آموزش امواج الیوت و الگوهای هارمونیک
نظریه امواج الیوت یکی از پیشروترین و جدیدترین نظریههای موجود در بازارهای مالی است که توسط رالف نلسون الیوت در دهه 1930 مطرح شد.
الیوت پس از بازنشستگی به دلیل بیماری، به منظور پر کردن وقت خود شروع به مطالعه نمودارهای ماهانه، هفتگی، روزانه، ساعتی و 30 دقیقهای شاخصهای مختلف برای 75 سال کرد و پس از انجام تحقیقات بسیار، نظریه خود را ارائه داد.
این نظریه یک روش تحلیل تکنیکال است که به دنبال کشف الگوهای قیمت بلندمدت مربوط به تغییرات احساسات سرمایهگذاران و روانشناسی آنان و استفاده از آن جهت پیشبینی جهت حرکت قیمتی در بازارهای مالی از جمله بازار سهام و آتی است.
نظریه امواج الیوت هارمونیک در سال 1935 زمانی مشهور شد که الیوت پیشبینی اعجاب انگیز خود را درباره اتمام روند نزولی بازار سهام که مخالف با نظر دیگر فعالین بازار بود، اعلام کرد.
پس از آن این نظریه تبدیل به یکی از مهمترین اصول سرمایهگذاری برای هزاران امواج اصلاحی در الیوت مدیر سهام، بازرگان و سرمایهگذار خصوصی شده است به طوری که شرکت Elliott Wave International بزرگترین شرکت تجزیه و تحلیل مالی و پیشبینی بازار مستقل در جهان است که تجزیه و تحلیل و پیشبینی بازار را بر اساس اندیکاتور امواج الیوت انجام میدهد.
الیوت قوانین حاکم بر نمودارهای قیمتی را پیدا کرده و نحوه شناسایی، پیشبینی و استفاده از این الگوهای موجی را توصیف کرد. این نتایج در کتاب "R.N. Elliott's Masterworks" ، که در سال 1994 منتشر شده است، پوشش داده شده است. الیوت همچنین یادآوری میکند که این الگوها اطمینانی در مورد حرکت قیمت در آینده را ارائه نمیدهند، بلکه به منظور کمک به پیشبینی احتمالی حرکات بعدی در بازار مورد استفاده قرار میگیرد.
این الگوها میتوانند همراه با سایر اشکال تحلیل تکنیکال، از جمله شاخصهای تکنیکالی، برای شناسایی فرصتهای ویژه مورد استفاده قرار گیرند و به همین دلیل است که معاملهگران ممکن است برداشتهای متفاوتی از ساختار امواج الیوت هارمونیک بازار در یک زمان مشخص داشته باشند.همچنین باید توجه داشت که مهمترین مزیت الگوهای امواج الیوتی پیشبینی دقیق تراز قیمتی در آینده بازار است که به نوعی نقص سیستمهای تحلیل کلاسیک به شمار میآید.
یکی دیگر از روشهای تحلیلی که در واقع نشات گرفته از سیستم معاملاتی الیوت است، الگوهای هارمونیک میباشد. نظریه اصلی الگوهای هارمونیک بر اساس حرکات قیمت-زمان شکل گرفته است که بر پایه روابط نسبت فیبوناچی و تقارن آن در بازارها میباشد که با ارائه الگوهای قیمتی بر اساس نسبتهای فیبوناتچی سعی بر پیشبینی اتمام روند اصلاحی بازار دارد.
در این دوره از آموزش تحلیل تکنیکال پیشرفته که نیازمند تسلط بر تحلیل تکنیکال کلاسیک و آموزش حرفه ای ایچیموکو میباشد، ابتدا قوانین و اصول پایهای امواج الیوت به صورت مفصل بسط و شرح داده شده و در هر مرحله با بیان مثالهای مفصل، به تفهیم و آموزش اصول و قوانین امواج الیوت و الگوهای هارمونیک پرداخته شده است.
در این دوره پس از یادگیری اصول و قوانین امواج الیوت، به بررسی و آموزش تمامی الگوهای هارمونیک ساده و پیشرفته به همراه مثال پرداخته می شود و در انتها نیز به منظور جمعبندی و ایجاد سیستم معاملاتی مناسب برای معاملهگران به بررسی چند مثال و ترکیب سیستم معاملاتی الیوت، ایچیموکو و کلاسیک پرداخته شده تا معاملهگر به خوبی توانایی تنظیم و به کارگیری سیستمهای معاملاتی مختلف را پیدا کند.
در نهایت به منظور صرفهجویی در وقت معاملهگران برای پیدا کردن سهام مناسب، به بیان اهمیت و آموزش فیلترنویسی در بورس ایران و آموزش بورس پرداخته شده است.بطور کلی در آموزش امواج الیوت مکتبخونه به بیان فیلترنویسی امواج الیوت، قوانین امواج الیوت، موج شمار الیوت،اندیکاتور امواج الیوت، الگوهای امواج الیوت، نحوه شمارش امواج الیوت با اندیکاتور و. میپردازیم. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا بیشتر درباره امواج الیوت دانش کسب کنید و با ذهن بازتری دوره آموزشی را شروع کنید.
امواج الیوت (Elliott Waves) چیست؟ استفاده از آن در تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال
اگر تمایل دارید برای معاملات خود برنامهریزی کنید، پس باید بتوانید در هر بازه زمانی دیدی کلی از وضعیت بازار داشته باشید. تحلیلگران تکنیکال معمولاً برای رسیدن به چنین دیدی در تحلیل خود از امواج الیوت (Elliott Waves) استفاده میکنند. امواج الیوت یکی از پیچیدهترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است؛ در نتیجه درک آن در ابتدا دشوار به نظر میرسد، اما به محض اینکه بر این تکنیک تسلط بیابید، به فواید فراوانش پی خواهید برد. در این مقاله میکوشیم شما را با مفهوم امواج الیوت آشنا کنیم.
