ارز های فیات به خودی خود هیچ ارزش بنیادی یا فاندامنتالی ندارند. آنها [در واقع] با سیاست های دولت صادرکننده شان پشتیبانی می شوند و این یک استراتژی مؤثر بر بسیاری از ارز های فیات بوده است.
ارز فیات (FIAT)
ارز فیات به عنوان ارز دولتی یک کشور شناخته شده است که هیچ پشتوانه فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد بلکه پشتوانه ان دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و همچنین ثبات دولت به دست آمده است و به ارزش کالای فیزیکی مانند ارزش پول وابسته نیست.
اکثر ارزهای کاغذی از جمله دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم، پول فیات هستند.
تاریخچه پول فیات
منشاء پیدایش پول فیات به قرن ها پیش و در کشور چین برمیگردد و زمانی که استان سیچوآن، تصمیم به چاپ پول کاغذی خود در قرن ۱۱ گرفت، برمیگردد. در آغاز این پول به ابریشم، نقره و طلا تبدیل شده بود اما در آخر با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی پول فیات در قرن ۱۳ راه اندازی شد. این سیستم اری برای امپراتوری مغول ها بسیار گران تمام شد به طوری که مورخان هزینه های زیاد و بی رویه ناشی از ان را از دلایل اصلی سقوط امپراطوری می دانند.
در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارزی فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت ان را با استاندارد نقره جایگزین کرد و دولت فدرال ایالات متحده نیز بعدها از آن استفاده کرد.
در قرن ۲۰ میلادی نیز دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پولی کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳، مبادله های کاغذی با طلا را متوقف کرد. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس جمهور، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کامل کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
پول فیات چگونه کار می کند؟
میتوان گفت چیزی که پول فیات را ارزشمند می کند، قدرت آن کشوری است که ارز را چاپ و آن را عرضه می کند. همچنین پذیرش طرفین قراردادها نیز در استفاده از آن ارز مهم است. زمانی که مردم جهان در ذهن خود یک ارز مانند دلار را قبول می کنند و در مبادلات مالی خود از آن استفاده می کنند، آن ارز را ازشمندتر می کند. بنابراین اگر مردم اعتقاد و اعتماد خود را نسبت به پول فیات از دست دهند ان پول دیگر ارزشی نخواهد داشت.
در رابطه با پول های کالایی چنین اتفاقی نخواهد افتاد زیرا آن پول به دلیل داشتن پشتوانه کالایی، ذاتا ارزش دارد. اگر در آینده مردم به این نتیجه برسند که دلار را در تبادلات خود استفاده نکنند و در قراردادهای تجاری خود از ارز دیگری استفاده کنند، ارزش دلار کاهش می یابد و به تدریج از رده خارج می شود.
اگر دولتی سیاست های نادرست پولی را در زمینه پول فیات ملی خود اتخاذ کند، به طور مستقیم در ارزش آن تاثیرگذار خواهد بود. به همین دلیل تعامل میان عرضه و تقاضا و قدرت اقتصادی، نظامی، فرهنگی و… یک کشور، در ارز ملی آن کشور به طور مستقیم تاثیر دارد.
مبادله کالا به کالا
اولین راه حلی که بشر برای تبدیل دارایی ها و کالاها در نظر گرفت، روش مبادله کالا به کالا بود. در این روش افراد دارایی خود را به دیگران داده و در مقابل یک دارایی جدید دریافت می کردند. اگرچه این روش برای شروع روش بدی نبود اما از مشکلات زیادی نیز رنج می برد. مهم ترین مشکل این روش، نبود سیستم ارزش گذاری بود. همین مساله موجب می شد که مبادله با توافق طرفین انجام شود که ممکن بود در این میان ارزش تبادل شده سنخیتی با واقعیت های اقتصادی نداشته باشد. از طرفی نیز این مساله موجب عدم اطمینان از خرید محصولی خاص در برابر مقدار مشخصی از یک کالای دیگر می شد.
مشکل دیگر در این روش، نبود ابزار مبادله بود. در این روش خود کالاها نیز به عنوان ابزار مبادله استفاده می شدند. معیار خرید و فروش نیز بر اساس ارزش ذاتی بود به این معنی که، کالایی به عنوان ابزار مبادله استفاده می شد که در زندگی بشر کاربرد داشت و گرنه کسی حاضر به مبادله دارایی خود با آن نبود. در این دوره افراد می توانستند ابزارهای مالی که همان کالاها بودند را کسب و خرج کنند و هیچ استفاده دیگری از آن صورت نمی گرفت. مشکلات این روش، بشر را به سمت ایجاد یک روش دیگر برای مبادله سوق داد.
