تعریف ارز دیجیتال چیست – مفهوم ارز دیجیتال به زبان ساده
در دنیای مدرن امروز، روزانه خبرهای جدیدی از پیشرفت تکنولوژی به گوش میرسد. در بین خرید و فروشهای آنلاین و کسبوکارها، نام ارزهای دیجیتالی رایج شدهاست و خیلی از مبادلات و پرداختها با این ارزها صورت میگیرد. در این پست قصد داریم شما را با تعریف ارز دیجیتال آشنا کنیم و بگوییم معنی ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد.
معنی ارز دیجیتال:
ارز دیجیتال نوعی ارز است که فقط به صورت دیجیتال یا الکترونیکی در دسترس است و به صورت فیزیکی وجود ندارد. به ارز دیجیتال نامهای دیگری نیز داده میشود که به آن پول دیجیتال، پول الکترونیکی، ارز الکترونیکی یا پول نقد اینترنتی گفته میشود.
ارزهای دیجیتال ارزهایی هستند که فقط با رایانه یا تلفن همراه قابل دسترسی هستند، زیرا فقط به صورت الکترونیکی وجود دارند.
تعریف ارز دیجیتال چیست ؟
ارزهای دیجیتال نامحسوس هستند و تنها با استفاده از رایانهها یا کیف پولهای الکترونیکی متصل به اینترنت یا شبکههای تعیین شده میتوان از آنها استفاده و معامله کرد. در مقابل ارزهای دیجیتالی، ارزهای فیزیکی هستند مانند اسکناس و سکههای ضربشده که قابل لمس هستند و معاملات فقط توسط دارندگان آنها که مالکیت فیزیکی دارند، امکانپذیر است.
برای درک بهتر ارز دیجیتال به زبان ساده ، برایتان مثالی میزنیم. اپلیکیشن اسنپ را در نظر بگیرید، شما داخل این اپلیکیشن میتوانید کیفپول خود را شارژ کرده تا در مواقع نیاز از آن استفاده کنید. به پولی که در کیف پول شما قرار دارد، ارز دیجیتال گفته میشود. شما تنها از طریق وصل شدن به شبکه اینترنت میتوانید از این پول استفاده کنید.
مانند هر ارز فیات استاندارد( منظور از ارز فیات ارزهایی مثل دلار، یورو، ریال و … میباشد) از ارزهای دیجیتال میتوان برای خرید کالا و همچنین پرداخت هزینه خدمات استفاده کرد، اگرچه در برخی از انجمنهای آنلاین مانند سایت های بازی، درگاههای قمار یا شبکههای اجتماعی هم میتواند استفاده محدود داشته باشد.
ارزهای دیجیتال دارای کلیه خصوصیات ذاتی مانند ارز فیزیکی هستند و این امکان را برای معاملات فوری فراهم میکنند که میتوانند برای انجام پرداختهای خارج از مرزها هنگامی که به دستگاهها و شبکههای پشتیبانی شده متصل هستند، به صورت یکپارچه انجام شوند.
به عنوان مثال، برای یک آمریکایی امکان پرداخت با ارز دیجیتال به یک شخص مقیم سنگاپور وجود دارد، مشروط بر اینکه هر دو به یک شبکه موردنیاز برای معامله ارز دیجیتال، متصل باشند.
کاربرد ارز دیجیتال بسیار زیاد است. از آنجا که پرداخت با ارزهای دیجیتال مستقیماً بین طرفهای معاملهگر و بدون نیاز به هیچ واسطهای انجام میشود، معاملات معمولاً فوری و با هزینه کم انجام میشوند. این قیمت در مقایسه با روشهای پرداخت سنتی، بهتر است. معاملات الکترونیکی مبتنی بر ارز دیجیتال نیز موجب ثبت سوابق لازم و شفافیت در معاملات میشود.
نتیجهگیری:
ارز دیجیتال به عنوان یک اصطلاح گسترده میتواند شامل هر چیزی باشد که ارز را به صورت دیجیتالی نشان میدهد. ارز دیجیتال در درجه اول آنچه را ما “الکترونیکی” پول مینامیم، میباشد. جالب است بدانید ارز دیجیتال در حالی که ارزش ذاتی ندارد، پول قانونی محسوب میشود.
ارز فیات
ارز فیات
پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد، بلکه پشتوانه ی آن دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات دولت حاصل شده و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.
فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم “باید بشود” و یا “بگذار که بشود” است.
نکات کلیدی
پول فیات ارزشمند است فقط بدلیل این که دولت ارزشش را حفظ میکند و به واسطه این که دو طرف در یک تراکنش ارزش آن را می پذیرند.
ارز فیات
در طول تاریخ، دولت ها سکه های خود را از کالاهای فیزیکی ارزشمند مانند طلا و نقره میساختند و یا تعریف ارز فیات پول کاغذی چاپ میکردند که در ازای آن سکه های طلا و نقره قابل دریافت بود. اما پول فیات این گونه تعریف نشده که ما به ازای آن مقدار معینی کالای ارزشمند و یا فلزات گرانبها دریافت شود.
