سهام ممتاز چیست؟

سهام ممتاز

در این مقاله قصد داریم تا با نقد و بررسی سهام ممتاز، شما را با این نوع سهام آشنا کنیم و به تفاوت‌ها، معایب و مزایای آن نسبت به سهام عادی بپردازیم. برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌ها و امتیازات سهام ممتاز، در این مقاله با ما همراه باشید.

اصطلاح "سهام" به مالکیت یا حقوق صاحبان سهام در یک شرکت اشاره دارد. سهام بطور کلی دو نوع است: سهام عادی و سهام ممتاز. سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی ادعای بیشتری برای تقسیم سود یا تقسیم دارایی دارند. سهام ممتاز در ایران با توجه به شرایط شرکت‌ها به فروش می‌رسد. شرکت‌هایی که به علت ترکیب سهامداری خاص قادر به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران نبودند می‌توانند درخواست پذیرش سهام با حقوق ممتاز را داشته باشند. چنانچه شرکتی نیاز به سرمایه داشته و سهام عادی از قیمت بالایی برخوردار باشد و کسی حاضر به خرید آن نشود، در این صورت، شرکت اقدام به فروش سهام‌ ممتاز می‌کند. تا با دادن امتیازاتی افراد را تشویق به سرمایه‌گذاری نماید. همچنین، همواره شرکت‌ها در شروع فعالیت‌های خود ممکن است با ریسک‌های مختلفی مواجه شوند و افرادی که حاضر به تحمل این نوع ریسک‌ها باشند، طبعاً باید سهام این شرکا نسبت به افرادی که در شرایط عادی سهام می‌خرند، امتیازاتی داشته باشد؛ در نتیجه می‌توان برای این دسته افراد سهام‌ ممتاز صادر کرد.

در ابتدا بهتر است تعریفی از سهام عادی داشته باشیم:

سندی است که بیان می‌دارد، درصد مشخصی از سهام به افراد معینی تعلق می‌گیرد تا از سود و مزایای شرکت بهره‌مند شوند. از جمله مزایای داشتن سهام عادی می‌توان به حق دریافت سود سهام، حق رأی در مجامع عمومی عادی و مجمع فوق‌العاده و حق اطلاع از فعالیت‌های شرکت اشاره کرد.

سهام ممتاز چیست؟

سهام ممتاز، سهام مالکیت یک شرکت است. در توزیع دارایی‌های شرکت دارندگان سهام ممتاز نسبت به دارندگان سهام عادی حق تقدم دارند. در صورت ورشکستگی شرکت، سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی دارای اولویت بیشتری هستند. دارندگان سهام ممتاز دارای سود ثابت هستند، در حالی که سهام عادی عموماً اینگونه نیست. امتیازات سهام ممتاز در اساسنامه شرکت یا در قرارداد انتقال سهام و یا قرارداد سرمایه‌گذاری در ازای سهام ذکر می‌شود. برخلاف سهام‌داران عادی، سهام‌داران ممتاز معمولاً حق رأی در مجامع عادی شرکت و مجمع فوق‌العاده را ندارند.

شرکت "آریا ساسول"، نخستین شرکتی بود که با برخورداری از سهام ممتاز وارد بازار سهام ایران شد و دو شرکت "پارس تامین مجد" و "پتروشیمی پارس" هر کدام مالک 49.9 درصد سهام آن هستند.

دسته‌بندی سهام ممتاز

سهام ممتاز در چهار دسته قرار می‌گیرند:

1) سهام ممتاز تجمیعی
2) سهام ممتاز غیر تجمعی
3) سهام ممتاز مشارکتی
4) سهام ممتاز قابل تبدیل

سهام ممتاز تجمعی

شامل شرطی است که شرکت را ملزم می‌کند تا قبل از دریافت سود سهامداران عادی، کلیه سود سهام را از جمله سودهایی که در گذشته از دست رفته است، به سهامداران بپردازد. این سود تضمین شده است اما زمانی که شرکت دچار بحران است در موعد مقرر پرداخت نمی‌شود. سود سهام پرداخت نشده "سود معوقه" نامیده می‌شود و باید شرکت در زمانی که می‌تواند سود را پرداخت کند، کلیه سودهای انباشت شده را قبل از پرداخت سود سهامداران عادی، پرداخت نماید.

سهام ممتاز غیرتجمعی

در صورت عدم پرداخت سود سهام در هر سال، این مبلغ در آینده هم دریافت نخواهد شد و دارندگان سهام ممتاز هیچگونه حقی جهت تقاضای آن ندارند.

سهام ممتاز مشارکتی

دارندگان این نوع سهام از حق دریافت سود سهام به مبلغی معادل نرخ کلی تعیین شده سود سهام ممتاز، به‌علاوه سود اضافی که توسط هیئت مدیره اعلام می‌شود، بهره‌مند می‌گردند. این سود اضافی برای سهامداران عادی بیشتر از مبلغ از پیش تعیین شده برای هر سهم است و اول به آن‌ها پرداخت می‌گردد، سپس باقی‌مانده آن به سهامداران ممتاز مشارکتی پرداخت می‌شود. در صورت انحلال شرکت، سهامداران ممتاز مشارکتی می‌توانند نسبت به باقی‌مانده درآمد دریافت شده توسط سهامداران عادی حق داشته باشند.