مزایا و معایب ارز فیات
در اینجا به بخشی از مزایا و معایب پول فیات می پردازیم. البته اقتصاددانان و کارشناسان امور مالی، در رابطه با ارزهای فیات اتفاق نظر ندارند. موافقان و مخالفان این سیستم پولی دلایل خود را دارند که هیچ کدام به طور ۱۰۰ درصد درست و یا غلط نیست.
ارز فیات چیست؟ (Fiat) پول بی پشتوانه چیست؟
ارز فیات (Fiat Currency) یا پول فیات (Fiat Money) که در فارسی پول بی پشتوانه گفته می شود، به ارزی گفته می شود که اغلب توسط دولت ها به عنوان پول رایج در یک کشور مورد استفاده قرار میگیرد، ارزش ذاتی ندارد اما پشتوانه خود را از تلاش دولت ها برای حفظ ارزشش می گیرد. اینکه ارزش ذاتی ندارد یعنی فی الذات نمی توان آن را همیشه معادل یک دارایی فیزیکی دانست، برخلاف پول نماینده و پول کالایی.
پول های منتشر شده توسط دولت ها برای اولین بار در قرن 11 میلادی در چین مورد استفاده قرار گرفت. از آن تاریخ به بعد، کشورهای متعددی در کنار پول کالایی از پول فیات استفاده میکرده اند. اما از اوایل قرن بیستم پول فیات شروع به در اختیار گرفتن بازار پول در دنیا کرد. بعد از واقعه شوک نیکسون که طی آن طلا به عنوان پشتوانه مستقیم از دلار آمریکا برداشته شد (سال 1971)، سیستم ارز بی پشتوانه در تمام دنیا فراگیر شد.
از اوایل قرن بیستم پول فیات شروع به در اختیار گرفتن بازار پول در دنیا کرد. بعد از واقعه شوک نیکسون که طی آن طلا به عنوان پشتوانه مستقیم از دلار آمریکا برداشته شد (سال 1971)، سیستم ارز بی پشتوانه در تمام دنیا فراگیر شد.
کلمه فیات (Fiat) از ریشه لاتین به معنای (let if be done – بگذارید انجام شود) گرفته شده است که برای احکام و دستورات مورد استفاده قرار می گیرد. به این ترتیب پول فیات:
- هر پولی است که توسط دولت به عنوان پول رایج تعریف می شود.
- پولی است که ذاتاً بی ارزش است اما به واسطه حکم حکومت مورد استفاده قرار می گیرد.
- شی ذاتاً بی ارزشی است که به عنوان وسیله ای برای مبادله مورد استفاده قرار می گیرد.
تولید و نظارت بر پول فیات
تولید و انتشار پول فیات معمولاً از طریق بانک های مرکزی هر کشور صورت می گیرد. این انتشار معمولاً با خرید دارایی های مالی یا قرض دادن پول به موسسات مالی صورت می گیرد. معمولاً بانک های مرکزی با افزایش ذخایر خود نسبت به افزایش عرضه پول به بازار اقدام می کنند.
ریال، دلار، یورو، یوان و … همه ارزهایی که امروزه پول رایج کشورهای مختلف به شمار می روند، پول فیات هستند که اگرچه قرار هست همواره در ازای افزایش ذخایر چاپ شوند، اما این اتفاق نمی افتد و تحت عنوان ارزهای بدون پشتوانه شناخته می شوند.
در اقتصاد امروز، معمولاً بخش کوچکی از عرضه پول های فیات در قالب پول های فیزیکی است. برای مثال در آمریکا در دسامبر سال 2010 قریب به 8.8 تریلیون دلار پول منتشر شد که صرفاً 915 میلیون دلار از آن در قالب سکه و اسکناس بود. معمولاً تولید و انتشار پول فیزیکی نیز به عهده بانک مرکزی یا بعضاً خزانه داری دولت است.
استفاده از ارز فیات توسط کشورهای بسیاری از قرن هجدهم، باعث دگرگونی ارز فیات (FIAT) هایی در عرضه این نوع ارزها شد. افزایش بسیار زیاد عرضه این پول ها منجر به بروز برخی از ابرتورم ها یا تورم های بسیار بزرگ شد. برای مثال ابرتورم در جمهوری وایمار (آلمان) از مهمترین مثال های تاریخی این واقعه است.
اقتصاددانان باور دارند که تورم های بزرگ عمدتاً ناشی از عرضه بی رویه پول های فیات یا بی پشتوانه هستند. عمده اقتصاددانان طرفدار ایده تورم بسیار پایین و ثبات در تورم هستند. تورم های بالا عمدتاً سازمان اقتصاد کشور را به هم میریزند و با آثار متنوعی نظیر رکود یا افزایش فاصله طبقات اجتماعی و … همراه هستند.
