روش های تعیین حد ضرر


منظور از حد ضرر (stop loss) در معاملات سهام چیست؟

حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) یکی از اصول اساسی در معاملات سهام برای حفظ سرمایه است. استاپ لاس با محدود کردن اندازه ضرر در معاملاتی که با شکست مواجه هستند، می تواند از سرمایه معاملاتی شما محافظت کند. هر معامله ای به سود نمی انجامد، حتی با وجود معاملات سودده، جبران خسارت تعداد کمی از ضرر و زیان های بزرگ کار سختی است.

تریلینگ حد ضرر چیست؟

استاپ لاس مفهوم بسیار مهمی است که سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به خوبی از آن بهره می‌برند. افراد ناآگاه نمی‌توانند از سودهای خود محافظت کنند و معمولا با از دست دادن بخشی از سرمایه، ناامید می‌شوند و از بازار بورس خارج می‌شوند. اما حرفه‌ای‌ها که زیر و بم بازار را خوب می‌شناسند به کمک حد ضرر سودهای خود را حفظ می‌کنند و به موفقیت می‌رسند.

همان‌طور که می‌دانیم هدف از تعیین استاپ لاس کاهش زیان و حفظ سود است. زمانی که حد ضرر را در معامله‌ای تعیین می‌کنیم، در واقع به این ترتیب مشخص می‌کنیم که چه زمانی برای خروج از سهم مناسب است.

در روش حد ضرر متحرک، هم‌چنان که سهم به روش های تعیین حد ضرر روند حرکتی خود ادامه می‌دهد، میزان استاپ لاس نیز تغییر خواهد کرد. در واقع جابجا کردن حد ضرر راهکاری است که برای محافظت از سود به دست آمده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه در حرکات صعودی سهم کاربرد دارد.

اجازه دهید توضیحات را با یک مثال دنبال کنیم. در نظر بگیرید که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کرده‌اید و حد ضرر خود را روی مبلغ ۹۵۰ تومان تعیین کرده‌اید. فرض کنید سهم تا ۱۵۰۰ تومان رشد می‌کند. در چنین حالتی مشخص است که شما سود زیادی به دست آورده‌اید. اما ناگهان روند سهم تغییر می‌کند و قیمت کم می‌شود. به این ترتیب اگر شما هم‌چنان حد ضرر خود را روی مبلغ ۹۵۰ تومان نگه داشته باشید، نه تنها سودهای خود را از دست می‌دهید، بلکه متضرر نیز خواهید شد. پس مهم است که با حرکت سهم، میزان استاپ لاس را تغییر دهید. به این ترتیب می‌توانید از سود به‌دست‌آمده محافظت کنید.

بسیاری از افرادی که از تریلینگ استاپ لاس استفاده می‌کنند می‌دانند که نوسان ذات بازار سهام است. آن‌ها با توجه به حرکت سهم و برای حفظ سود خود از این شیوه استفاده می‌کنند. به طور کلی هم‌زمان با روند صعودی سهم، حد ضرر نیز تغییر می‌کند و افزایش می‌یابد. از جمله مزایای این عمل، کاهش ریسک معاملاتی است. در تعیین حد ضرر متحرک می‌توانید از اندیکاتورها نیز کمک بگیرید و عملکرد بهتری از خود نشان دهید.

حد ضرر ثابت چیست؟

در بازار بورس حد ضررها یا ثابت هستند یا متحرک. حد ضرر متحرک همان تریلینگ استاپ لاس است که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم. اما حد ضرر ثابت همان‌طور که از نامش مشخص است به حد ضرری اشاره دارد که میزان آن تغییر نمی‌کند. بر این اساس علاوه بر تعیین درصد به عنوان نقطه‌ی خروج از سهم، می‌توان از شیوه‌های دیگری نیز استفاده کرد.

اما یکی از رایج‌ترین شیوه‌های تعیین استاپ لاس، تعیین یک عدد ثابت به عنوان نقطه‌ی خروج از سهم است. فرض کنید سهامی را در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریداری می‌کنید. شما می‌توانید مبلغ ۱۱۳۰ تومان را به عنوان حد ضرر تعیین کنید. به این صورت فارغ از این‌که سهم تا چه میزان سود می‌کند، حد ضرر شما روی همان عدد باقی خواهند ماند. عیب این شیوه آن است که موجب از دست رفتن سودهایی می‌شود که تا کنون کسب کرده‌اید.

یکی دیگر از روش‌های رایج در تعیین استاپ لاس، رسیدن دارایی به قیمت خرید است. افرادی که ریسک‌پذیر نیستند، حد ضرر خود را طوری تعیین می‌کنند که در بدترین حالت بدون هیچ سود و ضرری از دارایی خارج شوند. زمانی که قیمت سهم پس از رشد، تا قیمت نقطه‌ی ورود پایین می‌آید، به اصطلاح به آن نقطه‌ی سربه‌سر می‌گویند. به این ترتیب در چنین روشی اگر شما سهمی را به مبلغ ۱۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، فارغ از این‌که چه میزان سود کرده‌اید، حد ضرر برابر با ۱۲۰۰ تومان خواهد بود. یعنی ممکن است تمام سودهای خود را از دست بدهید اما ضرر و زیانی متحمل نشوید.

استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس در هر معامله ای این تضمین را به شما می دهد تا ضرر های شما قابل کنترل باشد. در نهایت این اطمینان را خواهید داشت، حساب معاملاتی تان در یک ریسک بزرگ قرار ندارد. رعایت استاپ لاس از نکات مهم و اساسی برای موفقیت در بورس است.

حد ضرر یک دستور است و در بروکر تنظیم می شود. وقتی ما سهامی را خریداری کردیم، یک استاپ لاس برای آن در نظر میگیریم تا وقتی سهام به قیمت خاصی رسید از طریق استاپ لاس معامله بسته شود.

این دستور برای کاهش ضررهای معامله گران در یک پوزیشن معاملاتی بکار میرود. زمانی که نمی توانید پشت میز کامپیوتر بنشینید و معاملات را نظاره کنید، توصیه می شود حتما از استاپ لاس استفاده کنید. Stop loss ، اهمیت استفاده و نحوه تنظیم آن از مهمترین بحث های آموزش بورس است.

