیمت سهام باشد.

تفسیر نمودار خطی : در نمودار زیر در محور افقی، x1 نشان­دهنده زمان روز اول و x2 نشان دهنده زمان روز دوم است و در محور عمودی، y1 نشان دهنده­ی قیمت سهام در روز اول است و y2 نشان­دهنده قیمت سهام در روز دوم است.

نمودار خطی Line Plot

نمودارهای خطی می‌توانند شامل یک خط واحد برای یک مجموعه داده یا چندین خط برای مقایسه دو یا چند مجموعه داده باشند. نمودار خطی تصویری از مجموعه‌ای از نقاط است که توسط یک خط مستقیم به هم متصل شده‌اند. معمولاً برای نمایش بصری داده‌های کمی در یک بازه زمانی خاص استفاده می‌شود. نمودارهای خطی راهی آسان برای نشان دادن روندها را فراهم می‌کنند. در بسیاری از موارد، روند داده‌ها پیش‌بینی نتایج داده‌ها را در بازه‌های زمانی مشخص، آسان می‌کند.

مثال نمودار خطی

مثال نمودار خطی : برای بررسی بیشتر و تفسیر نمودار خطی، یک مثال نمونه‌ی نمودار مربوط به فروش یک فروشگاه را در یک سال بررسی می­کنیم. محور افقی ماه­های سال را نشان می­دهد و محور عمودی میزان فروش را نشان می­دهد. با نگاه کردن به نمودار می­توان حدود فروش هر ماه را در نمودار به راحتی متوجه شد و می­توان تحلیل­ هایی از این دست که در کدام ماه افزایش فروش و در کدام ماه کاهش فروش در فروشگاه بوده را برداشت کرد.

نمودار خطی Line Plot

مثال نمودار خطی : در مثال دوم به بررسی نمونه ­ی دیگری از نمودار خطی می­پردازیم در این مورد دو نموادر در صفحه موجود می­باشد. این نمودار نشان­دهنده ­ی فروش 5 شعبه از یک برند فروشگاه­ زنجیره­ای در دو شهر می­باشد. در این نمودار مقدار فروش هر 5 شعبه در یک سال مورد بررسی قرار می­­گیرد. با توجه به این نمودار می­توان هم فروش یک فروشگاه را مورد بررسی قرار داد و هم فروش این دو فروشگاه را نسبت به هم بررسی کرد و نقاط ضعف و قوت فروشگاه­ها را بدست اورد.

نمودار خطی Line Plot

جمع­ بندی نمودار خطی Line Plot

در امور مالی، نمودار خطی Line Plot متداول­ترین بازنمایی تصویری مقادیر در طول زمان هستند. آنها اغلب برای نشان دادن تغییر در قیمت اوراق بهادار، برگه ­های درآمد شرکت و تاریخچه شاخص ­های عمده سهام استفاده می­شوند.

در سرمایه گذاری، به ویژه با توجه به زمینه تجزیه و تحلیل فنی، نمودارهای خطی کاملاً آموزنده هستند و به کاربر امکان می­دهند روندها را تجسم کند، که می­تواند به وسیله­ ی آن­ در تجزیه و تحلیل موفق باشد. با وجود مزایا، محدودیت هایی وجود دارد. به عنوان مثال، نمودارهای خطی معمولاً وقتی داده­های زیادی وجود دارد، وضوح خود را از دست می­دهند. همچنین می توانید مقاله نمودار حبابی را مطالعه کنید.

نمونه سوال نمودارهای یک متغیره

1- اگر نمودار جعبه ای در یک نمونه ی آماری به صورت زیر باشد، کدام گزاره نادرست است؟

2- برای مقایسه میانگین نمرات درس ریاضی کلاس های هفتم، هشتم، نهم و دهم، نمودار میله ای رسم کرده ایم. کدام گزینه شکل آن را به درستی نشان می دهد؟

3- چه تعداد از جملات زیر صحیح است؟
الف- نمودار میله ای برای متغیرهای کمی مناسب تر است.
ب- در نمودار میله ای الزامی بر یادداشت برچسب محورها و عنوان نمودار نیست.
ج- وقتی داده ها را به صورت درصد گزارش می دهیم، بهتر است از نمودار دایره ای استفاده شود.
د- نمودار دایره ای برای متغیرهای کیفی مناسب است.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.