اقتصاددانان باور دارند که تورم های بزرگ عمدتاً ناشی از عرضه بی رویه پول های فیات یا بی پشتوانه هستند.
فقدان پشتوانه در ارزهای فیات
یک ارز فیات در صورتیکه بانک مرکزی یا دولت حامی آن نتواند ارزش آن را با مکانیسم های اقتصادی حفظ کند، ممکن است به ارزش ناچیزی برسد یا صفر شود. این اتفاق معمولاً با اثر تورمی به شدت بالا همراه است. دلار زیمبابوه، چین در سل 1945 و مثال جمهوری وایمار (آلمان) مثال هایی از این دست هستند.
ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال
ارزهای فیات نظیر دلار، در مقایسه با ارزهای دیجیتال در سالیان اخیر روند ارزشی باثبات تری داشته اند. اما در سوی دیگر، در یک مقیاس زمانی طولانی تر، یک واحد بیت کوین در مقابل دلار، در طی 10 سال اخیر رشد بسیار بالایی را تجربه کرده است.
به این ترتیب ویژگی ارزهای فیات در کوتاه مدت در قیاس با رمزارزها نظیر بیت کوین و اتریوم و … دور بودن آنها از نوسانات است. ممکن است شما در یک روز شاهد 10 درصد تغییر ارزش ارزهای دیجیتال باشید. در حالیکه برای دلار اینطور اتفاقی به هیچ عنوان طی یک روز تجربه نمی شود.
برخی از ارزهای دیجیتال که اصطلاحاً به آنها رمزارزهای پایدار یا Stablecoin گفته می شود، ارزهایی هستند که یک ارز فیات، یک کالا یا یک متدلوژی را به عنوان ارز فیات (FIAT) پشتوانه خود در نظر می گیرند تا ارزش خود را حفظ و از نوسان به دور باشند. مهمترین این ارزها، تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC) هستند.
ارزهای فیات یا ارز های دیجیتال یا، کدام یک گمراه کننده تر هستند؟
احتمالاً شنیده اید که می گویند ارز های دیجیتال پیچیده هستند، به سختی می توان آنها را درک کرد و ماهیت مبهمی دارند. از نظر فنی این دیدگاه کاملاً قابل درک است، با این حال همچنان این حقیقت نا دیده گرفته می شود که ارز های دیجیتال، که جایگزین یا مکملی برای ارز های فیات هستند، تنها کمی بیشتر از یک ذره پیچیدگی دارند، درک آنها چندان سخت نیست و ماهیت مبهمی ندارند.
به گزارش کریپتو نیوز، مطمئناً همه می دانند که چطور دلار یا یورو خود را خرج کنند، اما کمتر کسی می داند پولی که مردم در جیب خود از آن نگه داری می کنند بر مبنای چه سیستمی اداره می شود. یک مثال ساده برای این موضوع نظرسنجی است که در سال ۲۰۱۴ در انگلستان انجام شد و مشخص کرد که تنها ۱۰ درصد از اعضای پارلمان بریتانیا، کسانی که برای قانون گذاری واجد شرایط شناخته شده اند، می دانند که بیشتر حجم پول ها ی این کشور هنگام اعطای وام و اعتبار توسط بانک های تجاری عرضه می شو. این نظرسنجی نشان داد ۷۱ درصد از اعضای پارلمان بریتانیا تصور می کردند که تنها دولت یا بانک مرکزی اجازه چاپ پول های جدید را دارد.
این موضوع نشان می دهد که درک کردن ارز های دیجیتال در مقایسه با سیستم پولی ارز های فیات، حداقل در سطح اقتصادی، آن قدر ها هم که به نظر می رسد سخت نیست. به گفته بسیاری از کارشناسان باید ارز های فیات و ارز های دیجیتال را با روشی دیگر مورد مقایسه قرار داد. ارز های فیات در مقایسه با بیت کوین و دیگر ارز های دیجیتال ارزش بنیادی بیشتری ندارند و ارزش هر دوی آنها به طور یکسان به میزان تقاضا و اعتماد مصرف کنندگان بستگی دارد.
اشکال مختلف پیچیدگی
بدون شک شما هم درگیر بحث های مربوط به پیچیدگی بیت کوین و ارز های دیجیتال شده اید. حتی چهره ها ی ظاهراً دلسوزی مانند مارک کوبان (Mark Cuban) و جان مک آفی (John McAfee) هم که در سال های اخیر به این حوزه وارد شده اند، گفته اند که پیچیدگی بیش از حد ارز های دیجیتال می تواند از پذیرش گسترده آنها جلوگیری کند.