چرا جاگذاری حد ضرر یا استاپ لاس اهمیت زیادی دارد؟

مهد سرمایه | منظور از حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

اهمیت حد ضرر در معاملات فارکس و بورس بسیار زیاد است. با یک سوال منطقی رو به رو هستیم. استاپ لاس در بازار سهام و ارز چه معنایی دارد؟ دوباره یاد آوری می کنیم دستور stop loss وقتی قیمت سهام در بروکر به حد معینی رسید، جهت فروش سهام یا ارز فعال می شود. همچنین باعث کاهش ضرر سرمایه گذاران بورس می گردد.

اگر چه بیشتر معامله گران از استاپ لاس در پوزیشن های معاملاتی بلند مدت استفاده می کنند، در پوزیشن های کوتاه مدت هم می توان برای کنترل ضرر از آن استفاده کرد.

دستور حد ضرر از احساسات تاثیر گذار روی تصمیم گیری های معاملات جلوگیری می کند. این ویژگی مخصوصا زمانی مفید است که کاربر قادر به تماشای پوزیشن نیست. استاپ لاس در فارکس به خاطر دلایل زیادی مهم است. یک دلیل ساده وجود دارد- هیچ کس نمی تواند آینده بازار فارکس و بورس را پیش بینی کند و فرقی ندارد یک پوزیشن چقدر قدرتمند باشد، یا چقدر اطلاعات در مورد یک روند خاص وجود داشته باشد.

قیمت های آتی برای بازار ناشناخته است و هر معامله ای یک ریسک می باشد. معامله گران بازار فارکس ممکن است بیش از نصف زمان با معامله جفت ارز های رایج به سود برسند. اما ممکن است به خاطر ضعیف بودن مدیریت سرمایه، معامله گران سود های خود را هم از دست بدهند. مدیریت نادرست پول و سرمایه می تواند عواقب ناخوشایندی را در پی داشته باشد.

برای جلوگیری از این وضعیت، باید نحوه محاسبه و تنظیم استاپ لاس را بلد باشید.

مهد سرمایه | منظور از حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

حد ضرر، استرس معامله گری را کاهش می دهد. هر روز یک چالش جدیدی است و تقریبا هر چیزی مانند سیاست جهانی، رویداد های بزرگ اقتصادی و شایعات مربوط به بانک مرکزی می تواند روند بازار را در یک چشم به هم زدن تغییر دهد. این بدان معناست: هر یک از ما ممکن است پوزیشنی خلاف جهت روند بازار داشته باشیم.

قرار گرفتن در جهت خلاف بازار امری اجتناب ناپذیر است اما ما می توانیم چنین وضعیتی را کنترل کنیم. شما می توانید به سرعت ضرر خود را کاهش دهید یا هم به امید تغییر روند بازار منتظر بمانید. نقطه حد ضرر در واقع نقطه ابطال ایده معاملاتی شماست. وقتی قیمت ها به این نقطه رسیدند، باید سیگنال خروج از معامله صادر شود.

مهد سرمایه | منظور از حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

حد ضرر از زیان های احتمالی جلوگیری می کند

نحوه تنظیم حد ضرر یا استاپ لاس بر اساس درصد

تنظیم حد ضرر بر اساس درصد، ابتدایی ترین نوع استاپ لاس است. در این روش درصدی از حساب معامله گر برای تنظیم stop loss استفاده می شود. برای مثال “۲ درصد از کل حساب ” مقداری است که یک فرد می تواند در معاملات خود ریسک کند. درصد ریسک، از معامله گری به معامله گر دیگر ممکن است تغییر کند.

بیشتر معامله گرهای تهاجمی تا ۱۰ درصد از حساب خود را ریسک می کنند. در حالیکه افراد با روحیه غیر تهاجمی، کمتر از ۱ درصد در هر یک از معاملات خود ریسک می کنند. هنگامی درصد ریسک مشخص شد، معامله گر با استفاده از پوزیشن سایز محاسبه میکند استاپ لاس در چه فاصله ای از نقطه ورود به معامله باید قرار گیرد. به یاد داشته باشید شما باید استاپ لاس را بر اساس وضعیت بازار یا قوانین سیستم معاملاتی خود تنظیم کنید نه بر اساس مقدار پولی که می خواهید از دست دهید.

برای مثال اگر شما یک حساب ۱۰۰۰۰ دلاری در فارکس داشته باشید و بخواهید تنها ۲% در هر معامله ریسک کنید، در نتیجه چه مقدار ریسک خواهید کرد؟ ۲ درصد ۱۰۰۰۰ دلار می شود ۲۰۰ دلار.

۲۰۰ دلار چند پیپ است؟ فرض کنید میخواهیم ۱۰۰۰۰۰واحد از یورو/ین را معامله کنیم. در این حالت هر پیپ تقریبا برابر با ۱۰ دلار است. در نتیجه بزرگترین حد ضرر می تواند تنها ۲۰ پیپ باشد. ( ۲۰۰ دلار تقسیم بر ۱۰ دلار کردیم نتیجه ۲۰ پیپ شد.)

مهد سرمایه | منظور از حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

حد ضرر به اندازه ۲۰ پیپ بالاتر از نقطه فروش تنظیم شده است.

تنظیم حد ضرر یا استاپ لاس بر اساس چارت

حد ضرر را می توان بر اساس حمایت ها و مقاومت های چارت تنظیم کرد. تعیین استاپ لاس از روی چارت یک روش معقول و منطقی است. در واقع ما می توانیم استاپ لاس های خود را بر اساس آنچه بازار به ما نشان می دهد، پایه ریزی کنیم.