الیوت کیست؟
امواج الیوت به دست رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott) ابداع شد. او حسابداری آمریکایی بود و در دهه 1920 کار میکرد. الیوت در دوران کاری خود به بیماری گوارشی مبتلا شد و مجبور بود شغل خود را برای درمان رها کند؛ پس تصمیم گرفت برای دور کردن ذهن خود از بیماری، رفتار قیمت سهام بورس را مطالعه کند.
الیوت در سال 1934 به این نکته پی برد که رفتار قیمت سهام تصادفی نیست و به جای آنکه مبتنی بر هرج و مرج باشد، از الگوهای تکرارشوندهای تبعیت میکند. الیوت مشاهده کرد که الگوهای یکسانی در چرخههای تکرارشونده تشکیل میشود. این چرخهها عواطف و احساسات سرمایهگذاران و تریدرها را در قالب نوسانات قیمت منعکس میکردند. این حرکات قیمت به واحدهایی تقسیم میشد که الیوت آنها را امواج (Waves) نامید.
امواج الیوت (Elliott Waves)
بر اساس مشاهدات الیوت، تحرکات روند بازار در قالب الگوی امواج پنج بخشی و سه بخشی شکل میگرفت که امواج پنج بخشی نخست با اعداد 1 تا 5 نامگذاری میشد و در جهت روند بزرگتر حرکت میکرد. در پی حرکت امواج پنج بخشی نخست یک حرکت اصلاحی صورت میگیرد که سه موج متوالی دارد. برای نشان دادن این الگوی اصلاحی از حروف a، b و c استفاده میشود.
این امواج پنجگانه پیشرونده و الگوی اصلاحی سهبخشی آن به صورت زیر نمایش داده میشود.
امواج شماره 1، شماره 3 و شماره 5 امواج ایمپالس (Impulse) ضربهای یا شتابدار نامیده میشوند. موج شماره 2 اصلاح موج شماره 1 و موج شماره 4 نیز اصلاح موج شماره 3 است و برآیند کلی موج شماره 1 تا 5 از طریق برآیند امواج a-b-c اصلاح میشود.
الگوهای الیوت در چندین تایم فریم واقع شدهاند. این یعنی ممکن است دنباله کاملی از 5 موج در یک تایم فریم کوچک مثلاً در نمودار 15 دقیقهای، صرفاً نمایانگر موج اول یک دنباله از امواج در تایم فریمی بزرگتر باشد. از منظری کلانتر، هر الگوی موج جاری بخشی از الگوی موجی بزرگتر است که در یک تایمفریم بزرگتر در حرکت است.
با این اوصاف، میتوان امواج الیوت را همچون مجموعهای از عروسکهای روسی ماتروشکا در نظر گرفت که در آن مجموعهای از امواج متوالی، یکی از امواج درجه بالاتر را تکمیل میکند. به صورت جزئیتر میتوان گفت که برآیند حرکت از موج 1 تا 5، یکی از موجهای 1، 3 یا 5 درجه بالاتر را تکمیل میکند، در حالی که برآیند حرکت امواج اصلاحی در الیوت از موج a تا c یکی از موجهای 2 یا 4 درجه بالاتر را تکمیل میکند. میتوانید این وضعیت را به روشنی در تصویر زیر مشاهده کنید:
احتمالاً با خواندن مطلب بالا مفهوم اشکال فراکتال (Fractals) به ذهنتان خطور خواهد کرد. فراکتال ساختاری هندسی است که با بزرگ کردن هر بخش از این ساختار به نسبت معین، همان ساختار نخستین به دست میآید.
استفاده از امواج الیوت (Elliott Waves) در تحلیل تکنیکال
حالا که درک روشنی از مفهوم امواج الیوت پیدا کردهایم، باید بتوانیم آن را در معاملات ارزهای دیجیتال به کار ببریم و با آن کسب درآمد کنیم. همانطور که میدانید، تشخیص درست امواج الیوت کار دشواری است. ممکن است هنگامی که در عمل به نمودار قیمت نگاه میکنیم، امواج به صورت کامل شکل نگرفته باشد و بعضاً نامگذاری آنها دشوار است. تسلط یافتن بر این تکنیک به تمرین فراوان نیاز دارد؛ اما خوشبختانه اصول و قواعدی وجود دارد که تا حدی در این راه به ما کمک خواهد کرد:
- موج شماره 2 هرگز نمیتواند فراتر از نقطه شروع موج شماره 1 برود. این قانون در عمل به این معنا است که در یک حرکت صعودی، قیمت نمیتواند در پایان حرکت موج 2، پایینتر از قیمت آغازین موج 1 برود.
- طول موج شماره 3 معمولاً از دو موج دیگر بیشتر است اما هرگز نمیتواند از دو موج دیگر کوتاهتر باشد.
- موج شماره 4 هرگز نمیتواند به منطقه قیمتی موج شماره 1 وارد شود. یعنی موج شماره 4 نمیتواند بیش از اندازه موج 3 عقبگرد کند.
در نمودار زیر نقض امواج اصلاحی در الیوت قواعد بالا نمایش داده شده است.
الگوهای امتدادی (Extensions)، قطری (Diagonals) و مثلث انبساطی (Expanding Triangles)
علاوه بر قواعد فوق، موارد دیگری هم وجود دارد که نظریه امواج الیوت (Elliott Waves) را تا حدی پیچیدهتر میکند. ما در اینجا اشکال اصلی را توضیح میدهیم، اما اشکال فرعی را میتوانید در منابع دیگری پیدا کنید.
اولین نمونهای که در اینجا بررسی میکنیم Extensions یا الگو های امتدادی نامیده میشود. اکستنشن حرکتی کشیده و ممتد در راستای روند اصلی است که در یکی از موج های ضربهای (Impulse Wave) شماره 1، 3 یا 5 رخ میدهد. در شکل زیر نمونهای از حرکت اکستنشن نمایش داده شده است:
نوع دیگر موج های ضربهای (Impulse) دیاگونال (Diagonals) هستند که از 5 موج تشکیل میشود و در انتهای روندی قوی رخ میدهد؛ به خصوص هنگامی که موج شماره 3 در مدتزمان کوتاهی مقدار قابل ملاحظهای حرکت میکند. امواج دایاگونال میتوانند در موج c دنباله اصلاحی هم باشند که در این صورت نشاندهنده خاتمه حرکت در درجهای بالاتر است.
