تعادل در بورس تهران

بازار بورس در تعادل و انتظار

بورس تهران در حالی معاملات خود را به روندی متعادل اما کم‌حجم در محدوده صفر تابلو (قیمت پایانی) آغاز کرد که در پایان معاملات امروز به دلیل تداوم سکون حقوقی‌ها و در عین حال عدم گردش نقدینگی در کلیت معاملات بازار سهام، موجب شد تا بازار سهام با رشد ناچیز ۸ واحدی به کار خود پایان دهد.

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، جهان اقتصاد نوشت: اکنون بازار سرمایه بی تحرک است و دلیل این بی تحرکی از نظر مدیران کارگزاری رکود حاکم بر اقتصاد ایران است. در چند وقت اخیر شاهد افزایش بحران بانک ها بودیم . از طرفی قیمت نفت در پایین ترین نرخ خود در ۷ ماه اخیر قرار گرفته است که این موضوع هشداری است برای سرمایه گذاران.

البته این موضوع را هم باید گفت که تمرکز دولت بر اوراق بدهی از جمله اسناد خزانه اسلامی موجب شده تا شاخص کل بورس روند کاهشی داشته باشد.

به نظر می رسد سهام داران منتظر خبر های خوب برای تصمیم گیری هستند. و تا رسیدن خبر های خوب سرمایه های خوود را وارد بورس نخواهند کرد

البته روز گذشته بورس تهران در حالی کار خود را با حمایت بازارسازهای سنتی حامی شاخص از جمله هلدینگ خلیج فارس و شرکت‌های تابعه آن آغاز کرد که پایان اصلاح قیمت‌ها در اغلب نمادهای معاملاتی به ویژه در بازار دوم بورس باعث شد، تا فرصتی برای تحرک نوسان‌گیران برای جمع‌آوری سهام براساس الگوهای تکنیکالی فراهم شود.

بدین ترتیب، شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز سه شنبه ۳۰ خرداد ماه ۹۶ با افزایش ۸ واحدی روی رقم ۷۸ هزار و ۸۶۷ واحد ایستاد.

شاخص کل هم ‌وزن اما با افزایش ۲۴ واحدی عدد ۱۶ هزار و ۹۶۳ واحد را به نمایش گذاشت.

شاخص سهام آزاد شناور نیز با افزایش ۳۵ واحدی به رقم ۸۵ هزار و ۷۳۴ واحد دست یافت.

شاخص بازار اول اما در حالی با کاهش ۴۲ واحدی به رقم ۵۴ هزار و ۳۶۴ واحد دست یافت که شاخص بازار دوم با کاهش ۲۹۵ واحدی عدد ۱۷۶ هزار و ۸۹۴ واحد را به نمایش گذاشت.

روز سه شنبه همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) با افزایش ۴ واحدی به ۹۰۰ واحد رضایت داد.

براساس این گزارش، روز سه شنبه معاملات سهام در نماد معاملاتی شرکت های کشتیرانی ج.ا.ابا ۲۴ واحد ،تاپیکو و یالایش نفت بندر عباس هریک با ۱۴ واحد و بانک ملت با ۱۳ کاهش بیشترین تاثیر منفی را بر محاسبه شاخص کل بورس به نام خود ثبت کردند.

در مقابل، معاملات سهام در نماد معاملاتی سه شرکت پتروشیمی مبین با ۳۹ واحد، همراه اول با ۱۶ واحد و معدنی و صنعتی گل گهر با ۱۳ واحد افزایش بیشترین تاثیر مثبت را در برآورد این نماگر به دوش کشیدند.

ارزش کل معاملات روز سه شنبه بورس تهران در حالی به بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان نمایش داده شد که ناشی از دست به دست شدن بیش از ۴۰۳ میلیون سهم و اوراق تعادل در بورس تهران مالی قابل معامله طی ۳۰ هزار و ۹۴۱ نوبت داد و ستد بود.