با این حال بیشتر طرفداران این نظریه دو موضوع متفاوت در مورد بیت کوین و دیگر ارز های دیجیتال را با یکدیگر اشتباه گرفته اند. آنها به پیچیدگی های فنی مانند روش های رمز نگاری و ساختار بلاک چین ارز های دیجیتال نگاه می کنند و به این نتیجه می رسند که این پیچیدگی اقتصاد کلان ارز های دیجیتال را هم در بر می گیرد.
هانا هالابوردا (Hanna Halaburda)، دانشیار حوزه فناوری، عملیات و آمار در مدرسه کسب و کار دانشگاه نیویورک، گفته است:
پیچیدگی ارز های دیجیتال و ارز های فیات با یکدیگر متفاوت است. استفاده از پول نقد، حداقل شکل امروزی آن، آسان است، چراکه می توانید دارایی خود و چیزی که خرج می کنید را ببینید.
در مقابل، ارز های دیجیتال عمدتاً سیاست پولی شفافی دارند و صدور واحد های جدید [به صورت مستقیم انجام می شود]. با این حال استفاده از آنها کار پیچیده ای است. باید رمز کیف پول خود را به خاطر بسپارید، اگر آدرس گیرنده را اشتباه وارد کنید ممکن است پول خود را از دست بدهید و کسی وجود ندارد که برای رفع این مشکل بتوانید با او تماس بگیرید.
درک سیستم پولی بیت کوین کار بسیار ساده ای است. با استخراج هر بلاک جدید مقداری بیت کوین صادر می شود. پاداش بلاک هر چهار سال یک بار در دوره های هاوینگ کاهش می یابد تا در نهایت ۲۱ میلیون واحدی که به عنوان عرضه کل بیت کوین در نظر گرفته شده است، استخراج شود. از طرفی دیگر، سیستم پولی آمریکا و دیگر کشور های جهان نه تنها پیوسته تغییر می کند، بلکه از لایه های پیچیده مختلفی هم تشکیل شده است.
علاوه بر این، بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند که پیچیدگی ظاهری تجربه و رابط کاربری پلتفرم های ارز دیجیتال در طول زمان ارز فیات (FIAT) کمتر خواهد شد.
لو کرنر (Lou Kerner)، از سهام داران شرکت بلاک چین کوین وستورز (Blockchain Coinvestors) و تحلیل گر ارشد ارز های دیجیتال در کوانتم اکونومیکس (Quantum Economics)، گفته است:
همان طور که تکامل فناوری باعث شد استفاده از اینترنت به قدری آسان شود که به جریان غالب تبدیل شود، فناوری ارز دیجیتال هم در حال تکامل است و در مسیر پذیرش به عنوان جریان غالب قرار دارد.
کرنر می گوید باز بودن و تغییر نا پذیری فناوری بلاک چین باعث شفافیت فوق العاده ارز های دیجیتال شده است، تا جایی که دقیقاً می دانیم تا به حال چه تعداد بیت کوین استخراج شده است.
[این در حالی است که] هیچ کس نمی داند که همین دیروز چند اسکناس چاپ شده است!
فیلیپ گرادول (Philip Gradwell)، کارشناس اقتصادی ارشد چینالیسیس (Chainalysis)، با نظر کرنر موافقت کرده و گفته است:
این یک اشتباه رایج است که تصور می کنند ارز های دیجیتال شفافیت ندارند. در واقع [تمامی اطلاعات] روی دفتر کل عمومی بلاک چین ثبت می شوند و این یکی از شفاف ترین شیوه های انتقال ارزش است. در وهله اول، این شفافیت ارز های دیجیتال است که باعث شده شرکت های تحقیقاتی ای مانند چینالیسیس وجود داشته باشند.
باید به این نکته هم توجه داشت که اگر درک چیزی حداقل از نظر فنی سخت باشد، به این معنی نیست که مردم نمی توانند یا نمی خواهند که از آن استفاده کنند.
جان پائول کانینگ (John Paul Koning)، کارشناس اقتصادی، گفته است:
درک سیستم پولی سنتی بسیار دشوار است. بیشتر مردم هیچ تصوری در رابطه با شیوه کار [این سیستم] ندارند. اما برای راندن یک خودرو نیازی نیست بدانید که چگونه کار می کند و همین موضوع درمورد دلار، ین و پوند هم صدق می کند.