بیشتر ارزهای مهم دنیا، مانند دلار امریکا، پول فیات هستند.
از آنجا که پول فیات با تعریف ارز فیات ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، باعث می شود ارزش خود را به دلیل تورم از دست بدهد و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. البته که این با پولی که طلا پشتوانه ی آن است، متفاوت است؛ برای مثال، طلا به دلیل استفاده شدن در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.
در گذشته در تاریخ امریکا، ارز این کشور پشتوانه ی طلا داشت (و حتی گاهی نقره). دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری سال 1933، اجازه نامه ی شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را لغو کرد، هنگامی که امریکا اجازه ی دادن طلا به کشورهای خارجی در ازای گرفتن دلار امریکا را لغو کرد، پشتوانه این ارز به طور کامل در سال 1971 حذف شد. از آن زمان تا به حال دلار امریکا، همانگونه که رویش هم چاپ شده، تنها پشتوانه ی “ایمان و اعتبار” دولت امریکا” را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی ها، دولتی و خصوصی چاپ میشود. از این رو، دلار آمریکا قانونا فقط ابزار رفع بدهی محسوب می شود و هیچ گونه ارزش اعتباری مرتبط با طلا، نقره و غیره ندارد.
پول فیات ارز خوبی محسوب می شود در صورتی که بتواند نقشهایی را که اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد، اجرا کند: این ارز همچنین، فواید خوبی برای دولت ها از طریق ایجاد ارزش حبابی فراهم می کند.
اعتبار صرافی تعریف ارز فیات کریپتولند
پول فیات در قرن بیستم تا حدودی معروف شد زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجایی که پول فیات منبع ثابتی مانند طلا ندارد، دولت ها میتوانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه میتوانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ی اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آمریکا وظیفه ی پایین نگه داشتن بیکاری و تورم را با این ابزار دارد.
با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را ایجاد کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط و رکودهای جدی شوند. به طور مثال یک ارز مرتبط با طلا ثبات بیشتری دارد زیرا منبع طلا محدود است. اما به دلیل عرضه ی نامحدود پول فیات، امکان ایجاد حباب در این ارز وجود دارد.
دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین حالت تورم در دهه ی اول سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور شروع به چاپ پول با سرعتی عجیب کرد. این چاپ زیاد منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد و خریداران مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با سبدها و ساک های پر پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت به دلار آمریكا بود.
فیات به معنای “بگذار انجام شود” است. ارز رمزنگاری شده به “یک ابزار غیرمتمرکز و دیجیتال مبادله ای که توسط رمزنگاری اداره می شود.” دلالت دارد. هردوی اینها ارز هستند اما چندین تفاوت با یکدیگر دارند:
پول فیات همان پول رایج است که دولت از آن حمایت میکند. این ارز میتواند مانند دلار کاغذی و یا به طور الکترونیکی و به صورت کارت های اعتباری، پی پال و غیره باشد. دولت عرضه آن را کنترل میکند و میتوان با استفاده از آن مالیات خود را پرداخت کرد.
ارز رمزنگاری شده یک وجه رایج نیست و از طرف دولت و یا بانک پشتیبانی نمیشود. (این ارز غیرمتمرکز و جهانی است.) شکل آن بیشتر شبیه اعتبار بانکی است که در بانک وجود دارد. (این ارز دیجیتال است اما توسط بانک و یا دولت پشتیبانی نمیشود.) یک الگوریتم عرضه ی آن را کنترل میکند و شما می توانید با ارز رمزنگاری شده خرید کنید اما نمیتوانید با آن مالیات بپردازید. (و البته که باید برای آن هم مالیات بپردازید.)
قانون سکه ی سال 1965، به طور خاص، بخش 31 امریکا 5103 با عنوان “پول رایج” می گوید: سکه و ارز امریکا (از جمله اسکناس های ذخیره شده فدرال و اسکناس های منتشر شده از بانکهای ذخیره فدرال و بانکهای ملی) پول رایج قانونی برای کلیه بدهی ها، عوارض عمومی، مالیات ها و حقوق، هستند.
برای اهداف مالیاتی فدرال، پول مجازی هم به عنوان دارایی محسوب می شود. اصول مالیاتی عمومی قابل اعمال در معاملات ملکی در معاملات ارز مجازی هم اعمال می شود.
در مواقع تورم زیاد، مردم باید بتوانند ثروت خود را به واحدی با ثبات بیشتر تبدیل کنند و یا با پایین آمدن ارزش پول فیات، سرمایه ای عظیم را از دست بدهند. اینجا ارزش ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین مشخص میشود. از آنجا که هیچ بانک مرکزی یا دولتی برای تغییر سیاست پولی بیت کوین وجود ندارد، این ارز دیجیتال به عنوان فرار از پول متمرکز به کار میرود و می تواند کمکی به سیاست های پولی ضعیف باشد.