طی معاملات روز سه شنبه نمادهای معاملاتی شرکت‌های توسعه حمل و نقل ریلی پارسیان، گروه صنعتی بوتان، تولید فیبر ایران، ایران مرینوس، تأمین ماسه ریخته‌گری، پتروشیمی مبین، مواد ویژه لیا از سوی ناظر بازار سهام بازگشایی و در مقابل نماد معاملاتی شرکت‌های بیسکوئیت گرجی، لیزینگ ایران، لیزینگ ایرانیان، سیمان هرمزگان، اوراق واهی سپرده عام بانک پارسیان، نفت ایرانول، گروه سرمایه‌گذاری سایپا متوقف شدند.

روز سه شنبه همچنین پذیره‌نویسی سهام در دست انتشار شرکت گروه توسعه هنر ایران پس از گذشت چهار روز از آغاز این پذیره‌نویسی در حالی پایان یافت که برای پذیره نویسی این شرکت در شرف تأسیس، مهلتی ۱۵ روزه تعیین شده بود.

روز سه شنبه در بازار ۲ بورس تهران که به معاملات درون‌گروهی سهامداران عمده اختصاص دارد، ۲۰ میلیون سهم بانک ملت به ارزش بیش از ۲ میلیارد تومان با معاملات انتقالی میان سهامداران عمده همراه بود. در سرمایه‌گذاری غدیر اما بیش از ۱۲ میلیون سهم به ارزش بیش از یک میلیارد تومان کد به کد شد.

همچنین کمتر از ۶ میلیون سهم پتروشیمی جم به ارزش بیش از ۵ میلیارد تومان با معاملات درون‌گروهی از سوی سهامدار عمده روبه‌رو و در عین حال بیش از ۵ میلیون سهم پتروشیمی مبین به ارزش ۲ میلیارد تومان میان حقوقی‌های این سهم منتقل شد.

اندکی بیش از ۵ میلیون سهم ملی صنایع مس ایران نیز به ارزش کمتر از ۱۰ میلیاردتومان کد به کد شد، در حالی که کمتر از ۵ میلیون سهم صنایع پتروشیمی خلیج فارس به ارزش بیش از ۲ میلیاردتومان به کدهای درون‌گروهی سهامدار عمده تعادل در بورس تهران منتقل شد.

براساس این گزارش، روز سه شنبه در بازار معاملات بلوکی نیز کمتر از ۴۶۰ میلیون سهم بانک آینده به ارزش کمتر از ۶۰ میلیارد تومان میان دو حقوقی این سهم معامله شد.

خبرگزاری موج

وزیر اقتصاد در جلسه امروز کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی:

پای کار بورس ایستاده ام تا آن را به تعادل برسانم

وزیر اقتصاد بیان کرد: دولت باید کاری کند که این عملیات کشف قیمت در بازار بورس با کارآمدی انجام شود.

به گزارش خبرگزاری موج به نقل از روابط عمومی بانک ملی ایران به نقل از شبکه اخبار اقتصادی و دارایی ایران (شادا)، دکتر فرهاد دژپسند با بیان این مطلب تأکید کرد: به شما اطمینان میدهم همکاران شما در دولت برای تعادل بخشی به بازار سرمایه، زمان نمی شناسند، گر چه کماکان معتقدم مطالعه، مشاوره و معامله به عنوان سه اصل کلیدی حضور در این بازار باید مورد توجه تازه واردین قرار گیرد.

وزیر اقتصاد گفت: دولت و حتی مجموعه حاکمیت در درجه اول وظیفه دارد شرایط را به گونه ای مهیا کند که ریل گذاری مناسب برای تسهیل ورود و خروج و نقد شوندگی بورس صورت گیرد.

