آمادهسازی آندومتر برای گیرندگان تخمک اهدا شده یا برای انتقال جنین منجمد
زوجین به دلیل فاکتور مربوط به مرد، فاکتورهای مربوط به زن، یا ناباروری غیرقابل توضیح، تحت درمانهای ناباروری قرار میگیرند. پس از انجام یک چرخه انتقال ناموفق جنین تازه، اگر جنینهای منجمد موجود باشند، میتوان انتقال جنین منجمد-ذوب شده را انجام داد. آمادهسازی کافی هورمونی آندومتر هم برای اهدا کننده تخمک و هم چرخههای جایگزینی جنین منجمد از اهمیت بالایی برخوردار است تا شانس مطلوب بارداری را فراهم کند. به منظور بهینهسازی میزان لانهگزینی و در نتیجه بهبود میزان موفقیت در روشهای انتقال جنین، بسیاری از داروها و روشهای مختلف تجویز توسط چندین محقق ارزیابی شدهاند: چرخههای تحریک شده (برای تولید استرادیول درونزا)، چرخههای برنامهریزی شده (تجویز استرادیول برونزا)، یا چرخههای طبیعی (اجازه دادن به تخمدانها برای تولید استرادیول بدون تحریک) برخی از این گزینهها هستند؛ اجتناب از تخمکگذاری خودبهخودی با آگونیستها و آنتاگونیستهای هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) میتواند موثر باشد؛ یا استفاده از برخی از داروهای دیگر مانند آسپیرین یا استروئیدها که میتوانند بهطور بالقوه توانایی پذیرش آندومتر را افزایش دهند نیز مورد بررسی قرار گرفتند.
ویژگیهای مطالعه
ما 31 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را یافتیم که به مقایسه مداخلات مختلف مانند دوز و مسیر تجویز استروژنها و پروژستوژن، استفاده از داروهایی که تخمکگذاری زودرس بیمار را متوقف میکنند (آگونیستهای GnRH)، و استفاده از سایر داروها برای بهبود آندومتر در مجموعا 5426 زن، پرداختند. شواهد تا جون 2020 بهروز است.
نتایج کلیدی
ما مطمئن نیستیم که یک چرخه تحریک شده (با لتروزول (letrozole)) در مقایسه با یک چرخه برنامهریزی شده، برای آمادهسازی آندومتر، تولد زنده را بهبود میبخشد. شواهد نشان میدهد که اگر احتمال تولد نوزاد زنده به دنبال چرخه برنامهریزی شده معادل 24% فرض شود، شانس آن به دنبال چرخه تحریک شده بین 13% و 51% خواهد بود. ما همچنین از تأثیر آن بر میزان سقط و ضخامت آندومتر مطمئن نیستیم. یک چرخه تحریک شده ممکن است میزان بارداری بالینی را افزایش دهد. دادههایی در مورد بارداری چندقلویی، لغو چرخه (cycle cancellation) و دیگر عوارض جانبی وجود نداشت.
ما مطمئن نیستیم که یک چرخه طبیعی در بررسی حالت های مختلف سیکل بررسی حالت های مختلف سیکل مقایسه با چرخه برنامهریزی شده، باعث بهبود نرخ تولد زنده، میزان بارداری، نرخ سقط جنین و ضخامت آندومتر میشود. دادهها برای سایر پیامدها در دسترس نبودند.
ما مطمئن نیستیم که استروژنهای ترانسدرمال (از طریق پوست) در مقایسه با استروژنهای خوراکی (از طریق دهان) میزان بارداری بالینی و نرخ سقط را بهبود میبخشند. دادهها برای سایر پیامدها در این مقایسه موجود نبودند.
شروع درمان با پروژستوژن در روز بازیابی تخمک اهدا شده یا فردای آن، احتمالا میزان بارداری بالینی را افزایش داده و ممکن است میزان لغو چرخه را کاهش دهد. ما مطمئن نیستیم که این درمان میزان سقط جنین را کاهش دهد. دادهها برای سایر پیامدها در دسترس نبودند.
چرخهای با آگونیست GnRH در مقایسه با عدم استفاده از آن، میتواند نرخ تولد زنده را بهبود بخشد. ما از تأثیر یک چرخه GnRH نسبت به عدم استفاده از GnRH برای پیامدهای میزان بارداری بالینی، میزان سقط جنین، و ضخامت آندومتر اطمینان نداریم. هیچ مطالعهای در مورد دیگر پیامدها برای این مقایسه گزارشی را ارائه نکرد.
ما مطمئن نیستیم که آگونیست GnRH بهتر از سایر موارد زیر باشد: یک چرخه با لوپرولید (leuprolide) روزانه یا با تریپتورلین (tryptorelin) رسوبی میزان بارداری بالینی را بهبود میبخشد، یا استات لوپرولید روزانه یا نافارلین (nafarelin) روزانه میزان سقط را کاهش میدهد. پیامدهای بررسی حالت های مختلف سیکل دیگر گزارش نشدند.
آنتاگونیستهای GnRH در مقایسه با آگونیستهای آن احتمالا باعث بهبود میزان بارداری بالینی میشوند. ما از تأثیر آن بر میزان سقط جنین و میزان بارداری چندقلویی مطمئن نیستیم. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
ما مطمئن نیستیم که یک چرخه با آسپرین در مقایسه با یک چرخه بدون استفاده از آن، باعث بهبود تولد زنده، میزان بارداری بالینی یا ضخامت آندومتر میشود یا خیر. دادهها بررسی حالت های مختلف سیکل بررسی حالت های مختلف سیکل برای سایر پیامدها در دسترس نبودند.
ما مطمئن نیستیم که یک چرخه با کمک استروئیدها در مقایسه با یک چرخه بدون استفاده از آنها، باعث بهبود نرخ تولد زنده، میزان بارداری بالینی یا میزان سقط میشود یا خیر. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد از متوسط تا بسیار پائین متغیر بود. محدودیتهای اصلی در شواهد عبارت بودند از گزارشدهی ضعیف از روشهای مطالعه، و عدم دقت در یافتهها برای تولد زنده.
شواهد کافی در مورد استفاده از هرگونه مداخله خاص برای آمادهسازی آندومتر در زنانی که تحت چرخههای اهدا کننده تازه و انتقال جنین منجمد قرار میگیرند، وجود ندارد. در انتقال جنین منجمد، شواهدی با کیفیت پائین نشان داد که میزان بارداری بالینی ممکن است در یک چرخه تحریک شده در مقایسه با یک چرخه برنامهریزی شده بهبود یابد، و ما در مقایسه بررسی حالت های مختلف سیکل بین یک چرخه برنامهریزی شده و یک چرخه طبیعی، از تأثیر آن مطمئن نیستیم. نرخ لغو چرخه احتمالا در یک چرخه طبیعی کاهش مییابد. اگرچه تجویز یک آگونیست GnRH، در مقایسه با عدم استفاده از آن، ممکن است نرخ تولد زنده را بهبود بخشد، نرخ بارداری بالینی احتمالا در یک چرخه آنتاگونیست GnRH بیش از یک چرخه آگونیست بهبود مییابد.