یکی از مواردی که در بازار مشاهده می شود این است که قیمت ها سطوح خاصی را نمی توانند بشکنند. استاپ لاس را در بیرون از سطوح مقاومت ها و حمایت ها می توانید تنظیم کنید. به تصویر زیر توجه کنید:

مهد سرمایه | منظور از حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

قیمت بالاتر از خط روند شکسته می شود و ما بالای خط روند خرید می کنیم، اما حد ضرر را کجا قرار دهیم؟

وقتی در نمودار قیمت ها خط روند نزولی را شکستند و موقعیت خوبی برای خرید به وجود آمد. در نتیجه حتما شما تمایل به معامله خواهید داشت. اما قبل از معامله باید بدانید: ۱- حد ضرر را در کجا قرار دهید؟ ۲- ایده معاملاتی شما در چه شرایطی نقض می شود؟

مهد سرمایه | منظور از حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

محل تنظیم حد ضرر: زیر خط روند قرمز و زیر سطح حمایت قوی

در این حالت بهتر است حد ضرر های خود را زیر خط روند و در سطوح پشتیبانی قرار دهید. اما اگر بازار دوباره به سمت پایین برگردد، بدین معنی است فروشندگان کنترل بازار را در دست دارند. در نتیجه ایده معاملاتی شما باطل شده و باید از معامله خارج شوید و ضرر را قبول کنید.

سوالات متداول حد ضرر

اندیکاتورهای حد ضرر کدام‌اند؟

برای تعیین حد ضرر می‌توان از ابزارها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال به نحوی کاملا موثر بهره برد. در این میان چند اندیکاتور از بقیه‌ی موارد کارآمدتر هستند. یکی از این اندیکاتورها که در تعیین استاپ لاس عملکرد خوبی دارد، Parabolic SAR نام دارد. افزون بر این مورد می‌توان از سایر اندیکاتورها از جمله ATR (میانگین محدوده‌ی واقعی)، MA (میانگین متحرک)، پین بار و اندیکاتور باند بولینگر نیز کمک گرفت. باز هم لازم است بر این نکته تاکید شود که اندیکاتورها را نمی‌توان به تنهایی ملاک عملکرد قرار داد و بر اساس آن‌ها تصمیم گرفت.

چرا پایبندی به استاپ لاس مهم است؟

عمل کردن بر اساس استراتژی‌های از پیش تعیین‌شده، نشان‌دهنده‌ی بلوغ فکری و عملی معامله‌گران است. اگر نتوانیم در نقطه‌ای که از قبل مشخص کردیم از سهم خارج شویم، این امر به آن معناست که نتوانسته‌ایم احساسات‌مان را کنترل کنیم. سرمایه‌گذار موفق کسی است که با چشمی باز به بازار سرمایه نگاه کند و از احساسات و واکنش‌های هیجانی پرهیز کند. اگر حد ضرر را مشخص کنیم ولی به آن عمل نکنیم عملا استراتژی‌های معاملاتی خود را زیر پا گذاشته‌ایم. در چنین شرایطی نباید توقع موفقیت از خود داشته باشیم.

چه عواملی باعث می‌شود به حد ضرر عمل نکنیم؟

دو عامل ترس و طمع همیشه مانع از انجام تصمیم‌های منطقی می‌شوند. بر این اساس بسیاری از مواقع معامله‌گران با رسیدن به نقطه‌ی استاپ لاس به این دلیل که ممکن است سهم مجددا قیمت‌های بالایی را لمس کند، از آن خارج نمی‌شوند. به این ترتیب آن‌قدر در سهم می‌مانند که دیگر راه برگشتی نماند. در حالی‌که اگر در نقطه‌ی صحیح از سهم خارج شده بودند، می‌توانستند در سهم دیگری سرمایه‌گذاری کنند و سود خوبی از آن به دست بیاورند.

معایب حد ضرر متحرک چیست؟

با توجه به مواردی که در تریلینگ استاپ لاس بیان شد شاید گمان کنید که این شیوه‌ی تعیین حد ضرر هیچ معایبی ندارد و سراسر حسن است. اما حقیقت آن است که در زمانی که بازار در وضعیت اصلاح موقت به سر می‌برد، ممکن است حد ضرر برای برخی از افراد فعال شود و به این ترتیب این افراد سهام خود را بفروشند. غافل از آن‌که این اصلاح به زودی تمام می‌شود و سهم مجددا روند رو به رشد خود را از سر خواهد گرفت.

عوامل موثر در تعیین استاپ لاس کدام‌اند؟

یکی از مهم‌ترین مسائل در این خصوص، دیدگاه سرمایه‌گذار است که آیا به صورت بلندمدت است یا کوتاه‌مدت. افزون بر این نکته، مواردی مانند خطوط روند و حمایت و مقاومت سهم و هم‌چنین الگوهای نموداری نیز حائزاهمیت هستند. به طور کلی شرایط بازار می‌تواند به میزان زیادی بر تعیین حد ضرر تاثیر بگذارد. با استفاده از شیوه‌های آنالیز سهام مانند تحلیل تکنیکال می‌توانید روند قیمتی را پیش‌بینی کنید و بر اساس آن نقطه‌ای را به عنوان استاپ لاس تعیین کنید. سپس بسته به میزان سود خود بهتر است این نقطه را با در نظر گرفتن روند سهام، جابجا کنید تا از سود خود نیز حفاظت کنید.

اهمیت حد ضرر در معامله چقدر است همراه با ویدیو آموزشی

اهمیت حد ضرر در معاملات

در این مطلب قصد دارم تا در مورد حد ضرر در معاملات صحبت کنم ، حد ضرر یا (( روش های تعیین حد ضرر stop loss )) به عدد یا محدوده ای گفته میشود که شما برای معامله ی خود مشخص می کنید که بیشتر از مقداری که تعیین کردید سرمایه شما وارد ضرر بیشتر نشود و معامله شما بسته شود.

حد ضرر می تواند در سیستم و نزد کارگزار شما ثبت شود (( البته در بورس داخلی یا بازارهای مالی داخلی این امکان هنوز از لحاظ نرم افزاری پیاده سازی نشده ]) یا اینکه ذهنی ثبت شود،و شما برای خود قرارداد کرده ایید که اگر قیمت سهام یا ارز از فلان مقدار کمتر یا بیشتر شد از معامله خارج شوید.

در بازارهای مالی، باید خیلی سریع جلوی ضررها را بگیرید.