سهام ممتاز قابل تبدیل

به سهامداران اجازه می‌دهد سهام ممتاز خود را به تعداد معین، به سهام عادی تبدیل کنند. با این حال، ممکن است شرکت بعد از مدتی و در تاریخ معینی، دارندگان سهام ممتاز قابل تبدیل را اجبار کند که این نوع سهام را به سهام عادی تبدیل نمایند.

اگر صاحب سهام ممتاز در شرکتی باشید و آن شرکت ورشکسته شود، چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورت ورشکستگی شرکتی، دارندگان مختلف آن شرکت ادعای مالکیت شرکت را خواهند داشت. ترتیب دریافت سهم این دارندگان از دارایی‌ها بستگی به حقوق خاصی دارد که در قراردادهای آن‌ها آمده است. به عنوان مثال، دارندگان سهام ممتاز دارای اولویت نسبت به دارندگان سهام عادی هستند. با این حال، سهام ممتاز به طور کلی اولویت کمتری نسبت به اوراق قرضه شرکتی، اوراق قرضه یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت دارند.

جمع‌بندی

سود سهام ممتاز نسبت به سهام عادی بیشتر و تضمین‌شده‌تر است؛ زیرا این سود در فواصل زمانی معین و منظم پرداخت می‌گردد که این موضوع برای سهامداران عادی صادق نمی‌باشد. پرداخت سود سهامداران عادی بصورت فصلی و یا سالیانه است.

سهام ممتاز شرکت سهامی خاص

هنگام تشکیل شرکتهای سهامی توسط مؤسسین و پذیره نویسان، انتشار سهام نقش مهمی در تجمیع سرمایه ایفا می نماید. در این میان یکی از انواع سهام که دارای ویژگیهای متمایزی می باشد، سهام ممتاز است. در ماده ۲۴ لایحه اصلاح قانون تجارت سهم چنین تعریف شده است: «سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی که مشخص میزان مشارکت و تعهدات منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد».

به صورت کلی سهم، به دو نوع سهم عادی (common stock)و سهم ممتاز (preferred stock) تقسیم بندی می شود.

سهم ممتاز چیست؟

سهام، سندی است که بیانگر حق شریک در شرکت سهامی است و این حق چنانچه در اساسنامه معین شود قابل نقل و انتقال است و این خصیصه بارز سهام ممتاز را هم دربرمیگیرد. هدف شرکت از انتشار سهام ممتاز از یک طرف افزایش سرمایه جهت توسعه فعالیت شرکت و از سوی دیگر ایجاد جذابیت بیشتر برای دارندگان آنها، جهت مداومت در فعالیت شرکت و اعطای سود معین نسبت به دیگر سهام می باشد.

در لایحه قانون تجارت، قانونگذار تعریف دقیقی از سهام ممتاز ارائه نکرده است، تنها اشاره قانونگذار به این نوع سهام در تبصره ۲ماده ۲۴ل. ا. ق. ت می باشد که مقرر می دارد: «در صورتیکه برای بعضی از سهام شرکت با رعایت مقررات این قانون مزایایی قائل شوند، این گونه سهام، سهم ممتاز نامیده می شوند». به عبارت دیگر میتوان گفت سهام ممتاز، سهامی است که هنگام صدور، بر اساس اظهارنامه یا اساسنامه، نسبت به دیگر سهام شرکت امتیاز اضافی مثل پرداخت سود سهام به صورت ثابت، اولویت در بازپرداخت سرمایه هنگام انحلال شرکت، حق رأی بیشتر نسبت به دیگر سهامداران را برای سهامدار ایجاد می کند.

به طور کلی می توان گفت سود سهام ممتاز از سود ناشی از فعالیت شرکت پرداخت می شود مگر این که در اساسنامه یا هنگام انتشار چنین سهامی، خلاف این مطلب تصریح شده باشد. از سوی دیگر سهامدار ممتاز حق شرکت در هر نوع منافع شرکت را دارا نیست مگر این که اساسنامه چنین شرطی را مقرر نماید.

انواع سهام ممتاز:

انواع مختلف سهام ممتاز را می توان در اساسنامه پیش بینی نمود. در این صورت ضروری است شرایطی را که باعث انتشار سهام ممتاز می شود در اساسنامه مشخص و حقوق معین سهامدار ممتاز روشن گردد.

1. سهام ممتازی که به دارنده آن اولویت در کسب سود و همچنین بهره مندی از درصد بیشتری از سود شرکت را می دهد. مثلاً امتیاز سهام از این قرار است که ابتدا نسبت ۵ درصد از سود به صاحب یا صاحبان سهام مزبور تعلق گرفته و سپس باقیمانده سود به صورت مساوی بین سهامداران تقسیم می شود و ممکن است سهامداران ممتاز هم در میان آنها قرار گیرند.
2. سهام ممتازی که به مالک بهره مندی از سود سالیانه را اختصاص می دهد، خواه شرکت کسب سود نموده باشد یا دچار خسران و ضرر گردد.

البته مشهور فقها بر ممنوع بودن این گونه سهام ممتاز توافق دارند. این یک امر مسلم است که صدور چنین سهامی باطل باشد، زیرا پرداخت سود سالیانه زمانی متصور است که شرکت در اثر فعالیت های تدریجی خود اکتساب سود نماید و زمانیکه شرکت سودی را کسب نکرده یا هنگامی که دچار خسران و ضرر گردد، تعیین چنین سهام ممتازی مخالف نظم عمومی و مقررات قانونی است. همچنان که ماده ۲۳۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت در مورد سود قابل تقسیم مقرر می دارد: «سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیانهای سال مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور در ماده ۲۳۸و سایر اندوخته های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سالهای قبل که تقسیم نشده است».