در چرخههای همگامسازی شده اهدای تخمک تازه، احتمالا میزان بارداری بالینی بهبود یافته و با شروع پروژستوژن در همان روز یا روز پس از بازیابی تخمک اهدا شده، میزان لغو چرخه کاهش مییابد.
برای ارزیابی دقیقتر هر روش درمانی، نیاز به انجام مطالعاتی با قدرت کافی وجود دارد.
چرخه انتقال جنین منجمد (frozen embryo transfer; FET) هنگامی است که یک یا چند جنین (منجمد شده طی چرخه درمان قبلی) ذوب شده و به رحم منتقل میشوند. برخی از زنان با جنینهای حاصل از تخمکهای اهدایی، تحت چرخههای انتقال جنین (embryo transfer; ET) تازه قرار میگیرند. در هر دو حالت، آندومتر با دوزها و راههای مختلف تجویز استروژن و پروژستوژن آماده میشود.
ارزیابی موثرترین روش آمادهسازی آندومتر برای زنانی که تحت انتقال با جنینهای منجمد یا جنینهای گرفته شده از تخمکهای اهدا شده، با توجه به نرخ تولد زنده (live birth rate; LBR) بعدی، قرار میگیرند.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه زنان و باروری در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ PsycINFO؛ CINAHL، دو پایگاه ثبت کارآزمایی و خلاصهمقالات نشستهای علمی انجمنهای باروری در جون 2020، همراه با بررسی منابع و تماس با نویسندگان مطالعه و متخصصان در این حوزه برای یافتن مطالعات بیشتر، جستوجو شدند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که به ارزیابی آمادهسازی آندومتر در زنانی پرداختند که تحت چرخههای جنین اهدا شده تازه و انتقالهای جنین منجمد قرار گرفتند.
ما از پروسیجرهای استاندارد روششناسی توصیه شده توسط کاکرین استفاده کردیم. ما تمام مداخلات موجود را در مقابل دارونما (placebo)، عدم درمان، یا بین یکدیگر آنالیز کردیم. پیامد اولیه مرور، میزان تولد زنده بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از بارداری بالینی و بارداری چندقلویی، سقط جنین، کنسل کردن سیکل، ضخامت آندومتر و عوارض جانبی.
سیویک RCT (5426 زن) گنجانده شدند. کیفیت شواهد از متوسط تا بسیار پائین متغیر بود: محدودیتهای اصلی، خطر جدی سوگیری (bias) به دلیل گزارش نادرست و ضعیف روشها، و عدم دقت جدی بودند.
چرخه تحریک شده در برابر چرخه برنامهریزی شده
ما مطمئن نیستیم که یک چرخه تحریک شده با لتروزول (letrozole) در مقایسه با یک چرخه برنامهریزی شده، برای آمادهسازی آندومتر، LBR را بهبود میبخشد (نسبت شانس (OR): 1.26؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.49 تا 3.26؛ 100 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
تحریک با هورمون تحریک کننده فولیکول (follicle stimulating hormone; FSH)، لتروزول یا کلومیفن سیترات ممکن است نرخ بارداری بالینی (clinical pregnancy rate; CPR) را بهبود بخشد (OR: 1.63؛ 95% CI؛ 1.12 تا 2.38؛ 656 شرکتکننده؛ پنج مطالعه؛ I 2 = 11%؛ شواهد با کیفیت پائین). ما مطمئن نیستیم که آنها میزان سقط جنین (miscarriage rate; MR) را کاهش میدهند یا خیر (OR: 0.79؛ 95% CI؛ 0.36 تا 1.71؛ 355 شرکتکننده؛ سه مطالعه؛ I 2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). ضخامت آندومتر (endometrial thickness; ET) ممکن است با کلومیفن سیترات کاهش یابد (تفاوت میانگین (MD): 1.04-؛ 95% CI؛ 1.59- تا 0.49-؛ 92 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین). پیامدهای دیگر گزارش نشدند.
چرخه طبیعی در برابر چرخه برنامهریزی شده
ما در مورد تأثیر یک چرخه طبیعی در مقابل چرخه برنامهریزی شده برای LBR (OR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.74 تا 1.28؛ 1285 شرکتکننده؛ چهار مطالعه؛ I 2 = 0%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) و CPR (OR: 0.7؛ 95% CI؛ 0.62 تا 1.01؛ 1249 شرکتکننده؛ پنج مطالعه؛ I 2 = 60%؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین) مطمئن نیستیم، در بررسی حالت های مختلف سیکل حالی که یک چرخه طبیعی احتمالا نرخ کنسل شدن چرخه ( cycle cancellation rate; CCR) را کاهش میدهد (OR: 0.60؛ 95% CI؛ 0.44 تا 0.82؛ 734 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). ما از تأثیر آن بر MR و ET مطمئن نیستیم. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
استروژنهای ترانسدرمال در مقابل استروژنهای خوراکی
با توجه به شواهدی با کیفیت پائین، مطمئن نیستیم که استروژنهای ترانسدرمال در مقایسه با استروژنهای خوراکی تاثیری بر CPR (OR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.59 تا 1.25؛ 504 شرکتکننده؛ سه مطالعه؛ I 2 = 58%) یا MR (OR: 0.55؛ 95% CI؛ 0.27 تا 1.09؛ 414 شرکتکننده؛ دو مطالعه؛ I 2 = 0%) داشته باشد. پیامدهای دیگر گزارش نشدند.
روز شروع تجویز پروژستوژن
هنگام انجام ET تازه با استفاده از تخمکهای اهدایی در یک چرخه همزمان شروع پروژستوژن در روز برداشت تخمدان (oocyte pick-up; OPU) یا در روز پس از OPU، در مقایسه با افرادی که تجویز پروژستوژن را از روز قبل از OPU شروع میکنند، احتمالا CPR افزایش مییابد (OR: 1.87؛ 95% CI؛ 1.13 تا 3.08؛ 282 شرکتکننده؛ یک مطالعه، شواهد با کیفیت متوسط). ما از تأثیر آن بر میزان بارداری چندقلویی (multiple pregnancy rate; MPR) یا MR مطمئن نیستیم. این امر احتمالا باعث کاهش CCR میشود (OR: 0.28؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.74؛ 282 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) در مقابل کنترل
یک چرخه با آگونیست GnRH در مقایسه با عدم استفاده از آن ممکن است باعث بهبود LBR شود (OR: 2.62؛ 95% CI؛ 1.19 تا 5.78؛ 234 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ شواهد با کیفیت پائین). با توجه به وجود شواهدی با کیفیت پائین، ما در مورد تأثیر آنها بر CPR (OR: 1.08؛ 95% CI؛ 0.82 تا 1.43؛ 1289 شرکتکننده؛ هشت مطالعه؛ I 2 = 20%)، MR (OR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.36 تا 2.00؛ 828 شرکتکننده؛ چهار مطالعه؛ I 2 = 0%)، CCR (OR: 0.49؛ 95% CI؛ 0.21 تا 1.17؛ 530 شرکتکننده؛ دو مطالعه؛ I 2 = 0%) و ET (MD: -0.08؛ 95% CI؛ 0.33- تا 0.16؛ 697 شرکتکننده؛ چهار مطالعه؛ I 2 = 4%) مطمئن نیستیم. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
میان آگونیستهای مختلف GnRH
از شواهدی با کیفیت بسیار پائین، به این نتیجه نرسیدیم که چرخهها بین آگونیستهای مختلف GnRH باعث بهبود CPR یا MR میشوند. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
آگونیستهای GnRH در مقابل آنتاگونیستهای GnRH
آنتاگونیستهای GnRH در مقایسه با آگونیستهای آن احتمالا CPR را بهبود میبخشند (OR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.42 تا 0.90؛ 473 شرکتکننده؛ یک مطالعه؛ شواهد با کیفیت متوسط). ما از تأثیر آنها بر MR و ET مطمئن نیستیم. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
آسپرین در مقابل کنترل
از شواهدی با کیفیت بسیار پائین، مطمئن نیستیم که چرخهای با استفاده از آسپرین در مقابل عدم استفاده از آن، باعث بهبود LBR؛ CPR، یا ET میشود یا خیر.