این شکل معمولاً الگویی کُنجمانند (Wedge-Like Pattern) است و همانطور که در تصویر زیر مشخص است، توسط دو خط همگرا تشکیل میشود.
توجه کنید که هر یک از 5 موج قبلی از سه ریزموج تشکیل شده و ساختار معمولی 5 موجی ندارد. در یک شکل دیاگونال موج 4 ممکن است بر خلاف قاعده اصلی به محدوده قیمتی موج 1 وارد شود. موج شماره 5 در این الگوها تمایل دارد که از حد خط روند فراتر یا فروتر رود.
در نوع سوم ما با شکل مثلث انبساطی روبهرو میشویم. قله موج شماره 5 در این حالت نمیتواند به ارتفاعی بالاتر از موج شماره 3 دست یابد. این الگو معمولاً نشانهای است مبنی بر اینکه کف یا سقف در جای خود قرار دارد و بازار خلاف جهت روند بازگشت خواهد کرد.
نسبت های فیبونانچی و نظریه امواج الیوت
با اینکه نظریه امواج الیوت میتواند شکل و ساختار مناسبی از حرکات قیمت ارائه دهد، اما برخی تحلیلگران اصول امواج الیوت را با نسبتهای فیبونانچی ترکیب میکنند تا بتوانند پتانسیل حرکت قیمت را با مدتزمان احتمالی آن اندازهگیری کنند. در ابتدا نحوة محاسبه این نسبتها را توضیح میدهیم.
همانطور که احتمالاً میدانید، لئوناردو فیبونانچی ریاضیدانی ایتالیایی در قرن 13 میلادی بود که دنباله فیبونانچی را کشف کرد. این دنباله با اعداد 0 و 1 آغاز و با افزودن دو امواج اصلاحی در الیوت عدد قبلی ساخته میشود؛ یعنی غیر از دو عدد اول(0 و 1)، اعداد بعدی از جمعِ دو عددِ قبلیِ خود به دست میآیند: 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89.
نسبتهای فیبونانچی با تقسیم جملات مختلف دنباله به صورت زیر به دست میآید:
- 2% با تقسیم هر جمله دنباله به مقدار دو جمله بعد از خودش به دست میآید. برای مثال 38.2% از تقسیم 21 به 55 حاصل میشود.
- 50% در واقع نسبت فیبونانچی نیست، اما به کار میرود؛ زیرا داراییهای تمایل دارند پس از 50% عقبنشینی و اصلاح در مسیر مشخص به حرکت خود ادامه دهند.
- 8% از تقسیم یک جمله دنباله به مقدار جمله بعدی به دست میآید. برای مثال با تقسیم 13 بر 21 یا 55 بر 89 به نسبت 61.8% خواهیم رسید.
- 8% که به نسبت طلایی هم معروف است، از تقسیم هر جمله دنباله به جمله قبلی خود به دست میآید: 89 تقسیم بر 55 یا 144 تقسیم بر 89.
با ترکیب نظریه امواج الیوت با نسبتهای فیبونانچی به قواعدی میرسیم که میتواند در استفاده عملی از امواج الیوت در معاملات بسیار مفید باشد:
- اول از همه، اصلاح مبتنی بر نسبتهای فیبونانچی معمولاً از سطوح مهم عرضه و تقاضا، یعنی همان حمایت و مقاومت است. سطوح شتابدار یا اصلاحی احتمالی معمولاً به وسیله درصدی از طول موج قبلی اندازهگیری میشود.
- موج شماره 3 در یک دنباله 5 موجی تحت تأثیر موج شماره 1 قرار دارد و اغلب نسبتی 161.8% از موج امواج اصلاحی در الیوت شماره 1 است. دو موج ایمپالس دیگر هم اغلب طول کوچکتری دارند و تقریباً با هم برابرند.
- حرکت اصلاحی قیمت که در پی حرکت ایمپالس ظاهر میشود، معمولاً 50% الی 61.8% از موج ایمپالس قبلی را اصلاح و بازگشت میکند.
- موج شماره 4 معمولاً به اندازه 38.2% از موج شماره 3 را اصلاح میکند.
- از آنجایی که موج شماره 2 در اغلب اوقات به محدوده آغاز حرکت موج شماره 1 وارد نمیشود، لذا نقطه آغاز حرکت موج شماره 1 سطح مناسبی برای ثبت سفارش زیانگریز است.
مثالی از امواج الیوت (Elliott Waves) در معاملات ارزهای دیجیتال
حال که با مفهوم امواج الیوت آشنا شدهایم، بیایید از آن در بازار استفاده کنیم و معاملات خود را ارتقا دهیم و فرصتهایی را بیابیم که نسبت ریسک به پاداش آن در شرایط ایدهآلی باشد. بیایید نگاهی بیندازیم به نمودار قیمت EOS/USD در تایم فریم 30 دقیقهای:
همانطور که مشاهده میکنید، در نمودار بالا روند صعودی کوتاهمدتی وجود دارد که به 5 موج تقسیم شده است. ابتدای هر موج را مشخص کردهایم و همچنین با اتصال نقاط آغازی و پایانی هر موج، خطوطی ترسیم کردهایم. حالا میخواهیم ببینیم که امواج تصویر بالا با قواعد امواج الیوت که در بخش قبلی بدان اشاره شد مطابقت دارد یا نه.
موج شماره 2 هرگز نمیتواند پایینتر از نقطه شروع موج شماره 1 برود.
- این قاعده رعایت شده است؛ زیرا موج شماره 2 کمتر از 13.30 دلار عقبنشینی نکرده است.