با اینکه امروزه به خاطر تراکنش های طولانی مدت و نوسانات زیاد بیت کوین هنوز این نقش را ندارد، اما ممکن است که در آینده ای نزدیک و به خاطر تورم زیاد، مردم همه ی دارایی خود را تبدیل به بیت کوین کنند، همانگونه که امروزه همگی در پی خرید طلا هستند. تا زمانی که بیت کوین به ثبات برسد و قیمتش ثابت شود، سکه های باثبات دیگری مانند تتر،همچنان ارزشمند خواهند ماند. از آنجا که تتر به دلار امریکا متصل است، روشی کارآمد برای کسانی است که از تورم رنج میبرند و به دنبال ارزی باثبات و دولتی میگردند.
ارز فیات همین اسکناسهای کاغذی و سکههای فلزی است که روزانه در خرید و فروشها از آنها استفاده میکنیم، به عنوان پول رایج هر کشوری آنها را میشناسیم و با آنها سر و کار داریم. تا چند سال پیش پول فقط به همان شکل سکه و اسکناس وجود داشت و ماهیت آن فیزیکی بود. اما چند وقتی است که پولها نیز دیجیتالی شده و شکل جدیدی بهخود گرفتهاند. حتماً این روزها در اخبار روز و شبکههای اجتماعی نام پولهای دیجیتالی مانند بیت کوین را دیده و شنیدهاید و در رابطه با تفاوت این پولهای جدید با اسکناسها و سکههای سنتی سوالهایی در ذهنتان شکل گرفته است.
در این مقاله، ما قصد داریم علاوهبر بررسی تاریخچهی پیدایش پولهای کاغذی، نگاهی نیز به تفاوتهای آن با ارزهای دیجیتال بیاندازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
ارز فیات یا همان پول بدون پشتوانه (Fiat Currency)، واحد پولی کشورهاست. این ارز برخلاف باورهای رایج مردم که تصور میکنند پشتوانهی آن طلا و نقره موجود در خزانهداری هر کشور است؛ پشتوانهای ندارد.
فیات (Fiat) یک تعریف ارز فیات واژه با ریشهی لاتین و به معنای “باید بشود” یا “بگذار بشود” است.
ارز فیات
اعتبار پول فیات بسته به ثبات اقتصادی کشور آن و میزان عرضه و تقاضای مردمی است. میتوان گفت این ارزها اعتبار خود را از دولت چاپ کنندهی آن میگیرند.
ارز فیات هیچ ارزش فیزیکی ندارد و یک تکه کاغذ یا سکه است. این ارزها که همان اسکناسها و سکههای رایج امروزی هستند؛ در سراسر جهان برای مبادلات اقتصادی و تجاری، خرید و فروش کالا و سرمایهگذاری استفاده میشوند. این ارز جایگزینی برای استاندارد طلا و پول کالایی (کالایی اقتصادی که بهجای پول استفاده میشود) بوده است.
مهمترین مشکلی که ارزهای فیات دارند، امکان چاپ بدون محدودیت آنهاست که منجر به تولید بیرویه و افزایش تورم میشود.
در قرن یازدهم و در زمان سیچوآن در کشور چین، برای اولین بار تصمیم به چاپ پولهای کاغذی گرفته شد. آنها از این پولها را برای خرید ابریشم، طلا و نقره استفاده میکردند.
سپس در دوره کوبلای خان یکی از نوادگان چنگیز مغول در قرن 13 سیستم، ارز فیات در سرزمینهای تحت سلطهی این پادشاه شروع بهکار کرد. برخی از مورخان هزینههای بالای راهاندازی این سیستم و ایجاد تورم پس از آن را، دلیل سقوط سلطنت کوبلای خان میدانند.
در قرن هفدهم برخی از کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، هلند و سوئد، تصمیم به استفاده از ارز فیات گرفتند. اما این سیستم در کشور سوئد موفقیتی نداشت و سیستم مالی این کشور به استاندار نقره روی آورد.
در قرنهای 18 و 19 بهتدریج فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی، شروع به استفاده از این سیستم پولی کردند.
اما مدتی بعد و در قرن بیستم، ایالات متحده مجدداً به سراغ پول کالایی رفت. این روند تا سال 1933 ادامه داشت. در این سال دولت مبادلهی پولهای کاغذی با طلا و کالاهای دیگر را متوقف ساخت. در نهایت در سال 1971 میلادی، رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا پولهای فیات را بهطور رسمی جایگزین استاندارد طلا کرد. پس از این تصمیم استفاده از سیستم استاندارد طلا، در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین این سیستم سنتی شد.