استروئیدها در مقابل کنترل
از شواهدی با کیفیت بسیار پائین، مطمئن نیستیم که چرخهای با استفاده از استروئیدها در مقابل عدم استفاده از آنها، باعث بهبود LBR؛ CPR، یا ET میشود یا خیر. هیچ مطالعهای پیامدهای دیگر را گزارش نکرد.
۱۴ عاملی که سبب چرخه قاعدگی نامنظم میشود ⏱
چرخه قاعدگی در هر فرد از روز پس از اتمام دوره قاعدگی و تا شروع دوره بعدی محاسبه میشود. این دوره در هر خانمی متفاوت است، اما میانگین مدت زمان در هر دوره قاعدگی که در نظر گرفته شده ۲۸ روز است.
اگر این چرخه بیش از ۳۵ روز یا کمتر از ۲۱ روز رخ دهد، بهعنوان دوره نامنظم چرخه قاعدگی شناخته میشود. عوامل متعددی میتواند سبب ایجاد چنین اختلالی در خانمها شود. در ادامه هر یک از موارد را ذکر خواهیم کرد.
بارداری
بارداری یک از عواملیست که سبب تاخیر در دوره قاعدگی میشود. همچنین برخی لکه بینی را نیز تجربه میکنند. اگر تاخیر قاعدگی همراه با موارد زیر باشد باید آزمایشهای لازم را برای بارداری انجام دهند:
- حالت تهوع در صبح
- حساسیت به بو
- حساسیت در سینه
- احساس خستگی
مصرف قرصهای هورمونی (ضد بارداری)
به گفته پزشکان متخصص زنان کرج، مصرف قرصهای ضد بارداری یا استفاده از دستگاه IUDs در رحم باعث قاعدگی نامنظم میشود، برخی اوقات لکه بینی نیز در بین مدتزمان قاعدگی وجود دارد. همچنین IUD منجر به افزایش شدت قاعدگیها، بیش از حد معمول خواهد شد.
شیردهی
یکی از دلایلی که باعث برهم زدن هورمون در خانمها میشود وجود پرولاکتین است که وظیفه تولید شیر را برعهده دارد. معمولا خانمها در طی شیردهی قاعدگیهای کم یا اصلا قاعدگی در این مدت برایشان وجود ندارد. پس از اتمام شیردهی، چرخه قاعدگی منظم خواهد شد.
پری منوپز
به حوالی یائسگی «پری منوپز» گفته میشود. معمولا خانمها ۴ الی ۸ سال نشانههایی مانند تغییرات در قاعدگی را در این دوران مشاهده میکنند. تغییراتی که در میزان سطح استروژن ایجاد میشود، منجر به طولانیتر یا کوتاهتر شدن مدت زمان قاعدگی خواهد شد.
سایر علائم این عارضه شامل موارد زیر است:
- گرگرفتگی
- تغییرات در خلقوخو
- خشکی واژن
- تعریق در شب
- سخت خوابیدن
تخمدان پلیکیستیک
کیست تخمدان یکی از دلایل رایج قاعدگی نامنظم و برهم خوردن چرخه قاعدگی است. برخی از خانمهایی که دچار چنین عارضههایی هستند قاعدگی را تجربه نمیکنند و در برخی خونریزیهای شدیدی وجود دارد. کیست تخمدان با مشکلات دیگری همچون موارد زیر همراه است:
- چاقی
- الگوی طاسی مردانه
- ناباروری
- موهای زائد در بدن و صورت
مشکلات تیروئید
هم پرکاری و هم کمکاری تیروئید، بهنوعی میتواند در اختلالات قاعدگی نقش مهم داشته باشد.
کمکاری تیروئید
اگر تیروئید کمکار باشد، قاعدگیهای طولانی و شدید مشاهده میشود. علاوه بر این نشانههایی همچون خستگی و افزایش وزن نیز در افراد مبتلا به تیروئید پرکار مشاهده شده است.
پرکاری تیروئید
افرادی که پرکاری تیروئید دارند، پریودهای بسیار سبک و کوتاه مدتی را نسبت به حد معمول تجربه میکنند. در پرکاری تیروئید علاوه بر اختلال در دوره قاعدگی با مشکلات دیگری همچون موارد زیر همراه است:
- کاهش وزن ناگهانی
- تپش قلب
- عصبی بودن
- استرس و اضطراب
همچنین تورم در ناحیه گردن یکی دیگر از نشانههایی است که خبر از اختلال در تیروئید میدهد و منجر به ایجاد تداخل در چرخه قاعدگی خواهد شد.
فیبروم رحمی
فیبرومها تومورهای خوش خیمی هستند که در دیواره عضلانی رحم ایجاد میشود. اکثر فیبرومهای ایجاد شده غیر سرطانی است و اندازه آن میتواند به اندازه یک دانه سیب یا به بزرگی یک گریپ فروت باشد.
فیبرومها منجر به پریودهای شدید، دردناک و گاهی کمخونی نیز میشود. همراه با چنین نشانههایی علائم دیگری همچون موارد زیر در افراد ایجاد میشود:
- احساس درد و فشار بر لگن
- درد در کمر و پاها
- درد هنگام رابطه جنسی
بیشتر فیبرومهای ایجاد شده نیازی به درمان ندارند. در صورت بروز کمخونی، پزشک متخصص زنان با تجویز داروهای مربوطه سعی بر برطرف کردن چنین مشکلی در خانمها خواهد داشت.
آندومتریوز
آندومتریوز از مشکلات رایجی است که در هر ۱۰ خانم یک نفر در سن باروری دچار این عارضه میشود. در این عارضه بافت داخلی رحم خارج از رحم رشد میکند. آندومتریوز سبب قاعدگی بسیار دردناک و طولانی، خونریزیهای شدید و خونریزی بین دورهها میشود.
