دارایی های قابل معامله

۲4. صندوق قابل معامله (ETF) چیست؟

با این‌که قراردادهای آتی بیت کوین هم‌چنان به قوت خود باقی هستند، پس صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) چیست؟ در این مقاله، به بیان توضیحاتی درباره‌ی صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین می‌پردازیم، و تفاوت‌ آن را با «صندوق قابل معامله بلاک چین‌» روشن می‌کنیم.

صندوق قابل معامله (ETF) بیت کوین چیست و کارکرد آن چگونه است؟

ETF معمولا به عنوان صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (exchange-traded fund) شناخته می‌شود. ETF نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که قیمت دارایی‌های خاصی را نظیر طلا، نفت، شاخص یا سهام دنبال می‌‌کند.

نکته‌ی مهم درباره‌ی ETF این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند دارایی‌های موجود در آن را با سایر فعالان بازار در بورس اوراق بهادار معامله کنند.

صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین «ارز دیجیتالِ بیت کوین» را به عنوان یک دارایی تلقی می‌کند یا عملکرد قیمت بیت کوین را دنبال می‌کند؛ یعنی سرمایه‌گذارِ دارنده‌ی صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین به صورت غیرمستقیم بیت کوین را خریداری می‌کند، نه بیت کوین واقعی را. این شرایط به سرمایه‌گذار کمک می‌کند از فرایند پیچیده‌ی ذخیره‌سازی و اقدامات امنیتی آن رها شود.

به علاوه، صندوق قابل معامله دقیقا از قیمت بیت کوین پیروی می‌کند؛ به این ترتیب، از نظر سرمایه‌گذار میان در اختیار داشتن صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین و خرید و نگهداری از ارز دیجیتال واقعی باید تفاوت اندکی وجود داشته باشد.

تفاوت میان خرید یک صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین و خودِ بیت کوین در این است که سرمایه‌گذاران به جای الزام به خرید و ذخیره‌ی امن بیت کوین واقعی، یک کانال سرمایه‌گذاری تحت نظارت را در اختیار دارند که می‌توانند از طریق آن، در صرافی‌ها خرید و فروش کنند.

چرا باید در یک صندوق قابل معامله بیت کوین سرمایه‌گذاری کرد

شاید اکنون این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که اگر صندوق قابل معامله بیت کوین دقیقا از قیمت رمز ارز واقعی پیروی می‌کند، دیگر چرا باید یک واسطه برای خودمان ایجاد کنیم؟ ما می‌توانیم مستقیما در بیت کوین سرمایه‌گذاری و معامله کنیم.

بگذارید در این مورد کمی بیش‌تر توضیح دهیم؛ دلایل زیادی برای ضرورت استفاده از صندوق قابل معامله‌ (ETF) بیت کوین وجود دارند. یکی از مهم‌ترین دلایل را پیش‌تر بیان کردیم؛ این‌که سرمایه‌گذاران دیگر مجبور نیستند نگران رویه‌های امنیتی مربوط به ذخیره‌سازی بیت کوین و سایر رمز ارزها باشند. هم‌چنین، دیگر نیاز نیست فقط به صرافی‌های رمز ارز وابسته باشید؛ سرمایه‌گذاران می‌توانند ETF را از طریق واسطه‌ها نظیر بازارها و صرافی‌های سنتی نیز خرید و فروش کنند.

البته، هنوز هیچ صندوق قابل معامله‌ و قابل سرمایه‌گذاری بیت کوین در صرافی‌های ایالات متحده وجود ندارد، ولی صندوق‌های قابل معامله‌‌ای وجود دارند که از طریق آن‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند – نظیر محصولات مالی بیت کوین قابل دسترس در «صرافی‌های اروپایی‌» و صرافی خارج از بورس «بیت کوین تراست.‌»

اوراق قابل معامله (ETN) – ارائه‌دهنده‌ی بیت کوین

سرمایه‌گذاران می‌توانند در بورس اوراق بهادار استکهلم با یورو یا با کرون سوئد، به خرید و فروش اوراق قابل معامله‌ی ارائه‌دهنده‌ی بیت کوین (XBT Provider Bitcoin) بپردازند.

