حجم معامله برابر است با= میزان ریسک (به واحد دلار)/ حد ضرر(pip) * pip value
حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن
زمانیکه وارد سایت Tsetmc.com شوید، با کلیک بر روی علامت ذرهبین، میتوانید هر نمادی را که بخواهید، جستجو کنید. در صفحهی مربوط به نماد مورد نظر میتوانید اطلاعاتی از آن نماد را مشاهده نمایید. یکی از این اطلاعات مهم «حجم مبنا» میباشد. اگر تازه با بورس آشنا شدهاید و قصد سرمایهگذاری در این بازار را دارید، احتمالاً این سوال برایتان هم پیش بیاید که حجم مبنا چیست؟ فرمول آن چیست و چگونه محاسبه میشود؟ اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟ حجم مبنای چه سهامی یک است؟ و در نهایت بهطور کلی حجم مبنا چه نقشی در تابلوخوانی بورس دارد؟ برای آشنایی کامل با مفهوم حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن، با ادامهی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید.
تاریخچه شکلگیری حجم مبنا در بورس
تا چند سال پیش سهام به شکل امروزی حجم مبنا نداشتند. این موضوع باعث میشد تا هیجانات کاذب زیادی در قیمت سهام به وجود آید و در نتیجه سهام شرکتها بهصورت حبابی رشد کرده و از ارزشهای واقعی خود تا حد زیادی فاصله بگیرند. از این رو قانون حجم مبنا در بورس در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به سردبیری حسین عبده تبریزی برای سهام وضع شد.
در ابتدای این قانون، اساس بر این بود که ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت بورسی طی یک سال مورد معامله قرار گیرد. روزهای کاری سال هم ۲۵۰ روز در نظر گرفته شده بود. بر این اساس حجم مبنای روزانهی یک سهم، ۰.۰۰۰۶ (شش دههزارم) کل سهام شرکت در نظر گرفته شد تا قیمت اصلی یا همان پایانی بتواند نوسان کند. اما در سال ۱۳۸۳ این مقدار از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافت و حجم مبنای روزانهی سهم به ۰.۰۰۰۸ (هشت دههزارم) تغییر پیدا کرد. اما از سال ۱۳۹۳ به بعد به ۱۰ درصد کاهش یافته و تا به امروز هم ثابت مانده است. بنابراین حجم مبنای روزانه یک سهم به ۰.۰۰۰۴ (چهار دههزارم) تبدیل گردید و ابتدای هر هفته در صفحهی نماد هر سهم قرار میگیرد.
تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس
تاثیر حجم مبنا بر معاملات در بورس
وجود قانون حجم مبنا در بورس موجب میشود تا :
- حباب ایجاد نشود.
- سفتهبازی در بازار کمتر شود.
- قابلیت کنترل روی رشد بیرویهی سهام یا سقوط ارزش آنها به وجود خواهد آمد.
- زیان سهامداران در بازار بهطرز چشمگیری کاهش یابد و با آرامش خاطر و اطمینان بیشتری به معامله بپردازند.
- سهام بهصورت واقعی رشد کند. (یعنی این طور نیست که تنها با صف تقاضا، و بدون عرضه، قیمت سهم بالا برود و برای تغییر قیمت حتما باید معامله صورت بگیرد).
نکته: در حال حاضر، در تمام شرکتهای بورسی، میبایست ۱۰ درصد از تعداد سهام کل شرکت در یک سال مورد معامله قرار گیرد تا قیمت اصلی (پایانی) آن بتواند به بالاترین یا پایینترین حد خود برسد.
تعریف حجم مبنا در بورس به زبان ساده
تعریف حجم مبنا به زبان ساده
حجم مبنا در بورس به معنای حداقل تعداد سهامی است که در یک روز باید معامله شود تا قیمت پایانی سهم بتواند در دامنهی ماکزیمم و مینیمم قیمت خود (۵+ و ۵-) نوسان پیدا کند. برای مثال در شکل بالا میبینید که حجم مبنا برای نماد شصدف معادل ۲٫۱۸۲M (۲.۱۸۲.۰۰۰ برگه سهم) باشد. یعنی اگر قیمت پایانی سهم (۲۳.۳۰۸)، بخواهد به ۵+ برسد، حتماً باید حجم معاملات ۲.۱۸۲.۰۰۰ سهم یا بیشتر از آن باشد. همانطور که در تصویر مشاهده میکنید، قیمت پایانی سهم با اندازهی ۱٪ رشد داشته است؛ یعنی بهاندازهی یک پنجم از آن میزانی که میتوانست رشد کند، رشد کرده است. میدانید چرا این اتفاق افتاده است؟
خیلی ساده است. اگر به حجم معاملات دقت کنید، میبینید که مقدار آن برابر با ۴۳۶.۴۰۰ برگه سهم میباشد. یعنی بهاندازهی یک پنجم حجم مبنا، معامله شده است. حال فرض را بر این میگیریم که اگر قرار بود قیمت پایانی سهم، ۲ برابر رشد داشته باشد، باید حجم معاملات معادل ۸۷۲.۸۰۰ (۲ × ۴۳۶.۴۰۰) باشد. بنابراین در اینجا برای آنکه قیمت پایانی بتواند تا ۵+ رشد داشته باشد، حتماً باید حجم معاملات سهم در قیمت ۵+ حداقل ۲.۱۸۲.۰۰۰ برگه سهم باشد. بهاین ترتیب و با استفاده از قانون حجم مبنا در بورس قیمت سهم واقعیتر و دارای اعتبار بیشتری خواهد شد و خبری از سفتهبازی روی سهم نخواهد بود.