علائم دیگر این بیماری شامل موارد زیر است:
- ناباروری
- درد در دستگاه گوارش
- حرکات دردناک روده
- درد در حین یا بعد از رابطه جنسی
اضافه وزن و چاقی
تحقیقات انجام شده در این خصوص نشان میدهد افرادی که دچار اضافه وزن هستند سطح هورمون و انسولین در آنها بیش از سایرین است. این مقدار از انسولین و هورمونها در اختلال چرحه قاعدگی بیتأثیر نخواهد بود. افزایش وزن با کم کاری نیز تیروئید مرتبط است که این دو عامل خود میتواند سبب قاعدگی نامنظم شود.
کاهش شدید وزن و اختلال در اشتها
کاهش وزن شدید باعث توقف عادت ماهانه میشود. عدم دریافت کالری مورد نیاز در تولید هورمون و تخمکگذاری تأثیرات بسزایی دارد. افراد دچار کمبود وزن علاوه بر داشتن اختلالات در قاعدگی، احساس خستگی، سردرد و ریزش مو نیز خواهند شد.
ورزش بیش از حد
تحقیقات نشان میدهد که انجام ورزش بیش از حد با هورمونهای مربوط به قاعدگی ارتباط مستقیمی دارد. خانمهایی که ورزشهای سنگین و فشرده انجام میدهند ممکن است مدتی قاعدگی را تجربه نکنند (آمنوره). مصرف مواد غذایی حاوی کالری بیشتر یا انجام تمرینات سبکتر چنین مشکلی را برطرف خواهد کرد.
استرس و اضطراب
هنگامی که فردی بهصورت مدام دچار استرس میشود، تداخلاتی در هورمونهای مغزی او ایجاد میشود. یکی از هورمونهایی که تحت تأثیر استرس قرار میگیرد، مربوط به چرخه قاعدگی است. این افراد باید برای درمان به دنبال راهی برای کاهش استرس باشند تا چرخه قاعدگی در حالت عادی و نرمال قرار گیرد.
استفاده برخی از داروها
استفاده بعضی از داروها میتواند تغییراتی را بدن ایجاد کند. داروهایی که باعث اختلال در چرخه قاعدگی میشود شامل موارد زیر است:
- هورمون درمانی
- داروهای تیروئید
- رقیقکننده خون
- داروهای صرع
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای مربوط به شیمی درمانی
- آسپرین
- ایبوپروفن
در صورت بروز عارضههایی همچون نامنظی در قاعدگی با پزشک متخصص درمیان بگذارید تا چارهای برای درمان این مشکل اندیشیده شود.
آندومتر و سرطان درهانه رحم
آندومتر و سرطان رحم با نشانه و عارضههایی در بیماران همراه است. یکی از مشکلات رایج آن اختلالت در قاعدگی است. قاعدگیهای شدید، خونریزی در حین یا بعد از رابطه جنسی و همچنین ترشحات غیرعادی از نشانههای این بیماری است. در برخی موارد تنها راه درمان سرطان رحم، برداشتن رحم یا لاپاراسکوپی هیسترکتومی است.
در چه مواقعی باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد؟
همانطور که گفته شد دلایل مختلفی وجود دارد که باعث بروز قاعدگی نامنظم و اختلال در چرخه قاعدگی در خانمها میشود. مواقعی که میبایست به پزشک متخصص مراجعه کرد:
- قاعدگی که بیش از سه ماه متوقف شود و فرد باردار نباشد.
- قاعدگی بهطور ناگهانی نامنظم شود.
- قاعدگی که بیش از ۷ روز بهطول انجامد.
- در صورتی که خونریزی بهحدی باشد که در یک ساعت بیش از یک پد بهداشتی استفاده شود.
- در طول دوره قاعدگی احساس درد شدیدی وجود داشته باشد.
- دوره قاعدگی کمتر از ۲۱ روز یا بیش از ۳۵ روز باشد.
- بین دورههای قاعدگی لکه بینی وجود داشته باشد.
- علائم دیگر مانند ترشحات یا تب را تجربه کنند.
هنگام مراجعه به پزشک، در خصوص سابقه بیماریهای شما سوال خواهد شد:
- میزان فعالیتهایی که انجام میدهید.
- تغییرات وزنی که اخیراً داشتهاید.
- هرگونه استرس و مسائل عاطفی که به تازگی تجربه کردهاید.
- آیا سابقه بیماریهای مقاربتی داشتید یا خیر.
معایناتی که برای تشخیص قاعدگی نامنظم برای شما انجام میگیرد به شرح زیر است:
- سیتیاسکن
- ام آر آی
- سونوگرافی لگن و واژن
- آزمایش خون
- معاینه لگن
- سونوگرافی شکمی
چه درمانهایی برای رفع پریود نامنظم خانمها وجود دارد؟
درمانی که برای بیماران در نظر گرفته میشود، بسته به علت ایجاد مشکل خواهد بود. گاهی ممکن است برخی از عوامل زمینهای دچار چنین ایجاد مشکلی شده باشد. بهطور کلی درمانهایی که برای بیماران در نظر گرفته میشود به شرح زیر است:
- مصرف داروهای پیشگیری از بارداری
- استفاده از آی یو دی هورمونی
- مصرف داروهای مربوط به تیروئید
- متفورمین
- کاهش یا افزایش وزن
- انجام تمرینات ورزشی
- مصرف مکملهای ویتامین D
تکنیکهایی جهت کاهش استرس مانند:
- یوگا
- مدیتیشن
- تنفس عمیق
به هر دوره از قاعدگیهای خود توجه داشته باشید
در حین درمان باید به نظم قاعدگی خود و هرگونه تغییرات غیرطبیعی که ایجاد میشود، دقت داشته باشید تا در صورت وجود مشکلی بتوانید در زمان مناسبی با پزشک خود درمیان بگذارید. بلافاصله پس از شروع دوره پریود تاریخ را یادداشت کرده و تا دوره بعدی مدت زمان آن را محاسبه کنید. بهطور کلی مواردی که باید در نظر گرفته شود به شرح زیر است:
- در صورتی که با علائمی همچون سردرد، گرفتگی عضلات، نفخ شکم، حساسیت در سینه و تغییرات در خلقوخو مواجه شدهاید.
- چه زمانی پریود یا خونریزی شما شروع میشود؟ آیا دیرتر یا زودتر از زمان موعود بوده است یا خیر؟
- میزان خونریزی شما چقدر بوده است، در طول روز از چندین پد بهداشتی استفاده میکنید.
- شدت علائم قاعدگی، مانند گرفتگی عضلات، کمردرد، دلدرد و سایر علائم غیر قابل تحمل میبایست توجه شود.
- پریود شما در این ماه طی چند روز بود؟ آیا کمتر یا بیشتر از دوره قبل بوده است یا خیر؟
با در نظر گرفتن تمامی این موارد میتوانید متوجه روند بهبود و بازگشت به حالت طبیعی بدن خود شوید و در صورت غیرطبیعی بودن علائم هر ماه، این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید.
کلام آخر
قاعدگیهای نامنظم میتواند علل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها از اهمیت زیادی برخوردار نیست و تنها با مصرف دارو در مدت کوتاهی میتوانید مشکل خود را برطرف کنید. اما برخی از علائم غیرطبیعی و نامنظم بودن پریود میتواند نشان از خطرات جدی برای سلامتی شما باشد.