موج شماره 3 معمولاً از دو موج دیگر طولانیتر است و همواره بالاتر از اوج موج شماره 1 خاتمه مییابد.
- همانطور که در نمودار بالا مشخص است، طول موج 3 0.82 دلار است که از موج 1 (0.80 دلار) بیشتر است و تقریباً با موج 5 (0.83 دلار) برابر است. موج شماره 3 نیز در سطح قیمت 14.48 تمام میشود که از آغاز موج 1 بالاتر است.
موج شماره 4 هرگز بیش از 100% موج 3 اصلاح نمیشود.
- موج شماره 4 زیر سطح قیمت 13.66 دلار نمیرود؛ یعنی از قیمت آغازین موج شماره 3 کمتر نمیشود.
اما در مورد ابزار فیبونانچی چه میتوان گفت؟ بیایید اصلاحات فیبونانچی را به موج شماره 1 بیفزاییم:
همانطور که انتظار میرفت، موج 2 معادل 50 – 61.8 درصد از موج 1 اصلاح شده است. این یعنی که پایینترین موضع موج 2 بین 13.63 و 13.74 دلار قرار دارد. در نتیجه اگر اولین موج ایمپالس را نقطه آغاز چرخه 5 موجی در نظر بگیرید، در این صورت، در اینجا یک استراتژی معاملاتی خواهیم داشت: هنگامی که موج 1 تمام میشود، در حد فاصل 50% الی 61.8% اصلاح (مثلاً در سطح 13.70 دلار) سفارش خرید و دقیقاً زیر سطح قیمت 13.32 دلار، یعنی نقطه شروع موج 1، سفارش استاپ لاس ثبت کنید. از طرفی دیگر باید تارگت سود خود را بیشتر از 0.80 دلار ($14.12 – $13.32 = $0.80) تعیین کنید؛ زیرا نظریه امواج الیوت میگوید که موج شماره 3 همیشه بزرگترین موج ایمپالس است و در نتیجه طول آن باید از طول موج شماره 1 بزرگتر باشد.
سخن پایانی
امواج الیوت یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که در نگاه نخست پیچیده به نظر میرسد و تسلط یافتن بر آن به تمرین نیاز دارد. مفهوم امواج الیوت در تحلیل تکنیکال نماینگر نظم سیستماتیک رفتار عاملان بازار در واکنش به نوسانات قیمت است. این نظم باعث میشود که حرکات قیمت در بازارهای مالی قابل پیشبینی باشد و از الگوهای تکرارشونده و قابل پیشبینی تبعیت کند.
امواج الیوت در قالب یک الگوی پنج و سه موجی نمایش داده میشود و در دل خود ابعاد کوچکتری دارد و خود جزئی از موجی بزرگتر است. امواج فرد (1، 3 و 5) ایمپالسیو هستند و همراستا با روند اصلی بازار، اما امواج زوج (2 و 4) اصلاحی هستند و بر خلاف جهت روند، قیمت را اصلاح امواج اصلاحی در الیوت میکنند. در پایان موج پنجم، سه موج رخ میدهد که با حروف a، b، c نمایش داده میشوند. برای تشخیص امواج الیوت در نمودار قیمت، قواعدی وجود دارد. از ابزار فیبونانچی هم در ترکیب با الیوت استفاده میشود تا نتیجه آن در معاملات نتیجه فوقالعاده بهتری داشته باشد.
بررسی امواج الیوت و کاربرد آن در بورس
ساعد نیوز: «رالف نلسون الیوت» (Ralph Nelson Elliott) در دهه 1930 نظریه امواج الیوت را توسعه داد. الیوت معتقد بود بازار بورس که تصور میشد رفتاری تصادفی و آشوبناک دارد، در حقیقت از الگوهایی تکراری تبعیت میکند.نظریه امواج الیوت در حقیقت برای توصیف حرکات قیمت در بازارهای مالی ارائه شده است.
الیوت بیان کرد که روند در قیمت های مالی ناشی از روانشناسی غالب سرمایه گذاران است. وی دریافت که نوسان ها در روانشناسی جمعی همیشه در همان الگوهای تکراری فراکتال یا «امواج» در بازارهای مالی ظاهر می شود. نظریه الیوت تا حدودی به «نظریه داو» (Dow Theory) شباهت دارد، زیرا هر دو می گویند که قیمت سهام در قالب امواج حرکت می کند. از آنجا که الیوت ماهیت «فراکتالی» بازارها را نیز به رسمیت شناخت، توانست جزئیات بیشتری را تجزیه و تحلیل کند. فرکتال ها ساختارهایی ریاضی هستند که در مقیاس های کوچک تر بی نهایت بار تکرار می شوند. الیوت کشف کرد که ساختار الگوهای قیمت سهام بورس به همان گونه است. وی سپس شروع به بررسی این موضوع کرد چگونه می توان از این الگوهای تکراری به عنوان شاخص های پیش بینی کننده بازار آینده استفاده کرد.
اصل اولیه تئوری امواج الیوت امواج اصلاحی در الیوت سال 1930
اگر بخواهم به طور ساده بگویم، حرکت در مسیر یک روند و در راستای آن به 5 موج خلاصه می شود که به آن ها امواج حرکتی(MOTIVE) گفته می شود و سه موج هم بر خلاف جهت یک روند وجود دارند که به آن ها امواج تصحیحی (Correction) گفته می شود.
در تصویر بالا به طور ساده این امواج نشان داده شده اند؛ اما در تصویر زیر به طول دقیق تر مشخص شده اند. امواج حرکتی با اعداد 1 تا 5 نشان داده شده و امواج تصحیحی با حروف A، B و C مشخص هستند. این الگوها هم در فریم های زمانی طولانی مدت و هم کوتاه مدت خود را نشان می دهند.بحث فراکتال بودن طبیعت بازار نیز از همینجا نشات می گیرد. یک کلم بروکلی را در نظر بگیرید. اگر یک کلم بروکلی بزرگ را به چند تیکه تقسیم کنید، هرکدام از آن تیکه ها خود شبیه همان کلم بروکلی بزرگ هستند.