وی با بیان اینکه، بازار سرمایه محلی برای کشف قیمت و نه قیمت گذاری است، اظهار داشت: بازار بورس نسبت به قیمت گذاری واکنش منفی نشان می دهد و به عنوان مثال وقتی وزیر صمت در خصوص بازار فولاد اقدام به چنین کاری کرد، بازار سرمایه واکنش منفی نشان داد و باعث نگرانی دیگر فعالان اقتصادی شد که نکند این اقدام به سایر کالا ها تسری پیدا کند.

دژپسند افزود: من به عنوان وزیر اقتصاد در این مورد از مصاحبه با رسانه ها خودداری کردم اما این موضوع در هیات دولت مطرح و قرار شد دیگر اصلاح قیمت اینگونه اتفاق نیافتد.

وی طرح موضوعاتی نظیر اجبار پالایشگاه های دولتی به توزیع قیر یا معافیت مالیاتی شرکت های معدنی و پتروشیمی را از جمله دیگر مسایلی عنوان کرد که از سوی فعالان بازار سرمایه مورد رصد قرار گرفت.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: افزایش نرخ سود بین بانکی در حالی که نرخ سپرده سالانه در بانک ها معادل 18 درصد و نرخ بین بانکی حدود ۲۰ درصد است، طبیعتا بر روی بازار سرمایه تاثیر منفی دارد.

وی با تاکید بر اینکه وزارت اقتصاد متولی صنعت بانکداری است، افزود: وزیر اقتصاد به عنوان متولی باید ابزار لازم را در اختیار داشته باشد.

وی ادامه داد: یکی از ایراد هایی که به ما گرفته می شود این است که چرا حقوقی های در حد فاصل تیر تا اواسط مرداد ماه اقدام به عرضه گسترده سهام در بورس کردند در حالی که ما منطقا‌ً باید در زمان فزونی تقاضا اقدام به عرضه می کردیم تا مانع افزایش مصنوعی قیمت ها می شدیم.

دژپسند افزود: در همان ایام مصوبه ای برای افزایش شناوری شرکت های بورسی تا 25 درصد را گرفتیم که به اذعان همگان "مصوبه طلایی" بود، زیرا روند رو به فزونی تقاضا در بورس را پوشش می داد.

وزیر اقتصاد تصریح کرد؛ در زمان ریزش بورس هم باید تقاضا شکل بگیرد که به همین منظور حقوقی‌ها ورود کردند و اقدام به خرید سهام می‌کنند.

وزیر اقتصاد همچنین تامین مالی بودجه از طریق عرضه انواع اوراق را اقدامی دیگر از سوی وزارت اقتصاد در راستای حفظ تعادل در بازار سرمایه معرفی کرد که موجب تعمیق بخش دیگری از بازار سرمایه شد.

دژپسند افزود: همچنین، در مقطعی، ما به این نتیجه رسیدیم که دولت دیگر عرضه اولیه نکند و بخش خصوصی را به این کار فرا خواندیم.
رییس شورای عالی بورس و اوراق بهادار، با دعوت همگان به عدم برخورد احساسی با نوسانات بازار سرمایه گفت: اگر خاطرتان باشد یک مرتبه دیگر، شاخص بازار سرمایه تا یک میلیون و دویست هزار واحد پائین آمد و بعد مجدداً تا یک و نیم میلیون واحد افزایش پیدا کرد. این تجربه به ما نشان داد که تغییر روند شاخص در شرایط ثبات شرایط پیرامونی به سهولت امکانپذیر است.

وزیر اقتصاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تلاش های صورت گرفته برای تسهیل ورود شرکت ها به بورس، اعلام کرد: در حال حاضر در صورت کامل بودن مدارک، فرآیند پذیرش یک شرکت در بازار بورس، حداکثر یکماه طول می کشد.

دژپسند با بیان اینکه دولت باید کاری کند که این عملیات کشف قیمت در بازار بورس با کارآمدی انجام شود، گفت: در همین زمینه در دو ماه گذشته به اندازه 10 سال کار انجام شده و همه شرکت‌ها بازار گردان دارند.