1. سهام ممتازی که به مالکانش هنگام تصفیه شرکت و قبل از دیگر سهامداران حق استرداد کل مبلغ سهم را می دهد، یا در تقسیم دارایی باقیمانده شرکت، پس از پرداخت بدهی‌های آن به اشخاص ثالث، سهم بیشتری به نسبت سهام عادی به صاحبان سهام ممتاز داده شود.
2. سهام ممتازی که به سهامداران قدیم در صورت تمایل به اختصاص دادن مبلغ بیشتر از سرمایه شرکت، حق سهیم شدن در سود بیشتر نسبت به دیگر سهامداران یا سهامداران جدید را می دهد.
3. کسب حق رأی متعدد از طریق سهام ممتاز بدین ترتیب که سهام ممتاز می تواند در مجمع عمومی نسبت به سهام عادی دارای رأی بیشتری باشد و این نوع زیادت، در شرایط مختلف متفاوت است، و اساسنامه شرکت چنین حقی را معین می کند.
4. امکان انتخاب اعضای هیات مدیره و مدیرعامل تنها از میان دارندگان سهام ممتاز.

شرایط ایجاد سهام ممتاز:

به موجب قانون، سهام ممتازه موقعی قابل انتشار است که اساسنامه شرکت اجازه انتشار آن را داده باشد و یا در هر زمان و تا پیش از انحلال شرکت مجمع عمومی فوق العاده ایجاد سهام ممتاز را تصویب نماید.

به موجب ماده ۴۲ لایحه اصلاحی قانون تجارت هرگونه تغییر در امتیازات سهام ممتاز ، باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده و یا توافق نصف بعلاوه یک دارندگان سهام ممتاز برسد.

صرف انتشار برگه سهامی با عنوان سهام ممتاز کافی نیست و امتیازات خاص هر سهام ممتاز چیست؟ کدام از این سهام ها، خصوصیات و نحوه استفاده از آن باید به طور واضح و به محض انتشار مشخص شود.شایان ذکر است که میتوان سهام ممتاز را به سهام عادی تبدیل کرد؛ تبدیل سهام ممتاز به سهام عادی پس از ابطال سهام ممتاز صورت می گیرد. بعلاوه اینکه کلیه سهام یک شرکت سهامی ، نمی تواند سهام ممتاز باشد، زیرا در این صورت هیچ کدام از سهام به دیگری رجحان نداشته و عادی محسوب می شوند.

ویژگی های سهام ممتاز

• سهام ممتاز نوعی سهام سرمایه ای است.
• سهام ممتاز غالباً از حق رأی در تصمیم گیری های شرکت برخوردار نیست.
• سود سهام ممتاز نسبت به سود سهام عادی اولویت دارد و حتی درصورت ورشکستگی شرکت نیز باید پرداخت گردد.
• در اساسنامه شرکت سهامی ممکن است درصد سود بیشتری به سهام ممتار تعلق بگیرد.
• سهام عادی شرکت می تواند به صورت سهام بانام یا سهام بی نام صادر شود ولی سهام ممتاز الزاماً بانام است.

مؤسسه وکلای بین المللی بیان امروز، در زمینه حقوق شرکت ها به ارائه خدمات به اشخاص خارجی و ایرانی حقیقی و حقوقی می پردازد. از جمله این خدمات میتوان به مشاوره و ثبت انواع شرکت، تأسیس شعبه و تأسیس نمایندگی شرکت خارجی در ایران اشاره کرد. این موسسه با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی مجرب و متخصص، آماده ارائه خدمات حقوقی حقوقی مورد نیاز به منظور سرمایه گذاری و ثبت شرکت در ایران است.

امتیازات سهام ممتاز و کلیه نکات کاربردی آن که لازم است بدانید!

امتیازات سهام ممتاز معمولاً زمانی اعطا می‎‌شود که شرکت‌ها با بحران مالی روبرو هستند و برای جذب سرمایه نیاز دارند که از شیوه‌های تشویقی استفاده کنند. سهام ممتاز در واقع به سهام‌داران این اطمینان را می‌دهد که سرمایه‌شان کمتر دچار خطر می‌شود و آن‌ها را تشویق می‌کند با ریسک کمتری در شرکت مورد نظرشان سرمایه‌گذاری کنند.

سهام ممتاز چیست و چه تفاوتی با سهام عادی دارد؟

در تبصره 2 ماده 24 قانون لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت آمده است «درصورتی‌که برای بعضی از سهام شرکت، با رعایت مقررات این قانون مزایایی قائل شوند، این‌گونه سهام، سهام ممتاز نامیده می‌شود.»

در قانون مذکور هیچ اشاره‌ای نشده است که امتیازات سهام ممتاز چیست و صاحبان سهام چگونه می‌توانند آن را کسب کنند. با این حال، قانون تعیین تعداد، خصوصیات و امتیازات این‌گونه سهام را که باید در اظهارنامه و اساسنامه شرکت لحاظ شود، به سهام‌داران واگذار کرده است.

سهام ممتاز را می‌توان این‌گونه تعریف کرد:

سهام ممتاز نوعی از مالکیت سهام شرکت‌ها است که دارنده آن ادعای بیشتری بر روی دارایی‌ها یا سود شرکت نسبت به سهام‌داران عادی دارد.