امواج الیوت نیز به همین شکل هستند برای مثال با مشاهده و دقت در الگوهای یک ماهه می توان چندین الگوی امواج الیوت روزانه را نیز در ابعاد کوچکتر درون آن ها مشاهده کرد که در این مورد بعدا بیشتر توضیح خواهیم داد. این اطلاعات در کنار روابط فیبوناچی بین امواج به معامله گرها فرصت های معامله بسیار خوبی را نشان می دهند.
درجه امواج الیوت
اَبَرچرخه بزرگ (Grand Supercycle)
- ابرچرخه (Supercycle)
- چرخه (Cycle)
- اصلی یا اولیه (Primary)
- متوسط (Intermediate)
- ریز (Minor)
- بسیار ریز (Minuette)
- کوچک تر از بسیار ریز (Sub-Minuette)
انواع موج در الیوت
در حالت کلی موج ها به دو دسته کلی یعنی موج های جنبشی و موج های اصلاحی تقسیم می گردند. موج های جنبشی هم راستا با روند هستند مانند یک موج پنج تایی صعودی در یک روند صعودی و موج های اصلاحی در خلاف جهت روند هستند و عموماً از ۳ موج تشکیل می گردند که برآیند آن ها به عنوان موج اصلاحی نام گذاری می گردد.
موج های اصلاحی:
همان طور که گفته شد امواج اصلاحی، امواجی هستند که برخلاف روند آتی بازار، موج های قبلی خود را اصلاح می کنند. حال شایان ذکر است که امواج اصلاحی حالت های مختلفی دارند که شناسایی نوع آن ها کمک بزرگی در موج شماری درست به فرد تحلیلگر می کند.ا لگوی اصلاح به ۲ دسته متفاوت تقسیم می شود که شامل اصلاح ساده و اصلاح ترکیبی می باشد.
اصلاح ساده
در اصطلاح ساده فقط یک الگو وجود دارد. این الگو اصلاح زیگزاگ نامیده می شود. یک الگوی اصلاح زیگزاگ شامل الگوی سه موجی می باشد. که موج B نمی تواند بیش از ۷۵% از موج A را اصلاح نماید. موج C یک Low جدید را زیر موج A ایجاد می کند. معمولاً موج A از یک اصلاح زیگزاگ، الگوی ۵ موجی دارد. در ۲ مورد دیگر اصلاح (مسطح و نامنظم) موج A الگوی ۳ موجی دارد. بنابراین اگر شما بتوانید در موج A پنج موج را شناسایی کنید شما می توانید انتظار داشته باشید که اصلاح، با الگوی زیگزاگ پایان یابد.
اصلاح ترکیبی- امواج اصلاحی در الیوت مسطح، نامنظم، مثلث
گروه اصلاح ترکیبی شامل سه قسمت است: ۱- مسطح ۲- نامنظم ۳- مثلث
الگوی اصلاحی مثلث یا triangle
این الگو دارای ۵ موج است که هرکدام از ۳ موج فرعی تشکیل شده اند و عموماً با ریتم (۳-۳-۳-۳-۳) ظاهر می گردند و با حروف a, b, c, d, e نام گذاری می شوند. برای درک بهتر تصویر این الگو اگر از a به c و از b به d خطی فرضی را امتداد دهیم این شکل حاصل می گردد.
همچنین امواج ۵ گانه این الگو عموماً اورلپ هستند یعنی به حریم هم دیگر وارد می شوند. مثلث ها در حالت کلی به ۲ نوع همگرا و واگرا تقسیم می شوند که خود مثلث های همگرا دارای ۳ دسته یعنی متقارن، کاهشی و افزایشی هستند:
درواقع مثلث های متقارن به شکل افقی و مثلث های کاهشی و افزایشی به شکل مورب ظاهر می شوند که چارتی است برای تفکیک بهتر این دو از واژه مثلث و کنج استفاده می کند.
اصلاح نامنظم
در این نوع از اصلاح موج B یک High جدید ایجاد می کند. در نهایت نیز موج C می تواند به نقطه شروع A یا پائین تر از آن برسد
اصلاح مسطح
در یک اصلاح مسطح طول موج ها با یکدیگر یکسان است. بعد از یک الگوی حرکت ۵ موجی بازار به موج A می رسد. سپس موج B که تشکیل شد به نقطه High موج A قبلی می رسد. در نهایت نیز بازار در موج C به Low قبلی خود در A می رسد.
امواج ایمپالسی
موج های ایمپالسی از 5 زیرموج تشکیل می شوند که در مسیر بزرگترین روند حرکت می کنند.این الگو رایج ترین موج محرک است و بسیار ساده می توان آن را در بازار تشخیص داد.مانند تمامی امواج محرک، این موج از 5 زیر موج تشکیل شده که بین آنها 3 موج محرک و 2 موج اصلاحی هستند. این ساختار 5-3-5-3-5 نام گذاری شده و در تصویر بالا نشان داده شده است.با این حال، این ساختار قوانینی دارد که شکل گیری آن را تائید می کنند. این قوانین غیرقابل نقض هستند.اگر یکی از این قوانین نقض شود، ساختار را نمی توان موج ایمپالسی دانست و موج مشکوک باید دوباره نام گذاری شود. این قوانین عبارتند از:
موج 2 نمی تواند بیش از 100 درصد مسیر موج 1 را طی کند
نسبت ها و اندازه گیری موج
طول هر موج از طریق اندازه گیری فاصله عمودی شروع موج تا پایان آن محاسبه می شود. طول بر اساس یک نقطه از قیمت بیان می شود.