حدضرر برای همین منظور قابل تعریف است.

با وجود جنبه‌های زیادی که در بورس و معامله‌گری سهام وجود دارد و سبک و سنگین کردن‌ها در زمان معامله سهام، آسان است که گذاشتن حد ضرر را فراموش کنید.

حدضرر از آن موارد به ظاهر کوچک است که می‌تواند تغییر بزرگی را به وجود آورد. همه می‌توانند از این نگرش استفاده کنند، پس با این مطلب از سایت بورسینس همراه باشید.

حتما شنیده‌اید که برخی می گویند بهتر است پس از خرید یک سهم برای آن حدضرر تعیین کنید.

حد ضرر چیست ؟

تعریف ساده حدضرر یا حد توقف زیان این است: وقتی قیمت سهام به حد ضرر تعیین شده رسید، سهام موردنظر را باید فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.

باید توجه کنید که کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین در زمانی که قیمت سهام بالا رفت، حدضرر را نیز باید متناسب با قیمت، افزایش داد.

مزایا و روش های تعیین حد ضرر معایب حدضرر اتوماتیک

در بازارهایی مانند فارکس مزایای تعیین حدضرر بصورت خودکار این است که شما مجبور نخواهید بود که قیمت سهام را بصورت روزانه چک کنید (متاسفانه گذاشتن سفارش حد ضرر و انجام آن بصورت خودکار در حال حاضر در بورس تهران مقدور نیست.)

این گزینه بسیار کارآمدی است مخصوصا زمانی که در تعطیلات یا در وضعیتی قرار دارید که نمی‌توانید به کامپیوتر، اینترنت و موبایل دسترسی داشته باشید.

معایب حد ضرر خودکار این است که ممکن است حدضرر (مخصوصا زمانی که در قیمت نامناسبی تنظیم شده) با یک نوسان خیلی کوچک قیمت در بازار فعال شده و ناخواسته معامله‌ای که انجام داده‌اید بسته شود.

درست است که در بورس تهران امکان گذاشتن حد ضرر خودکار وجود ندارد اما چارت ایران به شما توصیه می‌کند حتما حدضرر سهامی که خریداری کرده‌اید را یادداشت کنید و بدون قید و شرط آنرا اجرا نمایید.

هیچ قاعده و قانونی برای تعیین قیمت حد ضرر وجود ندارد. این موضوع کاملا به سبک سرمایه‌گذاری شما و میزان ریسک پذیری‌تان بستگی دارد (بلندمدت، کوتاه مدت، میان مدت)

شاید شخصی که هدفش نوسان‌گیری است، حدضرر را 5 درصد زیر قیمت خرید قرار دهد در حالیکه شخصی که دارای هدف بلندمدت سرمایه‌گذاری است، 15 درصد پایین‌تر از قیمت خرید را به عنوان حدضرر تعیین نماید.

تعیین نقطه توقف یا حدضرر نیاز به کمی تجربه و داشتن اطلاعات کافی از تحلیل تکنیکال دارد . نکات کلیدی زیر می‌تواند در تعیین حد ضرر به شما کمک کند.

اهمیت حد ضرر در معاملات

چند نکته کلیدی در تعیین حدضرر

  • حد ضرر را در معاملات کوتاه مدت روی محدوده‌ حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین 8 تا 10 درصد باشد)
  • حدضرر را در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید (بین 10 تا 20 درصد پایین‌تر از قیمت خرید)
  • وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت کردید، حدضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به عنوان حمایت روش های تعیین حد ضرر عمل می‌کند قرار دهید.
  • اگر حدضرر را در فاصله کوتاهی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زود هنگامی از بازار داشته باشید (سهم خیلی زود فروخته شود.)
  • اگر حدضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، باعث زیان بیشتر شما می‌شود. (سهم خیلی دیر فروخته می‌شود)
    بنابراین یافتن حدوسط در تعیین حد ضرر استراتژی هوشمندانه و بهتری می‌باشد.
  • همیشه به حد ضرر تعیین شده عمل کنید. اگر پس از عمل کردن به حدضرر، رشد سهم شروع شد، نیازی نیست خودتان را ملامت کنید و از آن به بعد در تعیین حدضرر دقت و مطالعه بیشتری انجام دهید. به جای ناراحت بودن، در عوض خوشحال باشید که براساس استراتژی تان معامله را انجام داده اید.
  • برخی از افرادی که به دید بلند مدت سرمایه گذاری میکنند اعتقادی به تعیین حدضرر ندارند. شما هم اگر به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن هستید و قصد سرمایه گذاری بیش از 9 ماهه دارید میتوانید حدضرر تعیین نکنید.

شروع عصر یخبندان و تباهی با رعایت نکردن حد ضرر !

تعریف حد ضرر یکی از الزامات سرمایه‌گذار بوده اما تعیین حد آن مقوله‌ای است که محدوده ی وسیعی را پوشش داده و از خصوصیات فردی و روحی شخص سرمایه‌گذار شروع شده و تا مقدار سرمایه و اندازه ریسک و نوع بازار و شناخت سابقه تاریخی سهم ادامه می یابد، امیدوارم فرصتی حاصل شود که در پستهای آینده به روشهای تعیین حد ضرر نیز بپردازم ولی آنچه که امروز قرار است بدانید اهمیت آن است.روش های تعیین حد ضرر روش های تعیین حد ضرر روش های تعیین حد ضرر نکته !همیشه پیش‌بینی‌ها نمی‌تواند درست باشد و بنابراین اگر معامله ما به هر دلیلی مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار باید ضرر متحمل شد؟

موارد زیادی پیش می‌آید که ممکن است حد ضرر ما در یک معامله فعال شود و سپس سیر صعودی یا نزولی آن سهم شروع شود و ما را در غم از دست دادن سهم خویش داغ‌ دار کند. این قسمت که البته واقعیت هم دارد، همان بخش گول زننده‌ای است که بسیاری از سهام‌داران را دچار مشکل حاد می‌کند، بنابراین تصمیم می گیرد که در معاملات بعدی حد ضرر نگذارد و این آغاز فصل یخبندان مالی برای معامله گر است.