آن‌ها به سرمایه‌گذاران خرد و سرمایه‌گذاران نهادی امکان می‌دهند دسترسی تحت نظارتی به بیت کوین و اتریوم داشته باشند.

سرمایه‌گذاران برای در اختیار داشتن Bitcoin One Tracker (یک محصول قابل‌ معامله برای نشان دادن بازده‌ی دارایی‌هایی نظیر بیت کوین) باید ۲.۵ درصد کارمزد بپردازند.

سرمایه‌گذاری تراست بیت کوین

سرمایه‌گذاری تراست بیت کوین متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری گری‌اسکیل (Grayscale) به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد سهام را در صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله خارج از بورس (OTC) خریداری کنند؛ این صندوقْ بیت کوین را به عنوان یک دارایی پایه از جانب سرمایه‌گذاران نگهداری می‌کند.

سرمایه‌گذاران بابت داشتن سهام در سرمایه‌گذاری تراست بیت کوین باید سالانه دو درصد کارمزد بپردازند.

صندوق‌های قابل معامله بلاک چین

شماری از صندوق‌های قابل معامله‌ی بلاک چین وجود دارند که از جانب مشتریان‌شان در سهام بیت کوین سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از صندوق‌های قابل معامله‌ی بلاک چین در بازار عبارت هستند از Amplify Transformational Data Sharing ETF (NYSEARCA: BLOK) ، صندوق قابل معامله Reality Shares Nasdaq NexGen Economy ETF (NASDAQ: BLCN)، و Innovation Shares NextGen Protocol ETF (NYSEARCA: KOIN).

مزایای صندوق قابل معامله

صندوق قابل معامله (ETF) بیت کوین به گروه‌های متعدد و جدیدی از سرمایه‌گذاران متمول که پیش‌تر قادر به سرمایه‌گذاری در بیت کوین نبودند، کمک می‌کند.

به علاوه، پذیرش صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین قیمت بیت کوین را به قله‌های جدیدی خواهد رساند، زیرا سرمایه‌گذاران نهادی و سرمایه‌گذاران شخصی که پیش‌تر با این فناوری آن‌چنان آشنا نبودند، اکنون قادر هستند از طریق صندوق‌های قابل معامله در بیت کوین آزادانه سرمایه‌گذاری کنند.

آینده‌ی صندوق‌های قابل معامله بیت کوین

کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC) بر فرایند فهرست کردن قراردادهای آتی بیت کوین در گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو (CME) و بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) نظارت داشته است؛ از این رو، احتمال ایجاد صندوق‌های قابل معامله در آینده وجود خواهد داشت.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) فهرست تراست بیت کوین وینکلواس را در ۲۰۱۸ تایید نکرد، ولی هستر پیرس، عضو این کمیسیون، معتقد است بازار برای صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین دارایی های قابل معامله آماده است و هم‌چنین، در رد صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین با سایر اعضای گروه موافق و همراه نبوده است.

جامعه‌ی رمز ارز امیدوار دارایی های قابل معامله است در آینده‌ی نزدیک صندوق قابل معامله بیت کوین در صرافی‌های ایالات متحده در دسترس باشند. ولی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نگران است «معامله‌ی بیت کوین در صرافی‌هایی که عمدتا تحت نظارت نیستند، بیت کوین را در برابر کلاهبرداری و فریبکاری آسیب‌پذیر کند.‌» این خود دلیل اصلی عدم تایید صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین تاکنون تلقی می‌شود.

با رشد بازار بیت کوین و افزایش شفافیت در فعالیت‌های معاملاتی آن، زیاد طول نخواهد کشید که صندوق قابل معامله بیت کوین در فهرست بورس‌های مهم اوراق بهادار ایالات متحده قرار بگیرد.