وزیر اقتصاد با اشاره به برخی دیگر از اقدامات این وزارتخانه برای کاهش نوسان بازار، استفاده از ابزار جدیدی مانند اوراق تبعی در این خصوص را مورد اشاره قرار داد.

گفتنی است دژپسند بعد از ظهر امروز به اتفاق رییس سازمان بورس و اورق بهادار، اعضای هیأت مدیره این سازمان، رؤسای شرکت های بورس تهران و فرابورس و تعدادی از معاونین این وزارتخانه، در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با موضوع بررسی شرایط بازار سرمایه حضور یافته بود.

عرضه املاک شهرداری تهران در بورس

طبق گزارش‌ها و اطلاعات به دست آمده شهرداری تهران اعلام کرده که امسال آمادگی عرضه املاک شهرداری تهران در بورس را تا حد چهار هزار میلیارد تومان دارد. این اقدام در جهت کمک به تعادل بازار مسکن انجام می‌شود و با کمک این کار می‌توان موجب شفافیت و مولدسازی دارایی و حداقل رساندن سفته‌بازی شد.

طبق اعلام خبرگزاری‌ها ماجرای عرضه املاک شهرداری در بورس مربوط به پاییز سال گذشته است و در واقع به زمانی مربوط می‌شود که معاون مالی و اقتصادی شهرداری تهران در اولین نشست خبری با رسانه‌ها و بعد از آن حضور در برنامه تلویزیونی در مورد نحوه واگذاری املاک شهرداری و انجماد زدایی از اموال غیرمنقول تهرانی‌ها صحبت کرد.

عرضه املاک شهرداری تهران در بورس

برحسب بیانیه ابوالفضل فلاح املاک استفاده نشده و مدیریت نشده به‌واسطه طرح‌های مشارکتی در اختیار شهرداری تهران قرار گرفته‌اند. او همچنین اعلام کرد که ماهیت این املاک، با مطالبات پیمانکاران شهرداری با تضییع حقوق شهروندان، باعث شائبه‌های حاکم بر این نحوه از تسویه می‌شود.

او در ادامه عنوان کرد که ما قصد داریم تا املاک و اموال غیرمنقول امانت مردم را به‌نقد تبدیل کنیم و با انجام مولدسازی منابع آنها را در طرح‌ها وارد کنیم تا به‌عنوان بدهی در بورس پیمانکاران واگذار کنیم. از طریق ساز و کارهای این واگذاری به پیمانکاران حداقل ۳۰ درصد ارزش ملک از اختیار شهرداری خارج می‌شود.

فلاح در ادامه گفت که درگذشته فروش املاک به شکل مزایده‌ای بوده و حداقل یک و نیم تا دو ماه طول می‌کشید و در این اقدامات شفافیت حداقلی وجود داشت. او گفت در بازار سرمایه نهادهای نظارتی از سه قوه وجود دارند و عرضه املاک شهرداری تهران در بورس در هفت روز اتفاق می‌افتد. دولت آمادگی این را دارد که حدود ۴ هزار میلیارد تومان از املاک را به مردم عرضه کند و در جهت تعادل بازار مسکن کمک کند.

علیرضا زاکانی شهردار شهر تهران در دی‌ماه سال گذشته در شورای شهر تهران حضور پیدا کرد و در مورد اهمیت انضباط بخشیدن به املاک و مستغلات شهرداری گفت. زاکانی همچنین عنوان کرد که این املاک چاه نفتی هستند و می‌توانند ترقی و توسعه و گسترش شهر را بهبود بخشیده و یا باعث بروز فساد شوند. علیرضا زاکانی در مورد برنامه شهرداری برای عرضه املاک شهرداری تهران در بورس در این نشست خبر داد و به موضوعاتی مثل صرفه‌جویی در فرایندهای خرید و فروش مرتبط با شهرداری به‌واسطه بورس کالا اشاره نمود.