به هر حال در مواقعی که عدم تعادل در قاعدگی وجود دارد، باید با پزشک درمیان بگذارید تا علت دقیق چنین مشکلی را جویا شود. بهطور کلی داشتن یک رژیم غذایی مناسب، انجام تمرینات ورزشی روزانه و کاهش استرس در طول زندگی میتواند تأثیر زیادی در درمان شما داشته باشد.
بررسی حالت های مختلف سیکل
اندازه فایل:
نوع فايل (MIME):
نوع مدرک
زبان مدرک
چکیده
سیستم احتراق اضافه یکی از روشهای مرسوم برای جبران کمبود انرژی حرارتی ارسال شده توسط توربینهای گازی و افزایش توان تولیدی واحدهای سیکل ترکیبی است. هزینه پایین سرمایهگذاری نسبت به میزان افزایش توان تولیدی، موجب شده است که طراحان تشویق به استفاده از این روش در نیروگاههای فوق شوند. در این مقاله به بررسی میدانی تغییرات عملکرد یک واحد سیکل ترکیبی واقعی در حالتهای مختلف بهرهبرداری از توربینهای گازی، با در نظر گرفتن وجود یا عدم وجود سیستم احتراق اضافه از دیدگاه انرژی و اگزرژی پرداخته شده است. بررسیها نشان میدهد که در تمامی حالات بهرهبردای موضوع تحقیق، مکانیزم احتراق اضافه موجب افزایش توان تولیدی تا مقادیر 26.3MW، افزایش راندمان انرژی سیکل بخار در حدود 2.43% میگردد ولی این سیستم بر راندمان انرژی و اگزرژی کل سیکل ترکیبی تأثیر منفی دارد. بهگونهای که در بدترین حالت مورد مطالعه، مقدار 1.7% افت در راندمان انرژی و 1.13% افت در راندمان اگزرژی سیکل ترکیبی بوقوع پیوست. همچنین مشخص شد، بهرهبرداری از نیروگاه در بارهای جزئی موجب افزایش قابل توجه تخریب اگزرژی در سیکل میگردد که حتی افزایش راندمانهای انرژی و اگزرژی سیکل بخار در اثر استفاده از سیستم احتراق اضافه، قادر به جبران آن نمیباشد.
کیست تخمدان(بررسی انواع کیست تخمدان و روش های درمان)
کیست تخمدان حفره هایی حاوی مایع و یا مواد جامد هستند که در زنان سنین مختلف باروری به وجود می ایند. در هر سنی ممکن است ایجاد شود. در واقع تخمدان ها دو غده تخم مرغی شکل هستند که در لگن و نزدیک لوله های رحمی قرار دارند.
آنها حاوی تخمک های نارس هستند. در هر سیکل قاعدگی یکی از تخمک های نارس به تخمک بالغ تبدیل می شود. در نهایت توانایی ایجاد لقاح را کسب می کند. علاوه بر تولید تخمک و باروری، عملکرد مهم دیگر تخمدان تولید هورمون های استروژن و پروژسترون است. این هورمون ها در سنین بلوغ به بروز صفات ثانویه جنسی مثل رشد پستان ها کمک می کند.
تخمدان ها در سنین مختلف از کودکی تا یائسگی ممکن است درگیر بیماری های مختلفی شوند. از مهمترین آنها ایجاد کیست های تخمدانی است. در این مقاله به بررسی و درمان کیست های تخمدانی می پردازیم.
آنچه در این مقاله خواهید اموخت:
کیست تخمدان چیست و چگونه به وجود می اید؟
انواع کیست های تخمدان کدامند؟
علائم کیست های تخمدان چیست؟
راه های درمان کیست های تخمدان؟
شیوع و فراوانی کیست های تخمدان؟
توصیه های لازم به بیماران درگیر کیست های تخمدان
کیست های تخمدان حفره هایی حاوی مایع و یا مواد جامد هستند که در زنان سنین مختلف باروری به وجود می آیند.
شیوع و فراوانی کیست های تخمدان
آنچه در این مقاله خواهید آموخت
کیست های تخمدان شایعترین بیماری زنان در سنین باروری می باشد. در سایزهای مختلفی دیده می شوند از اندازه های بسیار کوچک تا بسیار بزرگ که ممکن است کل حفره شکم را اشغال کند. اکثر کیست ها خوش خیم هستند ولی انواع مشکوک از نظر بدخیمی هم باید بررسی شوند.
کیست های تخمدان ممکن است کودکان نابالغ و زنان یائسه را نیز درگیر کند که در این دو گروه سنی معمولا اقدامات جراحی جهت درمان و اطمینان از پاتولوژی کیست ها زودتر به عمل خواهد امد. دختران مجرد نیز ممکن است دچار مشکلات کیست های تخمدانی شوند. بیشتر کیست ها در دختران مجرد از انواع ساده یا فانکشنال و یا اندومتریوزی است.
در این گروه سنی سعی بر ان است که با درمان های دارویی مشکلات ناشی از کیست های تخمدانی حل شوند. همچنین از انجام جراحی های مکرر که سبب اسیب به نسج تخمدان و اختلال باروری در اینده خواهد شد جلوگیری شود.
انواع کیست های تخمدان
کیست تخمدان دارای انواع مختلفی هست که شایعترین انها نوع کیست ساده و یا فانکشنال می باشد.
کیست های فولیکولی یا فانکشنال
همان طور که می دانید جهت تشکیل تخمک ابتدا حفره ای در تخمدان تشکیل می شود و سلول تخمک داخل ان قرار می گیرد. همچنین اطراف تخمک مایع جمع می شود. اگر جمع شدن مایع داخل حفره ادامه یابد و به هر دلیلی فولیکول تخمدانی پاره نشود، این حفره در اثر تجمع زیاد از حد مایع رشد می کند و کیست فولیکولی به وجود می اید.
کیست کورپوس لوتئوم
پس از ازاد سازی تخمک، بافتی به نام کورپوس لوتئوم باقی می ماند. اگر این بافت از خون پر شود کیست کورپوس لوتئوم به وجود می اید. این کیست ها پر خون هستند و ممکن است سبب خونریزی لگنی شوند.
کیست های سیست ادنوما
این کیست ها حاوی مایع غلیظی هستند و دیواره ضخیمی دارند. این کیست ها معمولا به درمان های دارویی جواب نداده و باید جراحی شوند.
کیست های تراتوم خوش خیم یا درموئید
این کیست ها حاوی اجزای جنینی مثل دندان، مو و چربی می باشد و در سایزهای مختلف دیده می شود.
کیست های اندومتریوما
این کیست ها حاوی مایع شکلاتی رنگ هستند که در اصطلاح کیست شکلاتی نامیده می شوند. دیواره این کیست ها ضخیم می باشد و به احشای مجاور چسبندگی پیدا می کنند. این مساله سبب ایجاد دردهای شدید لگنی می شود. روش درمان این کیست ها جراحی لاپاراسکوپی است و اکثرا سبب ایجاد ناباروری در زنان سنین تولید مثل می شود. علت ایجاد ناباروری در اثر کیست های اندومتریومایی ایجاد چسبندگی در لگن، اسیب لوله های فالوپ و اسیب به تخمدان ها است.