دولتها در گذشته از طلا بهعنوان پشتوانه برای پولهای کاغذی استفاده میکردند. در این سیستم با توجه به میزان اندوختهی طلا در خزانهی ملی هر کشور، امکان ورود ارز جدید و تغییر ارزش آن وجود داشت. بهعبارت دیگر، دولتها فقط متناسب با میزان دخیرهی طلا، میتوانستند ارز جدید تولید و وارد چرخهی اقتصادی کشور کنند و نمیتوانستند با فاکتورهای اقتصادی دیگر بر روی ارزش پول تاثیر بگذارند.
اما پس از ورود ارز فیات به چرخهی اقتصاد کشورها، مسئولین اقتصادی کنترل بیشتری بر روی میزان تولید ارز جدید و نحوهی ارزشگذاری بر روی پول ملی کشور داشتند. این رویه در زمان بحرانها و شرایط مختلف اقتصادی، این امکان را به دولتمردان و بانکهای مرکزی هر کشور میداد تا با کاهش یا افزایش ارزش پول شرایط را راحتتر کنترل کنند.
آن دسته از کارشناسان که موافق استاندارد طلا بودند؛ عقیده داشتند اگر اسکناس پشتوانهی فیزیکی داشته باشد، ثبات بیشتری نیز خواهد داشت.
اما مخالفان استاندارد طلا معتقد بودند که خود فلز طلا نیز هیچگاه ثبات قیمت ندارد و این عدم ثبات بر روی ارزش پول تاثیر منفی خواهد داشت.
ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و قابل رؤیت نیستند. این پولها در بستر بلاکچین فعالیت میکنند و در کیف پولهای دیجیتالی ذخیره میشوند. ارز دیجیتال در دهه 90 میلادی بهوجود آمد و با معرفی چند نمونهی ناموفق مانند ای گلد و ریزور لیبرتی پا به عرصهی اقتصاد جهان گذاشت. اما در سال 2009 محبوبترین ارز دیجیتالی یا رمزارز جهان یعنی بیت کوین به دنیا معرفی شد و تحولی عظیم در دنیای ارزهای تعریف ارز فیات دیجیتال ایجاد کرد. بیت کوین و سایر رمزارزها دریچهای تاره به سوی اقتصاد جهانی گشودهاند.
این ارزها تفاوتهای عمدهای با اسکناسها و سکههای رایج امروز جهان دارند. در ادامه به بررسی این تفاوتها میپردازیم.
هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا کردهاند، اما هنوز هم ارز فیات رایجترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کنندهی آنها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند؛ هنوز مهمترین رکن فعالیتهای اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آنها ایجاد کردهاند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتالی دارند.
زمان زیادی لازم است تا مردم جهان به جای پولهایی که قابل لمس هستند، پولهایی که فقط کدهای نوشتاریاند را بپذیرند. اما آیندهی هر دوی این نظامهای مالی در هالهای از ابهام است و مشخص نیست در سالهای بعد کفهی ترازوی کدام یک از آنها سنگینتر باشد و بتواند بازارهای مالی جهان را تسخیر کند.
سازمان خدمات درآمد داخلی (IRS) پس از بررسی های بسیار اعلام کرد که ارز بازی فورتنایت (Fortnite) را به عنوان یک ارز مجازی در نظر نمی گیرد
خدمات درآمد داخلی (IRS) مطلب موجود در وب سایت خود مبنی بر این که ارزهای بازی تعریف ارز فیات را به عنوان نمونه ارز های مجازی قابل تبدیل در نظر می گیرد را حذف کرده است. شفاف سازی درباره این موضوع مهم است زیرا یک قانون جدید در خصوص پرونده مالیاتی ، مالیات دهندگان را موظف می کند گزارش دهند که آیا با ارزهای مجازی سر و کار داشته اند یا خیر.
این اقدام برای اولین بار در تاریخ ۱۳ فوریه توسط سازمان مالیات بلومبرگ (Bloomberg Tax) گزارش شده است. دستورالعمل های رسمی در وب سایت (IRS) به دلار وی باکس (V-bucks) بازی فورتنایت (Fortnite) و روبوکس (Robux) بازی روبلاکس (Roblox) به عنوان نمونه ارزهای مجازی اشاره کرده بود. اسکرین شاتی که توسط بلومبرگ تکس (Bloomberg Tax) منتشر شده است توضیحی نسبتاً مفصل درباره این موضوع را نشان می دهد ، حتی به گزینه های بلاکچین (blockchain) مانند Directed Acyclic Graph (DAG) نیز اشاره می کند.
نمونه های ضعیف از یک ارز مجازی
تعریف (IRS) از ارز مجازی به توانایی آن در عملکردی “مانند یک ارز واقعی” وابسته است ، به این معنی که یک ارز مجازی نیاز به انتقال آزادانه بین کاربران دارد و تبادل آن با ارز فیات نیز باید آسان باشد.