حجم مبنای کم خوب است یا زیاد؟
حجم مبنای کم خوب است یا زیاد
دقت داشته باشید که هرچقدر میزان حجم مبنا برای سهمی بزرگتر باشد، آن سهم سختتر دچار نوسان خواهد شد. چراکه در این سهم باید تعداد بیشتری سهم معامله شود تا قیمت پایانی بالا برود. خب میتوان گفت که این موضوع بهتنهایی نه خوب است و نه بد. زمانیکه شما اقدام به خرید سهمی با حجم مبنای بزرگ خواهید کرد، در واقع برای این سهم صف خرید تشکیل شده است. اما از آنجایی که این یک سهم بسیار خوب میباشد، فعلاً کسی حاضر به فروش آن نخواهد شد. این امرموجب میشود تا حجم مبنا پر نشود و قیمت از این بالاتر نرود و روز بعد در پیش بازار، این قیمت به عنوان صفر بازار در نظر گرفته شود.
حال اگر میزان حجم مبنا برای سهمی خیلی کوچک باشد، هر کس میتواند با یک مبلغ ناچیز، سهم را مثبت و یا منفی کند و در روند معاملات اختلال بهوجود بیاورد. در چنین حالتی معاملهگران تصور میکردند که سهم مثبت است. بنابراین خرید خود را انجام میدادند و اندکی بعد با صف فروش مواجه میشدند. اما با این حال، نوسانگیرها و تریدرهای روزانه، معمولاً به حجم مبناهای کوچک علاقه دارند. چرا که میتوانند روی این نمادها نوسانهای بیشتری پیدا کرده و سود بالاتری از آنها کسب نمایند.
نحوه محاسبه حجم مبنا در بورس
در اسفند سال ۹۸ روش محاسبه حجم مبنا در بورس تغییر کرد. بر اساس تعریف جدید ارائه شده از سوی سازمان بورس بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته، حجم مبنا برای هفتهی آتی محاسبه میشود. برای محاسبهی حجم مبنا کافی است تا عدد ۰.۰۰۰۴ در تعداد سهام شرکت ضرب شود و پس از آن عدد به دست آمده در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ضرب شده تا نحوه محاسبه حجم در سهام ارزش مبنا برای هفتهی آینده بهدست آید. البته نیازی نیست شما خودتان به محاسبهی این عدد بپردازید و میتوانید در سایت TSETMC حجم مبنای هر سهم را ببینید.
جزییات فرمول حجم مبنا برای شرکتهای بورسی
۱. برای شرکتهایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد بهدست آمده (حجم مبنا × قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد باشد، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد بهدست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد:
قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۵۰ میلیارد ریال = حجم مبنا
- اگر عدد بهدست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد:
قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۱۰۰ میلیارد ریال = حجم مبنا
۲. برای شرکتهایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد بهدست آمده (حجم مبنا × قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد باشد، حجم مبنا بهدرستی محاسبه شده است.
- اگر عدد بهدست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد:
قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۵۰ میلیارد ریال = حجم مبنا
- اگر عدد بهدست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد:
قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته / ۱۲۰ میلیارد ریال = حجم مبنا
عدد ۱ برای حجم مبنا در بورس به چه معناست؟
عدد ۱ برای حجم مبنا در بورس به چه معناست؟
حجم مبنا در بورس برای برخی سهمها گاهی ممکن است معادل ۱ در نظر گرفته شود. این بدان معناست که که هر تغییری در قیمت آخرین معامله، دقیقاً باعث تغییر در قیمت پایانی در همین عدد خواهد شد. برای مثال برای حق تقدمها، حجم مبنا برابر با ۱ فرض میشود.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم حجم مبنا در بورس و نحوه محاسبه آن پرداختیم. در واقع عنوان حجم مبنا با این هدف وارد بازار بورس شد تا کنترلی بر روی رشد بیرویهی قیمت سهام و یا سقوط ارزش آنها وجود داشته باشد. اگر حجم مبنا را از بازار بورس حذف کنند، قیمتها حتی با معامله شدن چند سهم محدود هم میتوانند تحت تاثیر قرار گیرند و به طرز غیرواقعی و کاذبی تغییر نمایند. چراغ ، بهعنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینهی کار و سرمایهگذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینهها کمک نماید.
حجم معاملات در بورس چیست؟
یکی از سوالات رایج در تابلوخوانی و تحلیل حجم معاملات در بورس چیست؟ می باشد.
حجم معاملات عبارت است از تعداد سهام یک اوراق بهادار معامله شده در یک بازه زمانی معین.
بهطورکلی اوراق بهادار با حجم روزانه بیشتر، نسبت به دیگر اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری دارند.
حجم معاملات یک شاخص مهم در تجزیهوتحلیل تکنیکال است که نهتنها در بورس و بازار سهام بلکه در فارکس و بازار ارزهای دیجیتال نیز کاربرد دارد. به همین خاطر در این مقاله سعی شده است همه چیز درباره حجم معاملات را شرح دهیم و علاوه بر توضیح مفهوم حجم معاملات در بورس، نحوه محاسبه حجم معاملات را هم توضیح دهیم.
حجم معاملات چیست؟
حجم معاملات، مقدار دارایی یا اوراق بهاداری است که در مدتزمان معینی، اغلب در طول یک روز تغییر میکند.
حجم یک شاخص است که به معنی تعداد کل سهامی است که در طول روز یا در یک بازه زمانی خاص معامله (خواه خریداری یا فروخته) انجام شده است.
بنابراین، اگر سهام به طور فعال در بازار سهام معامله میشود، حجم آن سهم زیاد است و اگر سهام کمتر معامله شوند، حجم کم است.
حجم معاملات را میتوان برای انواع مختلفی از ابزارهای مالی مانند سهام، مشتقات، اوراق قرضه و انواع کالاها تعیین کرد.
حجم معاملات توسط بورس برای هر جلسه معاملاتی در بازار سهام و روی تابلو منتشر میشود و به سرمایهگذاران کمک میکند تا روندها و الگوهای بازار سهام را تجزیهوتحلیل کنند.
حجم معاملات را از کجا پیدا کنیم؟
همه بورسهای اوراق بهادار، حجم معاملات تمام سهام موجود در بازار را منتشر میکنند؛ بنابراین، بهراحتی در بازار قابلدسترسی است. سرمایهگذار میتواند بهراحتی اطلاعات مربوط به حجم یک سهم خاص در بازار سهام را بدست آورد.