ارزش بنیادی؟
انتقاد دیگری که از ارز های دیجیتال می شود، نداشتن ارزش بنیادی (فاندامنتال) است. شاید درست باشد، اما تقریباً همین موضوع درمورد ارز های فیات هم صدق می کند.
هانا هالابوردا گفته است:
ارز های فیات به خودی خود هیچ ارزش بنیادی یا فاندامنتالی ندارند. آنها [در واقع] با سیاست های دولت صادرکننده شان پشتیبانی می شوند و این یک استراتژی مؤثر بر بسیاری از ارز های فیات بوده است.
هالا بوردا می گوید ارز های فیات به عنوان دارایی های با ارزش بنیادی در نظر گرفته می شوند، چراکه تنها با استفاده از آنها می توان مالیات پرداخت کرد و بنابراین همیشه، یا حداقل در دوره های پرداخت مالیات، تقاضا برای آنها وجود خواهد داشت.
دانشیار دانشگاه نیویورک افزود:
جدای از این موضوع، ارز های فیات فقط به این خاطر دارای ارزش هستند که عده ای تصور می کنند دیگران در آینده ای نزدیک برای [این ارز ها] ارزش قائل خواهند بود.
هالابوردا بیت کوین را «نسل جدید ارزهای فیات» خوانده، اما همچنان با کسانی که می گویند این ارز دیجیتال ارزش ذاتی ندارد مخالف است.
هالابوردا می گوید:
بیت کوین و دیگر ارز های دیجیتال خدماتی ارائه می دهند که تا پیش از این وجود نداشته است؛ [مانند] تراکنش های نیمه ناشناس آنلاین. به عقیده من این ارزش بنیادی بیت کوین است.
همچنین بخوانید:
چرا بیت کوین ارزش دارد؟
لو کرنر می گوید که ارز های دیجیتال حداقل در مقایسه با ارز های فیات ارزش بنیادی بیشتر ی دارند. او با این حال معتقد است که هر دوی این دارایی ها فاقد ارزش ذاتی هستند.
او در این رابطه گفته است:
ارزش ارز های فیات و بیت کوین، [هر دو] بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود و پشتوانه ای در کار نیست.
درمورد ارز های فیات نبود ارزش بنیادی باعث می شود که حداقل برخی از آنها به مرور ارزش خود را از دست بدهند.
[دولت ها] ارز های فیات بیشتری صادر می کنند تا زمانی که مردم به این نتیجه برسند که [آنها] دیگر ارزشی ندارند. [اما] بیت کوین این مشکل را حل کرده است.
دومنیکو لومباردیا (Domenico Lombardia)، مدیر بخش اقتصاد جهانی در مرکز بین المللی نو آوری های مدیریتی کانادا، معتقد است که ارز های فیات ارزش ذاتی ندارند، چرا که موقعیت آنها کاملاً به اعتماد مردم به بانک مرکزی و یا دولت صادر کننده شان بستگی دارد.
لومباردیا گفته است:
بانک های مرکزی مختلف سطوح متفاوتی از اعتماد را [برای مردم] فراهم می کنند. در تمام سیستم ها بانک مرکزی بالا ترین جایگاه را دارد. حاکمیت قانونی و چهارچوب های سازمانی که بانک مرکزی مطابق آنها فعالیت می کند با سخت گیرانه ترین استاندارد ها طراحی شده است.
لومباردیا معتقد است برای اینکه ارز های دیجیتال بتواند با ارز های فیات رقابت داشته باشند، باید با طراحی چهارچوبی اعتماد کاربران عادی جلب کنند.
این امر بدون قانون گذاری و نظارت دست یافتنی نخواهد بود.
اما تمام فعالان حوزه ارز دیجیتال با این نظریه که ارز های فیات ارزش بنیادی ندارند، موافق نیستند. جان پائول کانینگ می گوید بانک های مرکزی معمولاً قبل از صدور پول های جدید اقدام به خرید دارایی می کنند.
این کارشناس اقتصادی گفته است:
[بانک مرکزی] می تواند از این دارایی ها برای بازخرید هر واحد از ارز هایی که صادر کرده است استفاده کند، با این کار ارزش پول هم تقویت می شود. در صورتی که به کمک اضافی نیاز باشد، بانک مرکزی می تواند از دولت بخواهد تا برای افزایش موجودی خزانه داری [بخشی از] درآمد مالیاتی [کشور] را در اختیار آنها قرار دهد.
البته این مسئله تنها پایه پولی را در بر می گیرد. بانک مرکزی انگلستان در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که سپرده های بانکی ۹۷ درصد از چرخه پولی این کشور را تشکیل می دهند. این موضوع نشان می دهد که سپرده های بانکی بیشتر در قالب وام و توسط خود بانک های تجاری ایجاد می شود، در نتیجه می توان گفت تنها چیزی که پشتوانه این پول هاست تعهد باز پرداخت بدهی است.