امواج الیوت چه چیزی را نشان می دهند
برخی تحلیلگران تکنیکال تلاش دارند تا از الگوهای موجی در بازار سهام با استفاده از نظریه موج الیوت بهره ببرند.این فرضیه می گوید حرکات قیمت سهام را می توان پیش بینی کرد زیرا این حرکات در قالب الگوهای بالا و پایین و تکرار شونده ای به نام امواج شکل می گیرند که تحت تاثیر روانشناسی سرمایه گذار است.
در این نظریه، امواج مختلفی وجود دارد از جمله امواج محرک (motive waves)، امواج ایمپالس (impulse waves)، و امواج اصلاحی (corrective waves).امواج الیوت یک الگوی ذهنی است و همه معامله گران این نظریه را به یک شکل تفسیر نمی کنند و برخی آن را استراتژی موفقی در معاملات نمی دانند.خود نظریه تحلیل موج را نیز نمی توان به سادگی تعریف کرد.برخلاف بسیاری از نظریه های شکل گیری قیمت، این نظریه دارای طرحی مشخص و قاعده مند نیست تا بتوان دستورالعمل های آن را بشکل کاملا دقیق دنبال امواج اصلاحی در الیوت کرد. تحلیل موج صرفا تصویری از تحرکات بازار ارائه می دهد و کمک می کند تا حرکات قیمت را در ابعادی بسیار وسیع تر و عمیق تر درک کنید.
قواعد امواج الیوت
در هر زمان، ممکن است بازار در الگوی اصلی پنج موج قرار داشته باشد و از آنجا که الگوی پنج موج شکل اصلی روند بازار است، تمام الگوهای دیگر را نیز تحت تأثیر آن هستند.«قوانین» خاصی وجود دارد که حاکم بر الگوی پنج موج است. این سه قانون به شرح زیر هستند:
قانون اول: موج 2 نمی تواند بیش از 100 درصد موج 1 تغییر کند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است موج ۲ موج اصلاحی قابل انتظار نباشد و در واقع می تواند در جهت یک موج انگیزشی با درجه بزرگ تر قرار گیرد.
- قانون دوم: موج 3، که اغلب نمایانگر قوی ترین قسمت چرخه است، نمی تواند از موج 1 و موج 5 کوتاه تر باشد.
- قانون سوم: موج 4 نمی تواند از سقف موج ۱ عبور کند. اگر این اتفاق بیفتد، آخرین حرکت بازار باید بخشی از یک موج انگیزشی بزرگ تر باشد که می تواند به بالاتر یا پایین تر پیشرفت کند.
پیش بینی های بازار براساس الگوهای موجی
الیوت پیش بینی های دقیقی از بازار سهام بر اساس ویژگی های قابل اعتمادی که در الگوهای موجی یافته بود انجام داد. یک موج ایمپالس (impulse wave) که در مسیری مشابه روند بزرگتر حرکت می کند، همیشه پنج موج در الگوی خود نشان می دهد.با این حال، یک موج اصلاحی (corrective wave) در مسیری خلاف روند اصلی حرکت می کند. در مقیاسی کوچکتر، در هر موج ایمپالسی پنج موج را می توان یافت. و این الگو تا بی نهایت خود را در مقیاس های کوچکتر و کوچکتر تکرار می کند. الیوت این ساختار فراکتال را در دهه 30 میلادی در بازارهای مالی پیدا کرد اما تا دهه ها بعد دانشمندان پی به اهمیت فراکتال ها نبردند و آنها را به شکل ریاضی ترسیم نکردند.
ما اکنون میدانیم که در بازارهای مالی، “برای هر بالا رفتنی، پایین آمدنی نیز هست” زیرا هرگاه حرکت قیمت به سمت بالا یا پایین باشد، حرکت بعدی در جهت مخالف خواهد بود. عملکرد قیمت شامل روندها و اصلاح های قیمت است. روندها مسیر اصلی قیمت را نشان می دهند درحالیکه اصلاح ها برخلاف روندها حرکت می کنند.
الیوت دریافت که دنباله فیبوناچی (Fibonacci sequence) تعداد امواج را در ایمپالس ها و اصلاح ها مشخص می کند. روابط موجی در قیمت و زمان نیز معمولا نسبت های فیبوناچی را نشان می دهند، مانند 38~ درصد و 62 درصد. برای مثال یک موج اصلاحی ممکن است 38 درصد از مسیر موج ایمپالسی قبل از خود را دوباره طی کند.تحلیلگرانِ دیگر اندیکاتورهایی ایجاد کرده اند که از نظریه موج الیوت الهام گرفته شده اند، از جمله اسیلاتور موج الیوت که در تصویر زیر نشان داده شده است.
این اسیلاتور با روشی مبتنی بر محاسبات انجام شده توسط کامپیوتر، پیش بینی مسیر آینده قیمت را بر اساس تفاوت بین میانگین متحرک 5 دوره ای و 34 دوره ای ارائه می دهد. سیستم هوش مصنوعی Elliott Wave International، به نام EWAVES، تمام قوانین و دستورالعمل های موج الیوت را روی داده ها اعمال می کند تا بتواند تحلیلی خودکار از موج الیوت به دست آورد.
امواج الیوت در تحلیل بازار فارکس
با مطالعه بازار فارکس، به راحتی میتوان متوجه شد که حرکت قیمت به شکل امواج اتفاق میافتد. دهها سال است که بسیاری از معاملهگران تلاش در یافتن الگوهای این حرکات برای پیشبینی بازار داشتهاند. امواج فارکس به شما امکان میدهد تا تصویر کلی از بازار داشته و روی نوسانات ناچیز قیمت متمرکز نشوید.
یکی از محبوبترین روشهای تحلیل گرافیکی، امواج الیوت است. این روش به شما امکان میدهد تا رفتار شرکت کنندگان بازار را بر اساس فرضیههای بنیادی تدوین شده در قرن بیستم ارزیابی کنید.
تئوری الیوت
اساس مفهوم تئوری Ralph Elliott این جمله است که هر روند قیمت به موجهای تکرار شونده تقسیم میشود. برخی از امواج در جهت روند اصلی حرکت میکنند و بعضی برای اصلاح قیمت در نظر گرفته میشوند.