علائم کیست های تخمدان
کیست های فانکشنال ممکن است در اندازه کوچک به وجودآیند و در مدت کوتاهی از بین بروند. اگر این کیست ها بزرگ شوند بیمار با شکایت درد شکم و لگن مراجعه می کند. ممکن است علایم نفخ شکم و تهوع نیز اتفاق بیفتد.
کیست های کورپوس لوتئوم اگر پاره شوند علائمی مثل درد شدید شکم، تهوع و استفراغ، کم خونی اتفاق می افتد. برای کنترل خونریزی ،فرد مبتلا باید در بیمارستان تحت نظر قرار گیرد.
کیست های درمویید که حاوی مقادیر زیادی چربی هستند ممکن است دور خود پیچ بخورند. در اثر این پیچ خوردگی جهت حفظ بافت تخمدانی جراحی اورژانسی لازم شود.
کیست های تخمدانی در اثر عواملی مثل ضربه و فشار زیاد، مقاربت، اختلالات و نوسانات هورمونی بترکند و بیمار را دچار مشکل حاد کنند.
چگونه کیست های تخمدانی را بررسی می کنیم؟
جهت بررسی کیست های تخمدان بهتر است از سونوگرافی واژینال استفاده کنیم. با استفاده از این روش پروب سونوگرافی نزدیک بافت تخمدان قرار می گیرد. اجزای کیست به دقت بررسی می شوند. در بررسی سونوگرافی واژینال اندازه دقیق کیست، بررسی دیواره کیست، وجود ندول یا برجستگی در دیواره کیست، وجود اجزای سالید در داخل کیست باید گزارش شود.
روش دیگر بررسی کامل کیست های تخمدانی استفاده از روش ام ار ای است که ممکن است در کیست های مشکوک به بدخیمی اطلاعات بیشتری در اختیار ما قرار دهد و اسیب احشای مجاور و وجود مایع اسیت در داخل شکم را گزارش دهد.
انجام ازمایش خون جهت اندازه گیری مارکرهای بدخیمی کیست های تخمدانی از جمله اقداماتی است که در بررسی کیست های بزرگ و کیست های مشکوک به بدخیمی توصیه می شود. اگر سطح تومور مارکرها بالا باشد شک به بدخیمی و تصمیم گیری سریع تر برای جراحی تخمدان زودتر انجام می شود.
ترکیدن کیست تخمدان
ترکیدن فیزیولوژیک کیست های کوچک تخمدان که در هر چرخه باروری اتفاق می افتد خطر جدی به دنبال ندارد و سبب ایجاد دردهای مختصر در هر سیکل می شود. اگر اندازه کیست تخمدان بزرگ باشد پاره شدن ان سبب ریختن مایع فراوان به داخل شکم شده و این موضوع سبب تحریک پریتوئن ودردهای شدید شکم می شود.پاره شدن کیست های کورپوس لوتئوم به دلیل ایجاد خونریزی شکم خطرناک است ممکن است اقدامات جراحی اورژانسی لازم شود. کیست هایی که دیواره ضخیمی دارند مانند کیست های اندومتریوما احتمال پارگی بسیار کمی دارند.
درمان کیست های تخمدان
درمان های دارویی
امروزه از داروهای بسیار گوناگونی جهت درمان کیست های تخمدانی استفاده می شود. داروهای شبه پروژسترونی مانند مدروکسی پروژسترون و دوفاستون و داروهای حاوی استروژن و پروژسترون که در انواع مختلف دربازار دارویی یافت می شوند جهت درمان کیست های تخمدانی استفاده می شوند. از دسته داروهای استروژن و پروژسترون انواع قرص های ال دی را می توان نام برد. داروهای سرکوب کننده سیستم هورمونی مثل دیفرلین و میکرورلین برای درمان کیست های اندومتریوزی استفاده می شود. در درمان کیت های بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک از داروهایی مثل متفورمین و مهار کننده های هورمون های مردانه مثل اسپرینولاکتون و فیناستراید استفاده می شود.
درمان با لاپاراسکوپی
در این روش جراحی برش های بسیار کوچک بر روی شکم بیمار انجام می شود و وسایل مخصوصی از طریق این شکاف ها وارد بدن بیمار می شود. با استفاده از لنز لاپاراسکوپی و سیستم تصویر جراحی خروج کیست تخمدان انجام می شود.
درمان لاپاراتومی
در مواردی که پارگی کیست تخمدان اتفاق افتاده و یا اینکه امکانات مناسب جهت لاپاراسکوپی وجود ندارد از روش باز کردن شکم برای جراحی کیست تخمدان استفاده می شود. در این روش احتمال چسبندگی لگن و متعاقب ان ناباروری وجود دارد. بنابراین بهتر است به جای جراحی باز از روش لاپاراسکوپی استفاده شود.
تغذیه مناسب برای کیست های تخمدان
جهت کنترل بهتر کیست های تخمدان بهتر است از مواد انتی اکسیدان طبیعی مثل انواع توت ها زنجبیل و دارچین و چای سبز استفاده بررسی حالت های مختلف سیکل شود. از مواد غذایی فست فود که حاوی مواد نگهدارنده هستند خودداری شود. مصرف قهوه نسکافه و چای غلیظ و کاکائو و شیرینی های به حداقل رسانده شود.ورزش های هوازی حداقل سه بار در هفته و یوگا سیستم هورمونی را در بدن بالانس می کند و میزان بروز کیست های فانکشنال را کاهش می دهد. کاهش وزن در کنترل سندرم تخمدان پلی کیستیک و پیامدهای ناشی از ان بسیار مهم است و وزن ایده ال در این مورد بی ام ای زیر ۲۷ می باشد.رژیم های غذایی کم کربوهیدرات همراه با مصرف مقادیر مناسبی از میوه های تازه و سبزیجات در کنترل کیست های فانکشنال تخمدان بسیار موثر هستند.
کیست تخمدان در بارداری
کیست های تخمدان گاهی در بارداری ظهور می کنند و دربررسی های سونوگرافی حین بارداری تشخیص داده می شوند. اغلب این کیست ها خوش خیم هستند و نیاز به جراحی ندارند. در صورت بدخیم بودن پاره شدن کیست بزرگ شدن بیش از حد کیست و یا پیچ خوردگی باید جراحی به سرعت انجام شود.کیست های چند حفره ای باید مورد بررسی و مراقبت بیشتری قرار گیرند. بیشتر کیست های تخمدانی در سه ماهه اول بارداری تشخیص داده می شوند و برای درمان انها در سه ماهه اول می توان از روش لاپاراسکوپی بهره برد. درمان های دارویی برای درمان کیست های حین بارداری کاربردی ندارند.
کلام آخر
در آخر اذعان میکنیم که این نکات را فراموش نکنید این نکات عبارتنداز:
- درصورت احساس درد و یا سنگینی زیر شکم جهت بررسی احتمال کیست تخمدان به پزشک مراجعه کنید.
- بهترین روش بررسی کیست تخمدان انجام سونوگرافی واژینال است.
- چکاپ سالیانه توسط پزشک، در شناسایی کیست های بی علامت کمک کننده است.