• برجام و فساد در فولاد مبارکه، چه تاثیری بر معاملات بورسی داشتند؟
• خرید موبایل با کد ملی ؛ شرط جدید برای کنترل بازار موبایل!
• طرح فروش دلار سهمیه ای ؛ شرایط و نحوه خرید
• چرا کاهش نرخ بهره بانکی به نفع بورس است؟

نظر شما در مورد عرضه املاک شهرداری تهران در بورس چیست؟ آیا این اقدام را مثبت تلقی می‌کنید؟ لطفا نظرات خود را در قسمت کامنت با تکراتو در میان بگذارید.

وضعیت نمادهای بزرگ در بورس خوب است

بررسی بازار بورس نشان می دهد علی رغم افت در زمنه نمادهای خرد وضعیت نمادهای بزرگ بورس مناسب است و احتمال مثبت شدن شاخص ها در دو ساعت پایانی وجود دارد.

به گزارش ایراسین، روز گذشته هم دوباره بورس تهران افت کرد. این بار وضعیت برعکس هفته گذشته شده و نمادهای کوچک بیشتر از نمادهای شاخص ساز افت می کنند. در هفته گذشته بیشتر این طور بود که نمادهای کوچک یا درجا می زدند یا رشد می کردند، اما نمادهای بزرگ در حال افت بودند.

حالا وضعیت تقریبا برعکس شده و در حالی که نمادهای بزرگ افت های خیلی شدیدی ندارند، نمادهای کوچک با فشار فروش زیادی مواجه شده اند.

در این شرایط ارزش معاملات خرد نیز تغییر خاصی نسبت به روز شنبه نکرد و دیروز هم حدودا همان ۲۵۵۰ میلیارد تومانی که روز شنبه معامله شده بود، تکرار شد.

رقم ۲۵۰۰ میلیارد تومان برای بازار سهامی که ارزش بورس آن ۵۲۰۰ هزار میلیارد تومان و ارزش فرابورس آن ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان است، رقم کمی محسوب می شود. به عبارتی ارزش معاملات بازار سهام حتی کمتر از ۵ صدم درصد ارزش کل بازار است.

تضعیف مجدد خریداران

دیروز خروج پول حقیقی هم دوباره تکرار شد و سهامداران حقیقی رقم نسبتا قابل توجهی را از بازار خارج کردند. در روز گذشته حدود ۲۵۰ میلیارد تومان پول حقیقی ها از بازار خارج شد. گرچه این رقم نسبت به عدد ۳۹۰ میلیارد تومان که روز شنبه از بازار خارج شده بود عدد بهتری است، اما همچنان نشان می دهد که حقیقی ها امیدی به بهبود وضعیت بازار ندارند و ترجیح می دهند سهام خود را بفروشند.

شاخص قدرت خریداران حقیقی نیز در معاملات روز گذشته به عدد ۰.۸۳ رسید. این رقم، سلطه کامل فروشندگان بر بازار را نشان می دهد. حدودا یک ماه می شد که شاخص قدرت خریداران حقیقی تا این اندازه افت نکرده بود. اما شکسته شدن حمایت تکنیکالی شاخص کل، بهانه ای شد برای حقیقی ها تا در خریدهای خود بیش از پیش احتیاط به خرج بدهند.

احتمال مثبت شدن شاخص ها در تعادل در بورس تهران دو ساعت پایانی

دیروز گرچه وضعیت بورس نسبت به معاملات روز شنبه بهتر بود، اما همچنان فشار فروش در بازار دیده می شود. با این شرایط برای معاملات امروز هم نمی توان انتظار خاصی از بازار داشت و همچنان کنترل بورس به دست فروشندگان خواهد بود. البته این تسلط یک طرفه فروشندگان، به مرور تضعیف می شود تا اینکه بازار به تعادل برسد.