وقتی در معامله ای حد ضرر تعریف می کنید و ضرر فعال و لمس میشود هرگز از متد خود ناامید نشوید و روحیه ی خود را از دست ندهید، زیرا حد ضرر برای این است که فعال شود و یک چیز فرمایشی و سمبلی نیست، تنها نکته ی مهم و ضروری این است که اگر تعداد حد ضررهایی که از شما فعال میشود زیاد است باید یک بازبینی کلی در روش و سیستم معاملاتی خود انجام دهید و هرگز اقدام به پاک کردن صورت مسئله یعنی حذف حد ضرر نکنید.

نکته !عدم تعیین حد سود و ضرر یعنی عدم داشتن برنامه و یعنی عدم مدیریت سرمایه و ریسک خود.

آیا می توانید تصور کنید در حال رانندگی در یک اتومبیل با سرعتی بسیار بالا هستید و پدال گاز را نیز تا انتها فشرده اید. حال بصورت ناگهانی مانعی بزرگ را در مقابل خود می بینید و این در حالی روش های تعیین حد ضرر است که در تجهیزات اتومبیل شما اصلاً چیزی بنام ترمز وجود ندارد و سرانجام …! نابودی…!

اهمیت حد ضرر در معاملات


حد ضرر (stop loss ) در بازار ارز بین الملل نیز دقیقاً همان نقش ترمز مطمئن را در اتومبیل کورسی شما دارد ، کما اینکه با نوسانات گاها شدیدی که در بازار ارز دیده می شود ،در صورت استفاده نکردن از حد ضرر، در کمتر چند ساعت ،امکان از بین رفتن تمام سرمایه شما وجود دارد .نکته !تعیین حد ضرر از سوی معامله گران ،گاها حتی از خود معاملات نیز اهمیت بیشتری پیدا می کند واین دقیقاً در حالیست که اکثر معامله گران در بازار فارکس هنوز استراتژی و متد ثابتی در مورد استفاده از حد ضرر و مقدار آن در معاملاتشان ندارند

حال چنانچه به مدریت ریسک سرمایه و مدریت پول توجه بیشتری کنیم و در کنار آن نیز از متد معاملاتی مطمئن برای ورود و خروج از بازار استفاده کنیم، مطمئناً بالانس نهایی معاملات ما با سود بالایی همراه خواهد بود . ذر این اینجا تکرار مجدد این مسئله ضروریست که عمده عامل عدم موفقیت بیش از 90% از معامله گران در پایان سال مالی در بازار فارکس ،عدم اطلاع و یا عدم استفاده از روشهای مطمئن در مدیریت ریسک سرمایه و پول است که تعیین حد مناسبی از حد ضرر (S/L) نیز از اجزاء مهم این علوم می باشد .

دانلود ویدیو با حجم ۱۵۰ مگابایت

وقتی از یک آماتور پرسیده میشود که چرا در معامله ی خود حد ضرر نمی گذاری پاسخی که میدهد این است: ” که ما حدوداً در میانه یک رنج مشحص و تکراری از نوسانات قیمت می باشیم . پس بنابراین به هر حال نرخ قیمت به مکان قبلی اش باز خواهد گشت!” آری و بعد نتیجه آن، از دست دادن کل سرمایه ( کال شدن ) است.

تعیین حد ضرر در بورس به چه معناست و اصطلاحات در تحلیل تکنیکال چیست

تعیین حد ضرر در بورس به چه معناست و اصطلاحات در تحلیل تکنیکال چیست

یکی از اصطلاحات مهم در معامله گری تعیین حد ضرر و زیان است. بدون داشتن هدف مشخص در سرمایه گذاری نمی توان از سرمایه خود محافظت نمود. افراد حرفه ای پس از ورود به هر معامله در بازار بورس ابتدا حد ضرر و زیان و حد سود خود را تعیین می کنند.

به گزارش ایسنا، بنابر اعلام چارت ایران، حد ضرر و زیان و سود به معنی انتخاب حد مشخصی است که چنانچه قیمت سهام به آن حد برسد، معامله گر اقدام به فروش سهام می نماید. فروش در حد سود به معنی رسیدن به هدف سود مورد نظر و فروش در حد ضرر به معنی جلوگیری از زیان بیشتر است. در هر صورت تعیین حد سود و ضرر به معامله گر امکان داشتن استراتژی معاملاتی مشخص می دهد.

تعیین حد ضرر و زیان در معاملات بورس

حد ضرر و زیان بورس چیست

حد ضرر و زیان در بورس به معنی تعیین یک مرز مشخص برای سهام خریداری شده است. معمولا حد ضرر و زیان را حداکثر ۱۰ درصد قیمت سهام خریداری شده در نظر می گیرند. حد ضرر نرمال حدود ۵ تا ۷ درصد است. به عنوان مثال چنانچه شما سهامی را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری می کنید، حد سود و ضرر ۱۰ درصد به شما می گوید که وقتی قیمت سهام به ۱۱۰۰ تومان و یا ۹۰۰ تومان رسید آن را بفروشید. در این جا ۱۱۰۰ تومان حد سود و ۹۰۰ تومان حد ضرر و زیان است.

تعیین حد ضرر برای معامله گری موفق در بورس

بی توجهی به حد ضرر و زیان در معامله گری در بورس می تواند از دست دادن سرمایه را به همراه داشته باشد. برخی افراد پس از رسیدن به حد ضرر و زیان آن را تغییر داده و یا نادیده می گیرند. این چشم پوشی می تواند به قیمت از دست دادن سرمایه معامله گر تمام شود. حد ضرر و زیان خود را طوری تعیین کنید که حداکثر ۱۰ درصد سرمایه شما را شامل شود. در مواقعی که روند افزایشی است، پس از رسیدن به قیمت جدید، می توان حد روش های تعیین حد ضرر ضرر و زیان متغیر با توجه به قیمت جدید در نظر گرفت. این کار منجر به حفظ سرمایه و سود شما خواهد شد.