سخنگویان شرکت های اپیک گیمز (Epic Games) و فورتنایت (Fortnite) ، به بلومبرگ گفته اند که هیچ یک از این موارد در مورد ارز های بازی صدق نمی کند:
“وی باکس (V-Bucks) نمی تواند به صورت دیجیتالی بین کاربران معامله شود ،” و همچنین نمی توان آنها را به دلار آمریکا ، یورو و سایر ارزهای واقعی یا مجازی تبدیل کرد. ”
نمایندگان روبلاکس (Roblox) نیز نظرات مشابهی را ابراز كردند ، با این وجود اظهار داشتند كه روبوکس (Robucks) می تواند در شرایط خاص با پول فیات مبادله شود. این شرکت افزود: این تراکنش ها به طور خودکار به (IRS) ارسال می شوند.
دستورالعمل های اصلاح شده فقط به بیت کوین (Bitcoin (BTC اشاره می کنند ، و اتر (ETH) را که قبلا به آن اشاره شده بود از این طبقه بندی حذف می کنند – که باید در این دسته بندی قرار بگیرد.
موضع تهاجمی در مقابل کریپتو
سازمان اجرایی مالیات ایالات متحده اخیراً اقدامی جدی برای جلوگیری از فرار مالیاتی از طریق کریپتو انجام داده است. فرم ۱۰۴۰ اکنون شامل یک سؤال دقیق می باشد :
“آیا در هر زمانی در طول سال ۲۰۱۹ ، اقدام به ارسال ، دریافت ، فروش یا تبادل هیچ گونه ارز مجازی کرده اید یا به طور کلی هیچ گونه استفاده مالی از ارزهای مجازی داشته اید؟
طبقه بندی ارز بازی به عنوان ارز مجازی باعث می شود پاسخ میلیون ها نفر از مردم به این سوال “بله” باشد. با این حال ، به طور کلی سود چندانی از داشتن ارزهای بازی به دست نمی آید.
با توجه به اینکه پاسخ دروغ در این فرم می تواند جریمه ای به مبلغ حداکثر ۲۵۰ هزار دلار داشته باشد ، این اقدام به احتمال زیاد برای مجبور کردن کاربران کریپتوکارنسی به اعلام گزارش مرتب در خصوص میزان دریافت سودشان انجام شده است.
انجام این کار بسیار پیچیده است. به عنوان مثال ، هر مبادله کریپتو به کریپتو یک اقدام مشمول مالیات در نظر گرفته می شود که باید گزارش شود. اگرچه برخی امیدوار بودند که این موارد تحت تعریف “مبادله مشابه” قرار گیرند ، اما یکی از مقامات (IRS) این موضوع را تکذیب کرد. این تعریف به این معنی است که سود حاصل از کریپتوکارنسی فقط هنگام تبدیل به ارز فیات شامل مالیات می شود.
مالیات کریپتوکارنسی همچنان موضوعی نامشخص است و قانونگذاران جهانی رویکردهای متفاوتی در این باره دارند. به عنوان نمونه ، در فرانسه معاملات کریپتو به کریپتو شامل مالیات نمی شوند.
لایحه جدیدی که اخیراً در کنگره ایالات متحده ارائه شده است می تواند استفاده از کریپتو برای پرداخت ها را با معافیت مالیاتی برای تراکنش های کم ارزش و حذف آن ها از اظهارنامه مالیاتی ،آسان کند.
پول یا پیسه چیست؟ تعریف انواع پولهای رایج
پول چیست؟ پول یا پیسه وسیله، قطعه، شی، یا چیزیست که انسانها برای تبادل خواستهها، خدمات، کالاها و نیازها در بیمان خود از آن استفاده میکنند.
مثلا به صورت کلی هر چیزی میتواند به عنوان پول مورد استفاده قرار گیرد.
در زمانهای قدیم کالاها معمولا مورد استفاده قرار میگرفتند و در بسیاری کشورهای جهان طلا و نقره به عنوان پول رایج بودند.
در زمان قدیم تمامی کشورها معمولاً به فلزات گرانبها نظیر طلا و نقره متصل بود؛ ولی بعد از لغو یکجانبه پیمان برتون وودز از سوی آمریکا در سال ۱۹۷۱، در تمامی کشورهای دنیا پولهای مورد استفاده پول فیات است.
در حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا فیات است که به پولی اطلاق میشود که دارای ارزش ذاتی نبوده و کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است.
انواع پول
از زمان مراودات ابتدایی در تاریخ بشریت پولهای رایج را کالاهایی که بین دو طرف معامله را تشکیل میدهد.
اما امروزه در تمامی کشورهای دنیا پولی بنام فیات می باشد که مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع پولهای رایج به شرح زیر تعریف ارز فیات می باشد:
- پولهای کالایی
- فیات
- مسکوکات
- پول بانکی
- ارز دیجیتال یا رمزارز
پول کالایی
در این نوع پول هر کالایی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
اغلب این کالاها را کالاهای رایج مورد استفاده نظیر فلزات نایاب مانند طلا و نقره یا مس بوده است.
اما در مواردی هم نظیر مواد غذایی، سنگ، سیگار و … مورد استفاده قرار گرفتهاند.