شما میتوانید برای مشاوره و درمان کیست های تخمدان خود به دکتر فاطمه سروی، پزشک مجرب زنان و زایمان در غرب تهران ( دارنده فلوشیپ فوق تخصصی نازایی، لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی، عضو انجمن نازایی اروپا و آمریکا، دانشیار دانشگاه تهران) مراجعه نمایید.
شماره های تماس جهت رزرو: ۸۸۰۸۷۵۴۲-۰۲۱ و ۰۹۱۹۵۹۳۴۴۵۸ و ۰۹۱۹۵۶۰۰۳۴۲
نشانی: شهرک غرب، بلوار دادمان، خیابان بهارستان
10 thoughts on “ کیست تخمدان(بررسی انواع کیست تخمدان و روش های درمان) ”
با سلام و عرض تشکر از اطلاعات کامل و جامعی که در اختیار ما خوانندگان قرار دادید وارزوی سلامتی و موفقیت برای شما و خانم دکتر عزیز🙏
۱۴ عاملی که سبب چرخه قاعدگی نامنظم میشود ⏱
چرخه قاعدگی در هر فرد از روز پس از اتمام دوره قاعدگی و تا شروع دوره بعدی محاسبه میشود. این دوره در هر خانمی متفاوت است، اما میانگین مدت زمان در هر دوره قاعدگی که در نظر گرفته شده ۲۸ روز است.
اگر این چرخه بیش از ۳۵ روز یا کمتر از ۲۱ روز رخ دهد، بهعنوان دوره نامنظم چرخه قاعدگی شناخته میشود. عوامل متعددی میتواند سبب ایجاد چنین اختلالی در خانمها شود. در ادامه هر یک از موارد را ذکر خواهیم کرد.
بارداری
بارداری یک از عواملیست که سبب تاخیر در دوره قاعدگی میشود. همچنین برخی لکه بینی را نیز تجربه میکنند. اگر تاخیر قاعدگی همراه با موارد زیر باشد باید آزمایشهای لازم را برای بارداری انجام دهند:
- حالت تهوع در صبح
- حساسیت به بو
- حساسیت در سینه
- احساس خستگی
مصرف قرصهای هورمونی (ضد بارداری)
به گفته پزشکان متخصص زنان کرج، مصرف قرصهای ضد بارداری یا استفاده از دستگاه IUDs در رحم باعث قاعدگی نامنظم میشود، برخی اوقات لکه بینی نیز در بین مدتزمان قاعدگی وجود دارد. همچنین IUD منجر به افزایش شدت قاعدگیها، بیش از حد معمول خواهد شد.
شیردهی
یکی از دلایلی که باعث برهم زدن هورمون در خانمها میشود وجود پرولاکتین است که وظیفه تولید شیر را برعهده دارد. معمولا خانمها در طی شیردهی قاعدگیهای کم یا اصلا قاعدگی در این مدت برایشان وجود ندارد. پس از اتمام شیردهی، چرخه قاعدگی منظم خواهد شد.
پری منوپز
به حوالی یائسگی «پری منوپز» گفته میشود. معمولا خانمها ۴ الی ۸ سال نشانههایی مانند تغییرات در قاعدگی را در این دوران مشاهده میکنند. تغییراتی که در میزان سطح استروژن ایجاد میشود، منجر به طولانیتر یا کوتاهتر شدن مدت زمان قاعدگی خواهد شد.
سایر علائم این عارضه شامل موارد زیر است:
- گرگرفتگی
- تغییرات در خلقوخو
- خشکی واژن
- تعریق در شب
- سخت خوابیدن
تخمدان پلیکیستیک
کیست تخمدان یکی از دلایل رایج قاعدگی نامنظم و برهم خوردن چرخه قاعدگی است. برخی از خانمهایی که دچار چنین عارضههایی هستند قاعدگی را تجربه نمیکنند و در برخی خونریزیهای شدیدی وجود دارد. کیست تخمدان با مشکلات دیگری همچون موارد زیر همراه است:
- چاقی
- الگوی طاسی مردانه
- ناباروری
- موهای زائد در بدن و صورت
مشکلات تیروئید
هم پرکاری و هم کمکاری تیروئید، بهنوعی میتواند در اختلالات قاعدگی نقش مهم داشته باشد.
کمکاری تیروئید
اگر تیروئید کمکار باشد، قاعدگیهای طولانی و شدید مشاهده میشود. علاوه بر این نشانههایی همچون خستگی و افزایش وزن نیز در افراد مبتلا به تیروئید پرکار مشاهده شده است.
پرکاری تیروئید
افرادی که پرکاری تیروئید دارند، پریودهای بسیار سبک و کوتاه مدتی را نسبت به حد معمول تجربه میکنند. در پرکاری تیروئید علاوه بر اختلال در دوره قاعدگی با مشکلات دیگری همچون موارد زیر همراه است:
- کاهش وزن ناگهانی
- تپش قلب
- عصبی بودن
- استرس و اضطراب
همچنین تورم در ناحیه گردن یکی دیگر از نشانههایی است که خبر از اختلال در تیروئید میدهد و منجر به ایجاد تداخل در چرخه قاعدگی خواهد شد.
فیبروم رحمی
فیبرومها تومورهای خوش خیمی هستند که در دیواره عضلانی رحم ایجاد میشود. اکثر فیبرومهای ایجاد شده غیر سرطانی است و اندازه آن میتواند به اندازه یک دانه سیب یا به بزرگی یک گریپ فروت باشد.
فیبرومها منجر به پریودهای شدید، دردناک و گاهی کمخونی نیز میشود. همراه با چنین نشانههایی علائم دیگری همچون موارد زیر در افراد ایجاد میشود:
- احساس درد و فشار بر لگن
- درد در کمر و پاها
- درد هنگام رابطه جنسی
بیشتر فیبرومهای ایجاد شده نیازی به درمان ندارند. در صورت بروز کمخونی، پزشک متخصص زنان با تجویز داروهای مربوطه سعی بر برطرف کردن چنین مشکلی در خانمها خواهد داشت.
آندومتریوز
آندومتریوز از مشکلات رایجی است که در هر ۱۰ خانم یک نفر در سن باروری دچار این عارضه میشود. در این عارضه بافت داخلی رحم خارج از رحم رشد میکند. آندومتریوز سبب قاعدگی بسیار دردناک و طولانی، خونریزیهای شدید و خونریزی بین دورهها میشود.
علائم دیگر این بیماری شامل موارد زیر است:
- ناباروری
- درد در دستگاه گوارش
- حرکات دردناک روده
- درد در حین یا بعد از رابطه جنسی
اضافه وزن و چاقی
تحقیقات انجام شده در این خصوص نشان میدهد افرادی که دچار اضافه وزن هستند سطح هورمون بررسی حالت های مختلف سیکل و انسولین در آنها بیش از سایرین است. این مقدار از انسولین و هورمونها در اختلال چرحه قاعدگی بیتأثیر نخواهد بود. افزایش وزن با کم کاری نیز تیروئید مرتبط است که این دو عامل خود میتواند سبب قاعدگی نامنظم شود.