پایه پولی شامل سپرده های بانک های تجاری نزد بانک مرکزی، وجه نقد در گردش در دست مردم و پول هایی است که به طور فیزیکی در بانک ها نگهداری می شود. پایه پولی در واقع بخشی از کل عرضه پول یک کشور است که بالا ترین قابلیت نقد شوندگی را دارد.
رابط کاربری پلتفرم های ارز دیجیتال
تعداد کمی از مردم انگلستان می دانند که بیشتر عرضه پول های کشور از سوی بانک های تجاری است. باید این موضوع را به خوبی درک کرد که سیستم پولی ارز های فیات حداقل به اندازه ارز های دیجیتال گمراه کننده و غیر شفاف است.
درست است که ارز های دیجیتال از نظر فنی پیچیده هستند، اما ساختار بک اند (Backend) خود پرداز های بانکی و برنامه های موبایل بانک هم شرایط مشابهی دارد. این پیچیدگی باعث نمی شود که از ارز های فیات استفاده نکنیم. درمورد ارز های دیجیتال هم این پیچیدگی ساختاری، حداقل در شرایطی که رابط کاربری پلتفرم ها ساده تر شود، مانع از به کارگیری آنها نخواهد شد.
ارز فیات چیست؟تفاوت آن با رمزارزها و استاندارد طلا
به زبان ساده ، ارز فیات پول قانونی است که ارزش آن را بیشتر از کالای فیزیکی یا کالایی از دولت صادر کننده آن می گیرد. قدرت دولتی که ارزش پول فیات را تعیین می کند در این نوع پول کلیدی است. بیشتر کشورهای جهان از سیستم ارزی فیات برای خرید کالا و خدمات ، سرمایه گذاری و پس انداز استفاده می کنند. ارز فیات در تعیین ارزش پول قانونی جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستم های مبتنی بر کالا شد.
ظهور ارز فیات
ارز فیات قرن ها پیش در چین نشات گرفته است. استان چکوان در ارز فیات (FIAT) طی قرن یازدهم اقدام به صدور پول کاغذی کرد. در ابتدا می توان آن را با ابریشم ، طلا یا نقره عوض کرد. اما سرانجام ، کوبلای خان به قدرت رسید و در طول قرن سیزدهم یک سیستم ارزی فیات ایجاد کرد. مورخان ادعا می کنند که این پول در سقوط امپراتوری مغول ارز فیات (FIAT) بسیار موثر بود ، ریشه ریزش و خرج بیش از حد و تورم بیش از حد.
پول فیات در قرن ۱۷ در اروپا نیز مورد استفاده قرار گرفت که توسط اسپانیا ، سوئد و هلند تصویب شد. این سیستم در سوئد یک شکست بود و دولت سرانجام آن را برای استاندارد نقره کنار گذاشت. طی دو قرن بعدی فرانسه و کانادا ، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالات متحده نیز با استفاده از پولهای آزمایشی نتایج ناخوشایند بدست آوردند.
در قرن بیستم ، ایالات متحده دوباره به استفاده از ارز مبتنی بر کالا تا حدودی محدود بازگشت. در سال ۱۹۳۳دولت به کار مبادله پول کاغذ به طلا خاتمه داد. در سال ۱۹۷۲ ، تحت ریاست جمهوری نیکسون ، ایالات متحده استاندارد طلا را به طور کامل کنار گذاشت ، و نابودی خود را در مقیاس بین المللی نهایی کرد و به سیستم Fiat Money روی آورد. این منجر به استفاده از ارز فیات در سراسر جهان شد.
ارز فیات در برابر استاندارد طلا
سیستم استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس های کاغذی به طلا را می داد. در واقع ، تمام پول کاغذی توسط مقدار محدودی طلا که در اختیار دولت بود ، پشتیبانی می شد. بر اساس یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا ، دولت ها و بانک ها تنها در صورت ارز فیات (FIAT) داشتن ارزش مساوی از فروشگاه های طلا می توانند ارز جدید را به اقتصاد وارد کنند. این سیستم توانایی دولت در ایجاد پول و افزایش ارزش پول آنها را صرفاً براساس عوامل اقتصادی محدود کرد.