چندین روش دیگر برای یافتن حجم معاملات وجود دارد و بهراحتی میتوانید آنها را در اخبار سایت سازمان بورس یا دیگر سایتهایی که اطلاعات مربوط به بازار سهام را منتشر میکنند، مشاهده کنید.
سرمایهگذاران همچنین میتوانند اطلاعات حجم معاملات را از طریق بسترهای سرمایهگذاری (پلت فرم معاملاتی) خود بررسی کنند.
حجم معاملات سهام طبق کادر مشخص شده در تصویر، بهصورت روزانه در سایت tsetmc.com قابلمشاهده است. برای مشاهده حجم معاملات در روز و بازههای معاملاتی قبل، از نمودار سهم استفاده کنید.
بسیاری از پلتفرمهای سرمایهگذاری از نمودارهای شمعی برای نشاندادن حجم سهام خاص برای یک بازه زمانی خاص استفاده میکنند. در این نمودار، رنگ سبز حجم خرید را نشان میدهد و رنگ قرمز حجم فروش را نشان میدهد. یا رنگ سفید جایگزین رنگ سبز و رنگ مشکی جایگزین رنگ قرمز می تواند باشد.
نحوه محاسبه حجم معاملات باتوجه به اندیکاتورهای حجم ((volume امکان پذیر است. در کنار استفاده از اندیکاتور، استفاده از الگوهای معاملاتی چون سقف یا کف دو قلو، پرچم، مثلث، سرو شانه نیز می توانند برای تائید روند سهم مورد استفاده قرار گیرد.
در بازار فارکس نیز نحوه محاسبه حجم معاملات طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
Lots = ( Equity*Risk(%) ) / ( Stop Loss (pip)*P.V )
چندین نمودار حجمی دیگر نیز وجود دارد که به دوره زمانی بستگی دارد. به این معنی که نمودارهای ساعتی، روزانه، ماهانه نیز حجم را نشان میدهند.
حجم سهام چه چیزی را نشان میدهد؟
اگر حجم عظیمی از یک سهم خاص وجود داشته باشد، به این معنی است که چندین فعالیت در اطراف آن سهم اتفاق میافتد (چه خرید و چه فروش). این فعالیت میتواند منجر به مثبت و منفی شدن سهم شود.
حجم معاملات برای معامله گران کوتاهمدتی یا نوسان گیر، در روز مفید تلقی میشود و حجم زیاد تعداد سهام معامله شده در بازار سهام میتواند سیگنالی را به سرمایهگذاران دهد.
نقدینگی به این معناست که سرمایهگذار میتواند بهراحتی پول خود را با فروش سهم برگرداند. وقتی حجم بالایی در بازار وجود دارد، به این معنی است که فروشندگان و خریداران بیشتری در بازار وجود دارند.
وقتی سرمایهگذاران نسبت به جهت حرکت بازار سهام دچار تردید میشوند، حجم معاملات افزایش مییابد که اغلب باعث میشود اوراق بهادار بیشتری معامله شوند.
افزایش حجم معاملات به معنای افزایش ریسک و افزایش بازدهی نیز هست. زیرا همانطور که با داشتن تعداد بیشتری دارایی، ریسک سرمایهگذاریمان هم بالاتر میرود، با افزایش حجم معاملات، ریسک بازار نیز افزایش مییابد.
حجم و قیمت چگونه مرتبط یا غیرمرتبط هستند؟
اگر افزایش ناگهانی حجم معاملات در یک سهم خاص به حدی کافی زیاد باشد، تأثیر زیادی بر قیمت سهام دارد. حجم بالا همیشه دلیل اصلی صعود سهام نیست بلکه چندین دلیل دیگر هست که بر قیمت سهام تأثیر میگذارد.
البته گاهی افزایش ناگهانی حجم معاملات میتواند نشانه ورود پول هوشمند باشد، به همین خاطر توجه به تابلو سهام نیز مهم است.
حجم معاملات به سرمایهگذاران کمک میکند تا وجود یکروند واحد را تأیید کنند و هنگامی که افزایش حجم با افزایش قیمت با هم دیده میشود، بهعنوان یک شاخص مفید عمل میکند.
در شرایط مختلف بین شرایط بازار و قیمت سهام حالتهای مختلفی وجود دارد. بهطورکلی زمانی که حجم تقاضا در بازار یا در سهمی مشخص کاهش مییابد به طور مقطعی میتواند منجر به افت قیمت هم شود. کاهش حجم معاملات، نوسانات قیمتی را زیاد میکند.
مثلاً:
- اگر قیمت یک سهم خاص همراه با حجم سهام کاهش یابد، به این معنی است که روند نزولی در حجم سهام وجود دارد.
- اگر حجم سهام در حال افزایش است و بازارهای سهام نیز در حال افزایش هستند، این بدان معناست که یکروند صعودی در حجم سهام وجود دارد.
- همیشه افزایش و کاهش قیمت در کنار افزایش نحوه محاسبه حجم در سهام و کاهش حجم معاملات بهعنوان سیگنال تشخیص داده نمیشود بلکه گاهی بهعنوان فریب سرمایهگذاران خواهد بود.
چگونه از حجم معاملات سهم سیگنال بگیریم؟
بر هیچکس پوشیده نیست که تغییر قیمت بستگی به تغییر نسبت عرضه و تقاضا دارد. اگر خریداران بر بازار مسلط شوند، قیمت بالا میرود و برعکس.
معمولاً تحلیلگران سیگنال را از ابزارهای تحلیلی کسب میکنند اما حجم معاملات نیز از جمله عواملی است که میتواند بهعنوان سیگنال استفاده شود.
- زمانی که روند سهم صعودی است، افزایش حجم معاملات به معنای ورود سهامداران است که سیگنالی برای ورود به بازار یا سهم محسوب میشود.
- درصورتیکه روند سهم نزولی است، حجم بالای معاملات به معنای ادامه ریزش خواهد بود
در نتیجه توجه به خطوط روند در کنار حجم معاملات، از اصول مهم است که بهعنوان سیگنال ورود به سهم یا ادامه سرمایهگذاری یا خروج از آن به سرمایهگذاران کمک خواهد کرد.