از دیدگاه تئوری الیوت، تمامی بازار بر پایه یک الگو در حال تغییر است. در تصویر بالا به وضوح الگوی روند صعودی نشان داده شده است. امواج از شماره 1 تا 5 را نبض (pulse) مینامند.
بنیانگذار این تئوری، این حرکات را بازتابی از روانشناسی بازار و وضعیت هیجانی و احساسی معاملهگران میداند.
این شرایط را میتوان با جزئیات بیشتری توضیح داد:
- موج اول بیانگر روحیه هیجانی معاملهگرانی است که تصمیم به خرید گرفتهاند، زیرا از نظر آنها زمان مناسبی بوده است.
- موج بعدی به نوعی اصلاح حرکت است، زیرا معاملهگران تصمیم به خروج از بازار دارند. توجه داشته باشید که در این زمان پایینترین قیمت، کمترین قیمت موج قبل را نشکسته و قبل از رسیدن به پایین موج متوقف شده و بازگشته است.
- موج شماره 3 قویترین و طولانیترین موج است. بخش قابل توجهی از معاملهگران تصمیم میگیرند که وارد معامله خرید شوند.
- برخی از معاملهگران تصمیم دارند که از معامله خارج شوند و سود خود را برداشت کنند. با این حال، جمعیت قابل توجهای منتظر رشد بیشتر قیمت هستند.
- مرحله 5 اوج و پیک همه موجها است. اکثر شرکت کنندگان در این مرحله از معاله خارج میشوند. تنها تعداد اندکی به امید رشد بیشتر قیمت معامله را باز نگه میدارند. اما این فقط یک توهم است، زیرا هیچ چیز تا ابد ادامه نمییابد.
تحلیل امواج الیوت بازار فارکس همواره از بازدهای بالایی برخوردار بوده است. با این وجود، هیچگاه تضمین 100% برای این استراتژی یا هر روش دیگری وجود ندارد. این تئوری در هر بازه زمانی قابل اجرا است، اما در تحلیلهای بلند مدت موثرتر بوده است.
لیست قوانین پایهای تئوری الیوت
برای شناسایی پنج منطقه مورد نظر، نیازی به تجربه معاملاتی بالایی نیست. با این حال، هنگام تحلیل یک روند مشابه، دو معاملهگر میتوانند نتایج کاملاً متفاوتی به دست آورد.
برای کاهش خطاهای این روش تحلیل، قوانین پایهای برای تعیین امواج بیان شده است:
- موج دوم باید بالاتر از نقطه اولیه شکل گیری موج اول باشد. در غیر این صورت، شروع امواج تایید نمیشود.
- موج سوم باید از موج قبلی خود بالاتر رود و طول آن از طول هر دو موج 1 و 2 بیشتر باشد.
- موج چهارم الیوت باید از بالاترین نقطه موج اول بالاتر باشد.
- بالاترین نقطه موج 5 باید از بیشترین قیمت موج 3 بیشتر باشد.
همچنین حرکات اصلاحی و زمان شکل گیری آنها نیز باید مد نظر قرار گیرد. در غیر این صورت، شکل گیری روند مشکوک بوده و تایید نمیشود.
انواع امواج اصلاحی الیوت
برای بررسی دقیق امواج الیوت باید امواج اصلاحی نیز مورد بررسی قرار گیرند. این امواج، حرکت روند اصلی را اصلاح میکنند. برای توضیح کاملتر، امواج A و B و C ترسیم شدهاند.
خالق این تئوری بیش از بیست نوع از امواج را طبقه بندی کرده است. با این حال، تمام تغییرات امواج را میتوان در سه مدل نشان داد: «زیگزاگ»، «ساید» و «امواج اصلاحی در الیوت مثلث».
در مدل زیگزاگ، حرکت نزولی کاملاً قابل مشاهده است: سقوط روند را نشان میدهد.
روند در مدل ساید، در یک محدوده رِنج قرار دارد.
در این حالت، حرکت قیمت در یک کانال جانبی مثلثی قرار میگیرد.
در چارت بالا، مدل مثلث کاملاً مشهود است.
ساختار فراکتالی در چارت قیمت
طبق تحلیل امواج فارکس، همه امواج فراکتالی هستند. به عبارت دیگر در دل هر موج، امواج کوچک و متفاوتی نهفته است. این امواج با تغییر تایمفریمها قابل رویت هستند.
بنیانگذار این تئوری، از نه چرخه را برای توسعه هر روند نام برده است:
- بزرگترین چرخه: به آن اصلی یا قرن نیز گفته میشود. این چرخه در حدود 200 سال قدمت دارد.
- بالاترین چرخه یا سطح: 40 تا 70 سال قدمت دارد.
- حلقه یا سطح اصلی: عمر آن چندین سال است.
- اولیه: از چند ماه تا چند سال به طول میانجامد.
- متوسط: مدت زمان آن از چند هفته تا چند ماه است.
- مینور یا ثانویه: چند هفته طول میکشد.
- دقیقه: چند روز طول میکشد.
- کوچک: مدت زمان چند ساعتی دارد.
- فوق العاده کوچک: در چند دقیقه محاسبه میشود.
در تحلیل امواج الیوت برای درک بهتر چرخهها، نشانههای خاصی ارائه میشود. امواج در جهت روند با اعداد و امواج اصلاحی با حروف لاتین مشخص میگردند.
برای نشان دادن واضحتر موجهای تو در تو، امواج بزرگتر با حروف بزرگ و امواج کوچک با حروف کوچک نمایش داده میشوند.
نکات کاربردی در امواج الیوت
در تئوری امواج الیوت، در ابتدا بسیاری از موارد غیرقابل درک و پیچیده به نظر میرسند. گاهی اوقات برای آموزش تحلیل موجها به چندین ماه و شاید سالها زمان نیاز است. با این حال، سه قانون ساده و کاربردی وجود دارد:
- اگر موج شماره 3 از 1 و 5 بزرگتر باشد، باید طول آنها تقریباً یک اندازه باشد. این قانون به تعیین زمان تکمیل موج شماره 5 کمک میکند.