تحلیل تکنیکال

روش های تکنیکال با استفاده از نمودارهای قیمت، اندیکاتورها و شاخص ها، روندهای صعودی، نزولی و خنثی، الگوهای رفتاری مختلف، انواع سطوح حمایتی و مقاومتی و میانگین متحرک به تجزیه و تحلیل می پردازند. مدل های مختلف نمودار و معانی که هر کدام دارند در نهایت منجر به پیش بینی آینده بازار خواهد شد. تحلیل تکنیکال به در اهداف کوتاه مدت و میان مدت سرمایه گذاری کاربرد زیادی دارند. نوسان گیری از روش های تکنیکال برای انتخاب نماد مناسب و تعیین زمان ورود و خروج به بازار استفاده می نماید.

اصطلاحات مهم تحلیل تکنیکال

سطح مقاومتی و سطح حمایتی نمودار قیمت

یکی از مفاهیم مهم در نمودار قیمت و تحلیل تکنیکال مقدماتی و پیشرفته رایگان ، سطوح حمایتی و مقاومتی است. دانستن معانی سطوح به تحلیل صحیح نمودار و رفتار بازار منجر می شود. سطح مقاومتی به سطح قیمتی گفته می شود که بازار در روند صعودی خود با آن درگیر خواهد بود. گذشتن از این سطح دشوار بوده و به اصطلاح مقاومت از خود نشان می دهد.

سطح مقاومتی در روندهای صعودی نمودار دیده می شود. از دیگر مفاهیم تحلیل تکنیکال سطح حمایتی است. سطح حمایتی به سطح قیمتی گفته می شود که در صورت روند نزولی و تمایل بازار به کاهش قیمت ها، در این سطح با حمایت مواجه می شود. عبور از سطح حمایتی و رسیدن به قیمت پایینتر با مقاومت بازار مواجه است. در روندهای نزولی نمودار سطح حمایتی منجر به حمایت از قیمت سهم در سطح حمایتی می شود.

اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال

یکی از اصطلاحات مهم در تحلیل تکنیکال اندیکاتورها هستند. اندیکاتورها با استفاده از فرمول و ابزارهای محاسبه اطلاعات مفیدی در اختیار ما قرار می دهند. اندیکاتورهای روی نمودار و خارج نمودار جهت حرکت نمودار را نمایش می دهند. روند صعودی و نزولی نمودار توسط اندیکاتور نشان داده شده و قدرت پیش بینی بازار به معامله گران داده می شود. نکته مهم دیگر این است که انواع میانگین متحرک، حجم معاملات و روند بازار به کمک اندیکاتور و شاخص ها به تحلیل بازار کمک می کنند.

پرایس اکشن را می توان بعنوان یکی از مفاهیم پرطرفدار تریدری نام برد با دانستن نحوه بکارگیری آن می توان عملکرد در بازار را بهبود بخشید. علاوه بر این، به کمک آن، عملکرد و نگاه به چارت پیشرفت زیادی خواهد داشت. به همین دلیل، در این مقاله به آموزش پرایس اکشن و نکات مهم آن می پردازیم.

روش تعیین حد ضرر در معاملات بورس

مفهوم حد ضرر در سرمایه گذاری بازار بورس به چه معناست؟
حد ضرر چیست و فرمول محاسبه آن

حد ضرر در سرمایه‌گذاری بورس

حد ضرر در بورس یا استاپ لاس عبارت است از حداکثر مقدار ضرر مجاز در یک معامله که معمولا به اختصار با عبارت SL نمایش داده می شود. به بیان دیگر حد ضرر یعنی جایی که تحلیل معامله‌گر نقض می‌شود و بازار بر خلاف پیش‌بینی معامله‌گر حرکت می‌کند. در چنین شرایطی با فعال شدن دستور حد ضرر، معامله بسته می‌شود و از زیان بیشتر معامله‌گر جلوگیری می‌کند.

حال اگر بعد از خرید یک سهم برخلاف انتظار ما قیمت آن شروع به کاهش کرد، به این معنی است که یا در محاسبات خود اشتباه کرده‌ایم یا بر خلاف روند بازار، وارد شده‌ایم و تحلیل درستی از سهم نداشتیم و در این شرایط باید صبر کنیم تا بعد از کاهش قیمت، سهام دوباره به قیمت مورد نظر ما برسد و یا بعد از اندکی کاهش بلافاصله از سهم خارج شویم.‌‌ Stop Loss نقطه‌ای است که در صورت رسیدن قیمت سهم به آن نقطه، معامله بدون هیچ گونه شک و تردید و چون و چرا خارج می‌شود. گاهی ممکن است بعد از رسیدن قیمت سهم به Stop Loss و خارج شدن از معامله، بلافاصله روند قبمتی سهم تغییر کند.

معامله‌گران آماتور از اینکه برای معامله خود حد زیان تعیین کرده ابراز پشیمانی می‌کند و احتمالآ در آینده چنین کاری نخواهد کرد. اما معامله گر منطقی و با تجربه به بررسی علت و ضعف استراتژی معاملاتی خود در تعیین نقطه ورود و خروج مناسب می‌پردازد. او سعی بر این می‌کند که به مرور خطای خود را در تعیین حد ضرر کاهش دهد. بنابراین معامله گر منطقی به مرور یک استراتژی تدوین می‌کند که در شرایط مختلف بازار سوددهی را برای خود تضمین می‌کند.

یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای ابتدا باید قبل از انجام هر معامله ای یک بررسی کامل از سهامی که قصد خرید و یا فروش آن را دارد داشته باشد تا بدینوسیله بتواند حد سود و زیان را تعیین کند در صورتی که به سود مورد نظر دست یافت یا سهم به مقاومت خود رسید، از سهم خارج می‌شود زیرا هیچ سهمی برای همیشه حالت صعودی نخواهد داشت حال اگر سهام رشد نزولی پیدا کرد و به حد ضرر رسید سرمایه گذار میبایست سریعا از سهم خارج شد. با توجه به این که نوسان های بازار می تواند بسیار زیاد باشد و بستن بصورت دستی ممکن است مقدور نباشد پیشنهاد می کنیم که حتما در معاملات خود در دستورات تنظیم شده در روش های تعیین حد ضرر کارگزار فارکس یا هر کارگزاری دیگر حتما حد ضرر یا استاپ لاس را قرار دهید تا خود کار اعمال شود.