سیگنال گرفتن از بازار یعنی بررسی شاخصها و فرصتهای سرمایهگذاری چه برای خرید یا فروش.
افزایش سهام زمانی که با افزایش قیمت همراه باشد میتواند نشانه روند صعودی باشد.
حجم معاملات در تجزیهوتحلیل تکنیکال
برخی از سرمایهگذاران برای تصمیمگیری در مورد زمان خرید سهام، در تجزیهوتحلیل تکنیکال از استراتژی مبتنی بر قیمت سهام استفاده میکنند. تحلیلگران تکنیکال در درجه اول به دنبال نقاط قیمت ورود و خروج هستند. سطوح حجم مهم هستند زیرا سرنخهایی را در مورد بهترین نقاط ورود و خروج ارائه میدهند.
حجم معاملات یک شاخص مهم در تجزیهوتحلیل تکنیکال است زیرا از آن برای اندازهگیری اهمیت نسبی هر حرکت بازار استفاده میشود.
حجم یکی از مهمترین معیارهای امنیت برای معامله گران و تحلیلگران تکنیکال است. وقتی فعالیت خریداران و فروشندگان در بازار زیاد میشود، به این معنی است که در بازار حجم بالایی وجود دارد.
تحلیلگران از نمودارهای میلهای برای تعیین سطوح حجم استفاده میکنند. نمودارهای میلهای نیز تشخیص روندهای حجم را آسانتر میکند. وقتی میلههای نمودار میلهای بالاتر از حد متوسط هستند، نشانه حجم یا قدرت بالا در قیمت خاص بازار است.
با بررسی نمودارهای میلهای، تحلیلگران میتوانند از حجم بهعنوان راهی برای تأیید حرکت قیمت استفاده کنند. اگر حجم با افزایش یا کاهش قیمت افزایش یابد، حرکت قیمتی باقدرت محسوب میشود.
- اگر معامله گران بخواهند برگشت را در سطح حمایت (یا کف) تأیید کنند، به دنبال حجم خرید بالا هستند. برعکس، اگر معامله گران به دنبال تأیید شکست سطح حمایت هستند، به دنبال حجم کم خریداران هستند.
- اگر معامله گران میخواهند وارسی را در سطح مقاومت (یا سقف) تأیید کنند، به دنبال حجم فروش بالا هستند. برعکس، اگر معامله گران به دنبال تأیید شکست سطح مقاومت هستند، به دنبال حجم بالایی از خریداران هستند.
نتیجهگیری
در این محتوا به طور کامل به سوال حجم معاملات در بورس چیست؟ پاسخ دادیم و اینگونه حجم معاملات را تعریف کردیم که: به معنای تعداد کل سهامی است که خریدوفروش میشوند. بااینحال، میتوان آن را بر اساس نوع اوراق بهادار معامله شده در یک روز معاملاتی تعیین کرد. حجم معامله بر اساس قراردادهای آتی، اوراق قرضه، سهام و چند کالای دیگر اندازهگیری میشود.
هرگاه با افزایش حجم معاملات، تقاضا برای خرید زیاد شد نشان دهنده تمایل به صعود است و بالعکش هرگاه افزایش حجم معاملات با تقاضای بیشتر برا فروش همراه شد، نشانه روند نزولی است.
حجم سهام نشان میدهد که فعالیت موقعیت خود را در بازار سهام به دست آورید؛ بنابراین، چه یک سرمایهگذار سهم بخرد یا بفروشد، تمام فعالیتها در حجم معاملات ثبت میشود.
فرمول حجم مبنا
اگر با بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار آشنا باشید احتمالا واژه حجم مبنا را بر روی تابلو معاملات دیدهاید. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که فرمول حجم مبنا چیست و حجم مبنا چگونه محاسبه میشود؟! اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟!
به طور کلی حجم مبنا با هدف کاهش میزان نوسانات سهام و ریسک معاملات در بازار سرمایه ایران استفاده میشود. اما برای رسیدن به پاسخ دقیقتر سوالاتمان، ابتدا باید کمی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی توضیح دهیم. اگر شما هم علاقمند به درک فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید …
قیمت آخرین معامله
همان طور که از نام آن مشخص است، به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت بر روی تابلوی معاملات بین خریدار و فروشنده معامله میشود، قیمت آخرین معامله میگویند. این عدد در تابلوی معاملات با عنوان “معامله” یا “آخرین معامله” نوشته شده است.
قیمت پایانی
قیمت نحوه محاسبه حجم در سهام پایانی در واقع عبارت است از “ میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا “.
لازم به ذکر است که قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار میگیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز چهارشنبه برای یک سهم عدد ۱۰۰۰ ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی شنبه، ۵% مثبت (۱۰۵۰ ریال) و ۵% منفی آن (۹۵۰ ریال) است.
نحوه تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام
برای درک بهتر اثر حجم مبنا بر قیمت پایانی اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم:
مثال : فرض کنید بازه مجاز معاملات سهام یک شرکت در روز شنبه از ۹۵۰ ریال تا ۱۰۵۰ ریال بوده و حجم مبنای آن ۲۰۰۰ سهم باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید :
الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد:
فرضا ۸۰۰ برگه سهم با میانگین وزنی قیمت ۱۰۳۰ ریال معامله شده باشد، قیمت پایانی عبارت است از :
قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی
با توجه به داده های زیر :
میانگین وزنی قیمت معامله شده = ۱۰۳۰ ریال
قیمت پایانی روز قبل = ۱۰۰۰ ریال
تعداد معامله شده = ۸۰۰ برگه سهم
حجم مبنا = ۲۰۰۰ سهم
قیمت پایانی برابر با ۱۰۱۲ ریال خواهد بود.
ب- اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد:
قیمت پایانی برابر نحوه محاسبه حجم در سهام است با میانگین وزنی همه قیمتهای معامله شده در طی یک روز معاملاتی.