اما فعلا دلیل قانع کننده ای برای تسلط خریداران بر بازار وجود ندارد. تغییر وضعیت در مذاکرات هسته ای می تواند محرکی برای رشد شاخص کل باشد اما از آنجا که ابهامات درباره این مذاکرات بسیار زیاد است، فعلا باید انتظار افت بازار در معاملات امروز را داشت. گرچه که ممکن است در نیمه دوم زمان معاملات ورق برگردد و شاخص ها به سمت مثبت شدن پیش بروند.

شانس تعادل در بازار بورس تهران

گزارش‌های ماهانه مناسب از عملکرد اغلب شرکت‌های کالایی، شانس ایجاد تعادل در سهام بزرگ‌تر بازار و در نتیجه شاخص کل را در کوتاه‌مدت افزایش داده است.

به گزارش پول نیوز، بورس تهران برای دومین هفته متوالی کاهشی بود و با افت ۷/ ۶ درصدی شاخص کل مواجه شد. با این حال پایان هفته مثبت و بروز نشانه‌هایی از کاهش فشار فروش به‌ویژه در سهام بزرگ بازار و همزمان با آن ارسال گزارش‌های ماهانه مناسب از عملکرد اغلب شرکت‌های کالایی، شانس ایجاد تعادل در سهام بزرگ‌تر بازار و در نتیجه شاخص کل را در کوتاه‌مدت افزایش داده است. وضعیتی که در فضای تورمی و کاهش ارزش پول، برای سرمایه‌گذاری جذاب به‌شمار می‌رود.

بازار سهام در هفته گذشته به‌رغم افت شتابان شاخص کل، پایانی رو به تعادل داشت تا جایی که با افت ۷/ ۶ درصدی دماسنج بورس در مقیاس هفتگی، نشانه‌هایی از کاهش فشار فروش و غلبه تقاضا به‌ویژه در سهام بزرگ در روز چهارشنبه پدیدار شد. با این حال، در بخش مهمی از سهام شرکت‌های کوچک، کماکان صف‌های سنگین فروش و مشکل فقدان نقدشوندگی به چشم می‌خورد که به جز الزام به بازارگردانی سهام در آینده نزدیک، هنوز برنامه مشخصی برای رفع مشکل مزبور تدوین نشده است.

در این میان، راهکار‌هایی نظیر حذف دامنه نوسان یا حجم مبنا برای یک دوره کوتاه کماکان مطرح هستند که هنوز از سوی سیاست‌گذار با استقبال مواجه نشده‌اند. از منظر کلی‌تر نیز، با بزرگ شدن ابعاد فعالیت در بازار سرمایه، مشکل محدوده نوسان ۵ درصدی در زمینه ایجاد مانع برای نقدشوندگی بازار پررنگ‌تر شده است. در همین حال، حمایت سرمایه‌گذاران حقوقی در تمامی روز‌های هفته گذشته با خرید سهام از افراد حقیقی ادامه یافت و با تغییر مالکیت بیش از ۸/ ۵ هزار میلیارد تومان، رقم انباشته خرید حقوقی‌ها از زمان آغاز افت بازار از ۱۹ مرداد ماه به بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان رسید. همزمان، ارسال گزارش‌های ماهانه مناسب از عملکرد اغلب شرکت‌های کالایی، شانس ایجاد تعادل در سهام بزرگ‌تر بازار در کوتاه‌مدت را افزایش داده است.

گزارش‌های ماهانه و ابهام تعمیم

در هفته گذشته، مطابق با زمان‌بندی مصوب، جزئیات تولید و فروش ماهانه شرکت‌ها در سامانه کدال انتشار یافت. مطالعه اجمالی گزارش‌های منتشره نشان می‌دهد که ماه شهریور، بهترین ماه تاریخ به لحاظ فروش حجمی و مقداری در برخی از مهم‌ترین شرکت‌های بازار در گروه‌های شیمیایی، معدنی و فولادی بوده است. در سایر گروه‌ها، به جز تک‌شرکت‌ها، روند افزایش درآمد فروش بیشتر با نرخ تورم عمومی هماهنگی دارد که تناسبی با جهش نرخ‌های سهام آن‌ها در یک سال گذشته نشان نمی‌دهد.