از طرف دیگر ، تحت سیستم ارزی فیات ، پول ممکن است به چیز دیگری تبدیل نشود. با پول فیات ، مقامات می توانند به طور مستقیم بر ارزش پول خود تأثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند. دولت ها و بانک های مرکزی کشورهایشان کنترل بسیار بیشتری بر سیستم های ارزی دارند. آنها می توانند به رویدادهای مختلف مالی و بحران ها با ابزارهای مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری و اجرای تسهیل کمی پاسخ دهند.
مدافعان استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا از ثبات بیشتری برخوردار است زیرا توسط چیزی فیزیکی و ارزشمند پشتیبانی می شود. طرفداران ارز فیات معتقدند که قیمت طلا جز ثبات نبوده است. در این زمینه ، ارزش یا ارزش هر دو ارز مبتنی بر کالا و پول فیات می تواند نوسان داشته باشد. اما با وجود یک سیستم ارزی فیات ، دولت دارای انعطاف پذیری بیشتری برای اقدام در شرایط اضطراری اقتصادی است.
نکات مثبت و منفی استفاده از ارز فیات
اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات اتفاق نظر ندارند. مدافعان ارز فیات (FIAT) و مخالفان با شور و اشتیاق موافقان و مخالفان این سیستم ارزی را مطرح می کنند.
کمبود
پول فیات تحت تأثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا تحت تأثیر قرار نمی گیرد.
هزینه
تولید پول فیات نسبت به پول مبتنی بر کالا مقرون به صرفه است.
پاسخگویی
ارز فیات به دولت ها و بانک های مرکزی آنها انعطاف پذیری در رسیدگی به بحران های اقتصادی را می دهد.
تجارت بین الملل
ارز فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرد و آن را به یک نوع ارز قابل قبول برای تجارت بین الملل تبدیل می کند.
راحتی
برخلاف طلا ، پول فیات به ذخایر فیزیکی متکی نیست که به ذخیره سازی ، محافظت ، نظارت و سایر خواسته های پرهزینه احتیاج دارند.
بدون ارزش ذاتی
ارز فیات هیچ ارزش ذاتی ندارد. این اجازه می دهد تا دولت ها از هیچ چیز پول خلق کنند ، که می تواند منجر به تورم فوق العاده شود و سیستم اقتصادی آنها را فروپاشاند.
از نظر تاریخی دارای ریسک
از نظر تاریخی ، اجرای سیستم های ارزی فیات به طور معمول منجر به سقوط مالی می شود ، که نشان می دهد این سیستم ها برخی از خطرات را دارند.
ارز فیات در مقابل ارز رمزنگاری شده
ارز فیات و ارز رمزپایه از این نظر مشترک هستند که هیچ یک از آنها توسط کالای فیزیکی پشتیبانی نمی شوند – اما در اینجا شباهت به پایان می رسد. در حالی که پول فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود ، ارزهای رمزپایه اساساً غیرمتمرکز هستند ، که بیشتر به دلیل یک دفتر توزیع شده دیجیتال به نام بلاکچین است.
تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم ارزی نحوه تولید هر یک از این اشکال پول است. بیت کوین ، مانند اکثر ارزهای رمزپایه ، یک منبع کنترل شده و محدود دارد. در مقابل ، با توجه به قضاوت خود درباره نیازهای اقتصادی یک کشور ، بانک ها می توانند از هیچ چیز پول ناچیزی ایجاد کنند.
ارزهای رمزنگاری شده به عنوان یک شکل دیجیتالی از پول ، هیچ همتای فیزیکی ندارند و بدون حاشیه هستند و باعث می شود محدودیت آنها در معاملات جهانی کمتر باشد. علاوه بر این ، معاملات برگشت پذیر نیستند و ماهیت ارزهای رمزنگاری شده در مقایسه با سیستم فیات ردیابی را بسیار دشوارتر می کند.
قابل ذکر است ، بازار ارزهای رمزپایه بسیار کوچکتر و در نتیجه بی ثبات تر از بازارهای سنتی است. این احتمالاً یکی از دلایلی است که ارزهای رمزپایه هنوز به طور جهانی پذیرفته نشده اند ، اما با رشد و بلوغ اقتصاد رمزنگاری ، نوسانات احتمالاً کاهش می یابد.
افکار پایانی
آینده هر دو شکل ارز به هیچ وجه قطعی نیست. در حالی که ارزهای رمزپایه هنوز راهی طولانی در پیش دارند و مطمئناً با چالش های بیشتری روبرو خواهند شد ، تاریخچه Fiat Money آسیب پذیری این شکل از پول را نشان می دهد. این دلیل بزرگی است که بسیاری از مردم در حال بررسی امکان حرکت به سمت سیستم رمز ارز برای معاملات مالی خود هستند – حداقل در برخی از موارد.