حال میرسیم به نحوه محاسبه حجم مبنا برای سهام شرکتهای مختلف …
فرمول حجم مبنا
بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، روش جدید محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ اجرا میشود. بر این اساس محاسبات حجم مبنا مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ میگردد.
- برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست عدد ۰/۰۰۰۴ را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.
اما استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه توضیح میدهیم …
تعریف ارزش مبنا
با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده (در بالا) در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته، ارزش مبنا به دست میآید.
فرمول حجم مبنا در شرکتهای بورسی
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در شرکتهای فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
در گذشته نحوه محاسبه فرمول حجم مبنا اندکی متفاوت بود. همچنین حجم مبنا در نمادهای فرابورس و بازار پایه لحاظ نمیشد. لذا بسیاری از نظرات این مقاله بر اساس روش قدیمی محاسبه (قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸) پاسخ داده شدهاند.
روش قدیمی فرمول حجم مبنا
خب حالا به نحوه محاسبه حجم مبنا میپردازیم.
تا پیش از اسفند سال ۱۳۹۳ حجم مبنا برای هر سهم تقریبا عدد ثابتی بوده و هر سال یک بار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محاسبه میشد.
اما در حال حاضر این عدد به صورت هفتگی محاسبه میشود و در ابتدای هر هفته داخل صفحه نماد هر سهم قرار میگیرد.
این مصوبه از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۳ در حال اجراست.
حجم مبنای کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰/۰۰۰۴ تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا میبایست ۱۰ میلیارد ریال و حداقل آن ۵۰۰ میلیون ریال باشد که تعداد آن براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال میشود.
طبق این قانون برای محاسبه حجم مبنا کافی است به سادگی روش زیر را دنبال کنید:
ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم میکنیم.
عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود.
اما لازم است یک تبصره را در آن رعایت کنیم.
عدد بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه ضرب میکنیم:
- اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰۰ میلیون ریال و ۱۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد بود.
- اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰۰ میلیون ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
- اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
چکیده مطلب :
همانطور که گفته شد حجم مبنا یکی از ابزارهایی است که در بازار سرمایه کشور ما برای کاهش ریسک سرمایهگذاری و کنترل کردن نوسانات شدید بازار به وجود آمده است. در این مقاله علاوه بر تعریف حجم مبنا و نحوه اثرگذاری آن بر قیمت پایانی سهام، به فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن پرداختیم.
به طور کلی و به صورت خلاصه فرمول محاسبه حجم مبنا را میتوان به این صورت بیان کرد: تعداد سهام شرکت ضربدر ۰.۰۰۰۴
اما در محاسبات حجم مبنا استثناهایی هم وجود دارد که در این مقاله به صورت تفکیک شده توضیح داده شدند.
نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس چگونه است
همانطور که میدانید محاسبه درصد ریسک در فارکس و حجم معامله از مهمترین مواردی هستند که باید به آنها توجه ویژهای شود. از این رو در این مقاله از باینری آپشن به آموزش نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس میپردازیم.
شما به عنوان یک معاملهگر باید بدانید که فرمول محاسبه حجم معاملات در فارکس چیست و چطور با استفاده از حجم میتوان به مدیریت ریسک پرداخت. لذا توصیه میکنیم اگر در زمینه بازارهای مالی جزء افراد تازه کار هستید تا پایان با ما همراه بمانید…
لات در معاملات فارکس به چه معنا است؟
به طور کلی لات «lot» را میتوان یک واحد اندازه گیری برای حجم معامله یا پوزیشن معاملاتی باز شده توسط معاملهگر دانست. حجم معاملات در واقع همان میزان پولی است که شما باید برای خرید یک ارز در بازار سرمایهگذاری نمایید. محاسبه حجم معامله در فارکس در واقع برای مدیریت ریسک مهمترین مورد است؛ بنابراین همیشه جهت ایجاد یک سیستم معاملاتی متوازن دانستن این مسئله که هر لات چقدر است بسیار ضروری میباشد.
هر یک لات چقدر است؟
در بازار معاملاتی فارکس شما میتوانید موقعیتهای معاملاتیتان را با واحدهای نشان دهنده حجم مشخص نمایید که این واحدها در واقع همان «لات» میباشد. شما به طور واحد اگر بخواهید در نظر داشته باشید باید ۱ لات، ۲ لات، ۰.۰۱ لات و… از هر چیزی را خریداری نمایید. در فارکس حجم یک قرار داد برای سرمایه با «لات» تعیین میشود.
بنابراین باید بدانید، لات حجم سرمایهای را مشخص مینماید که شخص معاملهگر میتواند آن را خریداری کند و یا حتی بفروشد. (این معامله میتواند روی جفت ارزها، نماد، فلزات با ارزش و یا هرچیز دیگری باشد)
نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس
جهت محاسبه صحیح لات در بازار فارکس بیش از هرچیزی باید در رابطه با آن اطلاعات کافی داشت، در ادامه در این زمینه تمامی مسائل لازم را ذکر خواهیم کرد:
یکی از موارد دیگری که در حساب معاملاتیتان مشاهده خواهید کرد بالانس «Balance» میباشد که در واقع نشان دهنده مقدار موجودی حساب شما میباشد.
دومین مورد مربوط به «Risk ratio» به معنای میزان ریسکی است که شما برای معاملات باید در نظر بگیرید. میزان ریسک معامله معمولا باید بین ۱ تا ۵ باشد. (در نظر داشته باشید که قرار دادن r به r در معامله کمتر از ۱ و یا بیشتر از ۵ اصلا توصیه نمیشود و بسیار خطرناک است و سرمایه شما را تا حد زیادی به خطر میاندازد.)
سومین مورد نیز استاپ لاس و یا همان حد ضرر است که با اختصار «SL» نیز نمایش داده میشود، قطعا شما به عنوان یک معاملهگر با این مورد آشنایی دارید و میدانید که باید حد سود و ضرر را بر اساس استراتژی که دارید مشخص نمایید. در واقع همین استاپ لاس است که میتواند اصلیترین عامل تعیین حجم در معامله باشد.