تفاوت سهام ممتاز با سهام عادی

تفاوت اول: سهم سهام‌داران ممتاز، نسبت به سهام‌داران عادی، در دارایی‌ها و درآمدهای شرکت بیشتر است و همان‌طور که بعدتر خواهیم دید، دارندگان سهام ممتاز در هنگام تقسیم سود، از حق تقدم برخوردار خواهند بود.

تفاوت دوم: سود سهام ممتاز از سهام عادی معمولاً بالاتر است؛ به‌عنوان مثال، اگر در یک سهام ممتاز چیست؟ سال شرکت سود قابل تقسیمی نداشته باشد، در سال بعد سود سال قبل نیز به حساب دارندگان سهام ممتاز واریز خواهد شد. این در حالی است که دارندگان سهام عادی از سود بی‌بهره خواهند بود. البته پرداخت این‌گونه سودها شرایطی دارد که در همین مقاله، به‌عنوان سود ثابت قابل جمع‌آوری توضیح داده خواهد شد.

امتیازات سهام ممتاز چه زمانی اعطا می‌شود؟

در ماده 42 همان قانون آمده است: «هر شرکت سهامی می‌تواند به‌موجب اساسنامه و همچنین تا موقعی که شرکت منحل نشده است، طبق تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام، سهام ممتاز ترتیب دهد.»

چند نکته در این ماده حائز اهمیت است که نیاز به توضیح دارد:

امتیازات سهام ممتاز باید در اساسنامه شرکت‌ها قید شود. این موضوع از سه جنبه اهمیت دارد؛ یکی اینکه دارندگان سهام عادی باید بدانند که هنگام تصمیم‌گیری در خصوص این‌گونه سهام، به چه امتیازاتی رأی می‌دهند. از طرف دیگر، هرگونه تغییر در اساسنامه باید به تأیید مجمع عمومی فوق‌العاده برسد. پس تصمیم‌گیری در خصوص سهام ممتاز نیز باید حتماً به تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده برسد. همچنین، با خواندن اساسنامه است که مشتاقان خرید سهام ممتاز را از خصوصیات و کیفیات این‌گونه سهام مطلع می‌کند.

از طرف دیگر طبق بند 6 ماده 8 قانون مذکور، سهام ممتاز در هنگام تشکیل شرکت و در طرح اساسنامه که باید به امضای مؤسسین برسد، قابل پیش‌بینی است. پس سهام ممتاز از لحظه تشکیل شرکت تا قبل از انحلال شرکت قابل واگذاری خواهد بود.

حد نصاب لازم برای تصویب و اعطای سهام ممتاز، از آنجا که تصمیم‌گیری در خصوص سهام ممتاز در صلاحیت مجمع عمومی فوق‌العاده است، باید دارندگان حداقل بیش از نصف سهامی که حق رأی دارند یا اگر به این حد نصاب نرسید، حداقل یک سوم سهام‌دارانی که حق رأی دارند، حاضر باشند و تصمیمات این مجمع با اکثریت دو سوم آراء حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.

دلایل اعطای امتیازات سهام ممتاز

اعطای سهام ممتاز در دو مرحله می‌تواند برای شرکت‌ها مفید باشد:

در مرحله تأسیس: در شرکت‌‌های تازه‌تأسیس و پرخطر که نیازمند تأمین مالی هستند، شرکت‌ها معمولاً با اعطای سهام ممتاز، سرمایه‌گذاران را تشویق به سرمایه‌گذاری می‌کنند.

در مرحله بحران مالی: در این مرحله نیز شرکت‌ها با اعطای سهام ممتاز، می‌توانند جذب سرمایه کنند.

انواع امتیازات سهام ممتاز

به‌طور کلی، امتیازات سهام ممتاز را می‌توان به دو دسته امتیازات مالی و غیرمالی تقسیم کرد. هرکدام از این دو دسته امتیاز مصادیق خاص خودش را دارد که شرکت‌ها بر اساس شرایطشان، در اظهارنامه یا اساسنامه خود یک یا چند مورد از این مصادیق را برای دارندگان این‌گونه سهام در نظر می‌گیرند.

امتیازات مالی سهام ممتاز

مهم‌ترین نوع امتیاز در سهام ممتاز همین امتیازات مالی است که از طرفی، باعث تشویق سرمایه‌گذاران می‌شود و از طرفی، برای شرکت‌ها هم این امکان را ایجاد می‌کند که با جذب سرمایه بیشتر، به اهدافشان سریع‌تر و آسان‌تر نائل آیند. انواع امتیازات مالی سهام ممتاز از قرار زیر است:

امتیاز مالی یک؛ سود ثابت سهام

یکی از شایع‌ترین امتیازات مالی سهام ممتاز، سود ثابت سهام است که در آن به دارندگان سهام ممتاز میزان ثابتی از سود تحقق‌یافته شرکت یا درصد مشخصی از ارزش اسمی اوراق سهام ممتاز تعلق خواهد گرفت.

این امتیاز معمولاً در جایی کاربرد دارد که سهام‌داران از میزان سودآوری شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، اطمینان کافی ندارند. در نتیجه، ترجیح می‌دهند که مبلغ ثابتی که معمولاً از سود عادی شرکت بیشتر است، عایدشان شود.