ارزش صندوق‌های قابل معامله در بورس‌های جهان به ۴۸۳۰ میلیارد دلار رسید

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از بورس تهران؛ طبق اعلام موسسه تحقیقاتی و مشاوره مستقل ETFGI، ارزش دارایی ابزار قابل معامله مورد اشاره در بورس های مختلف نسبت به سال 2016، حدود 36 درصد رشد داشته است و مجموع خالص منابع ورودی به این بازار در سال 2017 نزدیک به 654 میلیارد دلار افزایش یافت.

این دستاورد در حالی بدست آمده که بیست و دوم ژانویه سال 2018 مصادف با 25 سالگی انتشار نخستین صندوق قابل معامله در ایالات متحده آمریکا می‌باشد و در حال حاضر قیمت هر واحد این صندوق حدودا 280 دلار است.

گفتنی است صندوق قابل معامله SPDR S&P500 در تاریخ 22 ژانویه 1993 میلادی با هدف پیگیری نوسانات شاخص S&P500 راه اندازی شد و تا مدت ها بزرگترین ETF در دنیا محسوب می شد. این در حالی است که ارزش کل دارایی‌های این صندوق به نزدیک 280 میلیارد دلار رسیده است و بخش‌های فن آوری (21 درصد)، خدمات مالی (17 درصد)، (سلامت 14 درصد) و صنایع مصرفی(11 درصد) بزرگترین سهم را در اولین ETF جهان به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین طبق اعلام ETFGI، در بورس های جهان حدودا 5400 صندوق قابل معامله و نزدیک به 2000 انواع ابزار تحت مدیریت دادوستد می شوند. این در حالی است که مجموع تعداد این ابزار های قابل معامله در بورس ها در سال 2005 میلادی تنها 500 نمونه اعلام شده است و ارزش کل دارایی شان حدودا 430 میلیارد دلار بود.

علاوه بر این طی 13 سال گذشته ارزش این بازار بیش از 10 برابر افزایش یافته و به بازار های جدید راه یافته است. ضمن این که در پایان دسامبر 2017، تعداد 11 صندوق قابل معامله (سهمی، شاخصی، با در آمد ثابت و ترکیبی) به ارزش مجموع 8700 میلیارد ریال در بورس اوراق بهادار تهران ثبت شده اند.

گفتنی است صندوق قابل معامله در بورس(exchange-traded fund) گونه‌ای از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک می‌باشد که امکان پیروی از بازده یک شاخص معین را فراهم می‌آورد و سهام آنها همانند سهام شرکت‌های عمومی، در بورس اوراق بهادار قابل معامله است.

همچنین فعالیت اصلی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار یا دارایی‌های فیزیکی است که به ‌عنوان دارایی پایه صندوق در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین عملکرد هر صندوق، به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی دارد.

در ابتدای فعالیت صندوق‌های قابل معامله در بورس، عمدتاً مورد توجه سرمایه‌گذاران نهادی شامل مدیران صندوق‌های فعال، غیرفعال و صندوق‌های پوشش خطر بودند، اما در سال‌های اخیر به ویژه در ایالات متحده آمریکا، سرمایه‌گذاران خرد نیز به سمت این صندوق‌ها، گرایش پیدا کرده‌اند.

جهش صندوق‌ های قابل معامله در آخرین هفته فروردین

صندوق‌ های معامله‌پذیر سرمایه‌ گذاری در سهام، در هفته‌ای که گذشت، به طور متوسط ۴.۹درصد رشد قیمت را تجربه کردند و خالص ارزش دارایی‌ های آن‌ها ۳.۹درصد افزایش یافت. این در حالی بود که شاخص کل بورس، رشد چهار درصدی را به ثبت رساند.

• صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام (سهامی، مختلط و شاخصی)
• صندوق‌های دولتی
• صندوق‌های کالایی (طلا و زعفران)

اقتصاد آنلاین – سهیل بانی؛ صندوق‌های معامله‌پذیر سرمایه‌گذاری در سهام، در هفته‌ای که گذشت، به طور متوسط ۴.۹درصد رشد قیمت را تجربه کردند و خالص ارزش دارایی‌های آن‌ها ۳.۹درصد افزایش یافت. این در حالی بود که شاخص کل بورس، رشد چهار درصدی را به ثبت رساند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام (سهامی، مختلط و شاخصی)

بیشترین بازدهی هفتگی قیمت، ۱۰درصد و مربوط به صندوق مدیریت ثروت بازنشستگی (مدیر) بود. همچنین بهترین عملکرد، در اختیار صندوق امین تدبیرگران فردا (الماس) قرار گرفت. به طوری که خالص ارزش دارایی‌های آن ۹.۸درصد ارتقا یافت.

گفتنی است در هفته‌ای که گذشت، هیچ یک از صندوق‌های سهامی، مختلط و شاخصی، شاهد افت قیمت و خالص ارزش دارایی‌هایشان نبودند.

صندوق ارزش آفرین بیدار را می‌توان ارزان‌ترین صندوق در شروع هفته بعد نام برد. زیرا قیمت آن روی تابلو ۱۱.۶درصد زیرNAV ابطال قرار دارد. صندوق فراز داریک نیز به عنوان گران‌ترین صندوق، با انحراف ۲.۹درصدی قیمت، به استقبال هفته بعد رفت.

صندوق‌های دولتی

در طول هفته، صندوق واسطه‌گری مالی یکم ۵.۴درصد افزایش قیمت داشت و ارزش سبد بانکی و بیمه‌ای آن ۱.۵درصد ارتقا یافت. دومین صندوق دولتی، یعنی صندوق پالایشی یکم، ۱۱درصد رشد قیمت داشت و به ارزش سبد دارایی‌های پالایشگاهی آن ۸.۱درصد اضافه شد. بدین ترتیب قیمت «دارا یکم» ۲۷.۷درصد و «پالایش» ۲۶.۵درصد زیر NAV ابطال بسته شد.

صندوق‌های کالایی (طلا و زعفران)

در طول هفته جاری، صندوق‌های مبتنی بر سکه طلا به طور میانگین بازده ۱.۵درصدی برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آوردند. به موازات آن گواهی سپرده یک روزه سکه طلای بانک رفاه ۰.۸درصد رشد قیمت داشت و ۰.۵درصد بالای قیمت سکه بازار آزاد به معاملات این هفته خود پایان داد.

از میان صندوق‌های کالایی، صندوق ETF پشتوانه طلای لوتوس (طلا) بهترین بازدهی (۱.۹درصد) را به نام خود ثبت کرد و حباب منفی صندوق گروه زعفران سحرخیز نیز به ۱۵.۱درصد رسید.

آخرین وضعیت صندوق‌های قابل معامله در بازارهای جهانی منتشر شد

موسسه تحقیقاتیETFGI ارزش دارایی های سرمایه گذاری شده در صندوق های قابل معامله بورسی در سطح بین الملل را بیش از 5 تریلیون دلار اعلام کرد.

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، به نقل از موسسه تحقیقاتیETFGI، ارزش دارایی های سرمایه گذاری شده در صندوق های قابل معامله بورسی در سطح بین الملل به بیش از 5 تریلیون دلار بالغ شد.

موسسه تحقیقاتی و مشاوره ETFGI که اخبار و تحولات صندوق های قابل معامله و ابزار مشابه را در بازار های جهان و از جمله بورس تهران پوشش می دهد، در پایان ماه مه 2018 میلادی مجموع ارزش دارایی های سرمایه گذاری شده در این ابزار را در بازار های بین المللی 5004 میلیارد دلار اعلام کرد.