نکته! به اهداف خرید خود فکر کنید مانند قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان است. برای سرمایه‌گذاری در بورس باید ابتدا انتظارات خود را تعریف کنیم و به سوالاتی نظیر زمان ورود یا خروج در یک سهم، سود مورد انتظار و میزان ضرری که حاضر به پذیرش آن هستیم، پاسخ دهیم.

عوامل موثر در تعیین حد ضرر:

  • ‌خط روند حمایت
  • ‌فیبوناچی: درصد ها و سطوح فیبوناچی قیمت های احتمالی برای حمایت و مقاومت هستند و برای انجام معاملات این قیمت ها را باید حتما از قبل بر روی چارت تحلیل تکنیکال خود علامت بزنید.
  • ‌امواج الیوت
  • ‌الگوهای نموداری
  • ‌کف دوقلو
  • ‌الگوی سروشانه
  • وضعیت کلی بازار بورس
  • خصوصیات فردی و روحی سرمایه گذار سهام
  • مقدار ریسک
  • میزان سرمایه
  • قصد از سرمایه گذاری
  • انتظارات از سهم
  • تاریخچه نوسانات آن سهم

محاسبه حد ضرر:

‌روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر در معامله وجود دارد. برخی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و برخی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم.

  • تعیین حد ضرر ثابت: معامله‌گر مقدار مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند.
  • حد ضرر مکانیکال: حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود.
  • حدضرر تکنیکال و ترسیمی: ‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود.
نحوه اعمال حد ضرر:

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. فعال شدن حد ضرر در یک معامله بورسی به مفهوم تثبیت قیمت پایانی سهم زیر قیمت حد ضرر است. یعنی بر اساس استراتژی که مکتوب کرده‌اید، اگر قیمت پایانی سهم شما از حد ضررتان پایین‌تر رفت، می‌بایست اقدام به فروش سهم نمایید. یکی از دلایل رعایت حد ضرر از منظر معامله گری اینست که خواب سرمایه شما را از بین می‌برد. ممکن است سهمی که شما حد ضرر آن را رعایت نکرده اید، پس از مدتی دوباره به قیمت بالای حد ضرر برگردد و شاید از نظر یک تریدر معمولی، نیاز به رعایت حد ضرر نباشد. اما یک تریدر حرفه‌ای به این نکته اینطور نگاه می‌کند که عدم رعایت حد ضرر موجب می‌شود که در یک بعد قضیه سرمایه وی از خواب زیادی برخوردار شود و از سودهای دیگر بازار باز بماند. همچنین گذشت زمان و بازنگری سهم به قیمت های قبلی موجب خستگی سهامدار و فروش در ضرر بیشتر خواهد شد.

‌مزیت تعیین حد ضرر در بورس چیست؟

یکی از مزیت‌های اصلی حد ضرر را علاوه‌ بر جلوگیری از افزایش زیان، می‌توانیم جلوگیری از خواب سرمایه نیز بدانیم.

نکته! در بازارهایی مانند فارکس مزایای تعیین حدضرر بصورت خودکار این است که شما مجبور نخواهید بود که قیمت جفت ارز را بصورت روزانه چک کنید.

حد ضرر چیست و چگونه تعیین و اعمال می‌شود؟

حد ضرر چیست

فعالیت در بازارهای مالی همواره تابع مؤلفه‌های مختلفی است. یک فرد زمانی می‌تواند به معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شود که نه‌تنها به‌خوبی این مؤلفه‌ها را بشناسد؛ بلکه بتواند در بزنگاه‌های حساس تصمیم‌گیری‌های درستی به کمک آن‌ها داشته باشد. بسیاری از فعالان بورس، فارکس یا بازار ارزهای دیجیتال با اصول معامله‌گری آشنایی کافی دارند؛ اما نمی‌توانند در مواقع حساس بر احساسات خود غلبه کنند و تصمیم درست را اتخاذ کنند. یکی از این موضوعات که اهمیت بالایی دارد، تعیین حد ضرر در معاملات است. در ادامه بررسی می‌کنیم که حد ضرر چیست و چگونه باید از آن در معامله‌گری استفاده نمود. با ما همراه باشید.

حد ضرر چیست؟

اساساً هیچ‌کس برای ضرر کردن وارد یک معامله نمی‌شود. اما باید توجه داشت که بازارهای مالی تحت تأثیر فاکتورهای متعددی هستند که تنها تعداد معدودی از آن‌ها در کنترل معامله‌گر قرار دارد. بسیاری از این فاکتورها در مناسبات مختلف حاکم بر بازار رقم میخوردند و به همین دلیل از عهده معامله‌گر خارج است. در نتیجه همواره احتمال ضرر کردن در معاملات بازارهای مختلف مالی وجود دارد. در همین راستا باید یک نکته مهم را در نظر گرفت؛ فرض کنید در یک معامله وارد ضرر شوید. به نظر شما تا چه میزان ضرر را باید تحمل کرد و از معامله خارج نشد؟

این سؤال بسیار اساسی است که باید قبل از ورود به هر معامله‌ای به آن پاسخ دهید. به‌عنوان مثال شما یک سهم را در قیمت 1000 تومان می‌خرید. باتوجه‌به شرایط بازار تصمیم می‌گیرید که حد ضرر خود را روی 800 تومان قرار دهید. در واقع اگر قیمت این سهم وارد فاز نزولی شود و به 800 تومان برسد، حد ضرر شما فعال شده و باید بلافاصله نسبت به فروش آن اقدام کنید. به این ترتیب از ضرر بیشتر جلوگیری می‌کنید. این یک تعریف ساده و عملیاتی از مفهوم حد ضرر بود.