سؤالی که اینجا پیش می‌آید، این است که اگر در یک سال مالی سودی عاید شرکتی نشود، آیا در سال مالی بعد که شرکت به سودآوری رسید، سود ثابت سال جاری برای سال مالی قبل هم قابل محاسبه هست یا خیر؟ در اینجا باید اشاره کرد که سود ثابت سهام خود شامل دو نوع می‌شود:

سهام ممتاز جمع‌شونده

در این نوع امتیاز، شرکت می‌تواند سود سهام ممتاز را برای مدت نامعلومی و بی‌آنکه از قبل مشخص شده باشد، به تعویق اندازد و هیچ تعهدی هم به سرمایه‌گذاران نخواهد داشت. در این حالت، اگر شرکت سود سهام را به هر علتی پرداخت نکند، به تعداد سال‌های مالی که سود پرداخت نشده است، برای دارندگان سهام ممتاز مبلغ سودشان ذخیره می‌شود و شرکت هر زمان که قصد پرداخت سود را داشته باشد، باید ابتدا سود سال‌های ماقبل و سود سال جاری را به دارندگان سهام ممتاز بپردازد و پس از آن، مابقی را بین سهامداران عادی تقسیم کند.

این نوع از سهام ممتاز طرفداران زیادی دارد و بسیاری از سرمایه‌گذاران را تشویق به سرمایه‌گذاری می‌کند.

سهام ممتاز غیرجمع‌شونده

بر خلاف حالت بالا، در این نوع از سهام ممتاز، اگر شرکت در حالت بحران مالی باشد و سوددهی نداشته باشد و در نتیجه در پایان سال مالی امکان تقسیم سود بین سهام‌داران وجود نداشته باشد، به دارندگان سهام ممتاز هم چیزی تعلق نمی‌گیرد. به عبارت دیگر، این سود غیرقابل ذخیره و غیرقابل پرداخت در سال‌های پیش رو است. با این حال، هر زمان که شرکت به سوددهی برسد، در تقسیم سود همان سال مالی، دارندگان سهام ممتاز حق اولویت خواهند داشت.

امتیاز مالی دو؛ اولویت در دریافت سود

طبق ماده 239 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، «سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت، منهای زیان‌های سال‌های مالی قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته‎‌های اختیاری …»

حال شرکتی را در نظر بگیرید که پس از پرداخت هزینه‌های مذکور در ماده، مقدار سود قابل تقسیمش کفاف همه سهام‌داران را نکند. در این حالت، اول سهام‌داران ممتاز باید سود دریافت کنند و آنجه باقی ماند، بین سهام‌داران عادی قابل تقسیم است. به این نوع امتیاز، اولویت دریافت سود می‌گویند.

امتیاز مالی سه؛ حق تقدم در زمان انحلال

در این امتیاز همانطور که از نامش پیداست، سهام‌داران ممتاز هر زمان که شرکت به هر دلیلی منحل شود، در زمان تقسیم دارایی شرکت حق تقدم خواهند داشت.

این نکته را باید اضافه کرد که حق تقدم صرفاً در زمان انحلال نیست و هر زمان که شرکت ادغام شود یا به فروش برسد و دارایی‌های شرکت نقد شود، این حق تقدم قابل اعمال است.

امتیازات غیرمالی سهام ممتاز

همانطور که در بالا اشاره شد، غیر از امتیازات مالی، دارندگان سهام ممتاز برخی امتیازات غیرمالی نیز خواهند داشت. البته این مورد بستگی به این دارد که در اساسنامه چه چیزی مورد تصویب قرار گرفته باشد. انواع امتیازات غیرمالی سهام ممتاز از قرار زیر است:

امتیاز غیرمالی یک؛ حق رأی در مجامع عمومی

هرچند که در قانون تجارت ما حق رأی در شرکت‎های سهامی بسته به تعداد سهام است؛ اما می‌توان برای دارندگان سهام ممتاز، حق رأیی چندبرابر تعداد سهام‌شان در مجامع عمومی در نظر گرفت.

امتیاز غیرمالی دو؛ انتخاب هیأت مدیره از میان صاحبان سهام ممتاز

این امتیاز در واقع به دارندگان سهام ممتاز این امکان را می‌دهد که در تصمیمات هیأت مدیره کنترل و نظارت بیشتری داشته باشند. در واقع در این روش، حداکثر اعضای هیأت مدیره از بین صاحبان سهام ممتاز انتخاب خواهد شد و آنها در تصمیمات مهم شرکت از جمله انحلال شرکت، تصویب صورت‌های مالی، تقسیم سود و اخذ تصمیم در زمینه تغییرات سرمایه توسط سرمایه‌گذاران و تخصیص قسمتی از کرسی‌های اعضای هیأت مدیره نقش تعیین‌کننده‌ای خواهند داشت.

انواع سهام ممتاز با توجه به امتیازات اعطاءشده

حال که با انواع امتیازات سهام ممتاز آشنا شدید، لازم است برخی از مهمترین انواع سهام ممتاز را که معمولاً دربردارنده امتیازات مالی و غیرمالی به‌صورت توأمان است، مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1. سهام ممتاز مشارکتی

در این سهام، به دارندگان سهام ممتاز این امکان داده می‌شود که علاوه بر سود ثابتی که دریافت می‌کنند، در باقیمانده سود شرکت با سهام‌داران عادی سهیم شوند. سهام مشارکتی خود به دو نوع تقسیم می‌شود:

• سهام ممتاز با حق مشارکت کامل در سود: در این حالت، دارندگان سهام ممتاز پس از دریافت سود معوقه ( اگر سهامشان جمع‌شونده باشد) و پس از دریافت سود سال مالی جاری خود، در باقیمانده سود با سهام‌داران عادی به‌نسبت مبلغ اسمی سهام‌شان شریک خواهند بود.
• سهام ممتاز با حق مشارکت محدود در سود: در این حالت، سهم قابل تقسیم دارندگان سهام ممتاز بعد از تقسیم سودشان، تا میزان مشخصی از سرمایه و دارایی شرکت خواهد بود.