جهت درک بهتر موضوع: فرض کنید که حساب شما ۱۰۰۰ دلار موجودی دارد و شما میخواهید از این میزان تنها بر روی ۵ درصد از آن ریسک کنید، در این صورت حد ضرر معامله شما باید به گونهای تنظیم شود که در صورت ضرر فقط ۵۰ دلار از موجودی شما کسر گردد.
مورد آخر نیز pip value نشان دهنده میزان ارزش هر پیپ در یک جفت ارزش میباشد. عدم توجه به این مورد در معامله گران تازه کار به مراتب بیشتر است که این یک اشتباه بزرگ محسوب میشود، چرا که محاسبه آن برای تعیین لات و یا همان حجم معامله بسیار مهم و ضروری است.
فرمول محاسبه حجم معامله
حجم معامله برابر است با= میزان ریسک (به واحد دلار)/ حد ضرر(pip) * pip value
به طور کلی فرمول محاسبه حجم معاملات در فارکس به صورت بالا میباشد و شما میتوانید با قرار دادن مقادیر عنوان شده، میزان حجم را محاسبه کنید.
برای درک بهتر موضوع در این رابطه یک مثال میآوریم: فرض کنید شما یک حساب دارید که بالانس آن هزار دلار است و شما میخواهید بر اساس آن با ریسک ۳ درصد معاملا را انجام دهید، در چنین حالتی میزان ریسک شما برابر با ۳۰ دلار خواهد بود.
تصور کنید که ما قصد داریم بر روی جفت ارز GBP/JPY معاملهای داشته باشیم که در آن معامله میزان PIP VALUE برابر با ۷.۶ دلار میباشد و استاپ لاس نیز برابر ۵۰ پیپ است. حالا اگر بخواهیم مطابق با فرمول بالا به محاسبه حجم بپردازیم، اینگونه میشود:
حجم معامله برابر است با=۷.۵*۵۰.۳۰
در این مثال طبق محاسبات انجام شده، حجم ما برابر با ۰.۰۷۸ لات میباشد، یا به عبارت دیگر در این پوزیشن معاملاتی ما با ۰.۰۷ لات وارد به پوزیشن شدهایم بنابراین حتی اگر شرایط مطابق پیش بینی ما پیش نرود و ضرر کنیم ما نهایت ۳۰ دلار ضرر کرده ایم.
این موضوع دور انتظار نیست که محاسبه حجم معامله در فارکس برای معامله گران به خصوص افراد مبتدی سخت باشد، به همین دلیل در این راستا نرمافزارها و سایتهایی نیز وجود دارد که شما میتوانید با استفاده از آنها با قرار دادن دادههای مشخص شده به محاسبه آنلاین حجم معامله در فارکس بپردازید.
اما پیشنهاد شخصی ما به شما این است که با تمرین سعی کنید با استفاده از فرمول این میزان را شخصا محاسبه و به دست آورید.
حداقل حجم معامله در فارکس
به طور کلی بازار فارکس به گونهای طراحی شده است که بر خلاف بازار سهام در آن هیچ قانون خاصی برای شروع معاملات وجود ندارد، بنابراین هر معاملهگری میتواند به راحتی و با کمترین میزان سرمایه به نسبت حداقل ورودی در بازار سهام آمریکا که نزدیک به بیست و پنج هزار دلار است، شروع به فعالیت کند.
در این رابطه توجه داشته باشید که هرچقدر میزان حجم معاملات شما کمتر باشد (برای جلوگیری از ریسک بیشتر و با توجه به سرمایه اولیه) با گذشت زمان نباید توقع سودهای زیاد را نیز داشت. اما در معاملات معمولا میزان حجم با توجه به نوع استراتژی معاملاتی که انتخاب میکنید و میزان سرمایه شما دارد، در کنار این موارد بهتر است تا هنگام ورود به بازار پارامترهای دیگری همچون نوسانات بازار را نیز مد نظر داشته باشید.
اهمیت محاسبه حجم معامله در فارکس چیست؟
یکی از نکات بسیار مهمی که نحوه محاسبه حجم در سهام در بازارهای مالی همچون فارکس بسیار مد نظر قرار میگیرد «مدیریت ریسک» میباشد. مدیریت ریسک در فارکس از جنبههای مختلفی مورد بررسی قرار میگیرد، اما مهمترین عامل را برای جلوگیری از ریسکهای بزرگ میتوان حجم معامله دانست.
توصیه میکنیم اگر قصد دارید تا از این بازار سود کسب کنید و عملکرد خوبی داشته باشید، بهتر است تا از اهمیت حجم معامله غافل نشوید و با توجه به آموزشها و میزان سرمایهای که دارید همواره برای این موضوع سناریویی را مد نظر داشته باشید..
تاثیر حجم معامله در فارکس بر قیمت سهام و جفت ارزها
در حالت کلی حجم معاملات بر جریان قیمتی بازار تاثیری نخواهد داشت، اما گاهی معاملات بسیار بزرگ میتواند سبب ایجاد نوسانات و تغییر در قیمتها اما در مدت زمان کوتاه شود. در واقع باید بدانید هیچ نهاد و یا سرمایهگذاری کلانی نمیتواند در روند بلند مدت بازار (با افزایش حجم معامله در فارکس) تاثیر بسزایی بگذارد، چرا که مهمترین عواملی که نحوه محاسبه حجم در سهام در روند بازار اثر میگذارند مربوط به اتفاقات طبیعی، اخبار، میزان چاپ پول و سایر موارد این چنینی میباشد. بنابراین بهتر است برای پیش بینی و تحلیلهای بهتر از اهمیت اخبار غافل نشوید.
سوالات متداول تریدرها در رابطه با محاسبه حجم معامله:
- در بازار فارکس تحلیل گران تکنیکال، جهت تحلیل بازار چگونه عمل مینمایند؟
تحلیل گران اغلب، سعی میکنند تا با پیروی از دو عامل حجم معامله و قیمت همچنین استفاده از روشهای چند بعدی بهترین تحلیلهای خود را از بازار عرضه کنند.