فیات چیست؟
فیات پولی است که فاقد هرگونه ارزش ذاتی بوده و ارزش آن تنها وابسته به حکومت مورد استفاده آن است.
یعنی تا زمانی که آن حاکمیت پا برجاست، فیات آن نیز ارزشمند است.
مسکوکات چیست؟
مسکوکات در واقع پول ضرب شده توسط حکومت میباشد که میتواند به صورت سکه یا اسکناس باشد.
پول بانکی چیست؟
پول بانکی پولی است که در یک حساب بانکی بوده و قابل برداشت از شعب بانک یا دستگاههای خودپرداز است.
در تقریباً تمامی بانکهای دنیا بانک از سیستم بانکداری ذخیره کسری استفاده میکند که در آن بانک تنها بخشی از سپردهها را به عنوان ذخیره نگه میدارد.
پولهای بانکی دارای این تفاوت با مسکوک است که اولاً به صورت غیرفیزیکی بوده و تنها یک عدد در دفترچه حساب صاحب حساب است و ثانیاً اینکه در صورت از بین رفتن آن مؤسسه بانکی، پول ذخیره شده در آن نیز از بین میرود.
سیستم بانکداری ذخیره کسری دارای خطرات تورمی زیادی است زیرا در هر بار پولهای جدیدی به پولهای در گردش هر کشور اضافه میشود.
در تمامی کشورها بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز بانک را مشخص میکند.
پولهای در گردش هر کشور معمولاً مجموع پولهای مسکوک و پول درون حسابهای بانکی است.
پولهای دیجیتال یا رمزارز
پولهای دیجیتال ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است.
همانطور که از واژه آن نیز برمیآید، ارز دیجیتال به هر ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد.
این مفهوم در مقابل واسطههای فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه مطرح میشود.
ارز دیجیتال ویژگیهایی مشابه با ارزهای فیزیکی دارد، اما معمولاً تراکنشهای انتقال سرمایه ارزهای دیجیتالی بهصورت آنی و بدون مرز بین افراد قابل انجام است.
ارزهای مجازی و رمزارزها cryptocurrency هر دو از نمونههای ارزهای دیجیتال هستند اما هر ارز دیجیتالی ارز مجازی یا رمزارز نیست.
ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی قابلیت ترکیب انتقال وجه الکترونیک نظیر به نظیر با ویژگیهای اقتصادی خاص ارزهای فیات را دارند. در این مطلب به بررسی کشورهایی میپردازیم که در حال کار روی این ارزها هستند.
ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی یا به اختصار CBDC همانطور که از نامشان پیداست، نسخه دیجیتال یک ارز فیات دولتی هستند اما تفاوت این ارزها با پولی که در حساب بانکی قرار داشته و از آن برای انتقال وجه به روشی غیرفیزیکی استفاده میشود چیست؟
چرا دولتها از ارز دیجیتال بانک مرکزی استفاده میکنند و کدام کشورها چنین پروژههایی را راه اندازی کرده اند؟
CBDC چیست؟
CBDC نسخه دیجیتال یک ارز فیات دولتی است. این ارزها هم شبیه به کوینهای باثبات هستند که با نسبت یک به یک با یک ارز فیات خاص گره خورده اند اما کوینهای باثبات مثل تتر توسط نهادهای خصوصی اداره میشوند که پول نقد دولتی یا معادل آن را در حسابشان دارند. این شرکتها داراییهایی با ارزشی معادل ارزش کوینهای تولید شده را در حساب خودشان نگه میدارند.
صندوق بین المللی پول (IMF)، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی را به عنوان پولی تعریف میکند که:
- شکل و فرم دیجیتال دارد؛
- توسط بانک مرکزی یک کشور صادر شده است؛
- قرار است نقش یک پول قانونی را داشته باشد.
پولهایی مثل دلار یا پوند توسط بانکهای مرکزی چاپ میشود اما پول فیزیکی که در کیف شما قرار دارد، شرط اول یعنی شکل و فرم دیجیتال را ندارد.
و پولی که به روش دیجیتال و از طریق بانک منتقل میکنید در اصل شامل یکسری سپرده الکترونیک است که با پشتوانه داراییهای بانک تجاری نگهداری میشود – 97 درصد از پولی که تحت اختیار مردم و کسب و کارهای معمولی در انگلیس قرار دارد، در اصل سپرده حسابهای تجاری هستند.
بیتکوین، بزرگترین ارز دیجیتال جهان دو مورد از این شرایط را دارد: این ارز دیجیتال است و حالا در کشور السالوادور نقش پول قانونی را دارد اما بیتکوین ارتباطی با قسمت بانک مرکزی در نام "ارز دیجیتال بانک مرکزی" ندارد. بیتکوین توسط بانک مرکزی السالوادور صادر نشده – حتی اگر این بانک بیتکوین را به صورت انبوه ماین کند، این به معنای صادر شدن بیتکوین توسط این بانک نیست.