2. سهام ممتاز با نرخ سود شناور

این نوع سهام همانطور که از نامش پیداست، برخلاف سهام با نرخ سود ثابت، میزان سودش مشخص نیست؛ بلکه میزان سود به عوامل متعددی بستگی دارد. نرخ سود این سهام بر پایه تورم یا نرخ سود بانکی یا شرایط بازار آینده محاسبه می‌شود. معمولاً در تعیین میزان سود این‌گونه سهام، پایین‌ترین و بالاترین میزان بهره در نظر گرفته می‌شود.

3. سهام ممتاز قابل بازخرید

سهام ممتاز قابل بازخرید، سهامی است که به سهام‌دار آن این تضمین داده شده است که دست‌کم مبلغ اسمی سهامش به او باز خواهد گشت و این‌گونه سهامداران باید اطمینان داشته باشند که در صورت عدم سود، قطعاً ضرری متحمل آنان نخواهد شد.

آیا امتیازات سهام ممتاز قابل نقل‌وانتقال است؟

در خصوص نقل و انتقال امتیازات سهام ممتاز، باید این موضوع را خاطرنشان کرد که در بسیاری از مواقع این‌گونه امتیازات به‌خاطر شخصیت طرف مقابل و شرایط وی به او اعطا می‌شود. به‌فرض مثال، دارنده سهام ممتاز تخصص با مهارتی ویژه دارد یا از شهرت خاصی برخوردار است که همگی برای شرکت و صاحبان سهام سودمند است. پس اگر سهام ممتاز به‌طور قراردادی یا قهری منتقل شود، معمولاً امتیازات آن سهام از بین رفته و تبدیل به یک سهام عادی خواهد شد. این موضوع باید حتماً در اظهارنامه و اساسنامه شرکت به‌صراحت قید شود.

توصیه آخر

اساسنامه یک شرکت، دستورالعمل و نحوه کارکرد یک شرکت است. قبل از هرگونه تصمیم‌گیری درخصوص خرید سهام، مطالعه اساسنامه شرکت الزامی است. قبول پذیره‌نویسی یا خرید اوراق مشارکت، نشان‌دهنده پذیرش اساسنامه شرکت ازجانب شما خواهد بود و پس از آن اظهار بی‌اطلاعی از مفاد اساسنامه مورد پذیرش واقع نخواهد شد.

آنچکه باید از سهام ممتاز بدانید

سهام ممتاز را حتما در حین انجام پروسه های ثبت شرکت، سرمایه پذیری و یا سرمایه گذاری به گوشتان خورده است. این سهام که به انگلیسی Preferred stock یا Preferred share گفته می‌شود، سهامیست که به دارنده آن امتیازات ویژه‌ای می‌دهد. به بیان دیگر نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارنده آن، حقی محدود و ثابت سهام ممتاز چیست؟ از دارایی های شرکت می‌دهد.

در زمان دریافت سود سهام شرکت، اهمیت، ویژگی ها و امتیازات سهام ممتاز نمایان می‌شود. از جمله می‌توان گفت که در این زمان افرادی که دارای این سهام هستند نسبت به دارنگان سهام عادی برای دریافت سود ارجحیت دارند. همچنین معمولا سود بیشتری از سهام عادی به صورت ماهانه یا فصلی به دارندگان Preferred stock پرداخت میشود. درواقع می‌توان گفت این سهام ترکیبی از سهام عادی و اوراق بدهی است.

ویژگی های سهام ممتاز

امتیازاتی که به سهام ممتاز تعلق می‌گیرد عبارتند از:

• عدم پرداخت وجه سهام
• اختصاص سود بیشتر به مالکان سهام ممتاز نسبت به مالکان سهام عادی (درصد بیشتری سود تعلق بگیرد)
• اولویت در دریافت سود

از جمله ویژگی های این سهام، جمع شوندگی آن است. درواقع معمولا شرکت ها در مواقع بحرانی که فشار بر روی شرکت است، پرداخت سود سالیانه به سهامداران را به حالت تعلیق در می‌آورند. در صورتی که شرکتی 2 سال متوالی به سهامدارن خود سودی را پرداخت نکند، در پایان سال سوم و هنگام پرداخت سود ابتدا باید سود ۲ سال گذشته سهامداران ممتاز و سپس سود سهامداران عادی را پرداخت کند.

علاوه بر آن در زمان انحلال شرکت، سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی مقدم‌تر می‌باشند. البته پس از منحل شدن شرکت، پرداخت هرگونه سودی به سهامداران پس از آنکه بدهی ها و دیون شرکت تصفیه شد، صورت می‌گیرد. توصیه می‌کنیم اعطای امتیاز، هنگام تقسیم دارای شرکت در زمان تصفیه، ترجیحاً سهام ممتاز پرداخت گردد. یا در تقسیم دارایی باقیمانده شرکت، پس از پرداخت بدهی ها، سهم بیشتری به نسبت سهام عادی تعلق گیرد.