کاهش شدید وزن و اختلال در اشتها
کاهش وزن شدید باعث توقف عادت ماهانه میشود. عدم دریافت کالری مورد نیاز در تولید هورمون و تخمکگذاری تأثیرات بسزایی دارد. افراد دچار کمبود وزن علاوه بر داشتن اختلالات در قاعدگی، احساس خستگی، سردرد و ریزش مو نیز خواهند شد.
ورزش بیش از حد
تحقیقات نشان میدهد که انجام ورزش بیش از حد با هورمونهای مربوط به قاعدگی ارتباط مستقیمی دارد. خانمهایی که ورزشهای سنگین و فشرده انجام میدهند ممکن است مدتی قاعدگی را تجربه نکنند (آمنوره). مصرف مواد غذایی حاوی کالری بیشتر یا انجام تمرینات سبکتر چنین مشکلی را برطرف خواهد کرد.بررسی حالت های مختلف سیکل
استرس و اضطراب
هنگامی که فردی بهصورت مدام دچار استرس میشود، تداخلاتی در هورمونهای مغزی او ایجاد میشود. یکی از هورمونهایی که تحت تأثیر استرس قرار میگیرد، مربوط به چرخه قاعدگی است. این افراد باید برای درمان به دنبال راهی برای کاهش استرس باشند تا چرخه قاعدگی در حالت عادی و نرمال قرار گیرد.
استفاده برخی از داروها
استفاده بعضی از داروها میتواند تغییراتی را بدن ایجاد کند. داروهایی که باعث اختلال در چرخه قاعدگی میشود شامل موارد زیر است:
- هورمون درمانی
- داروهای تیروئید
- رقیقکننده خون
- داروهای صرع
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای مربوط به شیمی درمانی
- آسپرین
- ایبوپروفن
در صورت بروز عارضههایی همچون نامنظی در قاعدگی با پزشک متخصص درمیان بگذارید تا چارهای برای درمان این مشکل اندیشیده شود.
آندومتر و سرطان درهانه رحم
آندومتر و سرطان رحم با نشانه و عارضههایی در بیماران همراه است. یکی از مشکلات رایج آن اختلالت در قاعدگی است. قاعدگیهای شدید، خونریزی در حین یا بعد از رابطه جنسی و همچنین ترشحات غیرعادی از نشانههای این بیماری است. در برخی موارد تنها راه درمان سرطان رحم، برداشتن رحم یا لاپاراسکوپی هیسترکتومی است.
در چه مواقعی باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد؟
همانطور که گفته شد دلایل مختلفی وجود دارد که باعث بروز قاعدگی نامنظم و اختلال در چرخه قاعدگی در خانمها میشود. مواقعی که میبایست به پزشک متخصص مراجعه کرد:
- قاعدگی که بیش از سه ماه متوقف شود و فرد باردار نباشد.
- قاعدگی بهطور ناگهانی نامنظم شود.
- قاعدگی که بیش از ۷ روز بهطول انجامد.
- در صورتی که خونریزی بهحدی باشد که در یک ساعت بیش از یک پد بهداشتی استفاده شود.
- در طول دوره قاعدگی احساس درد شدیدی وجود داشته باشد.
- دوره قاعدگی کمتر از ۲۱ روز یا بیش از ۳۵ روز باشد.
- بین دورههای قاعدگی لکه بینی وجود داشته باشد.
- علائم دیگر مانند ترشحات یا تب را تجربه کنند.
هنگام مراجعه به پزشک، در خصوص سابقه بیماریهای شما سوال خواهد شد:
- میزان فعالیتهایی که انجام میدهید.
- تغییرات وزنی که اخیراً داشتهاید.
- هرگونه استرس و مسائل عاطفی که به تازگی تجربه کردهاید.
- آیا سابقه بیماریهای مقاربتی داشتید یا خیر.
معایناتی که برای تشخیص قاعدگی نامنظم برای شما انجام میگیرد به شرح زیر است:
- سیتیاسکن
- ام آر آی
- سونوگرافی لگن و واژن
- آزمایش خون
- معاینه لگن
- سونوگرافی شکمی
چه درمانهایی برای رفع پریود نامنظم خانمها وجود دارد؟
درمانی که برای بیماران در نظر گرفته میشود، بسته به علت ایجاد مشکل خواهد بود. گاهی ممکن است برخی از عوامل زمینهای دچار چنین ایجاد مشکلی شده باشد. بهطور کلی درمانهایی که برای بیماران در نظر گرفته میشود به شرح زیر است:
- مصرف داروهای پیشگیری از بارداری
- استفاده از آی یو دی هورمونی
- مصرف داروهای مربوط به تیروئید
- متفورمین
- کاهش یا افزایش وزن
- انجام تمرینات ورزشی
- مصرف مکملهای ویتامین D
تکنیکهایی جهت کاهش استرس مانند:
- یوگا
- مدیتیشن
- تنفس عمیق
به هر دوره از قاعدگیهای خود توجه داشته باشید
در حین درمان باید به نظم قاعدگی خود و هرگونه تغییرات غیرطبیعی که ایجاد میشود، دقت داشته باشید تا در صورت وجود مشکلی بتوانید در زمان مناسبی با پزشک خود درمیان بگذارید. بلافاصله پس از شروع دوره پریود تاریخ را یادداشت کرده و تا دوره بعدی مدت زمان آن را محاسبه کنید. بهطور کلی مواردی که باید در نظر گرفته شود به شرح زیر است:
- در صورتی که با علائمی همچون سردرد، گرفتگی عضلات، نفخ شکم، حساسیت در سینه و تغییرات در خلقوخو مواجه شدهاید.
- چه زمانی پریود یا خونریزی شما شروع میشود؟ آیا دیرتر یا زودتر از زمان موعود بوده است یا خیر؟
- میزان خونریزی شما چقدر بوده است، در طول روز از چندین پد بهداشتی استفاده میکنید.
- شدت علائم قاعدگی، مانند گرفتگی عضلات، کمردرد، دلدرد و سایر علائم غیر قابل تحمل میبایست توجه شود.
- پریود شما در این ماه طی چند روز بود؟ آیا کمتر یا بیشتر از دوره قبل بوده است یا خیر؟
با در نظر گرفتن تمامی این موارد میتوانید متوجه روند بهبود و بازگشت به حالت طبیعی بدن خود شوید و در صورت غیرطبیعی بودن علائم هر ماه، این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید.
کلام آخر
قاعدگیهای نامنظم میتواند علل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها از اهمیت زیادی برخوردار نیست و تنها با مصرف دارو در مدت کوتاهی میتوانید مشکل خود را برطرف کنید. اما برخی از علائم غیرطبیعی و نامنظم بودن پریود میتواند نشان از خطرات جدی برای سلامتی شما باشد.
به هر حال در مواقعی که عدم تعادل در قاعدگی وجود دارد، باید با پزشک درمیان بگذارید تا علت دقیق چنین مشکلی را جویا شود. بهطور کلی داشتن یک رژیم غذایی مناسب، انجام تمرینات ورزشی روزانه و کاهش استرس در طول زندگی میتواند تأثیر زیادی در درمان شما داشته باشد.
دیدگاه شما