درخصوص شرکت‌های بزرگ کالایی، تعمیم درآمد فروش شهریور ماه به ۱۲ ماه آینده موجب می‌شود تا اغلب شرکت‌های این گروه بر اساس محاسبات تحلیلی با نرخ قیمت بر درآمد (P/ E) کمتر از ۱۰ واحدی در حال معامله باشند. وضعیتی که هر چند در فضای تورمی و کاهش ارزش پول، برای سرمایه‌گذاری جذاب به‌شمار می‌رود، اما از یک جهت با «ابهام تعمیم» روبه‌روست.

از این منظر، فرض قابلیت تعمیم درآمد‌های شهریور برای این شرکت‌ها به ۱۲ ماه آینده به معنی فرض ثبات نرخ ارز در محدوده کنونی و پایین ماندن درآمد‌های صادراتی نفت کشور و عدم‌امکان دسترسی به ذخایر ارزی به‌عنوان علت اصلی تداوم کاهش پرشتاب ارزش پول ملی است. این فرض در حال حاضر با عنایت به در پیش بودن انتخابات آمریکا و تفاوت رویکرد رسمی اعلام شده توسط دو نامزد در تعامل با ایران با نااطمینانی زیادی مواجه است؛ ضمن آنکه فارغ از گشایش‌ها یا دشواری‌های واقعی در زمینه درآمد‌های ارزی، عامل انتظارات هم نقش مهمی در نوسان بازار‌ها به‌ویژه نرخ ارز در کوتاه‌مدت ایفا خواهد کرد. از این رو به نظر می‌رسد، تعمیم ساده عملکرد لحظه‌ای شرکت‌ها به ۱۲ ماه آتی احتمالا با انحراف زیادی (درجهت مثبت یا منفی) در عمل توام خواهد بود و احتیاط کلی حاکم بر فضای معاملات هم می‌تواند با این عامل در ارتباط باشد.

تعدیل بازدهی دلاری بورس

به مصداق ضرب‌المثل «در اقتصاد ناهار مجانی وجود ندارد»، از مقطعی از اواخر فصل بهار مشخص بود که بازدهی‌های فزاینده واقعی (دلاری شده) قیمت‌های سهام بورس تهران، پایداری لازم را ندارند و به زودی با مانع روبه‌رو می‌شوند. به عبارت دیگر، در فضای رشد اقتصادی منفی که به معنای کاهش حجم تولیدات در کل اقتصاد است، نرخ بازدهی سهام شرکت‌ها نمی‌تواند از عملکرد کل اقتصاد و بازدهی سایر بازار‌ها فاصله قابل‌توجهی بگیرد، اما این اتفاق در بورس تهران برای مدت کوتاهی روی داد و همچون الگو‌های رفتاری همه بازار‌های هیجانی، تصور ایجاد «پارادایم جدید» و تداوم رشد‌های فزاینده، همگام با شاخص دو میلیونی نزد بخشی از فعالان بازار ایجاد شد.

از نقطه اوج تاکنون، شاخص قیمت بورس (به دلار) تقریبا ۵۰ درصد افت کرده است به این معنا که با فرض اندازه‌گیری بازده دلاری، نیمی از ارزش واقعی متوسط سهام نسبت به نقطه اوج کاسته شده است. همزمان، نسبت‌های ارزش بازار به نقدینگی و تولید ناخالص داخلی هم از بالای ۳۰۰ درصد به محدوده ۲۰۰ درصد کاهش یافته‌اند که هر چند هنوز بالا هستند، اما در مسیر تعدیل قرار دارند. به این ترتیب، با تعدیل اجتناب‌ناپذیر نرخ‌های سهام که با سرعت زیادی اتفاق افتاده می‌توان گفت که بخش مهمی از بیش بازدهی هیجانی بورس ۹۹ تعدیل شده و رفتار بورس از این پس هماهنگی بیشتری با متغیر‌های کلان اقتصادی شامل نرخ ارز و تورم خواهد داشت.