ارز دیجیتال بانک مرکزی چطور کار میکند؟
گاهی اوقات دولتهایی که ارز دیجیتال بانک مرکزی طراحی میکنند بلاکچین را فناوری بنیادی و پایه و اساس CBDC میدانند در حالی که در نهایت دولتها بر دفتر کل کنترل و نظارت دارند. اما ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بوده و هیچ قدرتی کنترل آنها را تحت اختیار ندارد.
روشهای مختلفی برای طراحی ارز دیجیتال بانک مرکزی توسط دولتها وجود دارد اما پروژههای اولیه نشان میدهد که ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی بیشتر با هدف کار کردن روی والتهای موبایلی طراحی میشوند یعنی مثل اپل پی یا گوگل والت.
در باهاما که اکتبر 2020 یک CBDC کامل راه اندازی کرد، بانک مرکزی ارزی به اسم Sand Dollar راه اندازی کرد درست به همان صورتی که دلار باهاما را صادر میکند. این بانک مرکزی یک دفتر کل از همه موجودی در گردش Sand Dollar دارد و با همکاری شرکتهای خصوصی یک زیرساخت منطبق با KYC (قانون احرازهویت مشتریان) راه اندازی و از آن نگهداری میکند که ایده اصلی پشت پروژههای CBDC است. یعنی برای ارسال تراکنش در فروشگاه یا ارسال وجه به یک والت موبایلی دیگر، کافیست یک بارکد را با گوشی اسکن کنید.
چرا دولتها به دنبال CBDC هستند؟
بانک تسویه حسابهای بینالمللی در گزارش سالیانه خودش سه دلیل اصلی را برای اوج گیری ارزهای دیجیتال دارای پشتوانه بانک مرکزی ذکر کرده: توجه ایجاد شده نسبت به بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال، تردیدهای شکل گرفته نسبت به کوینهای باثبات و ورود شرکتهای تکنولوژیکی بزرگ به این حوزه.
بانک مرکزی اروپا (ECB) هم به نگرانیهای مربوط به قدرت گرفتن شرکتهای تکنولوژیکی بزرگ در حوزه اقتصاد پرداخته مثل کوین باثبات Diem فیسبوک. در گزارش ماه ژوئن سال 2021 این بانک آمده دولتهایی که به دنبال عرضه ارز دیجیتال مخصوص بانک مرکزی خودشان نباشند ممکن است با مشکلات مهمی در سیستم اقتصادی و استقلال پولی خودشان روبرو شوند به ویژه از سمت شرکتهای تکنولوژیکی بزرگی که به احتمال زیاد در آینده ارز مجازی خودشان را عرضه میکنند.
اما دلایل متعدد دیگری هم برای این نگرانیها وجود دارد.
ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی میتوانند به سرعت بخشیدن توزیع پول در زمان بحران کمک کنند.
IMF در گزارش جولای 2021 خودش اعلام کرده که ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی به همه گیری و شمول اقتصادی کمک میکنند چون با وجود آنها شهروندان نیازی به داشتن حساب بانکی برای اجرای تراکنش ندارند. این مسئله در کشورهایی مثل اندونزی که یک سوم جمعیت آنها به اقتصاد سنتی دسترسی ندارد اما احتمال اینکه اینترنت و موبایل در اختیار داشته باشند بیشتر است، اهمیت ویژهای دارد.
Fan Yifei معاون بانک مرکزی چین در آوریل 2020 اعلام کرد که CBDC میتواند به کاهش استفادههای مجرمانه از پول کمک کند چون با پول فیزیکی امکان پیگیری فعالیتهای اقتصادی وجود ندارد و جعل آن راحت تر انجام میشود.
مسترکارت هم که در زمینه تراکنشهای الکترونیک فعالیت دارد برآورد میکند که هزینههای مدیریت پول نقد فیزیکی به اندازه یک و نیم درصد از درآمدهای ناخالص ملی کشورها را شامل میشود. در نتیجه کشورها در صورتی که بیشتر – و حتی نه به طور کامل – از ارزهای دیجیتال استفاده کنند، میتوانند صرفه جویی زیادی انجام دهند.
چه کشورهایی در حال کار روی CBDC هستند؟
در حال حاضر یعنی آگوست 2021 (شهریور 1400) 81 کشور از جمله بعضی از قدرتهای اقتصادی مثل اتحادیه اروپا در حال کار روی پروژههای CBDC هستند. این کشورها 90 درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص میدهند.
تا امروز تنها 5 مورد از این کشورها ارز دیجیتال بانک مرکزی خودشان را راه اندازی کرده اند. این کشورها همگی جزء جزایر کارائیب هستند یعنی: باهاما، سنت کیتس و نویس، آنتیگوا و باربودا، سنت لوسیا و گرنادا.