در ماه مه سال جاری این میزان سرمایه گذاری با 35 میلیارد دلار (هفت دهم درصد) رشد روبرو شد. مجموع ورودی سرمایه به صندوق ها طی این ماه بالغ بر 50 میلیارد دلار تخمین زده شد. ارزش ورودی سرمایه صندوق های قابل معامله در کل بازار های جهانی طی 52 ماه گذشته همواره مثبت بوده است. در پایان ماه مه تعداد کل صندوق های قابل معامله نزدیک به 5600 مورد اعلام گردید.

در حال حاضر تعداد 12 صندوق قابل معامله به مجموع ارزش 9200 میلیارد ریال در بورس تهران درج و معامله می شود.

بازگشت ETF های دولتی به ۹۵ درصدِ ارزش خالص دارایی

سازمان بورس برای نزدیک شدن صندوق‌های قابل معامله دولتی به ارزش ذاتی آنها پیشنهادهایی را به عنوان راهکار ارائه و در هیات مدیره خود تصویب کرده که اجرایی شدن آن منوط به تصویب شورای عالی بورس است.

به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، آذرماه سال گذشته، مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با مهمترین دغدغه دارنگان واحدهای صندوق‌های قابل معامله یا (ETF) دولتی مبنی بر نزدیک نبودن آن‌ها به NAV یا همان ارزش ذاتی خود بیان کرد که سازمان بورس و اوراق بهادار ماموریت دارد تا مسایل موجود در این رابطه را برطرف کند.

در همین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار در اقدامی جدید راه کارهای سه گانه‌ای را در راستای نزدیک‌تر شدن صندوق‌های پالایش یکم و دارا یکم به ارزش ذاتی خود در هیئت مدیره جمع‌بندی و پیشنهاد کرده است.

براساس این پیشنهاد، اشخاص غیردولتی سهام‌دار این صندوق‌ها باید بتوانند در صندوق‌ها اعمال رای کنند. پیش از این تنها دولت امکان تاثیرگذاری مستقیم در مجمع صندوق ها را داشت و سایر سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی امکان مشارکت در تصمیم گیری این صندوق‌ها را نداشتند.

سازمان بورس در پیشنهادی دیگر مطرح کرد که این ETF ها به صندوق‌های فعال و بخشی تبدیل شوند به این معنی که صندوق‌ها می‌توانند ترکیب سبد دارایی های قابل معامله سهام را تغییر داده و بازارگردان نیز داشته باشند؛ این در حالی است که پیش از این تنها ۴ شرکت این صندوق‌ها شامل نمادهای (شتران، شپنا، شبندر، شبریز) و زیرمجموعه هایشان در پورتفوی این شرکت وجود داشت. این پورتفو به شکل بسته بود و امکان خرید و فروش شرکت‌های نام برده برایشان وجود نداشت، اما با اجرای پیشنهاد حاضر امکان تغییر ترکیب سبد سهام و استفاده از پتانسیل بازارگردان برای آنها فراهم شده است.

امکان فروش واحدهای ممتاز این صندوق‌ها در یک مزایده و واگذاری آن به بخش خصوصی برای جذب نقدینگی بیشتر، یکی دیگر از پیشنهادهای مطرح شده در این خصوص است. این پیشنهاد نیز در راستای پیشنهاد اول بوده و امکان فروش واحدهای ممتاز را به منظور جذب منابع جدید و به کارگیری در پورتفوی صندوق به منظور افزایش قدرت مانور سرمایه گذاری در صندوق مطرح شده است.

شایان ذکر است، در حال حاضر این راهکارها برای اجرایی شدن در انتظار تصویب شورای عالی بورس است. پیش‌بینی می‌شود با اجرایی شدن این پیشنهادها، صندوق‌های دارایکم و پالایش یکم به ۹۵ درصد از ارزش ذاتی خود برسند.

(یادآور می‌شود، از آنجایی که عملکرد صندوق‌ها ارتباط مستقیم به عملکرد دارایی‌ها و نحوه مدیریت آنها دارد. هر صندوق از واحدهای سرمایه‌گذاری تشکیل شده که ارزش آنها با NAV یا خالص ارزش دارایی‌های صندوق مشخص می‌شود.)