- حجم معامله و یا لات به چه معنا میباشد؟
«LOT» در فارکس به معنای میزان حجم معامله در دورههای زمانی متفاوت گفته میشود.
- با افزایش میزان حجم معامله چه اتفاقی خواهد افتاد؟
بدون شک افزایش حجم در معاملات با افزایش ریسک همراه خواهد بود، اما اگر به تحلیلهای انجام شده اطمینان دارید افزایش حجم میتواند سبب بیشتر شدن میزان سود معاملات شود.
در این مطلب تمامی نکات ضروری که در رابطه با نحوه محاسبه حجم معامله در فارکس باید بدانید را مورد بررسی قرار دادیم، در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر میتوانید نظرات و سوالاتتان را با ما به اشتراک بگذارید..
حجم مبنا چیست و قانون جدید چگونه در معاملات سهام اثر میگذارد؟
در بازارهای سهام موجود در کشورهای مختلف، قانون گذاران به دنبال ایجاد شرایطی هستند که علاوه بر تعیین مناسب قیمتها در چهارچوب خرید و فروش معامله گران، جلوی مداخلات اشخاص فرصت طلب یا سوء استفادهگر گرفته شود.
به همین دلیل، همیشه راهحلهایی برای جلوگیری از اعمال نفوذ این افراد در چرخه طبیعی معاملات و به دنبال آن نوسانهای غیر معمول قیمت در نظر گرفته میشود تا علاوه بر جلوگیری از ضرر کردن سهامداران، مسیر طبیعی معاملات اوراق بهادار به درستی و بدون ایجاد مشکل طی شود.
به همین دلیل، یکی از عواملی که میتواند به جریان مناسب داد و ستدها در بازارهای مالی کمک کند، ایجاد چهار چوبی است که به وسیله آن تمام طرفهای موجود از جمله ناشران – شرکتهایی که نماد معاملاتی آنها در بازار معامله میشوند – کارگزاران و هر یک از اشخاص حقیقی یا حقوقی که به شکلی در چرخه معاملات بازار دخالت دارند، بتوانند به راحتی و با حداکثر امنیت در آن به داد و ستد بپردازند.
به همین دلیل است که در تمامی بازارهای اوراق بهادار از جمله بورس نیویورک، بورسهای شانگهای، توکیو، فرانکفورت و غیره، نهادهایی برای حفظ چهارچوب معاملات و کنترل بر شیوه انجام آن فعالیت میکنند. در ایران نیز سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان متولی انجام معاملات در بازار سرمایه، از طریق شرکتهای زیر مجموعه خود – شامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران – در انجام معاملات سهام نظارت دارد. در ادامه به توضیح حجم مبنا میپردازیم.
فهرست این مقاله
کلیات حجم مبنا
در همین راستا یکی از ابزارهایی که از سال ۱۳۸۲ و در زمان تصدی دکتر حسین عبده تبریزی برای کمک به حفظ آرامش در معاملات سهام از آن نحوه محاسبه حجم در سهام استفاده میشود، حجم مبنا است. با استفاده از این ابزار، امکان نوسان غیر معمول و کاذب برای سهمهای بورسی از بین میرود. کاربرد اصلی حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای فعال در بورس تهران است.
این ابزار تنها در بورس تهران مورد استفاده قرار میگیرد و میزان آن به طور خودکار، توسط سامانه معاملات اندازه گیری میشود. بنابراین هیچ یک از معاملهگران در محاسبه آن دخالتی ندارند و میتوانند آن را همیشه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) و برای هر یک از نمادها مشاهده کنند. برای آنکه بتوانیم حجم مبنا را به خوبی توضیح دهیم ابتدا لازم است تعریفی دقیق از قیمت پایانی داشته باشیم.
قیمت پایانی چیست؟
قیمت پایانی به طور ساده عبارت است از قیمتی که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست میآید. اما آنچه که قیمت پایانی در بورس تهران را از نمادهای مورد معامله در فرابورس جدا میکند میزان حجم مبنا تعیین شده از سوی هر یک از این بازارها است. درحالی که بورس تهران حجم مبنا نمادها را بر اساس قوانین داخلی محاسبه میکند، مطابق با دستورالعملهای به کار گرفته شده در فرابورس، حجم مبنا برای تمامی نمادهای این بازار «عدد یک» در نظر گرفته شده است.
بنابراین قیمت پایانی در هر یک از نمادهای فرابورسی برابر با میانگین موزون تمامی معاملات انجام شده در روز خواهد بود. این در حالی است که نمادهای بورسی باید برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعدیل کنند.
لازم به ذکر است از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸، حجم مبنا در شرکت های بورسی تغییر کرده و در شرکت های فرابورسی نیز حجم مبنا جهت محاسبه قیمت پایانی قرار داده شده و دیگر حجم مبنای این شرکت ها یک نیست. که در ادامه به توضیح جزییات این قانون نیز پرداخته خواهد شد.
تعریف حجم مبنا
مطابق با تعریف مندرج در تارنمای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، حجم مبنا عبارت است: آن تعداد از یک نوع اوراق بهادار که باید در هر روز مورد دادوستد قرار گیرد تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت روز بعد لحاظ شود.
هدف از تعیین حجم مبنا این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام شرکت صورت گرفته است و در نتیجه وجود حجم می تواند مانع از ایجاد قیمت های غیراقعی و کاذب در بازار می شود.
با موافقت شورای عالی بورس و اوراق بهادار و طبق مصوبه های جلسه هفتم اسفندماه ۹۸ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مقرر شد که برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران حجم مبنا معادل ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شود. فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
همچنین حداکثر ارزش مبنا برای شرکت های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر ۱۲۰ میلیارد ریال تعیین شده است و برای شرکت های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، حداکثر ارزش مبنا ۱۰۰ میلیارد ریال خواهد بود.