اکثر این کشورها – 32 کشور – هنوز در مرحله تحقیق قرار دارند. یعنی در حال بررسی عملکرد این ارزهای دیجیتال هستند و تصمیم گیری درباره استفاده از CBDC. از جمله این کشورها میتوان به آمریکا اشاره کرد که ظاهراً تحقیقاتی درباره دلار دیجیتال در دست دارد. همچنین دولتها در حال مطالعه پیامدهای امنیتی استفاده از ارزهای دیجیتال بانک مرکزی هستند.
16 کشور هم در فاز توسعه قرار دارند یعنی در حال پیاده سازی طرحهای اثبات مفهوم و اجرایی کردن مطالعاتشان هستند.
در آوریل 2021، بانک ژاپن اولین مرحله از مطالعه امکان پذیری رونمایی از ین دیجیتال را شروع کرد که حدود یک سال زمان میبرد. کره جنوبی هم با جدیت این طرحها را دنبال میکند و قرار است CBDC این کشور در آگوست 2021 وارد فاز پیاده سازی آزمایشی شود.
در حال حاضر 14 کشور در مرحله آزمایش هستند یعنی یک ارز دیجیتال با پشتوانه بانک مرکزی خودشان راه اندازی کرده اند و در حال آزمایش آن در دنیای واقعی هستند.
در حال حاضر مهم ترین طرح آزمایشی این حوزه یوآن دیجیتال چین است که در بیش از 70.75 میلیون تراکنش مورد استفاده قرار میگیرد که ارزش آنها تا ژوئن 2021 به 34 و نیم یوآن (5 میلیارد دلار) میرسید. چین میلیونها یوآن دیجیتال را بین شهروندانش ایردراپ کرده تا این ارز دیجیتال را امتحان و نسبت به آن توجه و اشتیاق ایجاد کند.
کرون الکترونیک سوئد هم در آوریل 2021 وارد فاز آزمایشی شد اما درباره این پروژه اطلاعات زیادی در دست نیست. کامبوج از جولای 2020 در حال تست CBDC خودش بوده و همه کاربرانی که شماره تلفن کامبوجی داشته باشند میتوانند وارد این طرح شوند.
یکی دیگر از طرحهای آزمایشی CBDC، ارز الکترونیک گریونا اوکراین است که در آگوست 2021 آزمایشهای واقعی آن اجرایی شده است. در ژانویه 2021، بانک مرکزی اوکراین قراردادی با بنیاد توسعه استلار امضا کرد – سازمانی که ارز دیجیتال استلار (XLM) را راه اندازی کرده – اما هنوز اعلام نشده که از CBDC این کشور روی بلاکچین استلار استفاده میشود.
آینده ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی
در میان مدت، کشورهای بیشتری ارزهای دیجیتال بانک مرکزی خودشان را راه اندازی میکنند و چین هم پیشگام این حوزه است.
چین، قصد دارد در بازیهای المپیک زمستانی 2022 ارز دیجیتال خودش را رونمایی کند اما بعضی از سناتورهای آمریکایی ورزشکاران این کشور را از دریافت یا استفاده از یوآن دیجیتال منع کرده اند چون امکان استفاده از آن برای نظارت بر اقدامات کاربران در سطح بی سابقهای وجود دارد.
نگرانیهای موجود بر سر مسائل حریم خصوصی کاربرانی که از ارز دیجیتال دولتی استفاده میکنند روزبروز بیشتر میشوند. بعضی از حامیان ارزهای دیجیتال دولتی آنها را راهکاری برای حفاظت هر چه بیشتر از حریم خصوصی کاربران میدانند. در ژوئن 2020، یکی از مدیران بانک مرکزی اتحادیه اروپا اعلام کرد که یوروی دیجیتال نسبت به کوینهای باثبات خصوصی از نظر حفاظت از حریم خصوصی کاربران امنیت بیشتری دارد چون به گفته او ذخیره، مدیریت یا درآمدزایی از دادههای کاربران برای این نهاد هیچ منفعت مالی ندارد.
اما دیگران نسبت به پیامدهای استفاده از ارزهای دیجیتال دولتی برای حریم خصوصی کاربران اعلام نگرانی کرده اند چون با استفاده از این سیستم دولتها میتوانند یک دید جامع نسبت به جریان گردش پول پیدا کنند. Mu Changchun مدیر طرح تحقیقاتی ارز دیجیتال در بانک People چین اخیراً اعلام کرد که میزان ناشناس ماندن کاربران با این ارز دیجیتال بسیار محدود است و میتوان تراکنشهای کوچک را از طریق شماره تلفن کاربران پیگیری کرد و برای پرداختهای کلان تر هم نیاز به طی کردن مراحل KYC وجود دارد.
در آمریکا، قانونگذاران محافظه کار اعلام کردند که یوآن دیجیتال چین میتواند باعث گسترش طرحهای نظارتی این کشور و اجرایی شدن نظم دلخواه حزب کمونیست شود. به گفته Tom Emmer یکی از اعضای کنگراه آمریکا، CBDC در صورتی مفید است که "آزاد، بی نیاز به کسب مجوز و خصوصی" باشد.
دیدگاه شما