موضوعی که باید به آن دقت داشته باشید این است که عدم توانایی شرکت در پرداخت سود به سهامداران ممتاز به معنی ناتوانی شرکت در پرداخت دیونش نیست. چراکه سهامداران ممتاز جزو صاحبان شرکت محسوب می‌شوند نه طلبکاران آن.

امتیازات مالی و غیر مالی

به طور کلی امتیازات سهام ممتاز هم شامل امتیازات مالی و هم امتیازات غیر مالی می‌شود. این امتیازات به شرح زیر می‌باشند:

امتیازت مالی:

• اختصاص درصد معینی از سود به سهامداران ممتاز
• در صورت فقدان سود ، شرکت مقدار معینی به شرکای ممتاز بدهکار باشد.
• اختصاص سود بیشتر از بقیه به سهامداران ممتاز.
• پرداخت مبلغ معینی اضافه بر سود معمولی به سهامداران ممتاز
• اعطای حق تقدم برای طرف معامله شدن با شرکت
• تقدم خرید در سهام جدید

امتیازات غیر مالی:

• دادن حق رای اضافی به سهامداران ممتاز
• اعطای حق انحصاری عضویت در هیات مدیره به سهامداران ممتاز
• دادن حق تصمیم گیری در خصوص برخی مسایل به سهامداران ممتاز

حق رای و تبدیل به سهام عادی

سهامداران ممتاز معمولا حق رای ندارند. درواقع باتوجه به آنکه این سهامداران از امتیازات و ویژگی های مختلفی برخوردار هستند، در عوض آن معمولاً برخی حقوق نظیر حق رأی در مجامع از آنها سلب می‌شود. برخی از سهامهای ممتاز قابل تغییر می‌باشند. یعنی می‌توانند به تعداد مشخصی سهام عادی تحت یک سری قوانین خاص تبدیل شوند. به عنوان مثال هیئت مدیره می‌تواند به تغییر سهام رای بدهد یا ممکن است سهم ممتاز در تاریخ مشخصی به‌صورت خودکار به سهم عادی تبدیل گردد.

همچنین زمانی که دارنده سهام ممتاز تغییر می‌کند، هیچ توجیهی برای بقای امتیازات این سهام برای سهامدار جدید نیست. به بیان دیگر با انتقال قهری و یا اختیاری سهم دلیل ترتیب دادن Preferred share از بین می‌رود. در چنین حالتی معمولاَ در اساسنامه ذکر می‌شود که در صورت انتقال قهری و یا اختیاری سهام ممتاز، امتیاز این سهام خود به خود از بین رفته و تبدیل به سهام عادی می‌گردد. درنتیجه باید جزییات امتیاز این سهام را در اساسنامه و اظهارنامه شرکت با تصریح به نحوه انتقال، ارزیابی و از بین رفتن امتیاز آن به وضوح قید نمایید.

تفاوت سهام ممتاز و سهام عادی

همانطور که از محتوای کلی متن متوجه شدیم، سهامداران ممتاز معمولا ادعای بیشتری نسبت به دارایی ها و درآمدهای شرکت دارند. در هنگام رونق و سود توزیع سود شرکت، سهامداران ممتاز بر سهامداران عادی اولویت دارند. همچنین در دوران رکود شرکت نیز، سهام ممتاز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هست. چرا که تا زمانی که شرکت باید تسویه ‌حساب کند و پول همه طلبکاران و صاحبان اوراق قرضه را بدهد، سهامداران عادی تا قبل از اینکه سهامداران ممتاز پرداختی خود را بگیرند، پولی دریافت نخواهند کرد.

سود این سهام متفاوت و بزرگ تر است. به بیان دیگر سود سهام ممتاز معمولا تضمین شده است زیرا سود در فواصل منظم پرداخت می شود. البته این موضوع تنها برای سهامداران این سهام صدق می‌کند و شامل سهامداران عادی نیست. زیرا پرداخت سود سهامداران عادی به صورت فصلی و سالیانه منوط به تصمیم هیئت مدیره است.

برای اطلاعات بیشتر در این مورد میتوانید به مطلب سهام چیست؟ نیز مراجعه کنید تا با انواع سهام و تفاوت های آن آشنا شوید.

تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز چیست؟ و کدام بهتر است؟

تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز چیست؟ سهام ممتاز چیست؟ سهام عادی چیست؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز بپردازیم. زمانی که چندین نفر اقدام به تاسیس و ثبت شرکت می نمایند هر کدام بایستی به مقداری در شرکت سهام قرار دهند. دو نوع سهام وجود دارد که سهام عادی و ممتاز می باشد. در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز

تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز زیاد است که در اینجا به مواردی اشاره سهام ممتاز چیست؟ خواهیم کرد.

تفاوت اصلی این است که سهام ممتاز معمولا حق رأی به سهامداران نمی دهد در حالی که سهام عادی معمولا یک رأی به ازای هر سهم متعلق به خود دارد.

بسیاری از سرمایه گذاران بیشتر از سهام عادی اطلاعات دارند تا سهام ممتاز.

هر دو نوع سهام بخشی از مالکیت یک شرکت را نشان می دهند و هر دو ابزارهایی هستند که سرمایه گذاران می توانند از آنها برای کسب سود از موفقیت های آینده کسب و کار استفاده کنند.

سهامداران ممتاز بر درآمد شرکت اولویت دارند، به این معنی که قبل از سهامداران عادی سود سهام پرداخت می شود.