تحولات بازار‌های موازی سهام

برای دومین هفته متوالی، عرضه اوراق بدهی دولتی در روز سه‌شنبه گذشته با استقبال سردی تعادل در بورس تهران مواجه شد و با عرضه بیش از ۷ هزار میلیارد تومان اوراق، کمتر از ۱۰ درصد آن به فروش رفت که رکورد کمترین میزان فروش از زمان آغاز عرضه این اوراق به شمار می‌رود. پیش‌تر، سطح بهینه فروش اوراق دولتی برای ممانعت از پولی شدن کسری بودجه توسط برخی کارشناسان ۵ هزار میلیارد تومان در هفته تخمین زده شده بود که از نیمه خرداد تا اواخر تابستان طبق برنامه پیش رفت، اما اکنون دو هفته است که این روند با فروش کمتر از هزار میلیارد تومان با چالش مواجه شده است.

دولت نیز حاضر به پذیرش نرخ‌های سود بالاتر برای جذاب کردن عرضه‌ها نشده و کماکان اوراق مزبور با نرخ سود میانگین در محدوده ۲۰ درصد عرضه می‌شوند. همزمان، رشد ماهانه سپرده‌های بانک‌های بورسی در شهریور ماه به رقم نگران‌کننده ۵ درصد و از ابتدای سال نیز به بیش از ۲۸ درصدی رسیده است که هیچ تناسبی با نرخ‌های سود پرداختی به سپرده‌ها نداشته و می‌تواند با شارژ نقدینگی از محل‌های دیگر مرتبط باشد. سهم سپرده‌های دیداری و کوتاه‌مدت هم از نصف کل منابع بانک‌ها گذشته که بیانگر سیالیت بالای نقدینگی در اقتصاد کشور است.

همه این‌ها در حالی است که دلار در بازار آزاد هم در یک قدمی سطح روانی ۳۰ هزار تومان و ورود به محدوده جدید است. تورم فصلی نیز در تابستان با میانگین ارز به مراتب پایین‌تر (دلار آزاد ۲۳ هزار تومان) بیش از ۱۵ درصد بوده که به خوبی شکنندگی فضای قیمت‌گذاری کالا‌های مصرفی و خطر ورود به تورم‌های بالا را یادآور می‌شود. در این شرایط و با عنایت به نرخ بازده واقعی منفی بالای سپرده‌گذاری در بانک‌ها، حمایت از بورس توسط نهاد‌های حقوقی نیز در واقع بخش مهمی از ثروت سهامداران حقیقی را بعد از رشد‌های چند صد درصدی (تورم زدایی شده) پولی‌سازی کرده است که با توجه به عدم‌جذابیت سپرده‌گذاری می‌تواند بر تشدید التهاب بازار‌های موازی موثر باشد.

به این ترتیب، تهدید تورم‌های بالا و سیالیت بالای نقدینگی از یکسو در کنار مشکل کسری بودجه و عدم‌جذابیت نرخ‌های فعلی سود برای فروش اوراق و تهدید پولی کردن کسری‌ها از سوی دیگر موجب می‌شود تا توجیهات لازم برای انقباض سیاست‌های پولی در این مقطع خاص فراهم باشد؛ تغییراتی که تعقیب آن به دلیل امکان افزایش جذابیت بازار بدهی برای پس‌اندازکنندگان و سرمایه‌گذاران کم‌ریسک در بازار سرمایه می‌تواند جالب توجه باشد.