یکی از ایده های اصلی ایجاد Bitcoin و ارزهای رمزپایه ، کشف شکل جدیدی از پول است که در شبکه توزیع شده نظیر به نظیر ساخته می شود. احتمالاً بیت کوین برای جایگزینی کل سیستم ارزی فیات ایجاد نشده است بلکه برای ارائه یک شبکه اقتصادی جایگزین ایجاد شده است. هنوز هم مطمئناً این پتانسیل را دارد که بتواند یک سیستم مالی بهتر برای جامعه بهتر ایجاد کند.
ارز فیات چیست؟
هیچ کس حتی حکومت ها نیز نمی توانند تراکنش های شما با ارز دیجیتال را متوقف کنند. بانک ها می توانند هر زمان که بخواهند تراکنش های شما با پول فیات را متوقف کنند.
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، ارز فیات (به انگلیسی: Fiat Currency) یا پول بی پشتوانه، پول دستوری، پول اعتباری، پول حکمی که به معنی (بگذارید انجام شود) می باشد. پولیست که ارزش ذاتی ندارد و ارزش ارز فیات (FIAT) آن ناشی از دستور قانونی یا دولتی است. در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده اش می گیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد.
منشا پیدایش پول فیات به قرن ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم ارز فیات (FIAT) گرفت پول کاغذی خود را در قرن 11 چاپ کند، برمی گردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن 13 به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه کردن های بی رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری می دانند.
در قرن 17ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.
در قرن 20ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال 1933 به بعد دولت، مبادله پول های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال 1972 نیز به دستور رئیس جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
استاندارد طلا (Gold standard)
استاندارد طلا یا سیستم واحد پولی طلا، یک سیستم پولی است که در آن پشتوانه واحد پولی، ارزش شمش طلای فیزیکی است. وقتی پول در گردش لزوماً از فلز گران بها ساخته نشده است، ایده این است که واحد پول را می توان با مقدار معینی از طلا مبادله کرد. به عنوان مثال، اگر دولت بریتانیا بهای هر اونس طلا را ۵۰۰ یورو تعیین کند، ارزش پوند یک پانصدم یک اونس طلا خواهد بود.
به واسطه نایاب بودن و زیبایی طبیعی طلا، جذابیت همیشگی شمش طلا امکان حفظ ارزش بالای آن را فراهم می کند. پس تعجبی ندارد که تمدن های مختلف، هزاران سال از طلا به عنوان پول رایج خود استفاده کرده اند.
ارز دیجیتال بهتر است یا ارز فیات؟
ارز دیجیتال یکی از گزینه هایی است که جدیدا مطرح شده است و در مقابل ارز فیات قرار دارد. البته این دو ارز شباهت هایی نیز با یکدیگر دارند. ارز دیجیتال نیز مانند فیات، پشتوانه فیزیکی ندارد.ارز فیات (FIAT)
پول فیات را حکومت و بانک مرکزی کنترل می کند اما هیچ کس ارز های دیجیتال را کنترل یا قانون گذاری نمی کند.
حکومت از طریق بانک مرکزی پول فیات را چاپ می کند. افراد یا هویت های شخصی ارز های دیجیتال را استخراج می کنند.
ارز های دیجیتال می توانند به پنهان کردن ثروت فرد کمک کنند زیرا هیچ کس از موقعیت کیف پول شما و مقدار موجودی آن نمی داند. از طرف دیگر پول فیات معمولا در بانک نگه داشته می شود.
وقتی که با ارز دیجیتال پرداختی انجام می دهید و تراکنش های کامل را ثبت می کنید، تراکنش ها را هرگز به ارز فیات (FIAT) آسانی نمی توان برگرداند. اما در مورد پول فیات حکومت و بانک ها می توانند هر زمان که صلاح بدانند تراکنش های شما را برگردانند.
یک تفاوت برجسته دیگر بین ارز دیجیتال و پول فیات این است که ارز دیجیتال تراکنش های ناشناس و دیجیتال را فراهم می کند. این یعنی نام فرد فرستنده و دریافت کننده پول ناشناس می ماند و کسی قادر به رویت آن نیست. از طرف دیگر، تراکنش های پول فیات ناشناس نیستند و به آسانی قابل ردیابی هستند.
هیچ کس حتی حکومت ها نیز نمی توانند تراکنش های شما با ارز دیجیتال را متوقف کنند. بانک ها می توانند هر زمان که بخواهند تراکنش های شما با پول فیات را متوقف کنند.
آینده هیچ یک از سیستم های ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیب پذیر بودن این نوع از پول بوده است.
دیدگاه شما