طبقه بندی حداقل ارزش ارزش حداقل ارزش مبنای بازار اول و دوم فرابورس ۵۰ میلیارد ریال حداقل ارزش مبنای تابلو زرد ۲۰ میلیارد ریال حداقل ارزش مبنای تابلو نارنجی ۱۰میلیارد ریال حداقل ارزش مبنای تابلو قرمز ۵میلیارد ریال طبقه بندی حداکثر ارزش ارزش حداکثر ارزش مبنای شرکت با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر ۱۲۰میلیارد ریال حداکثر ارزش مبنای شرکت با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰میلیارد ریال از سوی دیگر، تعداد حجم نحوه محاسبه حجم در سهام مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود. همچنین در صورت اعمال اقدامات شرکتی، تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب های یادشده محاسبه و اعمال خواهد شد. این حجم مبنا داینامیک است یعنی برای هفته بعد در آخرین روز کاری هفته به روزرسانی می شود لذا اگر قیمت سهام بالا رود حجم مبنا کاهشی و اگر قیمت پایین آید افزایشی است.
همچنین از تاریخ ۱۲ اسفند ماه تغییر در حجم مبنای شرکت های بورسی را شاهد هستیم و حداقل ارزش حجم مبنا (تعداد حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی چهارشنبه هر هفته) ۵۰ میلیارد ریال و در شرکت هایی با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین می گردد. در فرمول قبلی حداقل ارزش ۵۰۰ میلیون ریال و حداکثر ارزش ۱۰ میلیارد ریال بود.
کارکرد قانون جدید حجم مبنا در بورس
کارکرد تغییر قانون حجم مبنا، به نوعی هم اسکیل کردن روند رشد با وضعیت ورود نقدینگی در بازار است. در بازار فرابورس، انتظار می رود این قانون از سرعت رشد بازار کم کند، اما این موضوع تاثیر خود را بیشتر در سهام شرکت های کوچک تری نشان خواهد داد که پیش از این و در عدم وجود حجم مبنا با دستکاری قیمت ها، پروژه شدن و با حجم کوچکی از پول رشد می کردند.
گرچه حجم معاملات اکثر این شرکت ها بیش از دو برابر فرمول اتخاذ شده در روز می باشد و با توجه به در نظر گرفتن قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته برای محاسبه حجم مبناء هرچه قیمت بالاتر برود نیاز به حجم مبنای کمتری خواهد بود و این موضوع قیمت ها را به سمت بالاتر سوق می دهد.
بنظر می رسد این قانون کمک کند، نزولی شدن متداوم و قفل شدن در صف فروش نداشته و در صف فروش نیز حجم متناسبی دست به دست شود که با ورود سهامدار جدید از شدت نزول کاسته خواهد شد و در صورت عدم معامله قیمت پایانی ترمز نزول قیمت را خواهد کشید و این مسئله در روزهای منفی به کمک بازار خواهد آمد.
در مجموع با توجه به ورود حجم بالایی از نقدینگی، انتظار می رود چهارچوب های قانونی نیز به مراتب حرفه ای تر و تکمیل شوند، این قانون کمک می کند قیمتها مبتنی بر حجم های واقعی تر مشخص شده و اثر قیمت سازی در بازار کمرنگ تر شود.
در انتها، توضیح ساده این مفهوم چنین است که اگر حجم مبنا برابر با حجم معاملات یک روز یک نماد باشد، قیمت پایانی معاملات آن روز برابر با میانگین وزنی تمامی معاملات در روز یاد شده خواهد بود. اما اگر میزان معاملات انجام شده در یک روز تنها درصدی از حجم مبنا باشد دیگر نمیتوانیم قیمت پایانی را تنها با گرفتن میانگین وزنی از همه معاملات آن روز به دست بیاوریم.
چگونگی محاسبه حجم مبنا
برای آنکه چگونگی به کارگیری حجم مبنا را به خوبی توضیح دهیم با مثالی ساده کار را پی میگیریم. فرض کنید که یک نماد، حجم مبنایی برابر با ۲ میلیون سهم دارد. در چنین شرایطی اگر قیمت پایانی این نماد در روز گذشته ۱۲۰ تومان باشد و میزان معاملات آن در روز مورد نظر به یک میلیون سهم (یعنی ۵۰ درصد حجم مبنا) برسد.
در اولین قدم از محاسبه قیمت پایانی روز جاری، ابتدا میانگین وزنی معاملات آن روز را به دست میآوریم. سپس تفاوت میانگین به دست آمده با قیمت پایانی روز گذشته را در نسبت معاملات امروز به حجم مبنا ضرب میکنیم و آن را به قیمت پایانی روز گذشته اضافه خواهیم کرد تا قیمت پایانی به دست آمده در این روز محاسبه شود. در این حالت اگر فرض کنیم که میانگین وزنی معاملات روز جاری ۱۳۰ باشد، قیمت پایانی نماد برابر با ۱۲۵ تومان خواهد بود.
میانگین وزنی معاملات امروز: ۱۳۰
قیمت پایانی روز گذشته: ۱۲۰ تومان
حجم مبنا: ۲ میلیون سهم
حجم معاملات روز جاری: ۱ میلیون سهم
تفاوت میانگین وزنی معاملات امروز با قیمت پایانی در روز گذشته:
۱۳۰-۱۲۰=۱۰
تعدیل با حجم مبنا:
۵=۱۰*۰.۵
قیمت پایانی امروز:
۱۲۵=۱۲۰+۵
بنابراین مبنای تغییرات قیمتها و سقف مجاز نوسان روز بعد، در بازه ۵ درصد مثبت و ۵ درصد منفی خواهد بود.
چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال ثبت نام کنیم؟
نام صرافی تخفیف کارمزد IP خارج از ایران لینک ثبت نام کوکوین
دارد نیاز دارد ثبت نام با تخفیف کارمزد کوینکس
دارد نیاز دارد ثبت نام با تخفیف کارمزد بیت پین
دارد نیاز ندارد ثبت نام با تخفیف کارمزد آبانتتر دارد نیاز ندارد ثبت نام با تخفیف کارمزد بیت 24
دارد نیاز ندارد ثبت نام با تخفیف کارمزد نوبیتکس
دارد نیاز ندارد ثبت نام با تخفیف کارمزد توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت میکنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
دیدگاه شما