مزیت تعیین حد ضرر چیست؟

این موضوع کاملاً طبیعی است که تا زمانی که یک دارایی را نفروشید، نه سود کرده‌اید و نه ضرر. میزان سود و زیاد وقتی مشخص می‌شود که از یک معامله خارج شوید. اما مبتنی بر این دیدگاه نباید اجازه به خواب رفتن سرمایه را بدهید. سرمایه زمانی می‌تواند سودآور باشد که حرکت داشته باشد. شما نمی‌توانید از رشدهای منطقی که در بازار جاری است، جا بمانید و فرصت‌ها را از دست بدهید؛ بنابراین حد ضرر در معامله به شما کمک می‌کند تا از به خواب رفتن سرمایه و همچنین زیان‌های بیشتر جلوگیری کنید. به عبارت دیگر، پایبندی به حد ضرر فضا را برای جبران ضرر متحمل شده در معاملات دیگر مهیا می‌کند.

چگونه می‌توان حد ضرر را در معاملات خود تعیین کرد؟

تعیین حد ضرر از مجموعه اصول ثابت و معین پیروی نمی‌کند و هر معامله‌گر باید مبتنی بر استراتژی معاملاتی خود و همچنین میزان ریسک‌پذیری‌اش حد ضرر خود را در معاملات تعیین کند. اما در حالت کلی سه راه‌حل اساسی برای تعیین حد ضرر در معاملات وجود دارد که عبارت‌اند از:

1- تعیین حد ضرر به روش ثابت

در این روش معامله‌گر فارغ از ابزارهای تحلیل تکنیکال، باتوجه‌به شناختی که از دارایی و روحیات شخصی خود دارد، یک عدد مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در معاملات تعیین می‌کند. هر زمان قیمت دارایی افت کرد و حد ضرر معامله‌گر فعال شد، تصمیم به فروش دارایی می‌گیرد.

2- تعیین حد ضرر به کمک اندیکاتورها

اندیکاتورها به‌عنوان ابزارهای کارآمدی برای تعیین حد ضرر در معاملات مختلف به شمار می‌روند. اندیکاتورها مجموعه توابع و الگوریتم‌های ریاضی هستند که به کمک آن‌ها می‌توان پیش‌بینی‌های نسبتاً خوبی از روند حرکت قیمت یک دارایی ارائه داد. تعیین حد ضرر به کمک اندیکاتورها معمولاً به کمک نرم‌افزارهای تحلیلی که برای این منظور تولید شده‌اند، صورت می‌گیرد.

3- تعیین حد ضرر به کمک نمودارهای تحلیل تکنیکال

کارکردن با نمودار‌های قیمت دارایی‌ها در تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر بسیار کاربردی و مفید است. البته کسانی می‌توانند از این ابزارها استفاده کنند که آموزش‌های لازم برای استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال را به‌خوبی فراگرفته باشند. الگوهای سر و شانه، کف دوقلو، امواج الیوت، فیبوناچی و … از جمله ابزارهای مهمی در تحلیل تکنیکال هستند که با بررسی نمودار قیمت دارایی اطلاعات متنوعی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند.

مهم‌ترین نکات در تعیین حد ضرر

در اینجا لازم است تا چند نکته مهم در خصوص حد ضرر را مورد بررسی قرار دهیم.

– حد ضرر در معاملات همواره یک مقدار ثابت و غیرقابل‌تغییر نیست. معمولاً با افزایش قیمت یک دارایی، معامله‌گر باید با بازنگری در شرایط موجود، حد ضرر خود را نقطه معینی بالا بیاورد.

– معمولاً توصیه می‌شود که بیشتر از 10 درصد قیمت خرید را به‌عنوان روش های تعیین حد ضرر حد ضرر قرار ندهید. البته تعیین این عدد وابسته به میزان ریسک‌پذیری شما است.

– زمان در هر معامله‌ای حکم پول و سرمایه را دارد. شما نمی‌توانید سال‌ها صبر کنید تا اهداف قیمتی که برای یک معامله در نظر گرفته‌اید، محقق شود مگر اینکه ارزش آن را داشته باشد. منظور این است که حد ضرر صرفاً مفهوم مالی نیست؛ بلکه باید زمان را نیز به‌عنوان معیاری برای ورود و خروج در معاملات در نظر گرفت و در صورت محقق نشدن اهداف در بازه زمانی مورد انتظار از آن خارج شد.

– تعیین حد ضرر با شناسایی محدوده حمایتی یک سهم رابطه تنگاتنگی دارد. به‌عنوان مثال ممکن است یک سهم در محدوده حمایتی با موجی از خریداران مواجه شود و روند صعودی به خود بگیرد. در این راستا باید درک درستی از محدود حمایتی قیمت دارایی‌ها داشته باشید.

– اگر یک دارایی در مسیر صعودی موفق به شکستن مقاومت مهمی شد، حتماً سعی کنید در بازنگری خود حد ضرر را در محدوده مقاومت شکسته شده قرار دهید.

– در معاملات خود تعصب بی‌جا به خرج ندهید و در صورتی که حد ضرر شما فعال شد، فوراً اقدام به فروش دارایی کنید.

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که مفهوم حد ضرر چیست و چگونه می‌توان آن را در معاملات خود به کار گرفت. هیجانات در بورس به‌عنوان یک سم برای معامله‌گر به شمار می‌رود و در صورتی که احساسات کنترل نشود، معامله‌گر نمی‌تواند تصمیم درستی در بزنگاه‌های حساس اتخاذ کند. حتماً جایگاه ویژه‌ای برای حد ضرر در تدوین استراتژی معاملاتی خود در نظر بگیرید.

فینوتیپس محیطی دوستانه برای یادگیری معامله‌گری در بازارهای مالی مختلف است. مونولوگ در سیاست‌های تیم فینوتیپس جایگاهی ندارد و به دنبال برقراری دیالوگ و تعامل دو طرفه با مخاطبان عزیز هستیم. در این راستا کلاب‌هاوس فینوتیپس بستری بسیار خوب برای ارتباط‌ گیری با شما عزیزان است. در این بستر با هم بحث می‌کنیم تا راه‌های مختلف تبدیل‌شدن به یک معامله‌گر موفق را یاد بگیریم.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.