در مورد دارایی های شرکت سهامداران معمولی آخرین صف هستند، به این معنی که پس از طلبکاران دارندگان اوراق قرضه و سهامداران ممتاز پرداخت می شوند.

سهام ممتاز

یک تفاوت سهام عادی با سهام ممتازاین است که سهام ممتاز بدون حق رای است. بنابراین وقتی نوبت به انتخاب هیئت مدیره یا رأی دادن به هر نوع سیاست شرکتی می رسد سهامداران ممتاز در آینده شرکت صدایی ندارند. در واقع سهام ممتاز مشابه اوراق بهادار عمل می کند زیرا با سهام ممتاز سرمایه گذاران معمولا سود ثابت برای همیشه تضمین می کنند.

عملکرد سود از سهام ممتاز به عنوان مقدار دلار از سود سهام تقسیم بر قیمت سهام محاسبه می شود. این اغلب بر اساس ارزش اسمی قبل از عرضه سهام ممتاز است. معمولا پس از شروع معامله به عنوان درصدی از قیمت فعلی بازار محاسبه می شود. این تفاوت با سهام عادی دارد که دارای سود سهام متغیری است که توسط هیئت مدیره اعلام می شود و هرگز تضمین نمی شود. در واقع بسیاری از شرکت ها به هیچ وجه سود سهام عادی را پرداخت نمی کنند.

مانند اوراق قرضه سهام ممتاز نیز دارای ارزش اسمی هستند که تحت تأثیر نرخ بهره قرار می گیرد. هنگامی که نرخ بهره افزایش می یابد، ارزش سهام ممتاز کاهش می یابد و برعکس. با وجود سهام عادی، ارزش سهام با تقاضا و عرضه شرکت کنندگان در بازار تنظیم می شود.

همچنین بخوانید : ثبت شرکت سهامی خاص

سهام عادی

سهام عادی نشان دهنده سهام دارایی در یک شرکت و نوع سهامی است که اکثر مردم در آن سرمایه گذاری می کنند و بدین طریق اقدام به ثبت شرکت می کنند وقتی مردم درباره سهام صحبت می کنند معمولا به سهام عادی اشاره می کنند. در حقیقت اکثریت سهام به این شکل منتشر می شود.

سرمایه گذاران بیشتر از هر سهم یک رای برای انتخاب اعضای هیئت مدیره که بر تصمیمات اصلی مدیریت نظارت می کنند، می گیرند. یکی از تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز این است که صاحبان سهام عادی می توانند در مقایسه با سهامداران ممتاز بر سیاست های شرکت و مسائل مربوط به مدیریت کنترل داشته باشند.

سهام عادی تمایل به عملکرد بهتر از اوراق قرضه و سهام ممتاز دارد. همچنین این نوع سهام است که بیشترین پتانسیل را برای سودهای بلند مدت فراهم می کند. اگر شرکتی خوب عمل کند، ارزش سهام عادی می تواند افزایش یابد. اما به خاطر داشته باشید اگر شرکت ضعیف عمل کند ارزش سهام نیز کاهش می یابد. سهام ممتاز می تواند تبدیل به یک عدد ثابت از سهام عادی شود اما سهام عادی این مزیت را ندارد.

در مورد سود سهام شرکت، هیئت مدیره شرکت تصمیم می گیرد که آیا به سهامداران عادی سود سهام سهام ممتاز چیست؟ پرداخت کند یا خییر. اگر شرکتی سود سهام خود را از دست بدهد سهامدار عادی برای سهامدار ممتاز به عقب می افتد. به این معنی که پرداخت دومی برای شرکت اولویت بالاتری دارد.

همچنین بخوانید : ثبت شرکت بازرگانی

انحلال شرکت

در مرحله انحلال شرکت، سهامداران ممتاز ادعای بیشتری نسبت به دارایی ها و درآمد شرکت سهام ممتاز چیست؟ دارند. این امر در زمان های خوب شرکت صادق است که شرکت پول نقد اضافی دارد و تصمیم دارد پول را از طریق سود سهام بین سرمایه گذاران تقسیم کند. سود سهام این نوع سهام معمولا بیشتر از سود سهام عادی است. سهام ممتاز نیز نسبت به سهام عادی از اولویت برخوردار است، بنابراین اگر شرکتی سود سهام خود را از دست داد، باید قبل از پرداخت سهامداران عادی هرگونه معوقات معوق را به سهامداران ممتاز بدهد.

بر خلاف سهام عادی، سهام ممتاز به صادرکننده این حق را می دهد که پس از مدت زمان تعیین شده سهام را از بازار پس انداز کند. سرمایه گذارانی که سهام ممتاز خریداری می کنند فرصتی واقعی برای بازپس گیری این سهام با نرخ بازخرید دارند که نشان دهنده حق بیمه قابل توجهی نسبت به قیمت خرید آنها است. بازار سهام ممتاز اغلب تماس تلفنی را پیش بینی می کند و بر این اساس قیمت ها نیز افزایش می یابد.

ورشکستگی

درآمد شرکت در زمان ورشکستگی بسیار مهم است. تفاوت سهام عادی با سهام ممتاز در زمان ورشکستگی این است که سهامداران عادی آخرین ردیف دارایی های شرکت هستند. این بدان معنی است که وقتی شرکت باید تمام بدهکاران و صاحبان اوراق قرضه را تسویه و پرداخت کند سهامداران عادی تا زمانی که سهامداران ممتازپرداخت نشوند هیچ پولی دریافت نمی کنند.