- اندازه امواج 2 و 4 متفاوت است و در دورههای زمانی مختلف، متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، قوی بودن اولین اصلاحی (موج شماره 2) بدین معنی است که متعاقب آن (موج شماره 4) ضعیف خواهد بود یا برعکس. بنابراین، این امواج معمولاً آینه همدیگر هستند. این قانون به تعیین موج اصلاحی 4 کمک میکند.
- حرکات اصلاحی A ، B ، C معمولاً در همان سطح که موج شماره 4 به پایان میرسد، خاتمه مییابند.
تحلیل امواج الیوت در عمل
در بازار فارکس، یادگیری تحلیل امواج با استفاده از چارتهایی با نوسانات بالا، سادهتر است. یکی از این جفت ارزها EUR/AUD است. برای این کار شما باید چارت را رصد کرده و روند را با توجه به مدل موجها تعیین کنید. سپس با دقت بیشتری میتوان تشخیص داد که قیمت در حال حاضر در کدام موج است. پس از آن، پیشبینی تغییر روند و استفاده از آن برای انجام معاملات، بسیار آسان خواهد بود.
تنها مسئله اصلی برای معاملهگران تازه کار، تشخیص اولین موج است. در این مرحله فاکتورهای بنیادی باید مورد توجه قرار گیرند. آنها در پیدایش حرکت روند جدید نقشی اساسی دارند. با این حال، اگر دو موج اول از قبل شکل گرفته باشند، تعیین موج بعدی الیوت بسیار سادهتر خواهد بود.
در مثال بالا میتوان امواج 1، 2 و 3 را که از قبل تشکیل شدهاند به وضوح دید. موج شماره 4 در حال شکل گیری است. با توجه به قوانین پایهای میتوان موجهای بعدی را پیشبینی کرده و نقاط مناسب ورود به معامله را یافت.
بنابراین، با مشاهده تغییرات اصلاحی A و B و C، معاملهگران لحظات ورود به بازار را با دقت بیشتری مشخص میکنند. در این مواقع میتوان از معاملات در انتظار استفاده کرد. این به طور قابل توجهای باعث صرفه جویی زمان تحلیل و یافتن لحظههای مناسب برای ورود به معاملات میشود.
اکنون زمان مناسبی برای باز کردن معاملات فروش بلند مدت (در چارتی با تیمفریم 1 روزه) است. زمانی که قیمت به سطح پایان موج شماره 1 رسیده و اصلاح میشود، سود قابل توجهای به همراه دارد. توصیه میشود حد سود را در سطح انتهای موج شماره 3 قرار دهید.
معاملهگران باتجربه از اندیکاتورهایی برای تشخیص امواج الیوت استفاده میکنند. از آنجا که هیچ اندیکاتور ایدهآلی برای تعیین مدل الیوت وجود ندارد، معاملهگران از ابزار مختلفی استفاده میکنند. همانند MACD، برخی از اندیکاتورها به صورت میله نمایش داده میشوند. تقاطع علامت صفر، پایان چرخه موج را نشان میدهد. در موارد خاص، این لحظه یک سیگنال برای خرید یا فروش (بسته به موقعیت) محسوب میگردد.
مزایا و معایب تئوری امواج الیوت
بسیاری از تحلیلگران، امواج الیوت را مورد انتقاد قرار میدهند. به گفته این دسته از معاملهگران، ذهنیت این روش مانع از کاربرد گسترده آن میشود. مخالفان این تئوری، پیشبینی حرکت قیمت با استفاده از تئوری امواج را بسیار غیرقابل اطمینان میدانند. به خصوص به این دلیل که حرکات امواج را میتوان در مراحل مختلف شکل گیری و در تایمفریمهای مختلف بررسی کرد. همچنین، پیچیدگی بالای آن به صرف زمان زیادی برای آموزش نیازمند است. بعضی اوقات مطالعه تحلیل امواج، سالها طول میکشد.
با این وجود، طرفداران این تئوری مدعی هستند که کاربردی بودن آن، نتایج مطلوبی برای معاملهگران به همراه دارد. درک دقیق این روش همزمان با تجربه کافی در شناسایی امواج، امکان تحلیل کامل بازار و پیشبینی بهتری از آینده قیمت را برای ما فراهم میکند.
امواج اصلاحی در الیوت
رایگان ثبت نام کنید
- آکادمی
- آموزش الیوت و موجشماری
آشنایی اولیه
آغاز تحلیل
امواج پیشرو
قوانین امواج پیشرو
امواج اصلاحی
تمرینها
موجشماری و الیوت در این دوره آموزشی از پایه بیان شده و برای افرادی که تا به حال در حوزه موج شماری آموزش خاصی ندیدهاند مناسب است.
این دوره آموزشی در 19 قسمت تهیه و تدارک دیده شده و پیش نیاز آن دوره تحلیل تکنیکال کلاسیک است. مدرس این دوره آقای سینا سلیمانی مدیر سرمایهگذاری شرکت مشاوره سرمایهگذاری تامین سرمایه نوین است.
کیفیت این دوره تضمین شده است؛ یعنی در صورت خرید و عدم رضایت کافیست با پشتیبانی سایت تماس گرفته و کل وجه پرداختی را دریافت کنید.
در صورت داشتن هرگونه سوال با پشتیبانی این دوره آموزشی به شماره 09999929139 تماس حاصل فرموده یا در تلگرام به Findow_Support@ پیام دهید.
نظرات
استاد
کارشناسی مدیریت مالی دانشکده علوم اقتصادی دانشگاه تهران
کارشناسی ارشد مدیریت مالی دانشگاه آزاد اسلامی
مدیر سرمایهگذاری شرکت مشاور سرمایهگذاری تامین سرمایه نوین
تحلیلگر وب سایت Bloomberg و Investing
دیدگاه شما